Τα μεγαλώνουν, αλλά οι μνήμες που κρατούν μέσα τους δεν σχετίζονται με αντικείμενα ή υλικά αγαθά. Είναι οι άνθρωποι, οι στιγμές και τα συναισθήματα που χαράζονται στον ψυχισμό τους και διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τον κόσμο. Κάθε ενήλικας που βρίσκεται στη ζωή ενός παιδιού γίνεται κομμάτι της ιστορίας του, γι’ αυτό και οι μικρές καθημερινές πράξεις αποκτούν παιδαγωγική αξία που πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε άμεσα.

Όσα βιώνουν τα παιδιά μέσα στην οικογένεια, στο σχολείο και στις σχέσεις τους, δημιουργούν το οικοδόμημα της αυτοπεποίθησης και της συναισθηματικής τους ασφάλειας. Εμείς ως ενήλικες διαμορφώνουμε, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, το πώς θα εμπιστεύονται, θα αγαπούν, θα διεκδικούν και θα βλέπουν τον εαυτό τους στο μέλλον. Γι’ αυτό και οι στιγμές που τους προσφέρουμε σήμερα καθορίζουν τις μνήμες που θα κουβαλούν αύριο.

Δείτε 

Η σημασία της ενσυναισθητικής παρουσίας

Τα παιδιά θυμούνται τους ανθρώπους που τα άκουσαν πραγματικά, χωρίς βιασύνη και χωρίς να τα διακόπτουν. Όταν ένας ενήλικας σκύβει στο ύψος τους, ακούει με προσοχή και δείχνει ότι ενδιαφέρεται για αυτό που έχουν να πουν, δημιουργείται ένα περιβάλλον που προάγει την ασφάλεια και την αίσθηση ότι «με βλέπουν» και «με υπολογίζουν».

Αυτή η ενσυναισθητική παρουσία λειτουργεί ως καταφύγιο, ειδικά όταν το παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες. Δεν χρειάζεται να έχουμε όλες τις απαντήσεις· αρκεί να είμαστε εκεί, διαθέσιμοι και αληθινοί. Είναι η στάση που θα θυμηθούν και θα αναζητήσουν αργότερα στις σχέσεις τους.

Οι στιγμές που νιώθουν ότι τα πιστεύουμε

Κανένα παιδί δεν ξεχνά τον ενήλικα που πίστεψε σε αυτό, ακόμη και όταν το ίδιο αμφέβαλλε για τις δυνατότητές του. Ένα θερμό βλέμμα, μια φράση ενθάρρυνσης και η αναγνώριση της προσπάθειας –όχι μόνο του αποτελέσματος– γίνονται ισχυρές μνήμες που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση.

Όταν δείχνουμε στα παιδιά ότι εμπιστευόμαστε τις ικανότητές τους, τα βοηθούμε να θέσουν στόχους, να επιμένουν και να μην φοβούνται την αποτυχία. Η πίστη που τους προσφέρουμε σήμερα γίνεται το εσωτερικό τους στήριγμα αύριο, σε κάθε μικρή ή μεγάλη δυσκολία.

Η δικαιοσύνη και ο σεβασμός

Τα παιδιά έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο αίσθημα δικαιοσύνης και αντιλαμβάνονται πολύ ξεκάθαρα πότε τα αντιμετωπίζουμε με σεβασμό. Θυμούνται ποιοι μίλησαν ήρεμα, ποιοι εξήγησαν με τρόπο κατανοητό τους κανόνες και ποιοι ζήτησαν συγγνώμη όταν έκαναν λάθος. Αυτές οι εμπειρίες τους δείχνουν ότι ο σεβασμός δεν είναι κάτι που επιβάλλεται, αλλά κάτι που διδάσκεται με πράξεις.

Η σταθερότητα στη συμπεριφορά, η συνέπεια και η τήρηση των υποσχέσεων δημιουργούν στα παιδιά μια αίσθηση ασφάλειας. Μαθαίνουν έτσι ότι οι σχέσεις βασίζονται στην εμπιστοσύνη και ότι αξίζουν να τους φέρονται με τρόπο δίκαιο και αξιοπρεπή.

Οι στιγμές παιχνιδιού και χαράς

Το παιχνίδι αποτελεί τον φυσικό τρόπο έκφρασης και μάθησης ενός παιδιού. Δεν θυμούνται τόσο τα παιχνίδια που αγόρασαν, όσο τον άνθρωπο που κάθισε μαζί τους στο πάτωμα, που συμμετείχε, που γέλασε και που μπήκε για λίγο στον δικό τους κόσμο. Αυτές οι στιγμές συνδέονται με την αίσθηση ότι η σχέση μας μαζί τους έχει χαρά, ελευθερία και αυθεντικότητα.

Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά μαθαίνουν να συνεργάζονται, να επικοινωνούν και να εμπιστεύονται. Όταν μοιραζόμαστε στιγμές παιχνιδιού, ενισχύουμε όχι μόνο τον δεσμό μας αλλά και την ψυχική τους ανθεκτικότητα, δίνοντάς τους χώρο να εκφραστούν και να χαρούν με ασφάλεια.

Όσα μένουν για πάντα: Στιγμές που τα παιδιά δεν ξεχνούν ποτέ

Ο τρόπος που τα αντιμετωπίζουμε στις δύσκολες στιγμές

Τα παιδιά δεν ξεχνούν ποτέ πώς τα υποστηρίξαμε στις στιγμές φόβου, απογοήτευσης ή στεναχώριας. Θυμούνται ποιοι τα αγκάλιασαν, ποιοι τα παρηγόρησαν και ποιοι στάθηκαν δίπλα τους χωρίς κριτική. Αυτές οι εμπειρίες τους διδάσκουν ότι τα συναισθήματα δεν είναι κάτι απαγορευμένο, αλλά κάτι φυσικό και αποδεκτό.

Ο τρόπος με τον οποίο τα βοηθάμε να κατανοήσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους διαμορφώνει το πώς θα αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες ως ενήλικες. Η παρουσία μας σε αυτές τις στιγμές γίνεται σημείο αναφοράς που κουβαλούν για μια ζωή.

Η αίσθηση ότι είναι σημαντικά

Όταν ένα παιδί νιώθει ότι είναι σημαντικό, ότι το προσέχουν και ότι η παρουσία του έχει αξία, τότε χτίζει έναν σταθερό πυρήνα αυτοεκτίμησης. Θυμάται τις φορές που κάποιος το κοίταξε στα μάτια, που το ευχαρίστησε, που αναγνώρισε την προσπάθειά του. Αυτές οι στιγμές το βοηθούν να αντιληφθεί ότι έχει θέση και ρόλο στον κόσμο.

Διαβάστε εδώ 

Η καθημερινή μας στάση, ο τρόπος που μιλάμε, που γελάμε, που ακούμε και που επιβραβεύουμε, δημιουργεί μικρές μνήμες που το συνοδεύουν παντοτινά. Είναι η βάση για να μεγαλώσει ένα παιδί με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.