Η ικανότητα του παιδιού να σκέφτεται λογικά είναι μέγιστης σημασίας καθώς αποτελεί την αφετηρία για τη νοητική του ανάπτυξη και εξέλιξη, αλλά και για την κατάκτηση της γλώσσας και της μαθηματικής σκέψης. Ακολουθούν 4 δραστηριότητες για την εξάσκηση των παιδιών στη λογική σκέψη:
1) Οικογενειακό δέντρο
Φτιάχνουμε μαζί με το παιδί το «δέντρο» της οικογένειας, τοποθετώντας το ένα πρόσωπο κάτω από το άλλο με όποιο κριτήριο θέλουμε, π.χ. πρώτα τους παππούδες, από κάτω τους γονείς κ.ο.κ. Με αυτό τον τρόπο το παιδί γνωρίζει και εξασκείται στην οριζόντια και κάθετη ταξινόμηση. Βλέποντας την εικόνα με τα πρόσωπα ταξινομημένα (τα οποία πρόσωπα μπορεί να είναι φωτογραφίες των πραγματικών μελών της οικογένειας ή σκίτσα) τα παιδιά βοηθιούνται στο να κατανοήσουν το σύστημα της ταξινόμησης όσο πολύπλοκο κι αν είναι!
2) Ταξινόμηση με αντικείμενα
Τοποθετούμε μπροστά στο παιδί διάφορα αντικείμενα (με κοινά χαρακτηριστικά) και το αφήνουμε ελεύθερο να επιλέξει με ποιο τρόπο θέλει να τα ταξινομήσει (σχήμα, χρώμα, μέγεθος κτλ). Μπορούμε να προχωρήσουμε, βάζοντας το παιδί στη διαδικασία να ανακαλύψει κι άλλους τρόπους ταξινόμησης -λιγότερο φανερούς- προκειμένου να επιστρατεύσει τη φαντασία του!
3) Χρήση αντικειμένων
Δείχνουμε στο παιδί ένα αντικείμενο ή μια εικόνα που απεικονίζει ένα αντικείμενο (π.χ. ένα μολύβι, ένα καπέλο, μια ομπρέλα κτλ) και παίζουμε το παιχνίδι «Που το χρησιμοποιούμε;». Το παιδί θα πρέπει να σκεφτεί διάφορους τρόπους χρήσης αυτού του αντικειμένου. Στα μεγαλύτερα μπορούμε να δείξουμε μια εικόνα ενός προσώπου και να ρωτήσουμε «Τι μπορεί να είναι; Τι μπορεί να κάνει;» εννοώντας ποιο μπορεί να είναι το επάγγελμά του ή αν είναι πατέρας, γιος κτλ. Εδώ το παιδί πρέπει να καταλάβει οτι το εικονιζόμενο πρόσωπο μπορεί να έχει πάνω από έναν ρόλο (π.χ. ένας άντρας μπορεί να είναι ταυτόχρονα και δάσκαλος και πατέρας, αλλά και γιος κάποιου).
4) Σειροθέτηση
Δουλεύουμε ξανά με αντικείμενα και κριτήρια. Δηλαδή, το παιδί πρέπει να βάλει σε μια λογική σειρά τα αντικείμενα από τα αριστερά προς τα δεξιά ανάλογα π.χ. με το ύψος τους ή το μέγεθός τους. Σε μεγαλύτερα παιδιά μπορούμε να δώσουμε μια ιστορία χωρισμένη σε εικόνες με αρχή, μέση και τέλος και τα παιδιά θα πρέπει να βρουν τη σωστή σειρά και να τοποθετήσουν έτσι τις κάρτες, ώστε να φτιάξουν μια ιστορία που να βγάζει νόημα. Στη δραστηριότητα αυτή καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε εικόνες από ένα γνωστό παραμύθι που τα παιδιά γνωρίζουν, καθώς ήδη πρόκειται για ένα αρκετά απαιτητικό έργο που πρέπει να φέρουν εις πέρας!
Τατιάνα Πολυζώτη Ψυχολόγος – Ειδική Παιδαγωγός MSc psychology-specialeducation.blogspot.gr