Έξαρση μωβ μέδουσας – Πού εντοπίζεται και τι να κάνετε σε περίπτωση τσιμπήματος

Η μωβ μέδουσα κάνει ξανά αισθητή την παρουσία της στον Παγασητικό κόλπο, δημιουργώντας αυξημένες ανησυχίες σε επιστήμονες, λουόμενους και επαγγελματίες του τουρισμού. Παρότι οι αρχικές προβλέψεις για την ένταση της φετινής εμφάνισης ήταν πιο αισιόδοξες, τα πραγματικά δεδομένα αποδεικνύονται πολύ πιο ανησυχητικά, καθώς η καταγραφή από το κοινό αποδείχθηκε ελλιπής και οδήγησε σε υποεκτίμηση της κατάστασης.

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας επιβεβαιώνει ότι η έξαρση της Pelagia noctiluca εξελίσσεται ταχύτερα από τις αρχικές εκτιμήσεις και καλεί τους πολίτες σε αυξημένη επαγρύπνηση και συμμετοχή στην επιστημονική τεκμηρίωση του φαινομένου.

Δείτε επίσης Σκύλος στη θάλασσα – Δείτε τι επιτρέπεται βάσει νόμου

Ραγδαία εξάπλωση μεδουσών στον Παγασητικό και πέρα από αυτόν

Η παρουσία της μωβ μέδουσας καταγράφεται πλέον σε πολλά σημεία του Παγασητικού, με τις ανατολικές ακτές να πλήττονται περισσότερο. Η κατάσταση όμως δεν περιορίζεται μόνο στον κόλπο: η Βόρεια Εύβοια, που λειτουργεί ως φυσικό πέρασμα προς το Αιγαίο, αντιμετωπίζει ήδη σημαντικό πρόβλημα, με τις καταγραφές να αυξάνονται.

Παράλληλα, ανησυχητικές είναι οι αναφορές από τον Βόρειο Ευβοϊκό και τη Χαλκίδα, όπου η ένταση των περιστατικών μεγαλώνει όσο κινούμαστε βορειότερα. Την ίδια στιγμή, επιβεβαιώθηκε η παρουσία της μέδουσας και στις Βόρειες Σποράδες, με περιστατικά σε Σκιάθο και Σκόπελο, γεγονός που υποδεικνύει περαιτέρω γεωγραφική επέκταση.

Εντυπωσιακό αλλά επικίνδυνο είδος μέδουσας – Τι να προσέχουν οι πολίτες

Η Pelagia noctiluca, γνωστή για τον χαρακτηριστικό μωβ χρωματισμό της, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή στο θέαμα αλλά και επικίνδυνη για τους λουόμενους, καθώς το τσίμπημά της προκαλεί έντονο πόνο και δερματικές αντιδράσεις. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι όσοι επισκέπτονται παραλίες στις πληγείσες περιοχές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγουν κάθε επαφή με το είδος.

Σε περίπτωση τσιμπήματος, προτείνεται η άμεση απομάκρυνση από το νερό, η εφαρμογή πρώτων βοηθειών με ξύδι ή θαλασσινό νερό (όχι γλυκό), και η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας σε σοβαρότερα περιστατικά.

Διεθνής ανησυχία και επιστημονική τεκμηρίωση μέσω iNaturalist

Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην Ελλάδα, καθώς η Μεσόγειος φαίνεται να βιώνει μία νέα περίοδο έξαρσης της μωβ μέδουσας, παρόμοια με εκείνη των ετών 2020-2023. Ενδεικτικά, το Γιβραλτάρ καταγράφει σήμερα τη σοβαρότερη εικόνα, ενώ αντίστοιχα περιστατικά εμφανίζονται σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και στην περιοχή της Αδριατικής.

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας καλεί τους πολίτες να συμβάλουν ενεργά στην καταγραφή των εμφανίσεων μέσω της πλατφόρμας iNaturalist, ώστε να υπάρχει άμεση επιστημονική επιβεβαίωση και πρόσβαση στα δεδομένα από το κοινό και την ερευνητική κοινότητα. Η συμμετοχή του κοινού είναι καθοριστική για την αποτύπωση της πραγματικής έκτασης του φαινομένου και την έγκαιρη αντιμετώπισή του.

Ποια είναι τα συμπτώματα από τσίμπημα μωβ μέδουσας – Πότε απαιτείται ιατρική βοήθεια

Η επαφή με τη μωβ μέδουσα (Pelagia noctiluca) μπορεί να προκαλέσει έντονη ενόχληση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, ειδικά για τα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Το τσίμπημα συνοδεύεται συχνά από δερματικές αντιδράσεις όπως ερύθημα (κοκκίνισμα), οίδημα (πρήξιμο) και αίσθηση καύσου. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, η τοξικότητα της μέδουσας μπορεί να προκαλέσει δερμονεκρωτικές βλάβες, καρδιοτοξικά και νευροτοξικά φαινόμενα.

Μεταξύ των πιο συνηθισμένων συμπτωμάτων που εμφανίζονται μετά από τσίμπημα περιλαμβάνονται ο έντονος πόνος στο σημείο επαφής, η ερυθρότητα του δέρματος και, σε ορισμένες περιπτώσεις, η εμφάνιση αποτυπώματος που αντανακλά το σχήμα του πλοκαμιού της μέδουσας. Επιπλέον, μπορεί να παρατηρηθούν ναυτία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ταχυκαρδία, πονοκέφαλος, εμετός, διάρροια, σπασμοί στους βρόγχους και δυσκολία στην αναπνοή.

Σε πιο σπάνιες αλλά σοβαρές περιπτώσεις, οι αντιδράσεις του οργανισμού είναι συστηματικές και περιλαμβάνουν συμπτώματα όπως γενικευμένο αγγειοοίδημα, εκτεταμένο εξάνθημα τύπου κνίδωσης, εισπνευστικό συριγμό, βράχνιασμα της φωνής, σύγχυση ή μεταβολή στο επίπεδο συνείδησης, ακόμη και υποτασικά επεισόδια. Σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται άμεση διακομιδή στο νοσοκομείο.

Πώς να αντιμετωπίσετε το τσίμπημα της μωβ μέδουσας – Βήμα προς βήμα

Αν έρθει κάποιος σε επαφή με πλοκάμι μωβ μέδουσας, το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να απομακρύνει τα κολλημένα πλοκάμια από το δέρμα, προσέχοντας όμως να μην το κάνει με γυμνά χέρια. Η απευθείας επαφή μπορεί να προκαλέσει μεταφορά των τοξινών στα δάχτυλα και νέες εστίες ερεθισμού.

Διαβάστε επίσης Μωβ μέδουσες: Σε ποιές θάλασσες βρίσκονται – «Αυτό που βλέπει ο κόσμος είναι κυριολεκτικά ένα τίποτα

Στη συνέχεια, το προσβεβλημένο σημείο θα πρέπει να ξεπλυθεί με άφθονο θαλασσινό νερό, καθώς το γλυκό νερό μπορεί να ενεργοποιήσει τα κεντριά που παραμένουν στο δέρμα. Αν δεν υπάρχει πρόχειρο νερό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμμος από την παραλία: γεμίζουμε την παλάμη και τρίβουμε ελαφρά την περιοχή ώστε να απομακρυνθούν τα υπολείμματα πλοκαμιών.

Η εφαρμογή πάγου ή κρύων κομπρεσών στο σημείο βοηθά σημαντικά στη μείωση της τοπικής φλεγμονής και του πόνου. Αμέσως μετά, συστήνεται η χρήση αντιφλεγμονώδους αλοιφής με κορτιζόνη, που ανακουφίζει από το κάψιμο και τον κνησμό. Παράλληλα, μπορεί να ληφθεί αντιισταμινικό χάπι, ειδικά αν παρατηρηθεί έντονη φαγούρα ή αλλεργική αντίδραση.

Αν τα παραπάνω μέτρα δεν επαρκούν και τα συμπτώματα παραμένουν έντονα, ενδέχεται να χρειαστεί χορήγηση ένεσης κορτιζόνης. Στην περίπτωση αυτή, η μετάβαση στο πλησιέστερο Κέντρο Υγείας ή Νοσοκομείο είναι απολύτως αναγκαία για την αποτροπή επιπλοκών.