: Λίγες ημέρες πριν χτυπήσει ξανά το κουδούνι σε γυμνάσια, δημοτικά και  νηπιαγωγεία, η Νίκη Κεραμέως μιλώντας στο iefimerida εξηγεί το σκεπτικό που οδήγησε στο να δοθεί το «πράσινο φως»

Πώς θα «τρέξουν» οι εμβολιασμοί των εκπαιδευτικών και τα , τι σχεδιάζεται για τα  , τι θα γίνει με τις .

Ακολουθεί η συνέντευξη της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως:

Μετά τις ανακοινώσεις σας για τις , μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς φαίνεται πώς πήραν μία ανάσα. Τι σάς οδήγησε σε αυτή την απόφαση; Πώς βλέπετε ότι ολοκληρώνεται η φετινή, πρωτόγνωρη σχολική χρονιά;

Νίκη Κεραμέως: Κατανοούμε τις αγωνίες των παιδιών, των γονιών τους και των εκπαιδευτικών, και θέλουμε να μπορούν να έχουν όλοι τη δυνατότητα σχεδιασμού για την επόμενη περίοδο. Να μπορούν να οργανώσουν το διάβασμα, τις δραστηριότητες, το χρόνο τους, τον οικογενειακό τους προγραμματισμό. Γι’ αυτό και παρουσιάσαμε το συνολικό προγραμματισμό για τη συνέχιση και λήξη της φετινής, ιδιαίτερης σχολικής χρονιάς.

Ο σχεδιασμός είναι όλα τα μας να επαναλειτουργήσουν δια ζώσης από τη Δευτέρα 10 Μαΐου, με το πολύτιμο εργαλείο των . Η Επιτροπή των Ειδικών εισηγήθηκε θετικά σχετικά με τον οδικό χάρτη που προτείναμε για τη σταδιακή επάνοδο της εκπαίδευσης σε ρυθμούς κανονικότητας. Μετά από εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), αποφασίσαμε επιπλέον να μην πραγματοποιηθούν φέτος οι προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις, πρωτίστως για δύο λόγους: πρώτον γιατί αφουγκραζόμαστε τη γενικευμένη πίεση της φετινής χρονιάς εξαιτίας της πανδημίας και δεύτερον για να μπορέσουμε να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο στη δια ζώσης εμβάθυνση της ύλης, στη διάδραση των μαθητών με τους εκπαιδευτικούς τους.

Το ΙΕΠ έχει ήδη στείλει προς τα σχολεία οδηγίες σχετικά με την κάλυψη της ύλης στο πλαίσιο της φετινής χρονιάς, καθώς και οδηγίες σχετικά με την ψυχοκοινωνική προσαρμογή των μαθητών στις παρούσες συνθήκες κατά την επιστροφή τους στη δια ζώσης διδασκαλία, οδηγίες που έχουν εκπονηθεί από επιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου Σχολικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ. Η παράταση της σχολικής χρονιάς για τα Νηπιαγωγεία και τα Δημοτικά έως και την Παρασκευή 25 Ιουνίου, ενώ για τα Γυμνάσια και τα Λύκεια έως και την Παρασκευή 11 Ιουνίου, οι δε  θα ξεκινήσουν τη Δευτέρα 14 Ιουνίου για τα Γενικά Λύκεια και την Τρίτη 15 Ιουνίου για τα Επαγγελματικά Λύκεια.

Κυρία υπουργέ, ανακοινώσατε το άνοιγμα όλων των βαθμίδων των σχολείων στις 10 Μαΐου. Με δεδομένο ότι η πανδημία παραμένει σε έξαρση στη χώρα και καταγράφονται κρούσματα και στα σχολεία, θα μάς εξηγήσετε το σκεπτικό με το οποίο δόθηκε το «πράσινο φως», από την κυβέρνηση και τους ειδικούς;

Ν.K.: Τρία είναι τα δεδομένα που συνέβαλαν στη σταδιακή επαναλειτουργία των σχολείων μας:

πρώτον, ότι έχει προχωρήσει σημαντικά ο εμβολιασμός με αποτέλεσμα να έχει ήδη θωρακιστεί ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού που περιλαμβάνει και τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας,

δεύτερον, ότι έχουμε πλέον το πολύ χρήσιμο εργαλείο των και

τρίτον, ότι ο δείκτης θετικότητας έχει σταθεροποιηθεί και βαίνει μειούμενος.

Γινόμαστε συχνά αποδέκτες της ερώτησης γιατί ανοίγουμε τώρα ενώ τα κρούσματα είναι περισσότερα. Η απάντηση είναι ότι δεν είναι κρίσιμο να εστιάζουμε στον απόλυτο αριθμό κρουσμάτων, γιατί αυτός εξαρτάται κάθε φορά από τον αριθμό των ελέγχων που γίνονται. Προφανώς όσο περισσότεροι έλεγχοι γίνονται, αυτό μπορεί να μας οδηγεί σε μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων. Στην αρχή της πανδημίας ξεκινήσαμε με 800 ελέγχους την ημέρα. Πλέον αγγίζουμε τους 80.000 ελέγχους την ημέρα, ενώ σε αυτά προστίθεται και ένας σημαντικός αριθμός self-test που ξεπερνάει το 1 εκατομμύριο εβδομαδιαίως. Συνεπώς το κρίσιμο είναι το ποσοστό θετικότητας μεταξύ των ελέγχων που γίνονται.

Η δια ζώσης διδασκαλία είναι αναντικατάστατη και η επιστροφή των παιδιών στο φυσικό τους περιβάλλον με όρους ασφάλειας και προστασίας συνιστά απόλυτη προτεραιότητά μας, και για μαθησιακούς, και για ψυχοσυναισθηματικούς λόγους. Η τηλεκπαίδευση είναι ένα σημαντικό εργαλείο που κράτησε ζωντανή την εκπαιδευτική διαδικασία χάρη στην εξαιρετικά μεγάλη προσπάθεια εκπαιδευτικών, μαθητών και των οικογενειών τους, αλλά σαφώς δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη δια ζώσης διδασκαλία.

Θεωρείτε ότι είναι προστατευμένη η εκπαιδευτική κοινότητα με τα self-test και τον ισχύοντα κανονισμό;

Ν.Κ: Τα είναι ένα πολύτιμο εργαλείο το οποίο δρα προληπτικά. Μας βοηθά να εντοπίζουμε πιο νωρίς φορείς του ιού που τις περισσότερες φορές είναι ασυμπτωματικοί. Από τις 2 πρώτες εβδομάδες εφαρμογής του μέτρου των self-test, εντοπίστηκαν από όλες τις πληθυσμιακές ομάδες (σχολεία, άλλοι εργαζόμενοι στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα κτλ) 2507 επιβεβαιωμένα θετικά κρούσματα, ως επί το πλείστον ασυμπτωματικοί συμπολίτες μας, που δεν ήξεραν ότι είναι φορείς του ιού. Αν δεν υπήρχε το εργαλείο των self-test, οι συμπολίτες μας αυτοί θα μπορούσαν να μεταδώσουν τον ιό σε δεκάδες χιλιάδες άλλους. Η χρήση των self-test, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα μέτρα πρόληψης και προστασίας από τον κορωνοϊό που εφαρμόζονται στα σχολεία (υποχρεωτική χρήση μάσκας, διαφορετικά διαλείμματα για ομάδες μαθητών, σχολαστικοί καθαρισμοί, προσαρμοσμένη λειτουργία εργαστηρίων, κυλικείων κλπ), καθώς και με τον εμβολιασμό των εκπαιδευτικών, χτίζουν μία σημαντική ασπίδα προστασίας για τη σχολική και την ευρύτερη κοινότητα.

Πόσοι εκπαιδευτικοί έχουν εμβολιαστεί σε αυτή τη φάση και ποιος είναι ο στόχος για το καλοκαίρι, εν όψει της επόμενης χρονιάς; Θα επιταχυνθεί η διαδικασία, θα μπουν και οι πανεπιστημιακοί στις λίστες;

N.K: Τρία βήματα έχουν γίνει για τη θωράκιση της εκπαιδευτικής κοινότητας μέσω εμβολιασμών:

Πρώτον, έχει ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο η διαδικασία για τον εμβολιασμό των εκπαιδευτικών, του προσωπικού και των μαθητών άνω των 16 ετών των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, στους οποίους έχουν διατεθεί περίπου 7.000 δόσεις.
Δεύτερο βήμα, έχουν εμβολιαστεί περισσότεροι από 14.000 εκπαιδευτικοί σε όλη την Ελλάδα, στο πλαίσιο αξιοποίησης αδιάθετων δόσεων. Δόθηκε προτεραιότητα στους εκπαιδευτικούς μας, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν άμεσα και τους ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό.
Τρίτον, όσοι εκπαιδευτικοί δεν έχουν ήδη εμβολιαστεί, μπορούν να κλείσουν ραντεβού για τον εμβολιασμό τους μέσω της πλατφόρμας που άνοιξε την περασμένη εβδομάδα.

Θέλω να απευθύνω ευρύ κάλεσμα προς όλους τους εκπαιδευτικούς μας να θωρακίσουν την υγεία τους, όπως είπε και ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με αυτό το «μεγάλο δώρο της επιστήμης». Ως προς τους Πανεπιστημιακούς, πολλοί εξ αυτών έχουν ήδη εμβολιαστεί λόγω ένταξης των ηλικιακών τους ομάδων στο πρόγραμμα εμβολιασμού, και οι υπόλοιποι εντάσσονται σταδιακά. Θυμίζουμε ότι τα Πανεπιστήμια, για το εαρινό εξάμηνο, λειτουργούν εξ αποστάσεως. Από τις επόμενες ημέρες, θα μπορούν όλες οι πληθυσμιακές ομάδες άνω των 30 να ενταχθούν στο εμβολιαστικό πρόγραμμα.

Βασικό αίτημα της ακαδημαϊκής κοινότητας, εκτιμώ και βούληση του υπ. Παιδείας, είναι η επαναλειτουργία των πανεπιστημίων, με μέτρα όμοια με τα σχολεία. Τι βάζει «φρένο» σε αυτό μέχρι στιγμής; Θα αλλάξει κάτι στο άμεσο διάστημα;

N.K: Πράγματι, αποτελεί σταθερό μας στόχο η επιστροφή όλων, μαθητών, σπουδαστών, φοιτητών και εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων στη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία, ωστόσο η προσεκτική διαχείριση της πανδημίας επιτάσσει αυτό να γίνεται βήμα-βήμα και μετά από συζήτηση των ειδικότερων μέτρων προστασίας και πρόληψης με τους ειδικούς. Οι ειδικοί δεν έχουν δώσει ακόμη το «πράσινο φως» για την επαναλειτουργία των ΑΕΙ δια ζώσης. Οι αποφάσεις για την εκπαιδευτική λειτουργία στα ΑΕΙ είναι σημαντικό να λαμβάνονται κατά το δυνατόν σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου από σεβασμό στον προγραμματισμό όλων, καθώς η φοίτηση προϋποθέτει συχνά μία διαδικασία μετεγκατάστασης φοιτητών και εκπαιδευτικών στην έδρα του Πανεπιστημίου.

Αντιλαμβάνομαι και συναισθάνομαι πλήρως τις ανησυχίες των φοιτητών και των οικογενειών τους. Σε συνεργασία με τους ειδικούς, οι οποίοι εξετάζουν διαρκώς τα επιδημιολογικά δεδομένα, προσαρμοζόμαστε στις εκάστοτε συνθήκες. Έχουμε ήδη ανακοινώσει τη δυνατότητα διενέργειας των κατατακτήριων εξετάσεων μετά τις 20 Μαΐου. Έχει επίσης επιτραπεί η διενέργεια κλινικών ασκήσεων φοιτητών τελευταίου έτους προπτυχιακών φοιτητών Τμημάτων/Σχολών Επιστημών Υγείας των Πανεπιστημίων μας και σπουδαστών σε σχολές σωμάτων ασφαλείας, ενώ συζητούμε με την Επιτροπή των Ειδικών και για την επέκταση αυτής της δυνατότητας και σε άλλους φοιτητές.

Οι ημερομηνίες που ανακοινώσατε για την έναρξη των είναι η 14η και 15η Ιουνίου. Σε ό,τι αφορά το τεχνικό κομμάτι, δηλαδή τα μέτρα προστασίας υποψηφίων και επιτηρητών, τι σχεδιάζετε;

Ν.Κ: Πράγματι οι θα ξεκινήσουν σε πάνω από 1,5 μήνα από σήμερα. Τα μέτρα προστασίας και πρόληψης που θα εφαρμοστούν θα αποφασιστούν πλησιέστερα στην ημερομηνία έναρξης και σε συνεργασία με τους ειδικούς, στη βάση των επιδημιολογικών δεδομένων που θα ισχύουν τότε. Η πανδημία είναι μια δυναμική διαδικασία την οποία παρακολουθούμε στενά, και κινούμαστε βήμα-βήμα.

Στις θα δούμε φέτος και την . Κάποιοι υποστηρίζουν ότι θα λειτουργήσει απλά ως «ψαλίδι» για χιλιάδες υποψηφίους, άλλοι ότι ήταν ένα αναγκαίο μέτρο, καθώς ένα μεγάλο τμήμα εισακτέων τελικά δεν αποφοιτούσε. Το υπουργείο Παιδείας τι προσδοκά;

N.K: Προσδοκά να εισάγονται στο Πανεπιστήμιο φοιτητές που πληρούν ελάχιστες ακαδημαϊκές προϋποθέσεις, που θα μπορέσουν να φοιτήσουν και να αποφοιτήσουν από το Πανεπιστήμιο, και που συνεπώς θα έχουν προοπτικές για το μέλλον τους. Προσδοκά να θωρακίσει το κύρος των πανεπιστημιακών σπουδών και να ενισχύσει τη δυνατότητα του κάθε πανεπιστημιακού τμήματος να διαμορφώσει την ιδιαίτερη ακαδημαϊκή του φυσιογνωμία επιλέγοντας το συντελεστή της βάσης εισαγωγής που επιθυμεί.

Τόσα χρόνια μπορούσε να εισάγεται στο Πανεπιστήμιο υποψήφιος που είχε βαθμό 1 και 2 στα 20. Μία τέτοια πρακτική είχε ως αποτέλεσμα την παραπλάνηση των ίδιων των φοιτητών καθώς τους ωθούσε σε ένα δρόμο δίχως προοπτική επιτυχούς φοίτησης, τον εμπαιγμό των συμφοιτητών τους που μετά από μεγάλο κόπο πέτυχαν υψηλότερες επιδόσεις για την εισαγωγή τους, αλλά και των φορολογουμένων που πλήρωναν για φοιτητές που δεν πληρούσαν τις ελάχιστες ακαδημαϊκές προϋποθέσεις. Χρέος της Πολιτείας είναι να δίνει στους νέους μας επιλογές, είτε αυτές είναι στον πανεπιστημιακό τομέα είτε στον κλάδο της κατάρτισης, προκειμένου εκείνοι εν συνεχεία να επιλέξουν με βάση τις κλίσεις, τις δεξιότητες, τις προτιμήσεις τους. Για πρώτη φορά φέτος δίνεται η δυνατότητα για τους υποψηφίους να υποβάλουν παράλληλα α) μηχανογραφικό για είσοδο σε ΑΕΙ, βάσει της επίδοσής του στις Πανελλαδικές εξετάσεις και β) μηχανογραφικό για εγγραφή σε δημόσιο ΙΕΚ, βάσει του απολυτηρίου του και επιπλέον κριτηρίων σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας των ΙΕΚ.

Φέτος «έτρεξε» και το πρόγραμμα των , της επιδότησης αγοράς τεχνολογικού εξοπλισμού. Τι ανταπόκριση είχε ως τώρα; Θα ανοίξει η διαδικασία σε περισσότερους δικαιούχους;

N.K: Το πρόγραμμα «Ψηφιακή Μέριμνα» επενδύει 112 εκατομμύρια ευρώ για την αγορά tablet, laptop, desktop για μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές, μέσω συστήματος ύψους 200 ευρώ για παιδιά και νέους από 4 έως 24 ετών, που φοιτούν σε δημόσια δομή εκπαίδευσης. Πρόκειται για μια σημαντική επένδυση, με στόχο ο μακροπρόθεσμος ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης να αφορά κάθε νέο και νέα, συμπεριλαμβανομένων των πιο αδύναμων οικονομικά, στους οποίους κατά προτεραιότητα απευθύνεται το πρόγραμμα.

Μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί αιτήσεις για περισσότερους από 367.000 νέους, ενώ εκδίδονται και εξαργυρώνονται διαρκώς . Μέχρι τώρα έχουν εξαργυρωθεί σε καταστήματα πάνω από 77.000 vouchers. Η πρόκληση είναι να αξιοποιηθεί στο έπακρο και να επεκταθεί το μεγάλο άλμα ψηφιοποίησης που έγινε στην εκπαίδευση τον τελευταίο χρόνο, τα ψηφιακά εργαλεία να εμπλουτίσουν ακόμη περισσότερο τη δια ζώσης εκπαίδευση. Στην κατεύθυνση αυτή, και το νέο επιμορφωτικό πρόγραμμα εκπαιδευτικών -ίσως το μεγαλύτερο στην ιστορία της χώρας μας για εκπαιδευτικούς- στις ψηφιακές δεξιότητες και τα ψηφιακά εργαλεία, καθώς και τα νέα Προγράμματα Σπουδών που ετοιμάζει το Υπουργείο Παιδείας, που θα έχουν σημαντικό τμήμα σε ψηφιακή μορφή.

Ήταν μια χρονιά με ανεπανάληπτες δυσκολίες, για την κοινωνία και τον κρατικό μηχανισμό. Υπάρχει περίπτωση ο όρος «τηλεκπαίδευση» να μας απασχολεί και του χρόνου; Ή πιστεύετε ότι βγαίνουμε από το «τούνελ»;

N.K.: Αναμφισβήτητα, η φετινή χρονιά είχε πολλές δυσκολίες, ιδιαιτερότητες και μεγάλη κόπωση για όλη την εκπαιδευτική κοινότητα. Παρά τις δύσκολες συνθήκες, μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί, στελέχη εκπαίδευσης, πάνω από ένα χρόνο τώρα, ανταποκρίθηκαν εξαιρετικά στις προκλήσεις, τήρησαν υποδειγματικά τα μέτρα, υιοθέτησαν καλές πρακτικές, επέδειξαν υπευθυνότητα και αλληλεγγύη. Αποτελούν παράδειγμα για όλους μας. Σε όλο τον πλανήτη, υπήρξαν συνέπειες της επιδημιολογικής κρίσης στον τομέα της εκπαίδευσης, πιστεύω όμως+- ότι αναδύθηκαν και μοναδικές ευκαιρίες όπως:

• ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης: η ψηφιοποίηση διαδικασιών (π.χ. για πρώτη φορά έγιναν ηλεκτρονικά οι εγγραφές στο νηπιαγωγείο) και εκπαιδευτικού έργου,

• το μεγάλο άλμα στις ψηφιακές δεξιότητες μαθητών και εκπαιδευτικών,
• η καλλιέργεια της δεξιότητας της προσαρμοστικότητας.

Πρόθεσή μας είναι να χτίσουμε πάνω στο κεκτημένο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Στόχος η περαιτέρω καλλιέργεια των γνώσεων και των δεξιοτήτων σε παιδαγωγικές και διδακτικές προσεγγίσεις, καθώς και η περαιτέρω αξιοποίηση των σύγχρονων ψηφιακών μέσων, σε συνθήκες τεχνολογικά εμπλουτισμένης δια ζώσης εκπαίδευσης. Στην κατεύθυνση αυτή, συνεχίζουμε να επενδύουμε στους εκπαιδευτικούς μας με περισσότερες επιμορφωτικές δράσεις πάνω στις ψηφιακές δεξιότητες. Με τήρηση των μέτρων από όλους, υπεύθυνη συμπεριφορά, αξιοποίηση των εργαλείων της επιστήμης όπως τα self-test, αλλά πάνω από όλα με την επέκταση του εμβολιασμού σε ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού, πιστεύω ότι η έξοδος από το «τούνελ» είναι κοντά.