Πίνακας περιεχομένων

Η συζήτηση για το μέλλον της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, σε μια περίοδο όπου το ισχύον σύστημα των Εξετάσεων αμφισβητείται όλο και περισσότερο, όχι ως προς τον αδιάβλητο χαρακτήρα του, αλλά ως προς τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές του συνέπειες.

Οι κυβερνητικές εξαγγελίες για τη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο, με βασικό πυλώνα το , έχουν ανοίξει έναν ευρύ δημόσιο διάλογο, ο οποίος, ωστόσο, παραμένει συχνά αποσπασματικός, με ελλιπή ενημέρωση για το τι πραγματικά αλλάζει, τι παραμένει και ποιο είναι το ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα εφαρμογής.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ιδιαίτερη σημασία έχει η τεκμηριωμένη και νηφάλια αποτύπωση των δεδομένων, μακριά από εύκολα συνθήματα και υπεραπλουστεύσεις. Οι αλλαγές που προωθούνται αγγίζουν τον πυρήνα της λειτουργίας του Λυκείου, επηρεάζουν άμεσα μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς και απαιτούν σοβαρό σχεδιασμό, πολιτική συναίνεση και κοινωνική αποδοχή. Το ερώτημα δεν είναι μόνο αν το Εθνικό Απολυτήριο μπορεί να αντικαταστήσει τις Πανελλαδικές, αλλά αν μπορεί να θεραπεύσει χρόνιες παθογένειες του συστήματος χωρίς να υπονομεύσει την αξιοπιστία και την ισονομία των εξετάσεων.

Όλα όσα αποκαλύπτει ο Σκαρλάτος Κωνσταντίνος, Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού | EMPLOY EDU Σύμβουλοι Εκπαίδευσης και Σταδιοδρομίας , αποκλειστικά στο :

Η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι συνυφασμένη με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις εδώ και δεκαετίες. Η κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα να αντικαταστήσει το σύστημα αυτό με το Εθνικό Απολυτήριο και παρά την εντατικοποίηση των προσπαθειών της, δεν θα είναι έτοιμο από την επόμενη σχολική χρονιά (2026-2027). Σύμφωνα με δηλώσεις της Υπουργού στην ΕΡΤ (Press Talk 27/10), προϋπόθεση για το νέο σύστημα είναι η εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου που δεν προβλέπεται να είναι έτοιμο πριν τον Σεπτέμβριο του 2027.

Τι είναι το εθνικό απολυτήριο;

Ουσιαστικά, ο βαθμός απολυτηρίου θα εξάγεται από το σύνολο των βαθμολογιών του υποψηφίου σε εξετάσεις και στις τρεις τάξεις του Λυκείου με θέματα από την εμπλουτισμένη Τράπεζα Θεμάτων του ΙΕΠ. Μάλιστα, υπάρχει η διάθεση να προσμετράται και ο προφορικός (με αναπροσαρμογή προς τον γραπτό, αν υπάρχει σχετική απόκλιση) ως κάποιο ποσοστό στον τελικό βαθμό. Ακόμα, βεβαίως, δεν είναι γνωστό το ύψος αυτού του ποσοστού.

Πανελλήνιες - Εθνικό απολυτήριο: Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα

Η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα γίνεται με Πανελλήνιες Εξετάσεις, αλλά θα καταργηθεί η ΕΒΕ (Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής), η οποία θεωρείται ότι πιο πολύ μπέρδεψε παρά βελτίωσε την κατάσταση. Θεωρείται ειλημμένη η απόφαση επαναφοράς της βάσης του 10 για τη συμμετοχή στις Πανελλήνιες. Ακόμη, εξετάζεται το ενδεχόμενο η πρόσβαση σε σχολές που δεν προσελκύουν υψηλό ενδιαφέρον να γίνεται μόνο με τον βαθμό του Εθνικού Απολυτηρίου.

Ποια προβλήματα του σημερινού συστήματος θα θεραπευθούν;

Αφήνοντας στην άκρη το κυριότερο προτέρημα των Πανελληνίων Εξετάσεων -που δεν είναι άλλο από τον αδιάβλητο χαρακτήρα του- ολοένα και πληθαίνουν οι φωνές που αναδεικνύουν τα προβλήματα:

Έχει χαθεί ο εκπαιδευτικός και μορφωτικός χαρακτήρας του Λυκείου. Ιδιαίτερα, η Γ’ Λυκείου έχει μετατραπεί σε χρονιά προετοιμασίας για τις εξετάσεις σχεδόν αποκλειστικά.

Ο οικογενειακός προϋπολογισμός επιβαρύνεται με την παραπαιδεία. Τριπλάσια υπολογίζεται η συγκεκριμένη δαπάνη σε σχέση με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ρεαλιστικά, το ποσό είναι ακόμα μεγαλύτερο, αφού συχνά η εξωσχολική προετοιμασία είναι αδήλωτη.

Δεν είναι δίκαιο να κρίνεται το ακαδημαϊκό μέλλον των εφήβων εντελώς από μία εξέταση τριών ωρών. Μάλιστα, έχει μετρηθεί πως αυτού του είδους η εξέταση επιτείνει την ψυχολογική πίεση των υποψηφίων μειώνοντας δραστικά τις επιδόσεις τους.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα;

Η ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ πρέπει να τρέξει γρήγορα τις εξελίξεις και αναμένεται να προβεί σε συγκεκριμένα βήματα:

Η πολιτική συναίνεση είναι προτεραιότητα. Αυτό ισχύει όχι μόνο επειδή κάθε ολοκληρωτική αλλαγή το χρειάζεται, αλλά επειδή θα παρεμβληθούν εθνικές εκλογές, μέχρι να τεθεί σε πλήρη ισχύ ο νόμος. Πάντως, δεν αναμένονται έντονες αντιδράσεις, αφού τα τρία πιο πρόσφατα κυβερνώντα κόμματα είχαν σχεδιάσει ή προτείνει κάποια στιγμή κάτι αντίστοιχο.

Ευρεία συμμετοχή των κοινωνικών φορέων στον εθνικό διάλογο. Αναμένεται με ενδιαφέρον η αντίδραση εκπαιδευτικών και γονέων. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες τού Υπουργείου, ο ρόλος των καθηγητών γίνεται πιο καθοριστικός, ενώ η οικογένεια θα δει μείωση στα έξοδά της.

ΔΕΙΤΕ 

Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Εξετάσεων. Λογικά, θα αποτελείται από υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠΑΙΘΑ και του ΙΕΠ, έμπειρους καθηγητές ΓΕΛ και ΕΠΑΛ, αλλά και Πανεπιστημιακούς.

Αναβάθμιση και εμπλουτισμός της Τράπεζας Θεμάτων. Απαιτείται εξορθολογισμός των θεμάτων και ανανέωσή τους, αφού υπάρχουν ελλιπή θέματα ή κριτήρια που δε λαμβάνουν υπόψη τη διδακτέα ύλη και τις ρεαλιστικές δυνατότητες των μαθητών.

Πώς θα εξασφαλιστεί ο αδιάβλητος χαρακτήρας των εξετάσεων;

Όλα τα θέματα θα προέρχονται με κλήρωση από την εμπλουτισμένη Τράπεζα Θεμάτων του ΙΕΠ
Δειγματοληπτικός έλεγχος γραπτών από εξωτερική επιτροπή έμπειρων βαθμολογητών
Ψηφιοποίηση και αποθήκευση των γραπτών σε αποθετήριο.
Βεβαίως, για την απόλυτη διασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας απαιτείται η επιτήρηση και η διόρθωση των γραπτών να μην γίνεται από τους καθηγητές της σχολικής μονάδας του μαθητή.

ΔΕΙΤΕ 

Μένει να φανεί αν οι εξαγγελίες και οι προθέσεις θα ευοδωθούν με σοβαρότητα και οργάνωση από τους εμπλεκομένους ή αν πρόκειται για μία πρόταση αλλαγής στο εκπαιδευτικό σύστημα πάνω στο οποίο θα παιχτούν παιχνίδια μικροπολιτικής.