Τι αλλάζει για Temu, Shein, e-shops και καταναλωτές το 2026

Αλλάζει από το 2026 το καθεστώς για τα μικροδέματα στην ΕΕ. Όλα τα πακέτα από τρίτες χώρες θα υπόκεινται σε δασμούς και τέλη διαχείρισης. Καταργείται η τελωνειακή απαλλαγή για δέματα κάτω των 150 ευρώ από το 2026

Από τις αρχές του 2026 αλλάζει ριζικά το καθεστώς εισαγωγών μικροδεμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς καταργείται η τελωνειακή απαλλαγή για πακέτα αξίας κάτω των εκατόν πενήντα ευρώ. Η απόφαση του ECOFIN βάζει τέλος σε ένα σύστημα που επί δεκαετίες επέτρεπε την είσοδο πολύ φθηνών προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς επιβολή δασμών, δημιουργώντας συνθήκες άνισου ανταγωνισμού και απώλειες δημοσίων εσόδων.

Η Ελλάδα στήριξε ενεργά την επιτάχυνση του μέτρου, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη να υπογραμμίζει τη σημασία του για την προστασία του καταναλωτή, του εγχώριου εμπορίου και των κρατικών εσόδων. Οι νέες αλλαγές αναμένεται να αναδιαμορφώσουν πλήρως το τοπίο για καταναλωτές, πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου και επιχειρήσεις – τόσο ευρωπαϊκές όσο και τρίτων χωρών.

Δείτε Συμβουλές για έξυπνες αγορές κατά τη διάρκεια της Black Friday

Το μέτρο φέρνει μαζί του οφέλη, αλλά και πιθανά βάρη, τα οποία αρχίζουν ήδη να υπολογίζουν επιχειρήσεις, ταχυμεταφορές και πολίτες σε όλη την Ευρώπη, καθώς η εποχή των «ατελώνιστων» μικροδεμάτων φτάνει στο τέλος της.

Τι αποφάσισε το ECOFIN και γιατί επισπεύστηκε η εφαρμογή

Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ ενέκριναν την πλήρη κατάργηση της απαλλαγής τελωνειακών δασμών για δέματα χαμηλής αξίας, μεταφέροντας την εφαρμογή από το 2028 στις αρχές του 2026. Προβλέπεται μια μεταβατική, πιο απλοποιημένη διαδικασία, μέσω της οποίας όλα τα πακέτα από τρίτες χώρες θα εισέρχονται πλέον σε κανονικούς τελωνειακούς ελέγχους και θα φορολογούνται αναλόγως.

Από το 2028 θα τεθεί σε ισχύ ένα ακόμη αυστηρότερο πλαίσιο, βασισμένο σε νέα ευρωπαϊκή πλατφόρμα εκκαθάρισης ηλεκτρονικών αγορών που πραγματοποιούνται σε e-shops εκτός ΕΕ. Τα κράτη-μέλη καλούνται έως τις δώδεκα Δεκεμβρίου να καταθέσουν τις τελικές τους προτάσεις εφαρμογής, με στόχο η νέα αρχιτεκτονική των εισαγωγών να λειτουργήσει το συντομότερο δυνατόν εντός του 2026, χωρίς να προκαλέσει συμφόρηση στα τελωνεία από τον τεράστιο όγκο μικροδεμάτων που σήμερα περνούν «ατελώνιστα».

Ποιες επιβαρύνσεις φέρνει για τους καταναλωτές

Με τη νέα ρύθμιση, κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα ελέγχεται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας, επιπλέον του ΦΠΑ που ήδη επιβάλλεται στο στάδιο της πληρωμής μέσω του IOSS. Αυτό σημαίνει ότι τα πολύ φθηνά προϊόντα που κατακλύζουν την ευρωπαϊκή αγορά θα γίνουν ακριβότερα και, σε πολλές περιπτώσεις, λιγότερο ελκυστικά σε σχέση με σήμερα.

Πέρα από τους δασμούς, εξετάζεται επίσης η επιβολή «τέλους διεκπεραίωσης» ανά δέμα, περίπου δύο ευρώ, το οποίο εκτιμάται ότι θα ισχύσει μετά τα μέσα του 2026. Το τελικό ύψος της χρέωσης θα καθοριστεί πολιτικά το επόμενο διάστημα, με στόχο να καλύπτονται τα κόστη διαχείρισης χωρίς να δημιουργούνται υπερβολικές επιβαρύνσεις.

Πώς επηρεάζονται Temu, Shein, Trendyol και άλλες πλατφόρμες

Στο επίκεντρο της αλλαγής βρίσκονται οι πλατφόρμες τύπου Temu, Shein, Banggood και Trendyol, των οποίων το επιχειρηματικό μοντέλο βασίστηκε στην απαλλαγή από τελωνειακούς δασμούς για δέματα κάτω των εκατόν πενήντα ευρώ. Το σύστημα αυτό επέτρεψε τεχνητά χαμηλές τιμές, υποκοστολογήσεις και επιχειρηματικές πρακτικές που επηρέαζαν τον υγιή ανταγωνισμό.

Πολλοί αγοραστές διαμοίραζαν τις παραγγελίες τους σε μικρότερα πακέτα, ακριβώς για να αποφεύγουν τους δασμούς. Με το νέο πλαίσιο, οι τιμές των προϊόντων αυτών θα αυξηθούν, ενώ αναμένεται να επηρεαστούν πολιτικές όπως το δωρεάν shipping ή οι επιστροφές προϊόντων. Παράλληλα, η εφαρμογή αυστηρών ελέγχων πιθανόν να δημιουργήσει καθυστερήσεις στα τελωνεία, γεγονός που απαιτεί αναβάθμιση υποδομών και συστημάτων από πλευράς κρατών και εταιριών.

Πώς επηρεάζονται τα ευρωπαϊκά e-shops και το εγχώριο εμπόριο

Για τα ευρωπαϊκά και ελληνικά e-shops το νέο καθεστώς δημιουργεί συνθήκες πιο ισότιμου ανταγωνισμού. Οι επιχειρήσεις της ΕΕ –οι οποίες ήδη καταβάλλουν πλήρεις δασμούς και λειτουργούν με αυστηρούς ποιοτικούς κανόνες– θα πάψουν να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση απέναντι σε πλατφόρμες που εισήγαγαν προϊόντα χωρίς επιβαρύνσεις.

Η Ελλάδα, ως βασική πύλη εισόδου κινεζικών προϊόντων στην Ευρώπη, υποστήριξε έντονα την επιτάχυνση του μέτρου μαζί με τη Γαλλία, επιδιώκοντας προστασία των επιχειρήσεων από στρεβλώσεις και αθέμιτες πρακτικές. Η νέα ρύθμιση θεωρείται ότι ενισχύει τη βιωσιμότητα του εγχώριου εμπορίου και στηρίζει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Γιατί κρίθηκε αναγκαία η αλλαγή

Η εκρηκτική αύξηση των μικροδεμάτων τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει σε σημαντικές απώλειες εσόδων για τα κράτη μέλη, καθώς και σε διάβρωση της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού λιανεμπορίου και της βιομηχανίας. Πολλά από τα προϊόντα αυτά χαρακτηρίζονται από ελλιπή ποιοτικό έλεγχο, υποτιμολογήσεις ή παραβίαση ευρωπαϊκών κανόνων, δημιουργώντας ένα θολό τοπίο γύρω από την ασφάλεια και την αξιοπιστία τους.

Διαβάστε εδώ Νέα Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς  –  Δείτε τι αλλάζει στην Προστασία του Καταναλωτή

Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι πλέον όλα τα δέματα θα υπόκεινται σε κανονικές τελωνειακές διαδικασίες για την ενίσχυση της ασφάλειας, της διαφάνειας και του θεμιτού ανταγωνισμού. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Σταύρος Καφούνης υπογράμμισε ότι η Ευρώπη δεν κλείνει την πόρτα στο διεθνές εμπόριο, αλλά στην «κερκόπορτα» του αθέμιτου ανταγωνισμού.

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης επανέλαβε ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως τη μεταρρύθμιση, ενώ αξιωματούχοι της ΕΕ επισημαίνουν ότι έως και τα δύο τρίτα των μικροδεμάτων δηλώνονται υποτιμολογημένα – μια πρακτική που μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την κατάργηση της εξαίρεσης και την αυστηρή επιβολή των νέων κανόνων, ώστε να διασφαλίζονται τα δημόσια έσοδα και ο υγιής ανταγωνισμός στην ευρωπαϊκή αγορά.