Η δημόσια διαβούλευση για το νομοσχέδιο με τίτλο «Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης» ξεκίνησε στις 22 Δεκεμβρίου 2023 και λήγει στις 5 Ιανουαρίου 2024.

Ειδικότερα, η Ένωση Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών, εκφράζει σοβαρούς προβληματισμούς για τις επιπτώσεις που θα επιφέρουν οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση στην καθημερινή λειτουργία των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) και των Εργαστηριακών Κέντρων (Ε.Κ.), τόσον όσον αφορά στην εύρυθμη λειτουργία αυτών, όσο και στην υγιεινή και ασφάλεια στους σχολικούς χώρους.

Οι εκπαιδευτικοί επισημαίνουν ότι θα συγχωνευτούν σε όλη την χώρα (41 σχολεία, 20 συγχωνεύσεις) με σοβαρές επιπτώσεις στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές. Όπως αναφέρει η Ένωση Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών Πτυχιούχοι (ΑΣΕΤΕΜ/ΣΕΛΕΤΕ) με δική της πρωτοβουλία πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία, την Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2023, τηλεδιάσκεψη εκπαιδευτικών από όλη την χώρα, με θέμα το Σχέδιο Νόμου (Σ.Ν.) του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού «Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης” και τις επιπτώσεις που θα επιφέρουν οι ρυθμίσεις του στην καθημερινή λειτουργία των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) και των Εργαστηριακών Κέντρων (Ε.Κ.), τόσον όσον αφορά στην εύρυθμη λειτουργία αυτών, όσο και στην υγιεινή και ασφάλεια στους σχολικούς χώρους. Αναφέρουν ότι «τέθηκαν προβληματισμοί επί συγκεκριμένων άρθρων και διατάξεων του Σ.Ν., από στελέχη των ΕΠΑΛ, των Ε.Κ. και των Ι.Ε.Κ. και από απλούς εκπαιδευτικούς. Παρουσιάστηκε ανεπίσημος πίνακας με τα σχολεία που θα συγχωνευτούν σε όλη την χώρα (41 σχολεία, 20 συγχωνεύσεις) και οι επιπτώσεις των συγχωνεύσεων στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές/-τριες. Η Ε.Τ.Ε., ως μια Επιστημονική Ένωση Εκπαιδευτικών, συμμετέχει πάντοτε ενεργά στις συζητήσεις για τα Εκπαιδευτικά Νομοσχέδια, τόσο στις ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις, όσο και με παρεμβάσεις στα κοινοβουλευτικά κόμματα και στα πολιτικά και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΑΙΘΑ.

Τα πορίσματα της τηλεδιάσκεψης, καθώς και τεκμηριωμένες επιστημονικά παρατηρήσεις και προτάσεις μας επί του Σ.Ν., θα κατατεθούν επίσημα στον Δικτυακό Τόπο Διαβουλεύσεων, για την όποια βελτίωση των διατάξεων του ανωτέρω νομοθετήματος. Επιπλέον αυτού θα αποστείλουμε σχετικά έγγραφα στα κοινοβουλευτικά κόμματα, στα πολιτικά και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΑΙΘΑ, καθώς και στο γραφείο του Πρωθυπουργού».

Η θέση του υπουργείου Παιδείας

Με την επισήμανση ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερους ειδικούς σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, με βάση τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας, το υπουργείο Παιδείας προχώρησε στην κατάρτιση νέου σχεδίου νόμου για την «Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης». Το νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο για την αναβάθμισή της, το οποίο περιλαμβάνει επίσης σημαντικό εκσυγχρονισμό της υλικοτεχνικής υποδομής. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης πρόκειται να κατευθυνθούν προς αυτόν τον σκοπό πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτό τα ΙΕΚ τα οποίο απορροφούν μεγάλο αριθμό νέων που αποφοιτούν από τα λύκεια κάθε χρόνο θα μετονομαστούν σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Α.Ε.Κ.), με στόχο την ποιοτική αναβάθμισή τους, αλλά και τη διεύρυνση του πεδίου παρέμβασής τους. Οι Σ.Α.Ε.Κ. αναδιαρθρώνονται για να διαδραματίσουν αναβαθμισμένο ρόλο στην ενεργό διασύνδεση των καταρτιζόμενων και των αποφοίτων τους με την αγορά εργασίας σε τοπικό, περιφερειακό και κλαδικό επίπεδο, με ιδιαίτερη μέριμνα για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε υπηρεσίες ποιοτικής επαγγελματικής κατάρτισης των ατόμων με αναπηρία. Όπως αναφέρει το υπουργείο Παιδείας οι αλλαγές στα ΙΕΚ θα είναι τόσο εκτεταμένες, που ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα συνολικό rebranding, το οποίο θα εκτείνεται από τη λειτουργία τους μέχρι το όνομά τους. Εδώ εντάσσονται περίπου 130 νέοι οδηγοί κατάρτισης, δηλαδή νέες ειδικότητες.

Επιπλέον, δίνεται έμφαση στον τομέα της συμβουλευτικής, με στόχο να παρέχονται στους καταρτιζόμενους ουσιαστικές κατευθύνσεις για τη σταδιοδρομία τους, διασύνδεση με την αγορά εργασίας και υποστήριξη μετά την αποφοίτησή τους. Όσον αφορά στα ΕΠΑΛ θα ισχύσουν καινοτομίες που εφαρμόστηκαν για τα Πρότυπα ΕΠΑΛ και έτσι από το σχολικό έτος 2024-2025 τομές όπως η πρακτική άσκηση των μαθητών, τα νέα προγράμματα σπουδών και η εναρμόνιση με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας θα ισχύουν για όλα τα σχολεία. Τα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ. θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους, με την εφαρμογή ακόμα περισσότερων καινοτομιών, οι οποίες θα γενικεύονται με τη σειρά τους σε όλα τα Επαγγελματικά Λύκεια, αυτονόητα μετά την επιτυχή τους αξιολόγηση.

Σημαντικό είναι το γεγονός ότι το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας ενιαίας ψηφιακής πύλης, στην οποία κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να βρει ό,τι χρειάζεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις σπουδές του. Θα πρόκειται, δηλαδή, για το «gov.gr» της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης», που θα περιλαμβάνει οδηγούς σπουδών, στατιστικά στοιχεία επαγγελματικής αποκατάστασης, εκπαιδευτικό υλικό και προσομοιώσεις. Κυρίως, όμως, η πλατφόρμα πρόκειται να λειτουργήσει ως σημείο τομής μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, ώστε αφενός οι μαθητές, οι καταρτιζόμενοι και οι απόφοιτοι και αφετέρου οι επιχειρήσεις να αναζητούν και να παρέχουν θέσεις για πρακτική άσκηση, μαθητεία και μόνιμη εργασία.

Στόχος είναι τα ΙΕΚ, τα ΕΠΑ.Λ. και τα Επαγγελματικά Εργαστήρια να αποτελέσουν μια σύγχρονη και αξιόπιστη εναλλακτική προς την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, δημιουργώντας άρτιους και περιζήτητους επαγγελματίες σε ειδικότητες αιχμής.

Σε κάθε Κ.Ε.Ε.Κ. θα λειτουργεί Γραφείο Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας (Γ.Ε.Α.Σ.) που επιτελεί ιδιαίτερα βοηθητικό ρόλο, καθώς με βάση τις αρμοδιότητές του, εστιάζει στην εξεύρεση θέσεων πρακτικής άσκησης ή μαθητείας, στην εξατομικευμένη καθοδήγηση του κάθε μαθητή, μαθητευόμενου ή καταρτιζόμενου αναφορικά με το επάγγελμα που σκοπεύει να ακολουθήσει, ώστε να τον κατευθύνει κατάλληλα για τις επαγγελματικές προοπτικές και δυνατότητες εξέλιξης, ανάλογα με τα ιδιαίτερα προσόντα του καθενός, καθώς και στη συνεργασία με άλλους φορείς.
Η Ηλεκτρονική Πύλη των σχολών Ανώτερης επαγγελματικής Εκπαίδευσης και τα Ψηφιακά Πιστοποιητικά

Στο άρθρο 33Β του νομοσχεδίου προβλέπεται η Ηλεκτρονική Πύλη των Σχολών Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ως εξής:

1. Στις Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Α.Ε.Κ.) λειτουργούν ηλεκτρονική πύλη και ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, προσβάσιμες μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (ΕΨΠ – gov.gr), οι οποίες φιλοξενούν τις ακόλουθες λειτουργίες:

α) κατάρτισης, όπως διάθεση εκπαιδευτικού υλικού, εξ αποστάσεως κατάρτιση, αξιοποίηση εφαρμογών κατάρτισης με τη χρήση φορητών συσκευών (Μobile Learning),

β) εκπαιδευτικής διοίκησης και διασύνδεσης των Σχολών Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Α.Ε.Κ.), οργάνωσης ψηφιακού δικτύου διαχείρισης εκπαιδευτικών πόρων και προώθησης συνεργασιών μεταξύ των μονάδων,

γ) διαρκούς αξιολόγησης και ανατροφοδότησης του έργου των Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Ε.Ε.Κ.) στα οποία εντάσσεται η Σ.Α.Ε.Κ., από το σύνολο των ομάδων που εμπλέκονται, ως τελικοί χρήστες των παρεχόμενων υπηρεσιών,

δ) ανάπτυξης και διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, με ορθολογική κατανομή του εκπαιδευτικού προσωπικού και αξιολόγηση του έργου όλων των συντελεστών των Σ.Α.Ε.Κ., ε) πληροφόρησης, κοινωνικής διάχυσης και προβολής των δραστηριοτήτων των Σ.Α.Ε.Κ. και στ) διαχείρισης εθνικού μητρώου – δικτύου αποφοίτων (alumni) και άντλησης υποψήφιων μεντόρων και συνεργαζόμενων επιχειρηματιών – επαγγελματιών από το εθνικό μητρώο – δίκτυο αποφοίτων.

2. Όλοι οι καταρτιζόμενοι και απόφοιτοι του επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων αποκτούν πρόσβαση σε ειδική εφαρμογή, η οποία ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο για τις ευκαιρίες, τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα και τη σωρευμένη επαγγελματική τους εμπειρία.

3. Καθιερώνονται τα ψηφιακά πιστοποιητικά που εκδίδονται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (ΕΨΠ – gov.gr), αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχουν οι διεθνείς καλές πρακτικές ανάπτυξης μικρο-διαπιστευτηρίων. Στα ψηφιακά πιστοποιητικά αναφέρονται τα στοιχεία ταυτοποίησης του κατόχου, ο τίτλος του μικρο-διαπιστευτηρίου, η ημερομηνία έκδοσης, τα μαθησιακά αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί, η μέθοδος αξιολόγησης, ο φορέας απονομής και, κατά περίπτωση, το επίπεδο στο οποίο υλοποιήθηκε η μάθηση που οδήγησε στο μικρο-διαπιστευτήριο (πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων)».