Δημογραφικό: Ποια επαγγέλματα χρειάζεται η Ελλάδα – Τι πρέπει να αλλάξει

Το δημογραφικό, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και οι μεγάλες αλλαγές στην εργασία αναδεικνύονται σε κρίσιμα ζητήματα για τη χώρα, σύμφωνα με τον Άρη Αλεξόπουλο, επικεφαλής του Κέντρου Κρήτης ΟΟΣΑ για τη Δυναμική των Πληθυσμών. Όπως επισημαίνει, η Ελλάδα οφείλει να αντιμετωπίσει άμεσα αυτά τα θέματα, χωρίς φόβο και με πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας. Η τεχνολογική πρόοδος, οι νέες συνθήκες απασχόλησης και η υστέρηση στην τεχνική εκπαίδευση διαμορφώνουν ένα περιβάλλον που απαιτεί γρήγορες και στοχευμένες πολιτικές.

Ο κ. Αλεξόπουλος τονίζει ότι το δημογραφικό δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μοιραίο πρόβλημα, αλλά ως “παράθυρο ευκαιρίας”, εφόσον υπάρξει σωστός σχεδιασμός. Παράλληλα, υπενθυμίζει ότι η αγορά εργασίας των επόμενων δεκαετιών θα απαιτήσει επανακατάρτιση, ευελιξία και ενεργητικές πολιτικές, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική αλλάζουν εκ βάθρων το εργασιακό τοπίο.

Η αγορά εργασίας του 2050 και οι αλλαγές που φέρνει η τεχνολογία

Η τεχνολογία μεταμορφώνει με ραγδαίο τρόπο τον τρόπο εργασίας. Επαγγέλματα εξαφανίζονται, νέα επαγγέλματα δημιουργούνται και η τηλεργασία επανέφερε τους εργαζόμενους στο σπίτι, αναδιαμορφώνοντας τη σχέση εργασίας και οικογένειας. Ο κ. Αλεξόπουλος εξηγεί ότι το κράτος έχει μπροστά του σημαντική δουλειά, ώστε να οργανώσει την αγορά εργασίας διαφορετικά και να εξασφαλίσει ότι οι πολίτες θα μπορούν να εκπαιδεύονται διαρκώς.

Δείτε εδώ Δημογραφικό: Ποιες είναι οι συνέπειες για το ασφαλιστικό τα επόμενα χρόνια

Τονίζει ότι δεν μπορεί οι γυναίκες να αποκλείονται από την εργασία, οι νέοι να παραμένουν άνεργοι, ή οι άνθρωποι των 50 ετών να θεωρούνται “απόμαχοι”. Όπως λέει, η εργασία είναι δικαίωμα, όχι προνόμιο. Η ενεργός συμμετοχή όλων είναι απαραίτητη για το μέλλον της οικονομίας.

Η τεχνική εκπαίδευση και το χαμένο στοίχημα της εξειδίκευσης

Ένα από τα βασικότερα προβλήματα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, είναι η υστέρηση της τεχνικής εκπαίδευσης. Η Ελλάδα στερείται απαραίτητων επαγγελματιών, όπως μηχανικούς αυτοκινήτων, υδραυλικούς, χειριστές κλαρκ, εργαζόμενους στον πρωτογενή τομέα και στον τουρισμό. Η μονοδιάστατη πορεία προς το πανεπιστήμιο αφήνει τη χώρα χωρίς κρίσιμες ειδικότητες.

Οι νέοι αντιμετωπίζουν υψηλή ανεργία — 20% στην Ελλάδα, διπλάσια του μέσου όρου — κάτι που ο κ. Αλεξόπουλος χαρακτηρίζει “τη χειρότερη μορφή αποκλεισμού”. Παράλληλα, όσοι χάνουν την εργασία τους σε μεγαλύτερη ηλικία, δυσκολεύονται να επανενταχθούν στην αγορά, παρά την εμπειρία που διαθέτουν.

Η ανάγκη διαρκούς επανεκπαίδευσης και ο ρόλος της εμπειρίας

Ο επικεφαλής του Κέντρου Κρήτης τονίζει ότι στις σύγχρονες κοινωνίες ο εργαζόμενος θα χρειαστεί να κάνει πολλές “καριέρες” στη διάρκεια της ζωής του. Με το προσδόκιμο ζωής να αυξάνεται σημαντικά, η παραμονή στην αγορά εργασίας μέχρι τα 50 δεν μπορεί να θεωρείται τέλος διαδρομής.

Δείτε Εργασία: Τι είναι τα Soft Skills και γιατί μετράνε περισσότερο από τα πτυχία

Αναφέρει ότι η εμπειρία των μεγαλύτερων εργαζομένων αποτελεί πλεονέκτημα, όχι μειονέκτημα. Παρόλα αυτά, πολλές επιχειρήσεις επιμένουν σε ηλικιακές διακρίσεις, χάνοντας σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο. Η αντιμετώπιση τέτοιων πρακτικών είναι κρίσιμη για τη βιωσιμότητα της οικονομίας.

Οι μισθοί, η παραγωγικότητα και οι παθογένειες της ελληνικής αγοράς

Ο κ. Αλεξόπουλος εκτιμά ότι οι μισθοί πρέπει να αυξηθούν, όμως παράλληλα πρέπει να ανέβει και η παραγωγικότητα, ώστε η οικονομία να γίνει ανταγωνιστικότερη. Θεωρεί ότι οι νέοι δεν αρνούνται την εργασία, αλλά προσκρούουν στην κακή ποιότητα των θέσεων και στην έλλειψη σύγχρονης εκπαιδευτικής κατάρτισης.

Ασκεί κριτική στις επιχειρήσεις που συχνά λειτουργούν με ηλικιακό ή έμφυλο ρατσισμό και δεν προσφέρουν τις αναγκαίες παροχές για να νιώθουν οι εργαζόμενοι ασφάλεια και ικανοποίηση. Τονίζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται αλλαγή παραγωγικού μοντέλου και στοχευμένες πολιτικές για τους νέους.

Μετανάστευση, έλλειψη εργατικών χεριών και η ανάγκη για οργανωμένο σχέδιο

Στο ζήτημα της μετανάστευσης, ο κ. Αλεξόπουλος σημειώνει ότι η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί με στρατηγική. Όπως λέει, δεν αρκεί να περιμένουμε ποιοι θα έρθουν, αλλά πρέπει να αναζητούμε ενεργά εργαζόμενους με συγκεκριμένες ειδικότητες, να τους εκπαιδεύουμε και να τους εντάσσουμε στο παραγωγικό μοντέλο.

Επισημαίνει ότι όταν οι μετανάστες υποκαθιστούν το υπάρχον εργατικό δυναμικό, οι μισθοί πέφτουν. Όταν όμως συμπληρώνουν ειδικότητες που λείπουν, τότε τα εισοδήματα και η απασχόληση των ντόπιων αυξάνονται. Η στοχευμένη μετανάστευση, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, αποτελεί μονόδρομο για την ελληνική οικονομία.

Διαβάστε ακόμη Δημογραφικό: Γιατί καταρρέουν οι γεννήσεις στην Ελλάδα

Η αισιόδοξη προοπτική και το μήνυμα για το μέλλον

Παρά τα προβλήματα, ο κ. Αλεξόπουλος παραμένει αισιόδοξος. Υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα δεν κινδυνεύει να “χαθεί”. Οι πληθυσμοί ιστορικά αυξομειώνονται και, όταν οι κυβερνήσεις παίρνουν τις σωστές αποφάσεις, οι χώρες προοδεύουν. Με σχέδιο, οργάνωση και ενεργές πολιτικές, η χώρα μπορεί να μετατρέψει τις σημερινές προκλήσεις σε ευκαιρίες για ένα βιώσιμο και παραγωγικό μέλλον.