:  Τη στρατηγική του Γενικού Λογιστηρίου για την εύρεση πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου φέτος και το 2020 ξεδιπλώνει o υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για την δημοσιονομική πολιτική Θόδωρος Σκυλακάκης σε συνέντευξή του στο Capital.gr.

 

Αποκαλύπτει την αμέλεια της προηγούμενης κυβέρνησης να δηλώσει ξεχωριστά νοσοκομειακές δαπάνες που σχετίζονται με το προσφυγικό και έτσι δεν εξαιρέθηκαν των πλεονασμάτων και αναφέρεται στο σχέδιο επισκόπησης δαπανών όχι μόνο των προσφυγικών, αλλά και σε πολλά άλλα πεδία, περιλαμβανομένης και της φαρμακευτικής δαπάνης.

Ο κ. Σκυλακάκης εκτιμά επίσης ότι μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2020 θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι αποφάσεις για την αλλαγή χρήσης των κερδών ομολόγων ώστε να στηρίξουν την επενδυτική δραστηριότητα. Εξηγεί πως θα είναι κρίσιμη η επιλογή ώριμων έργων προς χρηματοδότηση μέσα από αυτά τα χρήματα της «δόσης» των θεσμών, όπως κρίσιμη θα είναι και η επιτάχυνση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Επισημαίνει επίσης ότι δεν πρέπει να βιαστεί η χώρα για τη διαπραγμάτευση αναφορικά με χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και προαναγγέλλει για τον Μάιο τον νέο Μεσοπρόθεσμο Προϋπολογισμό. Θετική θεωρεί επίσης για τις ελληνικές επιδιώξεις την τοποθέτηση της Κριστίν Λαγκάρντ στο θώκο της ΕΚΤ.

Την ερχόμενη εβδομάδα ανακοινώνεται ο Προϋπολογισμός, αλλά και οι εκθέσεις της Κομισιόν για την Ελληνική οικονομία. Θεωρείτε πως είναι δεδομένη, παρά τις πιέσεις που δέχεται η Διεθνής οικονομία, η ανάπτυξη με ρυθμό τουλάχιστον 2,8% το 2020; Ποιες πρωτοβουλίες πρέπει να προωθήσει η κυβέρνηση ούτως ώστε να καλυφθεί από πιθανή ένταση των κλυδωνισμών;

Στη ζωή τίποτα δεν είναι δεδομένο. Όλα κατακτώνται με δουλειά και προσπάθεια. Είναι όμως απολύτως ρεαλιστικός ο στόχος γιατί η ανάκαμψη που επιδιώκουμε είναι επενδυτική. Είναι αυτό που ποτέ δεν κατάλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ότι η χώρα έχει τις λιγότερες επενδύσεις στην Ευρώπη και το θεμελιώδες πρόβλημα της οικονομίας μας είναι το επενδυτικό κενό.

Μία επενδυτική ανάκαμψη όμως δεν επηρεάζεται τόσο από τις διεθνείς άμεσες εξελίξεις (μια διεθνή επιβράδυνση ενός ή δύο ετών), όσο από τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επενδυτικές προοπτικές. Συνεπώς η ανάκαμψη που προβλέπουμε και για την οποία εργαζόμαστε είναι συμβατή με τις διεθνείς εξελίξεις αν αυτές δεν ακολουθήσουν κάποιο ακραίο σενάριο και με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι οι αναγκαίες επενδύσεις θα προωθηθούν αποτελεσματικά από τη δική μας κυβέρνηση.

Τι δημοσιονομικό περιθώριο για πρόσθετες παρεμβάσεις δημοσιονομικής ελάφρυνσης το 2019 θα εγγραφεί στο τελικό σχέδιο προϋπολογισμού; Και τούτο δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει υπέρβαση στόχων κατά 0,3% του ΑΕΠ φέτος; Θα μείνει ένα ποσό ως μαξιλάρι ασφαλείας έναντι αναθεωρήσεων και τι μπορεί να διανεμηθεί;

Η απάντηση αυτή μπορεί να δοθεί μόνον αφού οριστικοποιηθούν τα αναλυτικά στοιχεία των εσόδων του Οκτωβρίου. Θα πρέπει να περιμένετε λοιπόν κάποιες μέρες ακόμα. Στις 20 Νοεμβρίου θα έχω αναλυτική εικόνα των εσόδων ανά πεδίο αλλά και μία καλύτερη εικόνα του ΠΔΕ, μία εκτίμηση που θα εισαχθεί και στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού που θα κατατεθεί μία ημέρα μετά.

Έχετε βρει όμως νέες πιθανές πηγές εξοικονομήσεων και για φέτος. Ενημερώσατε για παράδειγμα τη Βουλή για το λάθος που έγινε από την προηγούμενη Κυβέρνηση στις δαπάνες για τους Πρόσφυγες στο νοσοκομείο της Λέσβου. Υπάρχουν περιθώρια λοιπόν για επιπλέον παροχές φέτος αλλά και το 2020 μέσα από «νοικοκύρεμα» των δημοσίων δαπανών;

Το πρόβλημα που εντοπίσαμε είναι μεγαλύτερο. Δεν αφορά μόνο στη Λέσβο. Πράγματι, βρήκαμε ότι δεν είχαν μετρήσει σε ξεχωριστό λογαριασμό και έτσι δεν είχαν εξαιρέσει από τα πρωτογενή πλεονάσματα σε όρους ενισχυμένης εποπτείας, όπως δικαιούται η χώρα, πάνω από 25 εκατ. ευρώ νοσοκομειακών και εκτός claw-back φαρμακευτικών δαπανών. Ένα στα δύο νοσοκομεία ανά την Ελλάδα δεν κατέγραφε καθόλου τις εν λόγω δαπάνες και έτσι στερούμασταν τον ανάλογο δημοσιονομικό χώρο.

Πλέον, το ποσό του 2019 θα αφαιρεθεί από τις δαπάνες στο τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, για την αντίστοιχη δαπάνη προηγούμενων ετών θα ερευνήσουμε αν είναι εφικτό να καλυφθεί από προσφυγικά κονδύλια της ΕΕ. Δηλαδή να αντισταθμισθεί από έσοδα.

Παράλληλα, θα κάνουμε πρόσθετους ελέγχους για να διαπιστώσουμε αν το ζήτημα είναι ευρύτερο. Δεν είμαι βέβαιος ότι έχουν καταγραφεί γενικότερες δαπάνες για το προσφυγικό, όπως έπρεπε, ούτως ώστε να εξαιρεθούν.

Θα κάνουμε επισκόπηση δαπανών για το θέμα. Είναι σημαντικό γιατί με την αμέλειά της αυτή η προηγούμενη Κυβέρνηση επέβαλλε περισσότερα φορολογικά βάρη από αυτά που έπρεπε.

Η επισκόπηση δαπανών αυτή μπορεί να φέρει ευρύτερες εξοικονομήσεις και άρα πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο και το 2020;

Εκτιμώ πως η επισκόπηση δαπανών θα αποφέρει περισσότερα από όσα έχουμε προβλέψει στον Προϋπολογισμό του 2020. Θυμίζω ότι στο προσχέδιο για το 2020 έχουμε βάλει 80 εκατομμύρια από την πλευρά των δαπανών και 134 από την πλευρά των εσόδων. Τα περιθώρια υπέρβασης του εν λόγω στόχου είναι σημαντικά. Και στο πεδίο του μεταναστευτικού, αλλά και στη φαρμακευτική δαπάνη -που ήδη έχει αναλάβει πρωτοβουλίες το Υπ. Υγείας- έτσι ώστε να περιοριστεί και το ύψος του claw-back που έχει ξεφύγει και σε πολλούς άλλους τομείς. Θεωρώ ότι γενικότερα οι δυνατότητες για εξοικονόμηση δαπανών ή για την εξεύρεση μη φορολογικών εσόδων είναι στην πράξη μεγαλύτερες.

Η εν λόγω άσκηση θα είναι η βασική μας προτεραιότητα το επόμενο εξάμηνο ώστε τα αποτελέσματα να εισαχθούν και στο Μεσοπρόθεσμο.

Αναφέρεστε στο Μεσοπρόθεσμο του επόμενου Μαΐου;

Έως τον επόμενο Μάιο που θα πρέπει να συνταχθεί το Μεσοπρόθεσμο, θα έχουμε μία πρώτη εκτίμηση της πορείας του 2020 και θα έχουμε πιθανόν δει τι θα συμβεί με τη χρήση των κερδών ομολόγων τα οποία ως τώρα οδεύουν στην αποπληρωμή του χρέους.

Πότε αναμένετε να υπάρχει η πολιτική απόφαση περί αλλαγής των κερδών ομολόγων;

Η αλλαγή χρήσης για να έχει αποτέλεσμα είναι αναγκαίο να γίνει μέσα στο πρώτο 3μηνο του 2020. Διότι αλλιώς δεν θα υπάρχει ο αναγκαίος χρόνος για να οδεύσει το ποσό σε χρηματοδότηση επενδύσεων. Η χρηματοδότησή και προώθηση επενδύσεων προϋποθέτει, χρόνο. Άρα είναι ένα θέμα σχετικά άμεσο και καθαρά αναπτυξιακό. Θα στηρίξει το ΑΕΠ και θα φέρει μεσοπρόθεσμα πρόσθετα φορολογικά έσοδα.

Οι αποφάσεις θα αφορούν τη χρήση του ποσού για «συμφωνημένες επενδύσεις», όπως δηλαδή ορίζει η απόφαση του Eurogroup και τι θα σημαίνει αυτό στην πράξη; Μπορεί να υπάρχει εναλλακτικά μία ευρύτερη συμφωνία για τη στήριξη των επενδύσεων, για παράδειγμα και μέσω φοροελαφρύνσεων;

Όπως ορθώς το διατυπώσατε η απόφαση του Eurogroup μιλάει για συμφωνημένες επενδύσεις. Δεν προσδιορίζει αν οι επενδύσεις αυτές είναι δημόσιες ή ιδιωτικές ή αφορούν έργα παραχωρήσεων ή ΣΔΙΤ, όπως για παράδειγμα προβλέπεται στο λεγόμενο πακέτο Γιούνκερ. Όλ’ αυτά είναι αντικείμενο συζήτησης με τους θεσμούς. Όταν θα υπάρχει το αποτέλεσμα της σχετικής συζήτησης θα γνωρίζουμε και την απάντηση στο ερώτημα σας.

Σε κάθε περίπτωση αντιλαμβάνομαι ότι το βασικό σενάριο είναι να στηριχθούν επενδύσεις;

Έχει μεγάλη σημασία η επιλογή των επενδύσεων. Να είναι ώριμες και να μην υπάρχει κίνδυνος καθυστερήσεων. Άσχετα με το μείγμα που τελικά θα επιλεγεί.

Τι θα γίνει με το πρόβλημα ωρίμανσης των επενδυτικών έργων που «κληρονομήσατε» από την προηγούμενη κυβέρνηση;

Αυτό είναι θεμελιώδες πρόβλημα που βλέπουμε και στην εκτέλεση του ΠΔΕ και αποτελεί τον κεντρικό κυβερνητικό στόχο. Να ωριμάσουν δηλαδή όσο το δυνατό πιο γρήγορα κάθε είδους επενδύσεις.

Η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 2% του ΑΕΠ από το 2021 και μετά. Αν ο στόχος αυτός καταστεί εφικτός, ή υπάρξει χώρος και το 2020, ποιες προεκλογικές δεσμεύσεις της Νέας Δημοκρατίας θα υλοποιηθούν πρώτα; Εκκρεμεί για παράδειγμα η δεύτερη δόση φορολογίας επιχειρήσεων. Η οριζόντια μείωση των συντελεστών ΦΠΑ, η μείωση των εισφορών, αλλά και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος.

Ωραία ερώτηση. Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι στο προεκλογικό πρόγραμμα της νέας Δημοκρατίας υπήρχε συγκεκριμένη χρονική δέσμευση για το φόρο επιχειρήσεων. Επίσης υπήρχε η διευκρίνιση ότι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών (που ήδη άρχισε από το 2020), θα υλοποιηθεί σταδιακά. Όλα όμως θα εξαρτηθούν από το εύρος του δημοσιονομικού χώρου που θα δημιουργήσει η ανάκαμψη της οικονομίας και η διαπραγμάτευση για τα πλεονάσματα. Οποιαδήποτε πρόσθετη διευκρίνιση είναι απολύτως πρόωρη.

Πότε πιστεύετε ότι θα ληφθεί αυτή η απόφαση για αλλαγή στόχου περί πλεονασμάτων;

Η εν λόγω απόφαση θα δημιουργήσει σημαντικό δημοσιονομικό χώρο. Γιατί η συμφωνία θα στηρίζεται σε μία αναθεώρηση της ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους που θα στηρίζεται και σε ταχύτερη ανάπτυξη. Πιστεύω ότι το κλειδί για πείσουμε τους Ευρωπαίους στον παρονομαστή είναι η ταχύτερη ανάπτυξη και στον αριθμητή τα μακροχρόνια επιτόκια. Και εκεί θα παίξει ρόλο η αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας προς επενδυτική βαθμίδα. Τότε θα αρθούν αναγκαστικά και τα τυχόν επιχειρήματα περί του βάθους της ελληνικής αγοράς ομολόγων. Συνεπώς είναι κρίσιμο το πότε θα είναι η καλύτερη στιγμή. Πιστεύω ότι όσο περνά ο χρόνος η πραγματική οικονομία θα βελτιώνεται, οι επενδύσεις θα αρχίσουν να υλοποιούνται και το ΑΕΠ θα επιταχύνεται.

Ο χρόνος λοιπόν είναι κρίσιμο θέμα σε αυτή τη διαπραγμάτευση. Υπάρχει μία δραστική αλλαγή πολιτικής που πρέπει να αποτυπωθεί σε πραγματικά στοιχεία γιατί έτσι ενισχύεται η διαπραγματευτική θέση της χώρας. Όλοι όσοι λένε γιατί δεν επιταχύνεται η εν λόγω διαπραγμάτευση σφάλουν. Η διαπραγμάτευση είναι και τεχνοκρατική και πολιτική και πρέπει να υπάρχει μία κατάλληλη αναλογία και των δύο παραμέτρων για να είναι αποτελεσματική. Η κουλτούρα της ΕΕ δεν είναι «deal making» είναι τεχνικές διαπραγματεύσεις που δημιουργούν το πεδίο για πολιτικές συμφωνίες.

Το γεγονός ότι η κ. Κριστίν Λαγκάρντ πλέον είναι επικεφαλής της ΕΚΤ είναι κάτι που ευνοεί ή δυσκολεύει τις επιδιώξεις της Ελλάδας;

Ασφαλώς δεν δυσκολεύει. Γιατί είναι μία προσωπικότητα που γνωρίζει σε βάθος το ελληνικό πρόβλημα αφού το έχει ζήσει από τη θέση του ελεγκτή. Επιπλέον να τονίσουμε και τη θέση που έχει ήδη λάβει για τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Πότε θα έχετε συνολική εικόνα για τα δημοσιονομικά βάρη που προκύπτουν από τις αποφάσεις του ΣτΕ; Μπορείτε αυτή τη στιγμή να προβείτε σε κάποια πρόβλεψη για το ποιο είναι το κόστος τους;

Το ΣτΕ αποφάσισε σε σχέση με τις ακραίες παραμέτρους του ασφαλιστικού συστήματος τις οποίες παραβιάζει ο νόμος Κατρούγκαλου. Ο προσδιορισμός της δημοσιονομικής επίπτωσης προϋποθέτει τη νομοθέτηση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που θα γίνει από το υπουργείο εργασίας αφού προηγηθούν οι αντίστοιχες αναλογιστικές μελέτες.

Τι γίνεται με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Κράτους προς ιδιώτες; Πώς θα σταματήσετε τη δημιουργία νέων οφειλών, αλλά και ποιο είναι το πραγματικό ύψος των χρεών που πρέπει να πληρωθούν;

Το πραγματικό ύψος των χρεών είναι αυτό που ανακοινώνει το γενικό λογιστήριο. Το σχέδιο μείωσης των ληξιπρόθεσμων που έχουμε καταθέσει στους θεσμούς αφορά κατά κύριο λόγο το πως θα σταματήσει η δημιουργία νέων χρεών, που γίνεται για γραφειοκρατικούς και όχι δημοσιονομικούς λόγους. Προβλέπει μηδενισμό των σχετικών υποχρεώσεων εντός του 2020 με την εξαίρεση των συντάξεων όπου θα χρειαστούν μερικοί μήνες ακόμη.

Παρά την πολύ καλή πορεία των ελληνικών ομολόγων, οι αναβαθμίσεις από τους ξένους οίκους παίρνουν χρόνο. Πότε πιστεύετε ότι θα επιστρέψουμε σε επενδυτική βαθμίδα και τι θα στηρίξει αυτή την προσπάθεια;

Πρόκειται για μία προσπάθεια που στηρίζεται στο σύνολο της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης. Ρυθμοί ανάπτυξης, προσέλκυση επενδύσεων, μείωση των κόκκινων δανείων, επισκόπηση δαπανών και καλή εκτέλεση του προϋπολογισμού και άλλα. Ήδη βλέπετε ότι οι αναβαθμίσεις έχουν αρχίσει.
Δεν ωφελεί όμως στην προσπάθεια αναβάθμισης εμείς στο οικονομικό επιτελείο να κάνουμε προβλέψεις για το συγκεκριμένο θέμα. Θα επιτευχθεί όταν επιτευχθεί.

Τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση ούτως ώστε να μπορέσει να διατηρήσει την άνοδο του οικονομικού κλίματος και να προσελκύσει ταχύτερα ξένα κεφάλαια καλύπτοντας το τεράστιο επενδυτικό κενό που έχει δημιουργηθεί;

Αυτό που κάνει ήδη, τη δουλειά της.

Μετέχετε στο Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων (σ.σ. Προϋπολογισμός ΕΕ που συνέρχεται σήμερα) με θέμα τον συμβιβασμό που επιχειρείται για το επόμενο έτος μετά την άρνηση της θέσης του ΕΚ. Πως διαμορφώνονται οι συσχετισμοί ανά την ΕΕ και ποια είναι η ελληνική θέση αναφορικά με τα επενδυτικά κονδύλια αλλά και με αυτά για το προσφυγικό;

Σε ό,τι αφορά τις θέσεις μας αυτές είναι παλιές και αναδεικνύουν την δυσανάλογη οικονομική και δημοσιονομική επιβάρυνση που έχει για την Ελλάδα το προσφυγικό πρόβλημα. Σας θυμίζω ότι με τη συμφωνία που έκανε ο ΣυΡιζΑ οι μισθοί των χιλιάδων υπαλλήλων (στο λιμενικό, στην αστυνομία, στην υγεία κ.λπ.) δεν αφαιρούνται καν από τον κατά πρόγραμμα προσδιορισμό του ελλείμματος. Για το λόγο αυτό είναι εύλογο να διεκδικούμε την ταχύτερη δυνατή διάθεση ευρωπαϊκών πόρων σε ό,τι αφορά τις προσφυγικές δαπάνες. Επίσης μία χώρα με το μεγαλύτερο επενδυτικό κενό και τη μεγαλύτερη ανεργία στην Ευρώπη είναι εύλογο να υποστηρίζει την αύξηση των πόρων για επενδύσεις που είτε ούτως είτε άλλως θα έπρεπε να αποτελεί και πιστεύω ότι αποτελεί όλο και περισσότερο κεντρικό στόχο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.