Συντάκτης:

Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει για τους 100.000 φετινούς υποψηφίους στην τελική πορεία για τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου με τις επιλογές τους. Είναι φανερό ότι η οικονομική κρίση και η αγωνία της επαγγελματικής αποκατάστασης μέσα σ’ ένα περιβάλλον ολοένα αυξανόμενης ανεργίας πρωτοστατούν στις επιλογές σπουδών των νέων. Ονειρα, επιθυμίες, κλίσεις δίνουν γρήγορα τη θέση τους σε μια ρεαλιστική προσαρμογή, στην οποία ο «μηχανοδηγός» είναι η κατάσταση στην αγορά εργασίας, δηλαδή η επαγγελματική προοπτική των σπουδών.

Ηδη στους υποψηφίους και στις οικογένειές τους διαμορφώνεται μια πεποίθηση ότι σήμερα δεν υπάρχει κανένα πτυχίο που μπορεί να αναπαύεται στη βεβαιότητα ότι οδηγεί σε επαγγελματική αποκατάσταση. Παράλληλα, η πεποίθηση ότι η δημόσια απασχόληση έχει κλείσει «πόρτες και παράθυρα» είναι συντριπτική.

Επίσης, έχει γίνει κατανοητό ότι καμιά πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει για την κατάσταση που θα βρίσκεται η αγορά εργασίας ύστερα από 5 ή 6 χρόνια, όταν οι σημερινοί υποψήφιοι θα αναζητούν εργασία ως πτυχιούχοι. Η «χημεία» αυτών των πεποιθήσεων οδηγεί γρήγορα και σταθερά στη διαμόρφωση στάσεων από τη μεριά των υποψηφίων και βέβαια, η «στροφή» στις επιλογές σχολών λιπαίνεται σε αυτό το έδαφος.

Οι αλλαγές αυτές αντανακλώνται σαφώς και στις επιλογές των υποψηφίων. Παρ’ όλο που η συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου γίνεται μετά τη «διαμεσολάβηση» των βαθμολογιών των υποψηφίων που επηρεάζει σαφώς τις επιλογές τους, είναι φανερές οι διαφοροποιήσεις που έγιναν μέσα στην τελευταία δεκαετία.

«Τροχονόμος» της ζήτησης

Αν εξετάσει κανείς τις προτιμήσεις-επιλογές των υποψηφίων, στον ορίζοντα των τελευταίων π.χ. 50 χρόνων, θα διαπιστώσει «οβιδιακές» μεταμορφώσεις, καθώς πανεπιστημιακά τμήματα που λίγα χρόνια πριν «έκαιγαν» τις καρδιές των υποψηφίων, σήμερα βρίσκονται στα «αζήτητα» των επιλογών τους.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μέχρι τη δεκαετία του ‘70, οι πολυτεχνικές σπουδές με επίκεντρο τις σχολές των πολιτικών μηχανικών, των αρχιτεκτόνων, των μηχανολόγων-ηλεκτρολόγων, συγκεντρώνουν τις περισσότερες «πρώτες» προτιμήσεις των υποψηφίων. Το υψηλό εισόδημα, καθώς και το κύρος και το γόητρο που εξασφάλιζαν την εποχή εκείνη τα αντίστοιχα επαγγέλματα, ήταν ο μαγνήτης για την επιλογή των σπουδών που οδηγούσαν σ’ αυτά.

Στη δεκαετία του ‘90 αλλάζουν πολύ γρήγορα οι προτιμήσεις των υποψηφίων, καθώς αλλάζουν ταχύτατα οι προσανατολισμοί στην αγορά εργασίας. Παράδειγμα, η ανάπτυξη των ΜΜΕ επηρεάζει και την «απογείωση» των σχολών δημοσιογραφίας (Αθήνας-Θεσσαλονίκης-Παντείου). Την περίοδο 1994-1996 τα τμήματα ΜΜΕ ήταν τα τμήματα με τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις και απολάμβαναν πολύ υψηλές βάσεις. Πίσω από αυτή την «αγάπη» των υποψηφίων βρισκόταν το άνοιγμα των ιδιωτικών ΜΜΕ που στρατολογούσαν πλήθος πτυχιούχων.

Ο ίδιος ακριβώς λόγος αλλά από την ανάποδη, δηλαδή το κλείσιμο των ΜΜΕ λίγο αργότερα και η αυξημένη ανεργία των πτυχιούχων των πιο πάνω τμημάτων, κατέβασε στο ελάχιστο τις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων και τις βάσεις των παραπάνω τμημάτων. Στο β’ μισό της ίδιας δεκαετίας οι επιλογές των υποψηφίων συγκεντρώνονται στα τμήματα πληροφορικής, τα οποία ανεβάζουν στα ύψη τις βάσεις εισαγωγής τους, για να αρχίσουν να τις ρίχνουν 10 χρόνια αργότερα, σήμερα.

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 πήραν «κεφάλι» τα χρηματοοικονομικά εκείνα τμήματα που φαίνονταν ότι συνδέονταν επαγγελματικά με τη «χρηματιστηριακή άνθηση». Λίγο αργότερα το χρηματιστηριακό «μπουμ» και μαζί του η αβεβαιότητα στις επαγγελματικές προοπτικές απομάκρυνε το μεγαλύτερο μέρος των φανατικών οπαδών τους.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 και ιδιαίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 υπάρχει μια έντονη στροφή στις στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές και ιδιαίτερα στα παιδαγωγικά τμήματα δασκάλων που υπόσχονται σίγουρη απασχόληση στο Δημόσιο.

Ο υποψήφιος μετέχει στην επιλογή μόνο των σχολών και των τμημάτων, για τα οποία δήλωσε προτίμηση στο μηχανογραφικό δελτίο και με βασικό κριτήριο τον αριθμό των μορίων που του δίνουν ο γενικός βαθμός πρόσβασης και οι βαθμοί των δύο μαθημάτων αυξημένης βαρύτητας. Ειδικότερα, κάθε υποψήφιος έχει -ανάλογα με τις επιλογές του- ένα σύνολο μορίων για τις σχολές κάθε επιστημονικού πεδίου, εκτός εκείνων για τις οποίες απαιτείται εξέταση σε ειδικό μάθημα, οπότε ειδικά και μόνο γι’ αυτές έχει διαφορετικό σύνολο μορίων, με την προσθήκη του γινομένου του βαθμού στο ειδικό μάθημα με τον αντίστοιχο συντελεστή.

Τρόπος συμπλήρωσης

Για τις σχολές που είναι κοινές στα δύο επιστημονικά πεδία, τα οποία επέλεξε ο υποψήφιος, λαμβάνεται υπόψη για την επιλογή του στις συγκεκριμένες σχολές το μεγαλύτερο από τα δύο σύνολα μορίων από αυτά που αντιστοιχούν σε κάθε επιστημονικό πεδίο που επέλεξε ο υποψήφιος, ανεξάρτητα από το επιστημονικό πεδίο, στο οποίο δήλωσε την προτίμησή του. Αντίθετα, για τα τμήματα που είναι κοινά σε δύο επιστημονικά πεδία, από τα οποία ο υποψήφιος επέλεξε μόνο το ένα, λαμβάνονται υπόψη τα μόρια που αντιστοιχούν στο επιστημονικό πεδίο προτίμησης του υποψηφίου.

Η επιλογή γίνεται κατά φθίνουσα σειρά μορίων και μέχρι τη συμπλήρωση του αριθμού θέσεων για κάθε σχολή. Σε περίπτωση ισοβαθμίας δύο ή περισσότερων υποψηφίων στην τελευταία θέση εισακτέων κάποιου τμήματος, προηγείται αυτός που έχει μεγαλύτερο γενικό βαθμό πρόσβασης και αν υπάρχει ισοβαθμία και στον γενικό βαθμό πρόσβασης, προηγείται αυτός που έχει μεγαλύτερο άθροισμα βαθμών στα δύο μαθήματα αυξημένης βαρύτητας του οικείου επιστημονικού πεδίου. Αν και πάλι υπάρχει ισοβαθμία, εισάγονται όλοι οι ισοβαθμούντες, ανεξάρτητα από τη σειρά που δήλωσε το συγκεκριμένο τμήμα ο καθένας από τους ισοβαθμούντες.

Η σειρά προτίμησης λαμβάνεται υπόψη ως τρίτο στη σειρά κριτήριο μόνο σε περίπτωση που υπάρχει ισοβαθμία με τον τελευταίο εισαγόμενο σε στρατιωτική ή αστυνομική σχολή, οπότε προηγείται αυτός που δήλωσε τη σχολή αυτή με προγενέστερη προτίμηση.

Ο υποψήφιος πρέπει να γνωρίζει ότι, αν με το σύνολο των μορίων του εισάγεται σε περισσότερες από μία σχολές από αυτές που έχει δηλώσει προτίμηση, τότε θα εισαχθεί σ’ αυτήν που έχει δηλώσει με προγενέστερη προτίμηση. Για τον λόγο αυτό η σειρά των προτιμήσεων πρέπει να εκφράζει την πραγματική επιθυμία του υποψηφίου και όχι να προσδιορίζεται από την πιθανολογούμενη επιτυχία ή αποτυχία του, σύμφωνα με τις βάσεις προηγούμενου έτους.

Κάθε υποψήφιος μπορεί να δηλώνει με όποια σειρά επιθυμεί τις σχολές, ανεξάρτητα από το επιστημονικό πεδίο όπου περιλαμβάνονται. Δηλαδή, αν υποτεθεί ότι επιλέγει σχολές από το 2ο και το 4ο επιστημονικό πεδίο, μπορεί να δηλώσει ως πρώτη προτίμηση, σημειώνοντας την ένδειξη 1 στην οικεία θέση, το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ του 4ου επιστημονικού πεδίου, ως δεύτερη προτίμηση, με την ένδειξη 2, το Τμήμα Μαθηματικών Αθήνας του 2ου επιστημονικού πεδίου, ως τρίτη προτίμηση, με την ένδειξη 3, το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ του 4ου επιστημονικού πεδίου κοκ.

Ο υποψήφιος που δηλώνει προτίμηση για σχολή, η οποία περιλαμβάνεται και στα δύο επιστημονικά πεδία που επέλεξε τη δηλώνει ΜΟΝΟ μία φορά από όποιο επιστημονικό πεδίο επιθυμεί.