Τι αλλάζει στην αγορά ακινήτων: Μέτρα στήριξης και έλεγχοι της ΑΑΔΕ

Η αγορά ακινήτων στη χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής, με δύο βασικούς άξονες: την ενίσχυση της στέγασης και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής που καταγράφεται στις συναλλαγές ακινήτων.

Το πρόβλημα της περιορισμένης προσφοράς κατοικιών και των υψηλών ενοικίων, που επιβαρύνει χιλιάδες πολίτες, αλλά και η ανάγκη για περισσότερη διαφάνεια και έλεγχο στις μεταβιβάσεις, οδηγούν σε μια σειρά μέτρων που εφαρμόζονται το τελευταίο διάστημα.

Δείτε εδώ Ακίνητα: Το «όπλο» για τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής – Τι είναι το ΜΙΔΑ

Η κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του κλάδου των κατασκευών και στην αξιοποίηση της υπάρχουσας ακίνητης περιουσίας, με στόχο την αύξηση του διαθέσιμου οικιστικού αποθέματος.

Αυτό επιδιώκεται τόσο μέσω της ανέγερσης νέων κατοικιών όσο και μέσω της αναβάθμισης και αξιοποίησης παλαιότερων ακινήτων.

Πέντε δέσμες παρεμβάσεων για την αγορά ακινήτων

Όπως ανέφερε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, η στρατηγική της κυβέρνησης υλοποιείται με πέντε δέσμες παρεμβάσεων, που αποσκοπούν στην τόνωση της αγοράς ακινήτων και στην επίλυση του στεγαστικού ζητήματος.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η προσαρμογή της κοινωνικής αντιπαροχής, ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματική και ελκυστική, ενώ επιπλέον φορολογικές πρωτοβουλίες θα εξαρτηθούν από την πορεία της οικονομίας και του κρατικού προϋπολογισμού.

Επιπλέον, ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι οι πρόσφατες κυβερνητικές παρεμβάσεις, όπως η επιστροφή ενός ενοικίου στους ενοικιαστές και η παράταση έως το 2025 της πλήρους φοροαπαλλαγής για δαπάνες ενεργειακής και αισθητικής αναβάθμισης, αποδεικνύουν την προτεραιότητα που δίνεται στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος.

Προανήγγειλε μάλιστα νέες ανακοινώσεις από τον Πρωθυπουργό κατά την ετήσια Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Δείτε εδώ Ενοίκια: Τι αλλάζει και από πότε

Στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις και νέα προγράμματα

Οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν φορολογικές ελαφρύνσεις στην ακίνητη περιουσία, με μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, αναστολή του ΦΠΑ και του φόρου υπεραξίας, καθώς και φοροαπαλλαγές για ιδιοκτήτες που μετατρέπουν κλειστά ακίνητα σε μακροχρόνια μίσθωση.

Η αύξηση της προσφοράς κατοικιών προωθείται μέσω προγραμμάτων όπως το «Εξοικονομώ» και το «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», με στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση και την αξιοποίηση ακινήτων που μέχρι σήμερα έμεναν αναξιοποίητα.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στην κοινωνική αντιπαροχή, η οποία αφορά δημόσια ακίνητα. Σύμφωνα με τη ρύθμιση, το 30% των νέων ή ανακαινισμένων κατοικιών θα διατίθεται με προσιτό ενοίκιο, με τη δυνατότητα εξαγοράς μέσω του μοντέλου «rent to own»

Παράλληλα, προβλέπεται η σύσταση κεντρικού φορέα για τη διαχείριση των κοινωνικών κατοικιών, καθώς και η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου δικαιούχων για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της ορθής κατανομής των κατοικιών.

Πολεοδομική αναβάθμιση και νέες ρυθμίσεις

Η κυβέρνηση προωθεί και την αναβάθμιση του πολεοδομικού πλαισίου, με την εκπόνηση Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, αλλά και με νομοθετικές παρεμβάσεις στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ).

Στόχος είναι η θέσπιση σύγχρονων κανόνων δόμησης που θα συνδυάζουν την ανάπτυξη με την προστασία της ιδιοκτησίας και την ενίσχυση της οικογένειας και των τοπικών κοινοτήτων.

Επιπλέον, έχει συσταθεί μόνιμη διυπουργική επιτροπή για το στεγαστικό ζήτημα, ενώ μέσω ψηφιακής πλατφόρμας οι πολίτες θα μπορούν να ενημερώνονται για τα διαθέσιμα προγράμματα.

Παράλληλα, δημιουργείται παρατηρητήριο που θα παρακολουθεί την πορεία των τιμών και την απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων, ώστε να υπάρχει συνεχής αξιολόγηση της αγοράς.

Ιστορικό ρεκόρ επενδύσεων και προοπτικές ανάπτυξης

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2024 καταγράφηκε ιστορικό ρεκόρ άμεσων ξένων επενδύσεων στην αγορά ακινήτων, οι οποίες άγγιξαν τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η αναμενόμενη ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας, με αφορμή τη νέα ρύθμιση για τον ΝΟΚ, δημιουργεί προσδοκίες για περαιτέρω τόνωση του κλάδου.

Ο κ. Χατζηδάκης επισήμανε ότι, παρά την εντύπωση πως οι επενδύσεις στην Ελλάδα αφορούν αποκλειστικά την αγορά ακινήτων, το ποσοστό τους υπολείπεται κατά 12 μονάδες σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Επίσης, υπογράμμισε ότι η έλλειψη κατοικιών δεν οφείλεται μόνο στους ιδιοκτήτες, αλλά κυρίως στην περιορισμένη προσφορά, ιδιαίτερα σε περιοχές υψηλής ζήτησης.

Σαρωτικοί έλεγχοι της ΑΑΔΕ για τη φοροδιαφυγή

Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στον τομέα των ακινήτων αποτελεί κομβικό σημείο της κυβερνητικής πολιτικής. Η ΑΑΔΕ έχει ξεκινήσει εκτεταμένους ελέγχους σε 2.500 υποθέσεις, που περιλαμβάνουν αγοραπωλησίες με μετρητά, αδήλωτες μεταβιβάσεις από το 2019, καθώς και γονικές παροχές και δωρεές προηγούμενων ετών.

Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται σε περιπτώσεις όπου υπάρχει απόκλιση μεταξύ της δηλωθείσας και της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, αλλά και στη νομιμότητα των απαλλαγών πρώτης κατοικίας και των αφορολόγητων γονικών παροχών έως 800.000 ευρώ.

Επιπλέον, ελέγχονται οι συμβολαιογράφοι για την υποβολή των αναγκαίων πιστοποιητικών ΕΝΦΙΑ κατά τις μεταβιβάσεις. Σημαντική αλλαγή είναι ότι από την 1η Ιανουαρίου 2026, η πληρωμή των ενοικίων θα γίνεται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικών λογαριασμών, ανεξαρτήτως του τύπου της κατοικίας. Οι έλεγχοι εστιάζουν επίσης στις ψευδείς δηλώσεις ακινήτων ως «κενών», που αποσκοπούν στη φοροαποφυγή.

Δείτε επίσης Μεταβιβάσεις ακινήτων: Ποιοί πρέπει να ανησυχούν με το νέο σαφάρι της Εφορίας

Με τη βοήθεια των στοιχείων κατανάλωσης ρεύματος από τον ΔΕΔΔΗΕ και το νέο Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ), το οποίο θα λειτουργήσει το καλοκαίρι, εντοπίζονται περιπτώσεις μη δηλωμένων χρήσεων. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα επιβάλλονται αναδρομικές επιβαρύνσεις, καθώς το Δημόσιο χάνει έσοδα από φόρους εισοδήματος, τεκμήρια και δημοτικά τέλη.