Καταργήσεις τμημάτων , συγχωνεύσεις άλλων και εν τέλει απορρόφηση ολόκληρων από πανεπιστήμια προβλέπει το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τον τεχνολογικό τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δεκαπέντε χρόνια μετά την «ανωτατοποίησή» τους το 2001, τα ΤΕΙ εισέρχονται σε νέα φάση. «Εάν θέλουμε ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οφείλουμε να φτιάξουμε ανταγωνιστικά ισχυρά ιδρύματα, όπως συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο.

Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν τμήματα πολλών ταχυτήτων, με ανάλογο επίπεδο φοιτητών», αναφέρει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας και προσθέτει ότι ο φάκελος για τις αλλαγές στον χώρο των ΤΕΙ θα ανοίξει άμεσα. Από την πλευρά τους, τα ΤΕΙ «αυτοβαφτίζονται» πανεπιστήμια. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το επόμενο διάστημα αναμένεται μπαράζ αποφάσεων από τις ηγεσίες των ΤΕΙ για μετονομασία τους σε Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών. Ηδη η συνέλευση του ΤΕΙ Αθηνών υπέβαλε στο υπουργείο Παιδείας αίτημα να μετονομαστεί από Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ιδρυμα (ΑΤΕΙ) Αθήνας σε Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Αθήνας. Ειδικότερα, η ηγεσία του υπουργείου συνδέει τις αλλαγές στον χώρο των ΤΕΙ με το νομοσχέδιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές, στο οποίο δεν έγινε δεκτό το αίτημα των ΤΕΙ να οργανώνουν τρίτο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών, δηλαδή διδακτορικά. Αυτό είναι ένα κύριο διακριτικό των πανεπιστημίων, το οποίο το υπουργείο δεν «απονέμει» στα ΤΕΙ άμεσα. Αυτό μπορεί να συμβεί σε βάθος τριετίας και αφού αξιολογηθούν.

Αντίθετα, το υπουργείο εξετάζει σε βραχυ-μεσοπρόθεσμη βάση προβλήματα όπως, π.χ., η λειτουργία ΤΕΙ, που προσελκύουν ελάχιστους φοιτητές ή ταυτίζονται θεματικά με αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα, να αντιμετωπιστούν με πρόγραμμα λελογισμένων συγχωνεύσεων συναινετικά. Ωστόσο, θα υπάρξει αξιολόγηση όλων των τμημάτων ΤΕΙ. Οσα αξιολογηθούν ως ισοδύναμα με αντίστοιχα πανεπιστημιακά, ή καλύπτουν επιστημονικά πεδία που δεν υπάρχουν στα πανεπιστήμια θα μπορούν άμεσα να οργανώσουν διδακτορικά και να διερευνήσουν την πιθανότητα ένταξής τους σε ένα «ομόλογο» πανεπιστημιακό τμήμα ή να αποτελέσουν αυτοτελές τμήμα σε πανεπιστήμιο. Παράλληλα, θα δοθεί μία τριετία σε όσα τμήματα βρεθούν να μην πληρούν τις δύο παραπάνω προϋποθέσεις, αλλά θα μπορούσαν να τις καλύψουν ώστε να παραμείνουν στη σημερινή τους μορφή. Τρίτη κατηγορία θα είναι εκείνα που θα «υποβιβαστούν» στη μορφή που είχαν τα ΤΕΙ πριν «ανωτατοποιηθούν» το 2001. Ο σχεδιασμός κινείται στα πλαίσιο του πορίσματος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για τον Ενιαίο Χώρο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Ερευνας.

Βεβαίως, τα σχέδια του υπουργείου αναμένεται να προκαλέσουν οξύτατες αντιδράσεις στον χώρο των ΤΕΙ, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες όπου τμήματα θα καταργηθούν, όπως συνέβη κατά την προηγούμενη αναδιάρθρωση του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (σχέδιο «Αθηνά»). «Οι όποιες αναδιαρθρώσεις θα εγγυώνται τα εργασιακά δικαιώματα του προσωπικού», τονίζει στην «Κ» το ίδιο στέλεχος του υπουργείου. Δήλωση που θα ακουστεί, για ευνόητους λόγους, πολλές φορές όταν θα ανοίξει το θέμα των συγχωνεύσεων.

«Από το 2001 όταν ανωτατοποιήθηκαν, τα ΤΕΙ έκαναν σημαντικά βήματα» παρατηρεί, μιλώντας στην «Κ», ο πρόεδρος του ΤΕΙ Ηπείρου Ευριπίδης Γλαβάς. «Ενας από τους λόγους για τους οποίους θέλουμε να μετονομαστούμε είναι διότι αυτό είναι μία γενικευμένη πρακτική στα αντίστοιχα ιδρύματα της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, ενώ η μετονομασία θα αποτύπωνε την πραγματική εικόνα των ΤΕΙ», προσθέτει. Από την άλλη, πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι η μετονομασία των ΤΕΙ σε Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών θα είναι ένα διαπραγματευτικό ατού ενόψει της δεδομένης συγχώνευσής τους με τα πανεπιστήμια. «Δεν θα είναι μία καλή διαπραγμάτευση. Θα χάσουν τα ΤΕΙ», εκτιμά πρόεδρος περιφερειακού ιδρύματος, θυμίζοντας ότι ακόμη και με την «Αθηνά» οι συγχωνεύσεις ΤΕΙ δεν ήταν καλοί «γάμοι», καθώς ουδείς θέλει να παραδεχθεί ότι βρίσκεται σε κατώτερη θέση…|

Σχέδιο συγχωνεύσεων και για ΑΕΙ

«Εστιάζουμε μόνο στα προβλήματα των ΤΕΙ. Ευτυχώς που στα πανεπιστήμια είναι όλα τέλεια…», παρατηρεί σκωπτικά στην «Κ» ο πρόεδρος του ΤΕΙ Ηπείρου Ευριπίδης Γλαβάς. «Κι όμως, υπάρχουν ΤΕΙ υψηλότερου επιπέδου από πανεπιστημιακά», προσθέτει, ενώ για τους χαμηλούς βαθμούς πρόσβασης των εισακτέων στα ΤΕΙ επισημαίνει ότι φταίει το σύστημα εισαγωγής, αλλά και το γεγονός ότι τα περιφερειακά ιδρύματα δεν προτιμώνται έναντι των κεντρικών ιδρυμάτων. «Τμήματα κεντρικών ΤΕΙ έχουν υψηλότερες βάσεις από περιφερειακά πανεπιστήμια», λέει ο ίδιος. Πάντως, από την πλευρά του υπουργείου Παιδείας δεν φαίνεται ότι θα μείνουν αλώβητα τα πανεπιστήμια από το σχέδιο συγχωνεύσεων. Και αυτό διότι υπάρχουν πολλά τμήματα με συναφές αντικείμενο (π.χ., πληροφορική) ή ακόμη και τμήματα με το ίδιο αντικείμενο στην ίδια πόλη, αλλά σε διαφορετικά πανεπιστήμια. Επίσης, λειτουργούν παραρτήματα ιδρυμάτων με ένα ή δύο απομονωμένα τμήματα, ενώ δημιουργήθηκαν πολλά τμήματα σε πανεπιστήμια με γνωστικά αντικείμενα τμημάτων που λειτουργούσαν έως πρότινος αποκλειστικά στα ΤΕΙ.