Ολική ανατροπή έρχεται από τον Ιανουάριο για χιλιάδες εργαζoμένους που διαθέτουν δελτίο παροχής υπηρεσιών. Το καθεστώς ασφάλισης για τα γνωστά «μπλοκάκια» αλλάζει άρδην από το 2017 με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται διαφορετικές ταχύτητες ασφαλισμένων.

Το «Έθνος – Συντάξεις» με τη συνδρομή του εργατολόγου και εκδότη του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ» Δημήτρη Μπούρλου και της δικηγόρου-ειδικής σε θέματα Ασφαλιστικού Δικαίου Ασπασίας Παπαθανασοπούλου παρουσιάζει έναν οδηγό επιβίωσης στον λαβύρινθο των νέων διατάξεων:

Μεγάλοι χαμένοι του νέου συστήματος είναι οι μισθωτοί με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993) που διαθέτουν παράλληλα μπλοκ παροχής υπηρεσιών. Η συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων μπορούσε να απαλλαγεί από την υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΑΕΕ για το «μπλοκάκι», εφόσον είχε σταθερή ασφάλιση (25 ημέρες τον μήνα) ΙΚΑ σαν μισθωτός.

Εντός αυτής της κατηγορίας εργαζομένων διαμορφώνονται δύο υποκατηγορίες:

  • Όσοι έχουν εισόδημα στο μπλοκάκι από 1-2 εργοδότες θα πληρώνουν εισφορές ως μισθωτοί (12,72% για σύνταξη, υγεία κι επικούρηση) και για τα χρήματα που εισπράττουν από το μπλοκάκι (ανεξάρτητα από τις ασφαλιστικές κρατήσεις επί τους μισθού τους λόγω της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας).
  • Διπλά χαμένοι θα είναι όσοι έχουν εισόδημα στο μπλοκάκι από τρεις και πλέον εργοδότες καθώς θα πληρώνουν εισφορές σαν ελεύθεροι επαγγελματίες (26,95% για σύνταξη και υγεία) για τα χρήματα που εισπράττουν από το μπλοκάκι.

Προσοχή: Ευνοικό για την συγκεκριμένη κατηγορία είναι πως δεν ισχύει το πλαφόν προς τα κάτω (κατώτατο εισόδημα 586 ευρώ και εισφορά 158 ευρώ) για τις εισφορές στο εισόδημα από το μπλοκάκι. Δηλαδή αν ο εργαζόμενος έχει μηδενικό εισόδημα δεν θα πληρώσει εισφορά, ενώ αν έχει ελάχιστο (π.χ. 200 ή 400 ευρώ) θα πληρώσει το ποσοστό που αναλογεί σε αυτό το ποσό.

Χαμένοι ή κερδισμένοι – ανάλογα με το εισόδημα και το πλήθος των εργοδοτών – είναι όσοι εργάζονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και δεν έχουν παράλληλη απασχόληση σαν μισθωτοί ή έχουν και είναι «παλαιοί ασφαλισμένοι» (πριν το 1993). Και σε αυτή την κατηγορία διαμορφώνονται δυο ταχύτητες ασφαλισμένων:

Όσοι έχουν εισόδημα στο μπλοκάκι από 1-2 εργοδότες κατά κανόνα ευνοούνται ως προς το… γράμμα του νόμου, διότι θα ασφαλίζονται από 1/1/2017 ως μισθωτοί ενώ σήμερα πληρώνουν εισφορές ΟΑΕΕ με βάση τις ασφαλιστικές κλάσεις. Δηλαδή τα βάρη θα επιμεριστούν ανάμεσα σε εργοδότη και εργαζόμενο. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν ειδικοί, το πιθανότερο είναι το κόστος της εισφοράς ο εργοδότης να το μετακυλήσει τελικά στον εργαζόμενο μειώνοντας τις καθαρές αποδοχές του…

Όπως επισημαίνει η κ. Παπαθανασοπούλου «η ευθύνη για την ασφάλιση βαρύνει τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα στα οποία προσφέρει τις υπηρεσίες του ο εργαζόμενος, με αναλογία σχηματικά 2/3 για τον εργοδότη και 1/3 για τον ασφαλισμένο.

Δηλαδή οι εισφορές ανέρχονται σε 20% για σύνταξη (13,33% για εργοδότη και 6,67% για ασφαλισμένο), 7,10% για υγεία (4,55% για εργοδότη και 2,55% για ασφαλισμένο) και 7% για επικούριση (3,50% για εργοδότη και 3,50% για ασφαλισμένο). Οι εισφορές υπολογίζονται επί του συνόλου των αμοιβών για τα ποσοστά που βαρύνουν τον ασφαλισμένο και επί των αποδοχών που καταβάλει ο κάθε εργοδότης αυτοτελώς για τα ποσοστά που βαρύνουν τους εργοδότες».

Αναλυτικά παραδείγματα (με 1-2 εργοδότες) :

α. «Παλαιοί ασφαλισμένοι» σήμερα στην 1η κατηγορία ΟΑΕΕ πληρώνουν 245,20 ευρώ το μήνα. Χάνουν αν από 1/1/2017 δηλώνουν εισόδημα από 2.000 ευρώ (εισφορά 254,4 ευρώ) και πάνω.

β. «Παλαιοί ασφαλισμένοι» σήμερα στην 3η κατηγορία ΟΑΕΕ πληρώνουν 314,99 ευρώ. Χάνουν αν από 1/1/2017 δηλώνουν εισόδημα από 2.500 ευρώ (εισφορά 318 ευρώ) και πάνω.

γ. «Παλαιοί ασφαλισμένοι» σήμερα στην 4η κατηγορία ΟΑΕΕ πληρώνουν 335,37 ευρώ. Χάνουν αν από 1/1/2017 δηλώνουν εισόδημα από 2.700 ευρώ (εισφορά 343,44 ευρώ) και πάνω.

δ. «Παλαιοί ασφαλισμένοι» σήμερα στην 5η κατηγορία ΟΑΕΕ πληρώνουν 372,60 ευρώ. Χάνουν αν από 1/1/2017 δηλώνουν εισόδημα από 3.000 ευρώ (εισφορά 381,6 ευρώ) και πάνω.

ε. «Νέοι ασφαλισμένοι» σήμερα στην 1η κατηγορία ΟΑΕΕ πληρώνουν 210,71 ευρώ. Χάνουν αν από 1/1/2017 δηλώνουν εισόδημα από 1.700 ευρώ (εισφορά 216,24 ευρώ) και πάνω.

στ. «Νέοι ασφαλισμένοι» σήμερα στην 2η κατηγορία ΟΑΕΕ πληρώνουν 257,34 ευρώ. Χάνουν αν από 1/1/2017 δηλώνουν εισόδημα από 2.100 ευρώ (εισφορά 267,12 ευρώ) και πάνω.

ζ. «Νέοι ασφαλισμένοι» σήμερα στην 3η κατηγορία ΟΑΕΕ πληρώνουν 307,19 ευρώ. Χάνουν αν από 1/1/2017 δηλώνουν εισόδημα από 2.500 ευρώ (εισφορά 318 ευρώ) και πάνω.

Όσοι έχουν εισόδημα στο μπλοκάκι από 3 εργοδότες και πάνω λογίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες και θα καταβάλλουν εισφορές με βάση το εισόδημά τους (20% για σύνταξη και 6,95% για υγεία) ενώ σήμερα πληρώνουν εισφορές ΟΑΕΕ με βάση τις ασφαλιστικές κλάσεις.

«Είναι πολλά τα σημεία που χρήζουν διευκρινήσεων αφενός για την ασφάλιση όσων αμείβονται με δελτία παροχής υπηρεσιών και αφετέρου για την συμπλήρωση των προυποθέσεων συνταξιοδότησής τους», παρατηρεί ο κ. Μπούρλος. Όπως εξηγεί ο ίδιος ζητούμενο παραμένει το πότε και πως θα ελέγχεται το πλήθος των εργοδοτών, ώστε να ασφαλίζεται ο εργαζόμενος με μπλοκάκι ως μισθωτός ή ως ελευθεροεπαγγελματίας. Προβληματική για παράδειγμα είναι η περίπτωση εργαζόμενου με δυο σταθερούς εργοδότες, που περιστασιακά συνεργάζεται με τρίτο εργοδότη. Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας αναφέρουν πως αν πρόκειται για ποσό μικρό που δείχνει περιστασιακή και όχι σταθερή απασχόληση τότε εξετάζεται το ενδεχόμενο ο εργαζόμενος να μην χάνει το καθεστώς του μισθωτού. «Γκρίζο» παραμένει επίσης το πως θα αντιμετωπίζεται συνταξιοδοτικά ο συγκεκριμένος εργαζόμενος (πως θα διαμορφώνεται ο ασφαλιστικός του χρόνος), ειδικά στην μεταβατική περίοδο μέχρι το 2021, καθώς μέχρι τότε ισχύουν διαφορετικά καθεστώτα εξόδου για ΟΑΕΕ και ΙΚΑ.

Από 1/1/2017 η απαλλαγή αυτή καταργείται και πλέον ο συγκεκριμένος εργαζόμενος θα υποχρεώνεται να πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές και επί του εισοδήματος που θα έχει από το «μπλοκάκι», ενώ θα συνεχίσουν οι ασφαλιστικές κρατήσεις ως είχαν επί του μισθού του.

Εάν οι παραπάνω εργαζόμενοι κόβουν όμως μπλοκάκι σε περισσότερους από 2 εργοδότες τότε οι κρατήσεις τους υπερδιπλασιάζονται και πάνε στο 26,95%, γίνονται δηλαδή ανάλογες των ελεύθερων επαγγελματιών.