Πίνακας περιεχομένων

Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στις χώρες με τα χαμηλότερα όρια ηλικίας , όμως από το 2027 αναμένονται αλλαγές που θα φέρουν σταδιακή αύξηση, καθώς τα όρια θα συνδέονται αυτόματα με το προσδόκιμο ζωής. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη του ΟΟΣΑ, η μέση ηλικία αποχώρησης από την εργασία είναι σήμερα 59,7 έτη για τις γυναίκες και 63,2 έτη για τους άνδρες, τη στιγμή που ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ διαμορφώνεται στα 64,4 και 63,1 αντίστοιχα.

Παρά τις μεταρρυθμίσεις του 2015, ευνοϊκές ρυθμίσεις για παλαιούς ασφαλισμένους επιτρέπουν ακόμη συνταξιοδότηση σε χαμηλότερες ηλικίες. Αυτό όμως αλλάζει, καθώς το νέο σύστημα θα μετακινήσει τα όρια προς τα πάνω, επηρεάζοντας όσους σχεδιάζουν έξοδο στα 62 ή στα 67 έτη.

Γιατί η Ελλάδα παραμένει χαμηλά στις ηλικίες συνταξιοδότησης

Η χώρα μας βρίσκεται χαμηλότερα από τον μέσο όρο τόσο της Ε.Ε. όσο και του ΟΟΣΑ, κυρίως λόγω των μεταβατικών διατάξεων της περιόδου 2015-2021. Έτσι, ασφαλισμένοι που είχαν κατοχυρώσει ηλικία εξόδου πριν από το 2022 μπορούν να αποχωρήσουν νωρίτερα από τα ισχύοντα όρια. Για παράδειγμα, μια γυναίκα που «κλείδωσε» το δικαίωμα να φύγει στα 59 το 2019, διατηρεί αυτή τη δυνατότητα, ακόμη κι αν το συμπληρώνει το 2025.

Σε χώρες όπως η Σουηδία και η Νορβηγία, οι ηλικίες είναι πολύ υψηλότερες, με αποχώρηση κοντά στα 65 έτη, ενώ στην Ισλανδία και την Ιαπωνία ξεπερνούν τα 67. Στον αντίποδα, το Λουξεμβούργο παραμένει κάτω από την Ελλάδα, με μέση ηλικία εξόδου τα 58,4 για τις γυναίκες.

Από το 2027 τα όρια θα αυξάνονται αυτόματα

Η μεγάλη τομή έρχεται το 2027, όταν τα όρια ηλικίας θα συνδέονται με την εξέλιξη του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού άνω των 65 ετών. Αν η ΕΛΣΤΑΤ καταγράψει αύξηση, η ηλικία συνταξιοδότησης θα προσαρμόζεται ανάλογα. Η πρώτη εφαρμογή θα γίνει με βάση τη δεκαετία 2016-2026 και εκτιμάται ότι θα φέρει άνοδο κατά 1 ή 2 χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι ασφαλισμένοι που σχεδιάζουν να αποχωρήσουν στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 με 15ετία, μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν περισσότερο. Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, σε μια χώρα που έως το 2050 θα έχει από τα υψηλότερα ποσοστά ηλικιωμένων στην Ευρώπη.

Ποιοι μπορούν να φύγουν πριν τα 62

Παρά τις επικείμενες αυξήσεις, εξακολουθούν να ισχύουν «παράθυρα» για πρόωρη έξοδο. Ενδεικτικά:

  • Γυναίκες με 3.600 βαρέα ένσημα και συνολικά 4.500 ημέρες ασφάλισης μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55.
  • Μητέρες με ανήλικο και 5.500 ημέρες ασφάλισης πριν από το 2012 κατοχυρώνουν δικαίωμα πλήρους ή μειωμένης σύνταξης πριν από τα 62.
  • Δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία ως το 2010 και ανήλικο παιδί μπορούν να αποχωρήσουν από 58,5 έως 61 ετών, ανάλογα με την περίπτωση.
  • Ασφαλισμένοι με 35ετία έως το 2012 σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης στα 62 χωρίς να απαιτείται 40ετία.

Για τους νέους ασφαλισμένους μετά την 1/1/1993 δεν προβλέπεται κανένα παράθυρο: η πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 62 με 40 έτη ή στα 67 με 15ετία, ενώ μειωμένη μόνο στα 62 με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης.

Συντάξεις: Πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας από το 2027

Αιτήσεις και εκκρεμότητες το 2025

Ο αριθμός των νέων παραμένει υψηλός. Στο πρώτο τρίμηνο του 2025 υποβλήθηκαν 48.041 αιτήσεις, ενώ εκδόθηκαν 50.566 αποφάσεις απονομής. Παρά τη βελτίωση, σε εκκρεμότητα βρίσκονται ακόμη 16.150 κύριες συντάξεις, με καθυστερήσεις έως και δύο χρόνια. Ανά φορέα, οι περισσότερες εκκρεμούν στο ΙΚΑ (5.751), στον ΟΑΕΕ (3.508) και στον ΟΓΑ (2.459). Στις επικουρικές, ο αριθμός των εκκρεμοτήτων φτάνει τις 34.000.

Κερδισμένοι και χαμένοι από τις ρυθμίσεις

Οι «κερδισμένοι» είναι όσοι συμπληρώνουν 36 έως 40 χρόνια ασφάλισης, καθώς απολαμβάνουν προσαύξηση 2,55% ανά έτος στα ποσοστά αναπλήρωσης. Έτσι, από 39,81% στα 36 έτη, το ποσοστό φτάνει στο 50% με 40ετία.

Αντίθετα, οι «χαμένοι» είναι οι ασφαλισμένοι που θα καταφύγουν στη μειωμένη σύνταξη στα 62 αντί για την πλήρη στα 67. Στην περίπτωση αυτή η εθνική σύνταξη μειώνεται κατά 30%, με το ποσό να πέφτει στα 305,48 ευρώ από 436,40 ευρώ για όσους έχουν τουλάχιστον 20 χρόνια ασφάλισης.