Η μετάδοσή του γίνεται κυρίως με την εισπνοή σταγονιδίων που εκπέμπονται από τα πάσχοντα άτομα με την ομιλία, τον βήχα ή το φτέρνισμα ή με τη μεταφορά μολυσμένου υλικού με τα χέρια μας.Παράγοντες που το πυροδοτούν:
Το κοινό κρυολόγημα μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα ιών, μεταξύ των οποίων οι πλέον συχνά εμπλεκόμενοι είναι οι ρινοϊοί. Λόγω του ότι ο ασθενής αναπτύσσει ανοσία μόνον στον ιό από τον οποίον προσβλήθηκε, είναι δυνατόν μέσα στην ίδια εποχή να νοσήσει περισσότερες από μία φορές (προσβολή από διαφορετικό ιό κάθε φορά).
Η πάθηση παρουσιάζει εποχικό χαρακτήρα, με τα περισσότερα περιστατικά να καταγράφονται τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες καθώς και κατά την έναρξη της άνοιξης.
Επιδημιολογικά στοιχεία:
Είναι μία από τις πλέον συχνές λοιμώξεις ανάμεσα στους ενήλικες και τους έφηβους. Στα παιδιά, και ιδιαίτερα σε εκείνα που πηγαίνουν σχολείο, η συχνότητά του είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Συμπτώματα:
Το κοινό κρυολόγημα εκδηλώνεται με πονόλαιμο, ρινική καταρροή και συμφόρηση, φτάρνισμα, βήχα, πυρετό, διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης και αίσθημα κακουχίας και αδυναμίας.Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι τόσο βαριά αλλά ταλαιπωρούν τον ασθενή για όσο διάστημα διαρκούν – μέχρι και 7 έως 10 ημέρες. Σε άτομα που πάσχουν ταυτόχρονα και από άλλα νοσήματα τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι πιο έντονα.Οι ασθενείς συχνά αναγκάζονται να απουσιάσουν από το σχολείο ή την εργασία τους.
Διάγνωση:
Η διάγνωση της νόσου βασίζεται στην κλινική εικόνα του ασθενούς.
Θεραπεία:
Η θεραπεία στην περίπτωση του κοινού κρυολογήματος είναι συμπτωματική, δεδομένου ότι δεν υπάρχει θεραπεία για την αντιμετώπιση των ιών που το προκαλούν. Εκτός από την ανακούφιση των συμπτωμάτων, στόχος είναι και η αποτροπή των πιθανών επιπλοκών της νόσου.
Συστήνονται ανάπαυση, κατανάλωση υγρών, χορήγηση αντιπυρετικών και ενίοτε χρήση αποσυμφορητικών για τη μύτη ή απογχρεμπτικών σκευασμάτων.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα αντιβιοτικά δεν έχουν θέση στη θεραπεία του κοινού κρυολογήματος επειδή στοχεύουν στην καταπολέμηση βακτηρίων και όχι ιών.
Ποιες είναι οι επιπλοκές:
Οι επιπλοκές που είναι δυνατόν να παρουσιασθούν είναι ωτίτιδα, λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα ή πνευμονία. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται επιβάλλεται η εξέταση από τον ιατρό για τη διάγνωση και έγκαιρη αντιμετώπιση πιθανών επιπλοκών.
Πως να προφυλαχθείτε από τη νόσο:
Η τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής (συχνό πλύσιμο χεριών, αερισμός κλειστών χώρων, αποφυγή συγχρωτισμού με πάσχοντα άτομα) αποτελεί την καλύτερη πρόληψη ενάντια στο κοινό κρυολόγημα.
Η πρόγνωση της νόσου είναι άριστη, στην περίπτωση που δεν υπάρχουν επιπλοκές.
Τι είναι γρίπη:
Γρίπη είναι μια μεταδοτική ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος (μύτη, φάρυγγας, τραχεία και πνεύμονες) που κάθε χρόνο ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ατόμων παγκόσμια.
Είναι τελείως διαφορετική από το κοινό κρυολόγημα. Συνήθως εισβάλλει ξαφνικά, μεταδίδεται από άτομο σε άτομο με σταγονίδια από βήχα ή φτέρνισμα ή από άμεση επαφή με πρόσφατα μολυσμένο αντικείμενο από ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις.
Πού οφείλεται η νόσος: Η νόσος οφείλεται στον ιό της γρίπης Α, στον ιό της γρίπης B, στον ιό της γρίπης C. Οι ορότυποι οι οποίοι έχουν επιβεβαιωθεί σε ανθρώπους, ταξινομημένοι σύμφωνα με τον αριθμό γνωστών ανθρώπινων πανδημικών θανάτων, είναι οι εξής:
Η1Ν1, ο οποίος προκάλεσε την Ισπανική Γρίπη το 1918, και την νέα γρίπη το 2009
Η2Ν2 ο οποίος προκάλεσε την Ασιατική Γρίπη το 1957
Η3Ν2 ο οποίος προκάλεσε την Γρίπη του Χονγκ Κονγκ το 1968
Η5Ν1 ο οποίος προκάλεσε την Γρίπη των Πτηνών το 2004
Η7Ν7 ο οποίος έχει ασυνήθιστο ζωονοσογόνο δυναμικό
Η1Ν2, ενδημικός στους ανθρώπους, τους χοίρους και τα πουλιά
Η9Ν2
Η7Ν2
Η7Ν3
Η10Ν7
Το 10 με 20% του πληθυσμού παθαίνουν γρίπη κάθε χρόνο, και κατά μέσο όρο 36000 άνθρωποι από αυτούς πεθαίνουν από τη γρίπη ενώ γίνονται περίπου 114000 εισαγωγές σε νοσοκομείο.
Πως εκδηλώνεται η νόσος: Γρίπη συνήθως εκδηλώνεται με :
Πυρετό
Πονοκέφαλο
Αδυναμία, κακουχία – εξάντληση
Βήχα (συνήθως ξηρό)
Πονόλαιμο
Ρινική συμφόρηση και καταρροή
Μυαλγίες
Ναυτία – έμετο
Κόκκινα μάτια
Διάγνωση:
Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος την γρίπη από το κοινό κρυολόγημα στα αρχικά στάδια, αλλά τα συμπτώματα της γρίπης είναι ποιο σοβαρά από αυτά του κρυολογήματος.
Ποιες είναι οι επιπλοκές: Πιθανές επιπλοκές της γρίπης μπορεί να είναι:
πνευμονία
οξεία μέση ωτίτιδα
παραρρινοκολπίτιδα
οξεία βρογχίτις, βρογχιολίτις
Θεραπεία:
Ανάπαυση
Λήψη άφθονης ποσότητας υγρών (χυμοί)
Αποφυγή αλκοόλ και καπνού
Φάρμακα για ανακούφιση των συμπτωμάτων (παυσίπονα και αντιπυρετικά)
Τα αντιβιοτικά στη γρίπη δε βοηθούν (όπως και σε όλες τις ιώσεις). Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιβίωση, αν υποψιάζεται βακτηριακή επιπλοκή (π.χ πνευμονία).
Η ασπιρίνη στα παιδιά και στους εφήβους με γρίπη (και άλλες ιώσεις), σχετίζεται με την εμφάνιση της σπάνιας αλλά θανατηφόρας κατάστασης που ονομάζεται σύνδρομο του Reye και δεν πρέπει να δίνεται. Η χορήγηση στους μικρούς ασθενείς υγρών, αντιπυρετικών με παρακεταμόλη (Depon, Panadol, Apotel), τα συχνά μπάνια αρκούν συνήθως να ελέγξουν τον πυρετό και την κακουχία που συνοδεύουν τη γρίπη.
Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο – Πρόγνωση: Μία ημέρα από την έναρξη της γρίπης ο πάσχων αρχίζει να διασπείρει τον ιό. Οι ενήλικοι τον μεταδίδουν μέχρι και τρεις ημέρες από την έναρξη της συμπτωματολογίας, ενώ τα παιδιά μέχρι και επτά ή παραπάνω. Με την εισαγωγή του ιού στο σώμα τα συμπτώματα αρχίζουν μετά από ένα 24ωρο συνήθως.
Μερικοί άνθρωποι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ή τα παρουσιάζουν πολύ ελαφριά, αλλά έχοντας τον ιό στο αναπνευστικό τους σύστημα τον μεταδίδουν στους άλλους.
Τονίζεται εκ νέου, ότι τα κύρια μέτρα για την αντιμετώπιση της έξαρσης της γρίπης σύμφωνα με τις οδηγίες των διεθνών οργανισμών υγείας, είναι:
Η τήρηση των κανόνων υγιεινής, καθώς και η αποφυγή συγχρωτισμού, ιδιαίτερα σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων.
Η ταχεία χρήση των αντι-ιικών φαρμάκων κατά της γρίπης με τις πρώτες εκδηλώσεις και πάντα κατά την κρίση των θεραπόντων ιατρών, χωρίς να αναμένεται η εργαστηριακή επιβεβαίωση. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αντι-ιική θεραπεία στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (ακόμη και σε ήπια νόσηση) και σε όσους νοσούν σοβαρά ή εμφανίζουν επιπλοκές.
Ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού με το αντιγριπικό εμβόλιο συνιστάται καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας της νόσου.