Ο Δημήτρης εισήχθη φέτος σε ΑΕΙ της Αθήνας. Στα πρώτα πρόσωπα στα οποία μίλησε, όταν πήγε να εγγραφεί προ ημερών, ήταν κάποιοι παλιοί φοιτητές-μέλη διαφορετικών παρατάξεων, που τον προσέγγισαν για να τον βοηθήσουν. «Σαν να μου έλεγαν “είμαι ο άνθρωπός σου, ο μέντοράς σου”», λέει στην «Κ».

Ωστόσο, είναι δεδομένο ότι πέρα από την πρώτες εικόνες που εντυπώνονται στους πρωτοετείς, ο ρόλος των φοιτητικών παρατάξεων κατά τη διάρκεια του έτους έχει υποχωρήσει. Αυτό αποδίδεται στο Ιντερνετ, στην οικονομική κρίση και την αλλαγή πορείας των μητρικών κομμάτων που επιχειρούν να αντιμετωπίσουν τη μειωμένη πολιτικοποίηση των νέων. Ενδεικτικά, οι εκδρομές που διοργάνωναν παρατάξεις, όπως η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, έχουν περιοριστεί, ενώ όταν γίνονται, δημοφιλής προορισμός είναι το χιονοδρομικό κέντρο Μπάνσκο της Βουλγαρίας, που λέγεται πως έχει αντικαταστήσει την (ακριβότερη) Αράχωβα. Με τον δικό της τρόπο συμβάλλει στη μετάλλαξη των παρατάξεων η αυξανόμενη βία εντός των ΑΕΙ από εξωπανεπιστημιακές ομάδες. Ειδικότερα, η περίοδος των εγγραφών των πρωτοετών προσφέρεται για νέες «στρατολογήσεις» στις παρατάξεις. «Με προσέγγισαν λέγοντας πως θα με βοηθήσουν να εγγραφώ και θα μου μάθουν τα μυστικά της σχολής», παρατηρεί ο Δημήτρης. «Εναν φίλο τον είδαν κοινωνικό, ο ίδιος τους έδωσε τον αριθμό του κινητού τηλεφώνου και τώρα τον έχουν ζαλίσει. Εγώ δεν άφησα τέτοια περιθώρια», λέει γελώντας στην «Κ» πρωτοετής στη Διοίκηση Επιχειρήσεων σε περιφερειακό ΑΕΙ.

«Το κλίμα για τις παρατάξεις μεταξύ των περισσότερων φοιτητών είναι πλέον αρνητικό. Είμαστε η γενιά του Διαδικτύου και της οριζόντιας κουλτούρας και δεν είναι αποτελεσματικές οι παραδοσιακές πρακτικές ενημέρωσης και δικτύωσης», αναφέρει στην «Κ» ο 22χρονος Ηλίας Πατλάκας, φοιτητής στη Νομική Αθηνών, προσθέτοντας ότι οι φοιτητές γνωρίζονται κυρίως με κριτήριο τα ενδιαφέροντά τους και τις σπουδές τους (π.χ. οργανώνονται ομάδες-όμιλοι με αντικείμενο σχετικό με τις σπουδές). Ετσι, το Facebook είναι το μέσο για ανάπτυξη γνωριμιών και για ενημέρωση για τα τεκταινόμενα στη σχολή, καθώς είναι πιο επιδραστικό από μια αφίσα για μια εκδήλωση ή συλλαλητήριο. «Ολα –βιβλία, σημειώσεις, πρόγραμμα σχολής– είναι αναρτημένα στο Διαδίκτυο. Αυτό περιορίζει τα περιθώρια παρέμβασης των παρατάξεων», παρατηρεί ο ίδιος.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι τα μέλη των παρατάξεων δεν συμβουλεύουν τους νεότερους για τους διδάσκοντες, τη δυσκολία των μαθημάτων, δεν κάνουν διανομή σημειώσεων ή και εργασιών προς αντιγραφή, όπως αποδείχθηκε πρόσφατα στο Παν. Πατρών. «Εξακολουθούν να υπάρχουν τα παραδοσιακά δίκτυα συναλλαγής εντός των ΑΕΙ. Μάλιστα, λόγω της μεγάλης ανεργίας, οι κομματικές παρατάξεις εστιάζουν και “παίζουν” με την αγωνία των φοιτητών για επαγγελματική αποκατάσταση. Εμείς προσπαθούμε να δείξουμε στους φοιτητές ότι πολιτική δεν είναι η εικόνα που μεταδίδουν οι κομματικές παρατάξεις. Προσπαθούμε να αρθρώσουμε πολιτικό λόγο», παρατηρεί στην «Κ» ο Γιώργος Παπανικολάου, μέλος της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αριστερής Κίνησης (ΕΑΑΚ) στο ΕΜΠ. Ωστόσο και οι παρατάξεις υφίστανται τις αλλαγές που συμβαίνουν στα μητρικά κόμματα. Ενδεικτικά, η ΠΑΣΠ βρίσκεται σε φάση αναδιάταξης μετά την εκλογική πτώση του ΠΑΣΟΚ, ενώ και η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ δηλώνει πως γυρίζει σελίδα. «Θέλουμε να δώσουμε το πολιτικό μας στίγμα. Ετσι, προσπαθούμε να ενημερώσουμε τους φοιτητές για τις απόψεις μας για το πανεπιστήμιο. Θέλουμε μέσα από τη δική μας αλλαγή, ως πρώτη και ισχυρή δύναμη, να αναζωπυρωθεί και το φοιτητικό κίνημα», τονίζει, μιλώντας στην «Κ», ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ, Κώστας Δέρβος.

Στη μετάλλαξη του ρόλου των παρατάξεων συμβάλλουν και οι επιθέσεις –που πληθαίνουν– εναντίον τους, από εξωπανεπιστημιακούς (καταστροφή αφισών και τραπεζιών, διαπληκτισμοί, απειλές). «Εάν παρατηρήσετε τη συμπεριφορά των μελών των παρατάξεων μέσα στο ΑΕΙ, θα διαπιστώσετε ότι δεν ελέγχουν τον χώρο τους», υπογραμμίζει στην «Κ» πρύτανης πανεπιστημίου της Αθήνας. Και συμπληρώνει: «Οι παρατάξεις βρίσκονται σε ιδιότυπο καθεστώς πίεσης, υπό διωγμό, αφού κάθε τόσο υφίστανται τη βία των ακραίων εξωπανεπιστημιακών. Πρόκειται για διολίσθηση σε καθεστώς παρακράτους».