Επτά αλήθειες και μύθοι για το 13ωρο: Πώς προστατεύεται ο εργαζόμενος

Το εργασιακό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή με μία σημαντική προσθήκη, σκοπεύοντας να απαντήσει στις σφοδρές αντιδράσεις: το άρθρο 14 ορίζει ρητά ότι ο εργαζόμενος δεν μπορεί να απολυθεί αν αρνηθεί να παράσχει υπερωριακή εργασία, καθώς η καταγγελία της σύμβασης θα θεωρείται άκυρη.

Παρόλα αυτά, η κεντρική διάταξη που έχει προκαλέσει έντονη αντιπαράθεση –η δυνατότητα απασχόλησης έως και 13 ώρες στον ίδιο εργοδότη– παραμένει. Η ρύθμιση, σε συνδυασμό με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε εβδομαδιαία, μηνιαία ή ετήσια βάση, φιλοδοξεί να προσφέρει ευελιξία στην αγορά και να αντιμετωπίσει τη μάστιγα της έλλειψης προσωπικού, ειδικά σε κλάδους αιχμής.

13ωρο: Επέκταση της ευελιξίας, όχι καθημερινή υποχρέωση

Έως σήμερα, ένας εργαζόμενος μπορούσε, κατ’ εξαίρεση, να εργάζεται έως 13 ώρες ημερησίως, εφόσον απασχολούνταν σε δύο ή περισσότερους εργοδότες (8ωρο στον έναν συν 5 ώρες στον άλλο).

Διαβάστε ακόμα Το νέο πλαίσιο για ασφαλείς συνθήκες εργασίας – Οι αλλαγές που φέρνει το Υπουργείο Εργασίας

Με το νέο νομοσχέδιο, η δυνατότητα αυτή επεκτείνεται και σε εργαζόμενους που απασχολούνται σε έναν εργοδότη, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι:

Τηρούνται τα όρια ανάπαυσης.

Διατηρείται το μέγιστο των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας.

Αξίζει ωστόσο να επισημανθεί πως οι 13 ώρες εργασίας δεν μπορούν να εφαρμόζονται σε καθημερινή βάση, αλλά μεμονωμένα, εφόσον οι ανάγκες της επιχείρησης το επιτρέπουν. Διατηρούνται ως ανώτατο επιτρεπτό όριο οι 48 ώρες υπερωρίας στο τετράμηνο και οι 150 ώρες σε ετήσια βάση, που σημαίνει ότι ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως 37,5 ημέρες τον χρόνο.

Η υπερωριακή απασχόληση (δηλαδή η 10η έως η 13η ώρα) απαιτεί ρητά τη συναίνεση του εργαζομένου, ο οποίος πλέον προστατεύεται κατηγορηματικά από την απόλυση σε περίπτωση άρνησης. Το Υπουργείο Εργασίας διαβεβαιώνει ότι το οκτάωρο ημερήσιας απασχόλησης παραμένει κεκτημένο και σε απόλυτη ισχύ.

Μισθολογικό όφελος και ψηφιακή κάρτα

Οι υπερωρίες συνοδεύονται από τις νόμιμες προσαυξήσεις $(\text{+40%})$. Μάλιστα, με τη νέα ρύθμιση ο εργαζόμενος ευνοείται μισθολογικά αν η απασχόληση 13 ωρών γίνει στον ίδιο εργοδότη (π.χ. 119 ευρώ ημερομίσθιο έναντι 104 ευρώ που θα λάμβανε σε δύο εργοδότες με ωρομίσθιο 8 ευρώ).

Η διασφάλιση της σωστής καταβολής επιτυγχάνεται μέσω της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, καθώς η μη δήλωση της υπερωρίας επισύρει πρόστιμο και οφειλή προσαύξησης 120% στον εργαζόμενο.

Τετραήμερη εργασία και διευθέτηση

Το νομοσχέδιο εισάγει τη δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (και όχι μόνο για ένα εξάμηνο), μια ρύθμιση που αναμένεται να δώσει «ανάσα» σε γονείς και άτομα με αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις.

Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας μπορεί να γίνει σε εβδομαδιαία, μηνιαία, έως και ετήσια βάση, παρέχοντας μεγάλη ευελιξία. Για κάθε μεταβολή στο ωράριο απαιτείται υποχρεωτικά η συναίνεση των εργαζομένων.

Παράδειγμα: Κατόπιν συνεννόησης, μπορεί να εφαρμοστεί 10ωρη εργασία ημερησίως για δύο ημέρες, και σε αντάλλαγμα ο εργαζόμενος να έχει μειωμένο ωράριο τις επόμενες δύο ημέρες και ρεπό την πέμπτη ημέρα, στο πλαίσιο της 4ηˊμερης εργασίας, διατηρώντας πάντα τον μέσο όρο των 40 ωρών εβδομαδιαίως.

Fast Track προσλήψεις και «σπαστή» άδεια

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης μέτρα για τη μείωση της γραφειοκρατίας:

Fast track προσλήψεις: Θεσπίζεται ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή «Ταχείας πρόσληψης» για συμβάσεις ορισμένου χρόνου διάρκειας έως δύο ημερών την εβδομάδα, με στόχο την κάλυψη έκτακτων αναγκών (π.χ. σε εστίαση και τουρισμό) ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Η διαδικασία απλοποιείται, απαιτώντας ένα μόνο έγγραφο αντί για τέσσερα.

Οικειοθελής αποχώρηση με 1 κλικ: Η δήλωση οικειοθελούς αποχώρησης θα γίνεται με fast track διαδικασία, επιτρέποντας την άμεση πρόσληψη αντικαταστάτη, χωρίς να απαιτείται η παρέλευση του 10ηˊμερου.

Δείτε ακόμα Ανοίγουν 1.600 θέσεις εργασίας μέσω ΑΣΕΠ

Ευέλικτη άδεια: Καταργούνται τα «στεγανά» στην «σπαστή» καλοκαιρινή άδεια, καθώς ο εργαζόμενος μπορεί να την κατανείμει σε περισσότερες περιόδους (π.χ. 4 φορές τον χρόνο), σε συνεννόηση με τον εργοδότη.

Οι αλήθειες και οι μύθοι

Το εργασιακό νομοσχέδιο παρέχει στους εργαζομένους τη δυνατότητα να εργαστούν κατ’ εξαίρεση, εφόσον το επιθυμούν, έως 13 ώρεςτην ημέρα σε έναν εργοδότη – έναντι δύο εργοδοτών που ισχύει σήμερα – με προσαύξηση 40% στην αμοιβή.

Η διάταξη αυξάνει κατά μία ώρα το ημερήσιο ανώτατο όριο υπερωριών που επιτρέπεται να απασχολείται ένας εργαζόμενος, πέραν του νόμιμου ωραρίου, χωρίς να αλλάζουν τα όρια του εβδομαδιαίου χρόνου και ο ετήσιος αριθμός υπερωριών.

Από τρεις ώρες που ήταν το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ημερησίως στις υπερωρίες, γίνονται 4, αλλά δεν μεταβάλλεται ούτε το ανώτατο όριο του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας που παραμένει στις 48 ώρες, ούτε το ανώτατο όριο της υπερωριακής απασχόλησης που παραμένει στις 150 ώρες τον χρόνο.

Ο εργαζόμενος θωρακίζεται νομοθετικά σε περίπτωση που, όπως αναφέρουν «Τα Νέα», αρνηθεί να εργαστεί υπερωριακά, καθώς τυχόν απόλυσή του επειδή δεν συναίνεσε στο 13ωρο καθίσταται άκυρη. Προβλέπεται ρητά ότι ο εργαζόμενος δεν μπορεί να απολυθεί αν αρνηθεί να δουλέψει υπερωριακά.

Στο νομοσχέδιο δεν αλλάζει τίποτα στο 8ωρο ούτε στα ανώτατα όρια του εβδομαδιαίου χρόνου απασχόλησης (48ωρο), όπως και στα ανώτατα όρια ετήσιων υπερωριών (150 ώρες).

Το νόμιμο όριο είναι οι 8 ώρες συν μία 1 υπερεργασίας με προσαύξηση 20%, δηλαδή 9 ώρες ημερησίως.

Στο 13ωρο αυτό που αλλάζει είναι ότι προστίθεται μια ώρα υπερωριακής απασχόλησης επίσης με προσαύξηση 40%, δηλαδή 4 ώρες αντί για 3 που είναι τώρα και έτσι ο ανώτατος ημερήσιος χρόνος απασχόλησης σε έναν εργοδότη θα μπορεί να φτάνει στις 13 ώρες αντί 12.

Στην πράξη ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί για 13 ώρες μία ή δύο φορές την εβδομάδα, αλλά ο συνολικός χρόνος εργασίας στην εβδομάδα δεν θα ξεπερνά τις 48 ώρες, ενώ η έξτρα ώρα υπερωριακής απασχόλησης δεν θα ανεβάζει το όριο των 150 ωρών υπερωριακής απασχόλησης σε ετήσια βάση.