Δηλώσεις του τομεάρχη Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο» και την εκπομπή του Νίκου Ξυδάκη, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία με την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως .

Ως τομεάρχης Παιδείας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ είχα μια επικοινωνία και συζήτηση με την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, στην οποία έθεσα τα θέματα εκπαίδευσης που απασχολούν αυτή τη στιγμή μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας. Η υπουργός ενημέρωσε ότι είναι σε εξέλιξη η προσπάθεια να προχωρήσει η εκπαίδευση εξ αποστάσεως και θα δούμε πώς θα πάει. Σαφώς υπάρχουν δυσκολίες, πολλές αναπόφευκτες. Της περιέγραψα, όμως, την αφάνταστη ταλαιπωρία που υφίστανται εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς για να αποκτήσουν πρόσβαση στο σύστημα. Ένα σύστημα που συνεχώς «πέφτει» ή «κολλάει» ενώ, στη συντριπτική πλειοψηφία των τάξεων ασύγχρονης εκπαίδευσης, είναι άδειο από περιεχόμενο.

Ένα ακόμη αρνητικό στοιχείο είναι ότι η απαραίτητη επιμόρφωση των χρηστών – εκπαιδευτικών εξαντλείται σε μια ωριαία παρουσίαση, εκ των οποίων η μισή ώρα «χάνεται» σε χαιρετισμούς και νουθεσίες της ιδίας και των υφυπουργών της, χωρίς καμία δυνατότητα διαλόγου. Ζήτησα από την υπουργό να έρθει σε συνεννόηση με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ώστε τεχνολογικοί φορείς του Δημοσίου όπως το ΕΤΥΔΕ να παράσχουν άμεσα πρόσθετη υπολογιστική ισχύ στο υπουργείο Παιδείας. Να διευρυνθεί έτσι η χωρητικότητα των δικτύων, ενώ επίσης να στελεχωθεί τώρα με επιπλέον προσωπικό το ΙΤΥΕ – «Διόφαντος», που έχει την ευθύνη για το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (ΠΣΔ) και τα ψηφιακά αποθετήρια εκπαιδευτικού υλικού.

Σχετικά με την ιδιωτική εταιρία που έχει για την ώρα εμπλακεί στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες, ούτε καν αξιολόγηση κριτηρίων, και παρέχει δωρεάν υπηρεσίες τηλεδιασκέψεων, καταστήσαμε σαφές ότι θα πρέπει να αποχωρήσει μετά το κρίσιμο τρίμηνο, και ότι, πρέπει να υπάρξει αυστηρή μέριμνα για να μην αξιοποιηθούν παρανόμως και παραπλεύρως τα προσωπικά δεδομένα παιδιών και εκπαιδευτικών. Το Δημόσιο, με ανοιχτό λογισμικό σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, πρέπει να ενισχυθεί σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό και το υπουργείο Παιδείας να αναλάβει εξ ολοκλήρου την υλοποίησή του συστήματος. Είναι απολύτως εφικτό και απείρως πιο οικονομικό από την προσφυγή στις υπηρεσίες της «αγοράς».

Βεβαίως, γνωρίζουμε ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν μπορεί ούτε πρέπει να υποκαταστήσει τη διά ζώσης επικοινωνία και μάθηση, γι` αυτό μόνο συμπληρωματικά υιοθετείται στα εκπαιδευτικά συστήματα παγκοσμίως. Όμως, στη σημερινή κρίση πανδημίας, επιβάλλεται να χρησιμοποιηθεί, υπό αυστηρούς όμως παιδαγωγικούς όρους και προϋποθέσεις και φυσικά την κατάλληλη οργάνωση.

Στο σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, λόγω έλλειψης εξοπλισμού αποκλείονται αρκετά παιδιά των μεσαίων και των πιο ευάλωτων τάξεων. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι ένα 5-6% περίπου των νοικοκυριών δεν έχει υπολογιστή στο σπίτι. Σε αυτά τα νοικοκυριά θα είναι αδιανόητο να κοπεί το ρεύμα ή να απειλούνται με έξωση. Αλλά ανάλογο πρόβλημα έχουν και οικογένειες με δύο ή τρία παιδιά, ή τον ένα ή και τους δύο γονείς τηλεργαζόμενους που προφανώς δεν μπορούν να μοιραστούν αποτελεσματικά έναν υπολογιστή.

Πρέπει να υπάρξει καταγραφή αυτών των περιπτώσεων και οικονομική επιδότηση των εν λόγω νοικοκυριών για την προμήθεια ψηφιακών μέσων. Διαφορετικά ένα μεγάλο μέρος των μαθητών μας θα βρεθεί αντιμέτωπο με ανυπέρβλητες δυσκολίες και οι ανισότητες και οι ταξικοί φραγμοί στη μόρφωση θα αυξηθούν κατακόρυφα.

Δυστυχώς, το υπουργείο Παιδείας δεν έχει την παραμικρή πρόταση για την αντιμετώπιση αυτού του μεγάλου κοινωνικού προβλήματος. Ούτε έχει σκεφθεί κάτι για την υποστήριξη των γονέων (ψυχολογική και όχι μόνο) που καλούνται να σηκώσουν μέρος του βάρους που υπό κανονικές συνθήκες επωμίζονταν οι εκπαιδευτικοί.

Το ίδιο ισχύει με τη συνέχιση της εκπαίδευσης των προσφυγόπουλων και άλλων ομάδων με ιδιαίτερα προβλήματα, όπως στο χώρο της Ειδικής Αγωγής όπου επικρατεί το απόλυτο τίποτα μετά το κλείσιμο των ειδικών σχολείων. Εκεί, είναι κρίσιμος παράγοντας η ψυχολογική υποστήριξη παιδιών και οικογενειών και καλούμε το υπουργείο να τους ενισχύσει με την αξιοποίηση ψυχολόγων. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πιέσει με όλες του τις δυνάμεις ώστε ούτε ένα, τονίζω, ούτε ένα παιδί να μη μείνει χωρίς υποστήριξη και μακριά από την εκπαίδευση σε όλο το διάστημα της πανδημίας.

Στο πολύ σημαντικό θέμα των πανελλαδικών εξετάσεων τόνισα στην υπουργό ότι δεν είναι δυνατό να συμπεριληφθούν στην εξεταστέα ύλη κεφάλαια που δεν έχουν διδαχθεί με φυσικό τρόπο, στην τάξη. Για πολλούς λόγους. Για την ποιότητα -που είναι λογικό να έχει προβλήματα-, γιατί πολλά παιδιά δεν θα κατορθώσουν να μπουν ισότιμα στη διαδικασία. Αλλά και για τις διαφορετικές ταχύτητες που έχουν ήδη δημιουργηθεί μεταξύ των σχολείων, ακόμη και ανάμεσα στα ιδιωτικά μιας και το καθένα χρησιμοποιεί τη δική του πλατφόρμα και το υπουργείο δεν ασκεί κανέναν έλεγχο.

Ελπίζω, μετά τη σημερινή επικοινωνία το υπουργείο να αντιληφθεί το μέγεθος των προβλημάτων μπροστά στα οποία βρισκόμαστε. Υπάρχουν κι άλλα ανοιχτά θέματα, ανάλογα με το πότε θα λειτουργήσουν ξανά τα σχολεία, όπως ο τρόπος κάλυψης της ύλης. Όλα θα πρέπει να συζητηθούν. Ούτε πλειοδοτεί κανείς, ούτε κραυγάζει σε τέτοιες συνθήκες, αλλά είναι εύλογο όλα αυτά να τίθενται.

Άλλο κομβικό σημείο είναι οι διορισμοί μόνιμου προσωπικού. Για τη γενική εκπαίδευση ο διαγωνισμός είναι σε εξέλιξη και ενημερώθηκα από την υπουργό ότι υπάρχουν προβλήματα στη λειτουργία του ΑΣΕΠ. Είναι κρίσιμο να μην καθυστερούμε, το Σεπτέμβριο είναι αδιανόητο να μην βρίσκονται στη θέση τους οι νέοι εκπαιδευτικοί. Η κυβέρνηση, δεν πρέπει (και) στον τομέα της εκπαίδευσης να μετατρέψει την πανδημία σε ευκαιρία για αθέτηση των υποσχέσεών της και για να επιρρίψει όλα τα βάρη της κρίσης στους εκπαιδευτικούς και στις οικογένειες.

Στο θέμα των φοιτητικών εστιών, σαφώς πρέπει να ακολουθηθεί η γνωμοδότηση του ΕΟΔΥ, να μείνουν οι φοιτητές εκεί. Δεν είναι πολλοί, η μεγάλη πλειοψηφία έχει φύγει, ένα μικρό ποσοστό έχει παραμείνει, κοντά στο 10% όπως πληροφορούμαι. Ανάμεσά τους φοιτητές που δεν έχουν πού να πάνε, φοιτητές με Erasmus, παιδιά με άρρωστους γονείς και άλλες ειδικές κατηγορίες. Είναι λεπτό το ζήτημα, δεν θέλω να κάνω άλλο σχόλιο πέραν του να γίνει αυτό που εισηγείται ο ΕΟΔΥ.

Η κρίση με τρόπο τραγικό μας βοήθησε να καταλάβουμε πόσο σημαντικό ήταν ότι τόσα χρόνια παλεύαμε για την αναβάθμιση του δημόσιου τομέα, κι ας μας χαρακτήριζαν παρωχημένους «κρατιστές» και ιδεοληπτικούς. Οι κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας είναι σοβαρές. Ακόμα και νεοφιλελεύθεροι που μια ζωή πλειοδοτούσαν για το πόσο «άχρηστο είναι το κράτος» και λοιδορούσαν κάθε υπαρκτή ή ανύπαρκτη αστοχία, τώρα βλέπουν τις αρετές του και φτάνουν να επικρίνουν -σαν να ξύπνησαν σήμερα- τον ιδιωτικό τομέα. Μετά την κρίση η αναβάθμιση των υπηρεσιών του δημοσίου τομέα στην υγεία, στην εκπαίδευση, στη μέριμνα στους αδύνατους θα είναι η μεγαλύτερη πολιτική μας προτεραιότητα και με αυτή την οπτική πρέπει να μπολιαστεί το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.

Η εντύπωση που έχουμε για τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων είναι η μεγάλη και πρόθυμη συμμετοχή τους. Στα πανεπιστήμιά μας, επίσης, γίνεται εξαιρετική προσπάθεια. Οι εκπαιδευτικοί μας δείχνουν το ενδιαφέρον που πρέπει και αυτό είναι κάτι που τιμά τον κλάδο. Θα είναι το θετικό κεκτημένο και αυτής της δοκιμασίας. Το ίδιο είχαν πράξει οι εκπαιδευτικοί στο απόγειο της οικονομικής κρίσης, το ίδιο όταν τη δεκαετία του ‘90 το σύστημα δέχθηκε τόσους μετανάστες από Αλβανία. Με δυο λόγια οι εκπαιδευτικοί βάζουν πλάτη, γίνονται ξανά στυλοβάτες, κάνουν το καθήκον τους, παρά τις επιθέσεις που δέχονται, από τα γνωστά κέντρα παραπληροφόρησης και απαξίωσης του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος. Ότι ισχύει για την υγεία, ισχύει και για την παιδεία. Εμείς μένουμε σπίτι, εσείς (εννοώ την κυβέρνηση) σταματήστε να υπονομεύετε το κοινωνικό κράτος, ενισχύστε το ΕΣΥ, την Παιδεία και την κοινωνική προστασία.