Ο μεγαλύτερος γρίφος που έχει να λύσει το επιτελείο του υπουργού Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) δεν είναι το εξεταστικό σύστημα για τα ΑΕΙ/ΤΕΙ. Αντιθέτως, σχετίζεται με την αναβάθμιση του λυκείου ή ευκρινέστερα με τον στόχο οι μαθητές να ενδιαφέρονται ουσιαστικά για τα μαθήματα του λυκείου και όχι μόνο να προετοιμάζονται εντατικά σε εκείνα στα οποία θα εξετασθούν για τα ΑΕΙ/ΤΕΙ.

Ας εστιάσουμε στο «οι μαθητές ενδιαφέρονται» από το «προετοιμάζονται», καθώς η διαφορά του επιθυμητού από αυτό που συμβαίνει στην πράξη στιγματίζει την ελληνική εκπαίδευση από το Δημοτικό έως και το λύκειο. Το πρόβλημα εντείνεται βήμα βήμα, τάξη τάξη. Τα παιδιά των πέντε, έξι ετών εισέρχονται στο εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς βεβαίως μαθησιακές παραστάσεις, άδολα από τη λογική της βαθμοθηρίας και της παπαγαλίας που συνεπάγεται. Ωστόσο, το ίδιο το σύστημα στραγγαλίζει την όρεξη των παιδιών να μάθουν, να χαρούν τη γνώση. Ενα ενδεικτικό παράδειγμα, και μάλιστα για κρίσιμα πολιτικά (για τους εθνοπατέρες και όχι μόνο) μαθήματα: η ύλη που έχουν να αντιμετωπίσουν τα παιδιά ήδη από το Δημοτικό στην Ιστορία και τα Θρησκευτικά είναι τόση σε έκταση και ανορθολογικά δομημένη, με αποτέλεσμα ελάχιστες γνώσεις να τους αποτυπώνονται για την ενήλική τους ζωή.

Εκτός από την… παραδοσιακή πλήξη, οι μαθητές ήδη από τις μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού αρχίζουν να απαξιώνουν το σχολείο αφού προστρέχουν εκτός σχολείου (στα φροντιστήρια, δηλαδή) για να μάθουν ξένες γλώσσες ή και, εάν οι γονείς έχουν την οικονομική δυνατότητα, για άλλες δραστηριότητες (μουσική, άθληση).

Οσο η εκπαιδευτική σκάλα ανεβαίνει προς το γυμνάσιο, τόσο ενισχύεται ο ρόλος των εκτός σχολείου εκπαιδευτικών δομών και αντιστρόφως μειώνεται το ενδιαφέρον των παιδιών για τα μαθήματα. Και καταλήγουμε στο λύκειο με την παγιωμένη και γνωστή σε όλους, εδώ και τέσσερις δεκαετίες, κατάσταση απαξίωσης του σχολικού έργου και στροφής στα φροντιστήρια.

Αναρωτιέμαι πόσο ευθύνονται για αυτό το στρεβλό σκηνικό οι μαθητές και οι γονείς, τους οποίους ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου καλεί σήμερα να εμπιστευθούν τον εκπαιδευτικό! Ουδόλως. Ποιος ευθύνεται; Για την απάντηση θα σας παραπέμψω στο σχόλιο έμπειρου στελέχους του υπ. Παιδείας όταν έγινε γνωστό ότι το ΙΕΠ πρότεινε να μετράει ο βαθμός του απολυτηρίου (στο οποίο βάρος έχουν και οι προφορικοί βαθμοί από τους καθηγητές της τάξης) για την εισαγωγή στα ΑΕΙ/ΤΕΙ: «Οι καθηγητές αμέσως θα κόψουν ταρίφα», σχολίασε, εννοώντας ότι θα εκτιναχθούν τα ιδιαίτερα μαθήματα.

Για να ληφθούν σοβαρά μέτρα με στόχο την αναβάθμιση του λυκείου, η ηγεσία του υπουργείου οφείλει να πάψει να χαϊδεύει, με μικροπολιτική στόχευση, τα αυτιά των εκπαιδευτικών. Πολλά καρπούζια δεν χωρούν σε μία μασχάλη. Οσο για την ΟΛΜΕ και την κοινότητα των εκπαιδευτικών, ας δουν τις ευθύνες τους για την κατάσταση του σημερινού σχολείου και ας πάψουν να περιλαμβάνουν «εαυτούς» στις φωτεινές εξαιρέσεις δασκάλων, που σαφώς υπάρχουν.