Δημόσιο: Ποιοί δημόσιοι υπάλληλοι βγαίνουν κερδισμένοι και ποιοί χαμένοι από τις αλλαγές στο εφάπαξ

Εφάπαξ δημοσίων υπαλλήλων: Οριστική αλλαγή πορείας από το 2025. Η παροχή του εφάπαξ για τους δημοσίους υπαλλήλους εισέρχεται σε νέα εποχή από το 2025, καθώς ο διπλός τρόπος υπολογισμού που εφαρμόστηκε τα προηγούμενα χρόνια παγιώνεται πλέον οριστικά. Το καθεστώς αυτό δημιουργεί δύο σαφώς διακριτές ταχύτητες, ανάλογα με το πόσα χρόνια ασφάλισης συγκεντρώθηκαν πριν και μετά το 2014, δηλαδή πριν από την έναρξη του νέου μοντέλου που βασίζεται σε ατομικούς λογαριασμούς εισφορών.

Η νέα πραγματικότητα είναι περισσότερο αισθητή για όσους έχουν το μεγαλύτερο μέρος της ασφαλιστικής τους διαδρομής μετά το 2014. Αντίθετα, οι υπάλληλοι που κατοχυρώνουν σημαντικό χρόνο πριν την κρίσιμη χρονιά εξακολουθούν να διατηρούν ένα σημαντικό πλεονέκτημα, καθώς το παλαιό σύστημα παραμένει πιο αποδοτικό.

Πώς λειτουργούσε ο παλιός υπολογισμός

Για τις αποχωρήσεις έως τα τελευταία χρόνια, το εφάπαξ βασιζόταν στα έτη ασφάλισης μέχρι το 2013 και στις αποδοχές της περιόδου 2009–2013. Η μεθοδολογία αυτή είχε χαρακτηριστεί γενναιόδωρη, καθώς στηριζόταν σε προ κρίσης μισθολογικά δεδομένα και σε σταθερές παραμέτρους που συχνά δεν αντικατόπτριζαν την πραγματική εισφοροδοτική εικόνα των εργαζομένων.

ΔΕΙΤΕ ΑΣΕΠ: Αιτήσεις για 132 μόνιμες θέσεις εργασίας

Μετά το 2014, το σύστημα άλλαξε ριζικά: οι εισφορές καταγράφονται πλέον σε ατομικό λογαριασμό, μετατρέποντας το τμήμα του εφάπαξ από εκεί και πέρα σε αμιγώς ανταποδοτικό. Το τελικό ποσό δεν εξαρτάται πλέον από μισθούς προηγούμενων δεκαετιών αλλά από ό,τι πραγματικά έχει καταβληθεί.

Τι αλλάζει από το 2025

Από το 2025 ενεργοποιείται πλήρως ο συνδυαστικός υπολογισμός. Ένα μέρος του ποσού εξακολουθεί να προκύπτει από τον παλιό χρόνο ασφάλισης έως το 2013, ενώ το δεύτερο μέρος διαμορφώνεται αποκλειστικά από τις εισφορές μετά το 2014. Όσο μεγαλύτερο είναι το πρώτο τμήμα, τόσο πιο ενισχυμένη είναι η τελική παροχή.

Τα διαθέσιμα στοιχεία αποτυπώνουν καθαρά τη μεταβολή: το μέσο εφάπαξ για το 2025 εκτιμάται στις 23.275 ευρώ, έναντι 24.417 ευρώ το 2023, ένδειξη της πλήρους λειτουργίας του νέου πλαισίου.

ΔΕΙΤΕ Πού στοχεύουν οι πέντε πυλώνες που αλλάζουν την αγορά εργασίας;

Ευνοημένοι παραμένουν όσοι διατηρούν πολλά χρόνια ασφάλισης πριν το 2013, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του ποσού τους προκύπτει από τον παλιό, πιο αποδοτικό τρόπο. Παράλληλα, όσοι πρόλαβαν να καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης πριν την πλήρη εφαρμογή των αλλαγών δεν θα αντιμετωπίσουν μειώσεις.

Ποιοι θα δουν αισθητές μειώσεις

Περισσότερο επηρεάζονται όσοι διαθέτουν το μεγαλύτερο μέρος των ασφαλιστικών τους ετών μετά το 2014. Για αυτή την κατηγορία, το εφάπαξ συνδέεται αποκλειστικά με τις εισφορές που πραγματικά καταβλήθηκαν, χάνοντας την αναγωγή σε υψηλότερα μισθολογικά επίπεδα προηγούμενων περιόδων.

Η διαφορά είναι εντυπωσιακή σε ορισμένες περιπτώσεις: δημόσιος υπάλληλος με 35 χρόνια υπηρεσίας που αποχωρεί το 2025 αναμένεται να λάβει περίπου 25.069 ευρώ, όταν αντίστοιχος υπάλληλος που αποχώρησε το 2018 είχε λάβει περίπου 32.038 ευρώ — μια απόκλιση σχεδόν 7.000 ευρώ.

Ένα σύστημα που αλλάζει για πάντα

Με τις αλλαγές αυτές, το εφάπαξ απομακρύνεται από τη λογική της αυτόματης αποζημίωσης και γίνεται πλέον μια παροχή καθαρά ανταποδοτικού χαρακτήρα. Το τελικό ποσό αντικατοπτρίζει τη διάρκεια και το ύψος των εισφορών και όχι σταθερά μισθολογικά δεδομένα προηγούμενων δεκαετιών.

Η εξέλιξη αυτή ευθυγραμμίζει το ελληνικό σύστημα με τις ευρωπαϊκές πρακτικές, αλλά παράλληλα δημιουργεί διαφορετικές «γενιές» εργαζομένων στο Δημόσιο, με τους νεότερους —όσους εισήλθαν στην υπηρεσία μετά το 2014— να λαμβάνουν μικρότερες αποδόσεις σε σχέση με τους παλαιότερους συναδέλφους τους.