Στις κάλπες προσέρχονται την ερχόμενη Τρίτη 11 Ιουνίου οι καθηγητές και το προσωπικό του , προκειμένου να εκλέξουν τις πρυτανικές Αρχές, που θα διοικήσουν το Ίδρυμα τα επόμενα τρία χρόνια.

Υποψήφιοι για το αξίωμα του Πρύτανη είναι ο καθηγητής του Τμήματος Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών, Θεόδωρος Λαόπουλος και ο καθηγητής του Τμήματος Κτηνιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας, Νίκος Παπαϊωάννου. Στην προεκλογική συζήτηση, που κορυφώθηκε την περασμένη εβδομάδα με debate των υποψηφίων ενώπιον των εργαζομένων του ΑΠΘ, κυριάρχησαν τα θέματα της καθημερινότητας στο Πανεπιστήμιο, προτάσεις για την αντιμετώπιση των φαινομένων βίας και ανομίας, προβληματισμοί για τη θέση του ΑΠΘ στον νέο χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης, εκτιμήσεις για τις ενδεχόμενες δυσκολίες που συνεπάγεται η εκλογή του πρύτανη και των αντιπρυτάνεων στο ΑΠΘ από δύο ξεχωριστά ενιαία ψηφοδέλτια, ζητήματα χρηματοδότησης του Ιδρύματος και αντιμετώπισης της γραφειοκρατίας στην έρευνα, καθώς και θέματα ασφάλειας των υποδομών.

Η ψηφοφορία βάσει του νόμου θα διεξαχθεί με κάλπη. Οι εκλέκτορες -όλα τα μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ), όλα τα μέλη Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ), Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) και οι διοικητικοί υπάλληλοι- καλούνται να προσέλθουν στα δεκαπέντε εκλογικά τμήματα στο ΑΠΘ από τις 8 το πρωί έως τις έξι το απόγευμα. Σε εφαρμογή του άρθρου 15 του νόμου 4485/2017 η εκλογή του πρύτανη και των αντιπρυτάνεων στο ΑΠΘ θα γίνει από δύο ξεχωριστά ενιαία ψηφοδέλτια: το πρώτο θα περιλαμβάνει τα ονόματα όλων των υποψήφιων πρυτάνεων και το δεύτερο όλων των υποψηφίων αντιπρυτάνεων. Στο κάθε ψηφοδέλτιο οι εκλογείς θα έχουν δικαίωμα ενός μόνο σταυρού προτίμησης υποψηφίου για το αξίωμα του πρύτανη και του αντιπρύτανη αντίστοιχα.

Οι δύο υποψήφιοι πρυτάνεις ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων και απάντησαν σε 10 κοινά ερωτήματα, που συμπυκνώνουν τους προβληματισμούς της πανεπιστημιακής κοινότητας και της κοινωνίας, καθώς και σε ένα ενδέκατο ερώτημα για το στίγμα της υποψηφιότητας τους.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των απαντήσεων που έδωσαν οι κ.κ. Λαόπουλος και Παπαϊωάννου στη Σμαρώ Αβραμίδου για το ΑΠΕ-ΜΠΕ. (Η σειρά των ονομάτων στις απαντήσεις είναι η αλφαβητική, που τηρείται και στο πρακτικό της ανακήρυξης των υποψηφίων)

1. Εκφράζεται ανοιχτά στην πανεπιστημιακή κοινότητα προβληματισμός για την ομαλή διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας, δεδομένης της ανεξήγητης αυτήν τη χρονική στιγμή κλιμάκωσης των παρεμβάσεων ομάδας φοιτητών -πολύ μετά την ψήφιση του νόμου, στον οποίο παραπέμπουν οι φοιτητικές παρεμβάσεις και μόνο στο ΑΠΘ- και των πρόσφατων επεισοδίων χειροδικιών, που προκάλεσαν και εισαγγελική παρέμβαση. Υπάρχει ερμηνεία και συντεταγμένη άποψη στα πανεπιστημιακά όργανα -πέρα από κομματικές ή άλλες αναφορές του καθενός- για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Η πολύ μεγάλη πλειοψηφία -σχεδόν το σύνολο- της πανεπιστημιακής κοινότητας είναι απολύτως αρνητική σε συμπεριφορές που χρησιμοποιούν σωματική βία για να εμποδίζουν την ομαλή διεξαγωγή των συνεδριάσεων των συλλογικών οργάνων. Το ίδιο και σε οποιαδήποτε παρεμπόδιση των εκλογών. Η αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών πρέπει να γίνεται στο πλαίσιο μιας ρεαλιστικής αποφυγής των εντάσεων με οποιαδήποτε ομάδα, αλλά και χωρίς υποχώρηση από την βασική θέση ότι «όλα τα συλλογικά όργανα διοίκησης του πανεπιστημίου συνεδριάζουν και λαμβάνουν αποφάσεις με τα νόμιμα μέλη τους και σε συνθήκες έκφρασης της ελεύθερης βούλησης τους». Το πανεπιστήμιο πρέπει να μπορεί να λειτουργεί με υποχρέωση όλων ανεξαιρέτως των μελών του για τήρηση βασικών κανόνων κοινωνικής συμβίωσης σε μια κοινωνία και πολύ περισσότερο σε ένα πανεπιστήμιο: της ελευθερίας της βούλησης και της έκφρασης. Προφανώς το ίδιο ισχύει και στις εκλογές διοίκησης του πανεπιστημίου.

Νίκος Παπαϊωάννου: Κατ’ αρχάς δεν είναι ανεξήγητη η αντίδραση αυτή, αλλά μάλλον αναμενόμενη. Εδώ και πολλά χρόνια το λεγόμενο «κίνημα» βρισκόταν εν υπνώσει και αίφνης το βλέπουμε παντού. Όσοι παροικούμε στην Ιερουσαλήμ της Πανεπιστημιούπολης γνωρίζουμε σε τι οφείλεται η κλιμάκωση αυτή, ετούτη ακριβώς την περίοδο. Από ’κει και πέρα, η Πανεπιστημιακή Κοινότητα, για πρώτη φορά ίσως στα χρονικά της, είναι ενωμένη απέναντι στις προκλήσεις αυτές και δεν πρόκειται να το βάλει στα πόδια, αλλά σύσσωμη θα κατέβει να ψηφίσει στις 11 Ιουνίου για να αναδείξει τις νέες Πρυτανικές Αρχές.

2. Ενδεχόμενη ακύρωση της ψηφοφορίας με κάλπη και επανάληψή της με ηλεκτρονική ψήφο θα συνιστά «ήττα» με την έννοια της παρεμπόδισης μιας δημοκρατικής διαδικασίας ή επιβεβαίωση ότι δεν έπρεπε να επανέλθουν οι φυσικές κάλπες; Δύναται να προφυλάξει την εύρυθμη λειτουργία των πανεπιστημιακών οργάνων μια συνολικά μεγαλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι δομές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης; Και πόσο αδιάβλητες είναι αυτές;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Η ηλεκτρονική διαδικασία εκλογών έχει εφαρμοστεί εδώ και χρόνια, είναι απολύτως διαφανής, με συγκεκριμένους κανόνες που δεν αλλάζουν, έχει θεσμοθετηθεί και προβλέπεται από το νόμο, και προσφέρει στην πράξη και μεγαλύτερη συμμετοχή στις εκλογές, πράγμα που ενισχύει την δημοκρατική διαδικασία εκλογής διοίκησης. Δεν τίθεται υπαρκτό θέμα αμφισβήτησης του αδιάβλητου και αυτό το δέχεται ο κάθε πολίτης χωρίς ειδικές γνώσεις, που εμπιστεύεται τις ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω του συστήματος taxis για τη φορολογία, ή των ηλεκτρονικών συναλλαγών με τις τράπεζες. Προφανώς μπορεί να υπάρχουν και κάποιοι που αμφισβητούν όλα τα δεδομένα και ο καθένας κρίνεται από τις απόψεις που εκφράζει. Οι ηλεκτρονικές διαδικασίες διακυβέρνησης είναι παρόμοιο, αλλά όχι ίδιο θέμα: Στις εκλογές εκφράζονται οι πολίτες χωρίς ανταλλαγή απόψεων και συζήτηση την ημέρα των εκλογών. Στις συνεδριάσεις χρειάζεται να συζητούνται τα θέματα πριν την ψηφοφορία για λήψη απόφασης. Και εκεί όμως μπορεί να υιοθετούνται ηλεκτρονικές διαδικασίες είτε ως εναλλακτική λύση ανάγκης, είτε για θέματα διαδικαστικού χαρακτήρα, για τα οποία τα μέλη συμφωνούν να ψηφίσουν χωρίς ιδιαίτερη συζήτηση.

Νίκος Παπαϊωάννου: Είτε με κάλπες είτε με ηλεκτρονική ψηφοφορία, είμαι βέβαιος ότι η Πανεπιστημιακή Κοινότητα θα συμμετάσχει μαζικά στην ψηφοφορία αυτή, διότι αντιλαμβάνεται πως κάτι πρέπει ν’ αλλάξει επιτέλους. Ιδίως σε απάντηση της έξαρσης των φαινομένων βίας και παρανομίας στο campus. Από ’κει και πέρα, είναι βέβαιο ότι οι πανεπιστημιακοί πρέπει να ψηφίζουν ηλεκτρονικά, αύριο ίσως και η χώρα ολόκληρη. Πλην όμως, σε καμιά περίπτωση η προσφυγή στην ηλεκτρονική ψηφοφορία δεν πρέπει να γίνεται επειδή δεν μπορούμε να ασκήσουμε ελεύθερα το συνταγματικό μας δικαίωμα να εκλέξουμε τους πρυτάνεις μας με κάλπη για το λόγο ότι δεν μας το επιτρέπει μια χούφτα φωνασκούντων. Με άλλα λόγια, δεν θα κάνουμε ηλεκτρονική ψηφοφορία επειδή δεν μας αφήνουν οι δυνάμεις αυτές, που κρατούν όμηρο την Πανεπιστημιακή Κοινότητα. Θα κάνουμε ηλεκτρονική ψηφοφορία επειδή έτσι θα πρέπει να συμμετέχουμε στις εκλογικές μας διαδικασίες στο εξής. Τώρα, όμως, επιβάλλεται να γίνουν οι εκλογές με κάλπη.

3. Το σχόλιο του υπουργού Παιδείας για τα επεισόδια, ήταν ότι όταν το πόρισμα Παρασκευόπουλου για την παραβατικότητα στα Πανεπιστήμια τέθηκε υπόψη των Συγκλήτων -συμπεριλαμβανομένης και του ΑΠΘ- και δεν υπήρξε καμία απάντηση. Πώς τοποθετείστε έναντι των συμπερασμάτων και προτάσεων του πορίσματος; Και γιατί δεν υπήρξε απάντηση της Συγκλήτου, όπως ισχυρίζεται ο υπουργός;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Συνοπτικά το πόρισμα προβλέπει και προτρέπει τη λειτουργία τριμερούς ομάδας διαπραγμάτευσης για περιπτώσεις εντάσεων στα πανεπιστήμια και εάν η διαπραγμάτευση αυτή αποτύχει καταλήγει να προτείνει την εφαρμογή των προβλέψεων του νόμου. Κατά την άποψη μου αναλύει σωστά τα προβλήματα παραβατικότητας, και προβλέπει τα αυτονόητα –διαπραγμάτευση και εφαρμογή του νόμου. Αυτονόητα που δεν μπορούν όμως να εφαρμοστούν: η διαπραγμάτευση γίνεται πάντα -όχι τριμερής, λόγω έλλειψης διάθεσης συνεργασίας των μερών- και η εφαρμογή των νόμων γίνεται συχνά μόνο σε οριακές περιπτώσεις και συνήθως σε πολύ αργότερο χρόνο. Δυστυχώς το πόρισμα δεν προτείνει ρεαλιστικές λύσεις άμεσης αντίδρασης, έστω και σταδιακού χαρακτήρα εφαρμογής.

Νίκος Παπαϊωάννου: Την απάντηση στο πόρισμα Παρασκευόπουλου την έχει δώσει η κοινωνία εδώ και πολύ καιρό. Λόγος για τον οποίο το 2011 ψηφίστηκε ένας νόμος από τα τέσσερα πέμπτα της Βουλής που κατήργησε το άσυλο. Αυτό το έκανε επειδή η κοινωνία και η πανεπιστημιακή κοινότητα στη χώρα το επέβαλαν. Η επόμενη διακυβέρνηση, πιστή στις ιδεοληψίες των πρώτων χρόνων της Μεταπολίτευσης, επανέφερε το άσυλο, με αποτέλεσμα σήμερα να αδυνατούμε να συνεδριάσουμε ως Σύγκλητος στο ΑΠΘ εδώ και πάνω από τρεις εβδομάδες, για τον λόγο ότι μια χούφτα βιαιοπραγούντων εννοούν να μη μας το επιτρέπουν. Στις 11 Ιουνίου η Πανεπιστημιακή Κοινότητα του ΑΠΘ θα στείλει μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις για το τι θα πρέπει να γίνει στον τομέα αυτό στη νέα διακυβέρνηση, η οποία ελπίζουμε πως θα ανταποκριθεί στη βούληση της ελληνικής κοινωνίας να καταργηθεί το άσυλο που προσφέρει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο στην παρανομία εντός των ΑΕΙ.

4. Η ανάδειξη μέσα από τη δημοσιοποίηση των προβλημάτων βίας, παραβατικότητας, διακίνησης ναρκωτικών στους χώρους του ΑΠΘ είναι ο τρόπος για να ασχοληθεί η Πολιτεία και οι αρμόδιοι φορείς με αυτά ή πλήττει την εικόνα του Πανεπιστημίου;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Δυστυχώς πλήττει την εικόνα του Πανεπιστημίου, αλλά δεν μπορεί να μην χρησιμοποιηθεί όταν τα συγκεκριμένα προβλήματα προκαλούν καθημερινά σημαντικότατες δυσκολίες στην καθημερινή λειτουργία του πανεπιστημίου. Άλλωστε η εικόνα του πανεπιστημίου αμαυρώνεται επίσης και χωρίς δημοσιότητα στα ΜΜΕ: πώς να έχει κάποιος διεθνείς συνεργασίες και να φέρνει ξένους επισκέπτες να έρθουν στην πανεπιστημιούπολη; Όπως σε όλα τα θέματα όμως χρειάζεται αυτό που δίδασκε ο Αριστοτέλης: το μέτρο! Η κοινωνία πρέπει να ενημερώνεται γιατί έχει και δικαίωμα να γνωρίζει και γιατί είναι το ισχυρότερο μέσο κινητοποίησης των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών. Δεν πρέπει όμως αυτή η ενημέρωση να φθάνει σε υπερβολές που κάποιες φορές φθάνουν να γίνονται ψέματα και κινδυνολογία τρομοκράτησης των πολιτών.

Νίκος Παπαϊωάννου: Καμιά εικόνα των ΑΕΙ δεν πλήττεται περισσότερο από όσο έχει ήδη πληγεί στα μάτια της Ελληνικής Κοινωνίας. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: στο πάρκο του ΑΠΘ δεν μπορείτε να έρθετε για περίπατο. Αναφορικά τώρα με το καθήκον της δημόσιας δύναμης να διασφαλίσει την τάξη εντός της Πανεπιστημιούπολης, όπως το κάνει σε οποιοδήποτε άλλο δημόσιο χώρο ή κτήριο, αυτό είναι και θέμα ενός στρεβλού θεσμικού πλαισίου που την εμποδίζει να το κάνει, αλλά και μιας παράδοσης αγκυρωμένης, όπως προείπα, στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης.

5. Είναι η πρώτη φορά που η εκλογή του πρύτανη και των αντιπρυτάνεων στο ΑΠΘ θα γίνει από δύο ξεχωριστά ενιαία ψηφοδέλτια. Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο να κληθείτε να συνεργαστείτε με αντιπρυτάνεις με τους οποίους ενδεχομένως να διαφωνείτε στην προσέγγιση καίριων ζητημάτων, όπως το πανεπιστημιακό άσυλο, η διαχείριση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων; Θα προτιμούσατε να έχετε τη δυνατότητα επιλογής των συνεργατών σας; Και εν πάση περιπτώσει, έχετε σκεφτεί πως θα αντιμετωπίσετε ενδεχόμενες αντίθετες απόψεις, αφού τώρα πλέον οι αντιπρυτάνεις θα είναι αιρετοί;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Είναι αλήθεια ότι ο νέος τρόπος εκλογής διοίκησης προβληματίζει σχεδόν όλους επειδή δεν ξεκινά με ένα συγκεκριμένο σχήμα πρυτανικού συμβουλίου που έχει συγκεκριμένες απόψεις να προτείνει στους εκλογείς. Το εκλαμβάνω ως ένα είδος «κυβέρνησης εθνικής ενότητας», αλλά αυτές οι κυβερνήσεις εξ ορισμού είναι ειδικού σκοπού και περιορισμένης δυνατότητας χάραξης στρατηγικής. Ελπίζω -ελπίζουμε όλοι- ότι η «σοφία των εκλογέων» θα εκλέξει ανθρώπους που θα μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους, και οι οποίοι θα βάλουν τις όποιες διαφορετικές αντιλήψεις σε διαδικασία σύνθεσης μεταξύ τους. Ο πρύτανης, ως επικεφαλής, πρέπει να συνθέτει απόψεις επίσης, και να λειτουργεί συμμετοχικά. Σε κάθε περίπτωση όμως το δημοκρατικό αυτοδιοίκητο πανεπιστήμιο έχει θεσμικές λύσεις: η Σύγκλητος είναι ανώτερο όργανο του πρυτανικού συμβουλίου και μπορεί να αναλάβει ενεργό ρόλο διασφάλισης της ομαλής λειτουργίας σε περιπτώσεις προβλημάτων στο πρυτανικό συμβούλιο.

Νίκος Παπαϊωάννου: Διαφωνώ με το νέο σύστημα, διότι καταπολεμά την ταύτιση απόψεων της ομάδας των συναδέλφων που θα κληθούν να διοικήσουν το Πανεπιστήμιο. Και γνωρίζουμε όλοι στην Πανεπιστημιακή Κοινότητα για ποιο λόγο έγινε. Από ’κει και πέρα, όμως, στην περίπτωση του ΑΠΘ, πιστεύω πως οι συνάδελφοι που θα εκλεγούν στις θέσεις των Αντιπρυτάνεων, θα έχουν την ωριμότητα να στοιχηθούν πίσω από μια ενιαία πρυτανική γραμμή πλεύσης, για να οδηγήσουμε το καράβι του Πανεπιστημίου μας στην έξοδο από την κρίση, στην οποία βυθιζόμαστε ολοένα και περισσότερο. Είναι σαφές, παρόλα αυτά, ότι προτιμώ να διοικήσω το Πανεπιστήμιο με συναδέλφους, με τους οποίους έχω δώσει αγώνες για την μεταρρύθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Όποιος και να εκλεγεί, ωστόσο, προσωπικά, με την εμπειρία που διαθέτω, έχω εμπιστοσύνη στις ικανότητές μου να συνθέτω και να απελευθερώνω τις δημιουργικές δυνάμεις που έχει μέσα του ο καθένας που δουλεύει γύρω μου.

6. Η πρόσφατη πυρκαγιά στο κτίριο του Βιολογικού άνοιξε τη συζήτηση για την ασφάλεια των υποδομών του ΑΠΘ, τον σχεδιασμό και ετοιμότητα αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αλλά και συνολικά για την ελλιπή συντήρηση των κτιρίων λόγω της παρατεταμένης υποχρηματοδότησης. Για ποιες σχολές και τμήματα επείγει να γίνουν συντηρήσεις κτιρίων ή και να εξευρεθούν νέοι χώροι; Έχουν εκφραστεί -και δημόσια- φόβοι από την πανεπιστημιακή κοινότητα ακόμη και για κτίρια από την περίοδο της δικτατορίας, που δεν κατασκευάστηκαν υπό κανονικές συνθήκες και δεν έχουν κατάλληλα αποκατασταθεί στατικά ακόμη, μετά τον σεισμό του 1978.

Θεόδωρος Λαόπουλος: Η πυρκαγιά στο υπόγειο του κτιρίου Βιολογίας θύμισε σε όλους κάτι που υποβαθμίζεται στην καθημερινή λειτουργία: πόσο κρίσιμο θέμα είναι οι κανονισμοί ασφαλείας στα δημόσια κτίρια –αλλά και γενικά. Στην πυρκαγιά αυτή δεν θρηνήσαμε θύματα γιατί υπήρχαν, λειτούργησαν και χρησιμοποιήθηκαν οι υποδομές ασφαλείας: ανεξάρτητη σκάλα κινδύνου, μηχανισμός με κουμπί κινδύνου στον ανελκυστήρα, συναγερμός πυρανίχνευσης στο υπόγειο, κ.α. Το πανεπιστήμιο προσπαθεί να συντηρεί όλες τις υποδομές και τα κτίρια του με βάση και τους κανονισμούς, δυσκολεύεται πάρα πολύ λόγω της σημαντικής υποχρηματοδότησης, και καθορίζει τις προτεραιότητες με βάση τις πραγματικές ανάγκες και σύμφωνα με τις εισηγήσεις των αρμόδιων τεχνικών υπηρεσιών. Οι κανονισμοί ασφαλείας πρέπει να τηρούνται, οι σχεδιασμοί να γίνονται υπεύθυνα και έγκαιρα, αλλά η όποια συζήτηση πρέπει να γίνεται με πραγματικά δεδομένα και όχι διαδόσεις: δεν πρέπει να φτάνει σε σημεία κινδυνολογίας από «έκφραση φόβου» κάποιων. Οποιαδήποτε όμως αναφορά εξετάζεται με συνέπεια από τις υπηρεσίες.

Νίκος Παπαϊωάννου: Δεν είναι εντελώς αβάσιμοι οι φόβοι που διατυπώνετε, πλην όμως δεν μπορώ από το βήμα αυτό να πάρω δημόσια θέσεις χωρίς να διαθέτω, πρώτον, τεκμηριωμένες απόψεις από ειδικούς πάνω στα θέματα αυτά και, δεύτερον, τις επιβεβλημένες τεχνικές λύσεις. Διαφορετικά, θα κινδυνολογούσα ανεύθυνα.

7. Πώς σχεδιάζετε να φέρετε περισσότερα χρήματα στο ΑΠΘ με δικές σας πρωτοβουλίες -προγράμματα, αξιοποίηση περιουσίας κ.λπ.- και τι περιμένετε από το κράτος;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Το ΑΠΘ είναι δημόσιο πανεπιστήμιο, λειτουργεί με δημόσιους πόρους και κατά συνέπεια είναι αυτονόητο ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί με τη χρηματοδότηση του δημοσίου που άλλωστε καλύπτει και τους μισθούς όλων των εργαζομένων -καθηγητών και προσωπικού- αλλά και το κόστος των υποδομών. Αυτό συνεχίζουμε να περιμένουμε από το κράτος. Η εξεύρεση πόρων για την ανάπτυξη του πανεπιστημίου γίνεται μέσω των οργανωμένων μηχανισμών υποβολής προτάσεων σε Εθνικά και Περιφερειακά προγράμματα χρηματοδότησης υποδομών των κρατικών οργανισμών –πχ. ΕΣΠΑ. Αυτό το κάνουμε οργανωμένα, με καλά αποτελέσματα, και θα συνεχίσουμε να το επιδιώκουμε με ένταση. Η αξιοποίηση της περιουσίας του ΑΠΘ πρέπει επιδιωχθεί επίσης αλλά με όρους ενός σχεδίου ανάπτυξης συμβατού με την αποστολή του πανεπιστημίου. Δεν πρέπει να είναι αντικείμενο προσωπικής πρωτοβουλίας του πρύτανη, αλλά αποτέλεσμα αποφάσεων και συντονισμένων ενεργειών της ομάδας διοίκησης.

Νίκος Παπαϊωάννου: Από το κράτος, δεν πρέπει να περιμένει κανείς πολλά, δεδομένου ότι, τον καιρό της κρίσης, η επιχορήγησή μας έπεσε από τα 70 δις στα 20! Για να αντιμετωπίσουμε τις ανάγκες μας, δεν θ’ ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό. Τον έχουν ανακαλύψει όλα τα πανεπιστήμια του αναπτυγμένου κόσμου, στον οποίο φιλοδοξούμε ακόμη να ανήκουμε. Θα πρέπει, λοιπόν, να αυτοχρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες μας και γι’ αυτό η Πολιτεία θα πρέπει να μας προσδώσει την αυτονομία που επιτάσσει το άρθρο 16 του Συντάγματος, ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τους -ανθρώπινους και υλικούς- πόρους που διαθέτουμε, για να χρηματοδοτήσουμε το Πανεπιστήμιό μας. Έχω προτείνει ήδη από τον Ιανουάριο στο προσωπικό μου ιστολόγιο τη δημιουργία ενός ΝΠΙΔ με τη μορφή ΑΕ του άρθρου 58 του ν. 4009/2011 και με ευχάριστη έκπληξη διαπίστωσα στον πρόσφατο νόμο για το Μεσογειακό Πανεπιστήμιο της Κρήτης, ότι ο νομοθέτης το προβλέπει! Γιατί, λοιπόν, να μη γίνει κάτι τέτοιο και στο ΑΠΘ;

8. Το ΑΠΘ διαθέτει δομές διευκόλυνσης των καθηγητών στα γραφειοκρατικά προβλήματα υποβολής ερευνητικών προτάσεων, παρόλα αυτά το πλαίσιο λειτουργίας του ΕΛΚΕ κρίνεται ως το κυριότερο εμπόδιο στην διεξαγωγή έρευνας στο Πανεπιστήμιο. Τι μπορεί να βελτιωθεί, εφόσον το νομοθετικό πλαίσιο δεν αλλάξει;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Η γραφειοκρατική διαδικασία που έχει επιβληθεί πανελλήνια σε όλους τους ερευνητικούς οργανισμούς έχει δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας στην υλοποίηση των έργων χρηματοδοτούμενης έρευνας. Η ριζική αλλαγή αυτής της -διακομματικής- επιλογής δεν αναμένεται να αλλάξει μέχρι να βγει η χώρα από την κρίση. Αυτό που μπορεί να αλλάξει και προσπαθούμε συστηματικά και οργανωμένα να αλλάξει είναι οι τεχνικές διαδικασίες που εφαρμόζονται και συγκεκριμένα να μας επιτραπεί να λειτουργούμε όλο το σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικά: όπως ακριβώς έγινε με τις φορολογικές δηλώσεις και το σύστημα taxis που απάλλαξε όλους τους πολίτες από την ταλαιπωρία της κατάθεσης έντυπων φορολογικών δηλώσεων στις εφορίες. Γίνονται σταδιακά βελτιώσεις, αλλά χρειάζεται συνεχής, τεκμηριωμένη και συστηματική πίεση προς την κατεύθυνση αυτή.

Νίκος Παπαϊωάννου: Δεν πρέπει κατ’ αρχάς να προεξοφλούμε ότι το νομοθετικό πλαίσιο δεν θ’ αλλάξει ή ότι δεν μπορεί ν’ αλλάξει. Η έρευνα διενεργείται εδώ και 25 χρόνια έξω από το δημόσιο λογιστικό. Η επαναφορά της σε αυτό κινδυνεύει να την αφανίσει. Προσωπικά, θα συγκροτήσω μια εθνική συμμαχία για τον απεγκλωβισμό των ΕΛΚΕ από το δημόσιο λογιστικό, συνεργαζόμενος με τα άλλα ΑΕΙ της χώρας και τα ερευνητικά κέντρα της ΓΓΕΤ. Σε περίπτωση που δεν καταφέρουμε να επαναφέρουμε την έρευνα στο προηγούμενο καθεστώς της, θα ζητήσω την απεξάρτηση του ΝΠΙΔ για το οποίο έκανα λόγο στην προηγούμενη απάντησή μου από την Γενική Κυβέρνηση, εις τρόπον ώστε να μεταφέρω ένα τμήμα της έρευνας και της παροχής υπηρεσιών σε αυτό. Η Πολιτεία δεν μπορεί να μας αρνείται και το ένα και το άλλο. Εκ παραλλήλου, είναι σαφές ότι θα βελτιώσω ό,τι μπορώ σε επίπεδο αποτελεσματικότητας της λειτουργίας του ΕΛΚΕ στο πλαίσιο του δημοσίου λογιστικού.

9. Αναζητώντας τη θέση του ΑΠΘ στον νέο ακαδημαϊκό χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και με αρκετά νέα Τμήματα για πολλές σχολές -κυρίως τις Πολυτεχνικές- τι προτεραιότητες έχετε; Τι προτείνετε π.χ. για τις μετεγγραφές, για την προστασία των επαγγελματικών δικαιωμάτων των φοιτητών σας;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Η νέα πραγματικότητα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που θα αρχίσει να λειτουργεί με τα νέα Τμήματα και Πανεπιστήμια από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, οδηγεί εκ των πραγμάτων κάθε πανεπιστήμιο -ακόμη και εκείνα που δεν συνενώθηκαν με κανένα ΤΕΙ, όπως το ΑΠΘ- να επανεξετάσουν τη στρατηγική τους τόσο σε επίπεδο πανεπιστημίου, κυρίως όμως σε επίπεδο Τμήματος ή Σχολής. Είναι πρώτη προτεραιότητα για τα Τμήματα να αναλύσουν τις νέες συνθήκες και να υποβάλλουν προτάσεις προς τη Σχολή και τη Σύγκλητο. Είναι απόλυτη ανάγκη, που έχει επισημανθεί ήδη στο Υπουργείο Παιδείας, να επανακαθοριστεί ριζικά το πλαίσιο δυνατότητας μετεγγραφών, με σημαντικό περιορισμό τους, καθώς ο αριθμός των μετεγγραφόμενων αυξήθηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια και αναμένεται να αυξηθεί υπέρμετρα με τα νέα Τμήματα σε περιφερειακά πανεπιστήμια. Η αύξηση των μετεγγραφόμενων υποβαθμίζει τις σπουδές που προσφέρει στους φοιτητές του το ΑΠΘ, και είναι απολύτως άδικη για τους φοιτητές που εγγράφηκαν με βάση τις επιδόσεις τους στις εξετάσεις. Η κοινωνική πολιτική του κράτους είναι απολύτως απαραίτητη, αλλά δεν μπορεί να γίνεται με υποβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών σε άλλους πολίτες που πέτυχαν την εγγραφή τους με τις επιδόσεις τους.

Νίκος Παπαϊωάννου: Θεωρώ την πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ αντισυνταγματική και το έχω διατυπώσει από τον Ιανουάριο στο ιστολόγιό μου, παραθέτοντας μάλιστα και σχετική νομολογία του ΣτΕ. Σε περίπτωση που η νομική μου υπηρεσία κρίνει ότι το ΑΠΘ έχει έννομο συμφέρον να στραφεί δικαστικά κατά των πράξεων που θα το βλάπτουν, ιδίως αναφορικά με τις μετεγγραφές φοιτητών από πανεπιστημιοποιημένα στο μεταξύ Τμήματα ΤΕΙ, δεν θα διστάσω να προκαλέσω τον δικαστικό έλεγχο των πράξεων αυτών για να προασπίσω τα εύλογα συμφέροντα του Πανεπιστημίου μου και το υψηλό επίπεδο των παρεχόμενων από αυτό σπουδών του.

10. Πώς αντιλαμβάνεστε την εξωστρέφεια του ΑΠΘ προς την κοινωνία, αλλά και την διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα και με ποιους φορείς θα επιδιώξετε καλύτερη συνεργασία από αυτή που υπάρχει σήμερα;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Η εξωστρέφεια ενός πανεπιστημίου πρέπει να υποστηρίζεται και να συντονίζεται από τη διοίκηση, αλλά χρειάζεται να αποτελεί μέρος της κουλτούρας λειτουργίας τόσο σε συλλογικό, όσο και σε ατομικό επίπεδο. Η διεθνής ακαδημαϊκή συνεργασία είναι μέρος της κουλτούρας όλων στο ΑΠΘ, και για αυτό είμαστε όλοι περήφανοι που έχουμε τέτοια διεθνή απήχηση ως ΑΠΘ. Μπορούμε και πρέπει να βελτιώσουμε τη σχέση μας με την κοινωνία, αν μέρος της νέας γνώσης που παράγουμε με την ερευνητική μας δραστηριότητα το αναδεικνύουμε συστηματικά στην κοινωνία. Τα αποτελέσματα της ποιοτικής δουλειάς που συντελείται καθημερινά στο ΑΠΘ σε όλους τους τομείς των επιστημών και της καλλιτεχνικής δημιουργίας μπορούν να είναι πολλαπλά χρήσιμα για την οικονομική, τεχνολογική, και πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης και της χώρας.

Νίκος Παπαϊωάννου: Για την κοινωνία, θα πρέπει να πω ότι το Πανεπιστήμιο γενικά και το ΑΠΘ ειδικότερα θα της προσφέρει την καλύτερη δυνατή υπηρεσία εάν εκπληρώνει στο ακέραιο και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την αποστολή που του έχει αναθέσει το Σύνταγμα και οι νόμοι του κράτους. Τι περιμένει η κοινωνία από το Πανεπιστήμιο; Περιμένει κατά βάση να εξοπλίσει τα παιδιά της με τις γνώσεις εκείνες, που θα τα επιτρέψουν να διεκδικήσουν την δική τους ευκαιρία στη ζωή. Αυτό περιμένει. Από ’κει και πέρα, θεωρώ εύλογο η κοινωνία να προσβλέπει στο Πανεπιστήμιο για να λύσει και άλλα, δικά της προβλήματα. Πράγματι, το Πανεπιστήμιο είναι κι αυτό, ως ανήκον στον δημόσιο τομέα, μέρος της κρίσης που βιώνουμε κοντά δέκα χρόνια τώρα. Είναι καιρός να γίνει από μέρος της κρίσης, μέρος της λύσης. Κι αυτό θα επιδιώξω προσωπικά αν εκλεγώ Πρύτανης στο ΑΠΘ.

11. Σε τίτλους, ποιες είναι οι πρώτες 5 ιεραρχικά ταξινομημένες προτεραιότητές σας για το ΑΠΘ;

Θεόδωρος Λαόπουλος: Θα αποφύγω να ιεραρχήσω τις πέντε σημαντικότερες προτεραιότητες της νέας διοίκησης, γιατί θεωρώ ότι τα πέντε πλέον σημαντικά θέματα πρέπει ένα μεγάλο πανεπιστήμιο να τα επιδιώξει ταυτόχρονα και παράλληλα. Χωρίς σειρά ιεράρχησης λοιπόν θα αναφέρω τη συγκρότηση συνεκτικού πνεύματος συμμετοχικής διοίκησης –όχι μόνο στο πλαίσιο του πρυτανικού συμβουλίου, αλλά και όλων των θεσμικών οργάνων στα Τμήματα και τις μονάδες του ΑΠΘ, την αντιμετώπιση των θεμάτων καθημερινότητας –ασφάλεια και ομαλή λειτουργία, την επικαιροποίηση των στρατηγικών στόχων και της συνέχισης/ανάπτυξης δράσεων προς αυτούς, την καλύτερη οργάνωση των υπηρεσιών και την ανάδειξη της δημιουργικής δουλειάς που γίνεται από καθηγητές και φοιτητές στο ΑΠΘ.

Νίκος Παπαϊωάννου: Το πιο καυτό για μένα ζήτημα είναι η ασφάλεια. Η βία και η ανομία μέσα στο Πανεπιστήμιο πρέπει να αντιμετωπιστούν σύμφωνα με τους νόμους που ισχύουν για όλη την επικράτεια. Το δεύτερο είναι το αυτοδιοίκητο του Πανεπιστημίου. Η μεταρρύθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης, που ανακόπηκε βίαια, θα πρέπει να ανακινηθεί προς την κατεύθυνση της απαγκίστρωσής μας από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της κεντρικής εξουσίας. Το τρίτο είναι η γραφειοκρατία. Η απλούστευση των διαδικασιών και η απαλλαγή από το άχθος των περιττών διοικητικών ενεργειών, αποτελεί προσωπική μου δέσμευση, ώστε να επανέλθει στο φυσικό της χώρο η χαρά της προσφοράς και της δημιουργίας. Τέταρτο είναι το ζήτημα της επαρκούς χρηματοδότησης, που θα επιτευχθεί μέσω της αυτονόμησής μας, η οποία θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε τους πλούσιους ανθρώπινους και υλικούς πόρους μας που διαθέτουμε. Ο πέμπτος στόχος είναι η ένταξή μας στον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο εκπαίδευσης και έρευνας, διατηρώντας τα θετικά και αποφεύγοντας τα αρνητικά που η εμπειρία έχει δείξει από την εφαρμογή του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου.