Η αισιοδοξία δεν είναι έμφυτη αλλά καλλιεργείται μέσα από την καθημερινή στάση των ενηλίκων που περιβάλλουν το παιδί. Όταν εμείς βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο, τα παιδιά μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες με θάρρος, χιούμορ και εσωτερική δύναμη. Μαθαίνουν επίσης να αναγνωρίζουν την καλή πλευρά των ανθρώπων και των περιστάσεων, χωρίς να αγνοούν τα προβλήματα αλλά προσεγγίζοντάς τα με θετική διάθεση.
Για να μεγαλώσουμε παιδιά που εμπιστεύονται τις δυνατότητές τους και προσεγγίζουν τη ζωή με χαρά, χρειάζεται να επηρεάσουμε ουσιαστικά τις συνήθειες και τις εμπειρίες τους από πολύ νωρίς. Η καθημερινότητα μέσα στο σπίτι αποτελεί το πρώτο σχολείο, εκεί όπου τα παιδιά χτίζουν την αυτοπεποίθησή τους και την ικανότητα να βλέπουν τα πράγματα από μια φωτεινή οπτική.
Δώστε καθημερινά το παράδειγμα της θετικής στάσης
Τα παιδιά αντιγράφουν όσα βλέπουν. Όταν οι γονείς παραπονιούνται συνεχώς —για τα χρήματα που δεν επαρκούν, για την κίνηση στον δρόμο ή για τις μικρές αναποδιές— το παιδί αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως μια αδιάκοπη πηγή δυσκολιών. Χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε, το διδάσκουμε να επικεντρώνεται στο αρνητικό.
Αντίθετα, όταν επιλέγουμε να μην αφήνουμε τη γκρίνια να κυριαρχεί, το μήνυμα που περνάμε είναι πολύ διαφορετικό. Ακόμη κι αν κάτι μας στενοχωρεί, βοηθά να διατυπώνουμε φωναχτά μια σκέψη αισιοδοξίας, μια υπενθύμιση ότι πάντα μπορεί να προκύψει κάτι καλό. Έτσι το παιδί μαθαίνει να ψάχνει για λύσεις και όχι για εμπόδια.
Καλλιεργήστε την αίσθηση ευθύνης με στόχους κατάλληλους για την ηλικία
Η αυτοπεποίθηση χτίζεται μέσα από μικρές, καθημερινές επιτυχίες. Όταν ένα παιδί αναλαμβάνει μικρές υποχρεώσεις, μαθαίνει ότι μπορεί να βασιστεί στις δικές του δυνάμεις. Από την ηλικία των δύο ετών μπορεί να μαζεύει τα παιχνιδιά του, στα τρία να βάζει τα άπλυτα στο καλάθι, στα τέσσερα να μεταφέρει τα πιάτα στον νεροχύτη και στα πέντε να αλλάζει τη σακούλα των σκουπιδιών.
Ένας καθημερινός στόχος πριν το πρωινό βοηθά το παιδί να ξεκινά τη μέρα του με αίσθημα επίτευξης. Αυτή η μικρή καθημερινή συνήθεια το ενισχύει και το προετοιμάζει να αντιμετωπίζει μεγαλύτερες προκλήσεις στο μέλλον.
Ενθαρρύνετε την εξερεύνηση και το ρίσκο
Ο γονικός φόβος για πιθανά ατυχήματα είναι φυσιολογικός, όμως δεν πρέπει να εμποδίζει τα παιδιά από το να δοκιμάζουν καινούρια πράγματα. Η εξερεύνηση, η περιέργεια και το μέτριο ρίσκο είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης.
Όταν το παιδί δοκιμάζει νέες δραστηριότητες, μαθαίνει να εμπιστεύεται το σώμα του και να κατανοεί τα όριά του. Ακόμη κι αν πέσει ή αποτύχει, αποκτά εμπειρίες και δεξιότητες που θα το συνοδεύουν σε όλη του τη ζωή. Το μήνυμα που λαμβάνει είναι πως το «δοκιμάζω» αξίζει περισσότερο από το «φοβάμαι».
Δώστε χώρο στο παιδί να υπερασπιστεί τον εαυτό του
Όταν το παιδί πληγωθεί από κάποιον φίλο ή συμμαθητή, το πρώτο ένστικτο του γονιού είναι να παρέμβει άμεσα. Όμως αυτή η παρέμβαση, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, ενδέχεται να στερήσει από το παιδί τη δυνατότητα να διαχειριστεί μόνο του μια δύσκολη στιγμή.
Μια συζήτηση όπου το βοηθάμε να διατυπώσει τι θα μπορούσε να πει ή πώς θα μπορούσε να αντιδράσει είναι πιο ωφέλιμη από την αυτόματη προστασία. Μαθαίνει έτσι να υπερασπίζεται τον εαυτό του, να θέτει όρια και να βρίσκει λύσεις στις διαφωνίες με τους συνομηλίκους του.
Ενισχύστε το παιδί στις στιγμές αμφιβολίας
Υπάρχουν στιγμές που το παιδί χάνει την πίστη του στις δυνατότητές του. Μπορεί να νιώθει ότι δεν τα καταφέρνει ή ότι υστερεί σε σχέση με άλλους. Σε αυτές τις στιγμές η γονεϊκή ενθάρρυνση είναι καθοριστική.
Τα λόγια επιβράβευσης που βασίζονται στην προσπάθεια —όχι μόνο στο αποτέλεσμα— το βοηθούν να συνεχίσει. Όταν τελικά πετύχει αυτό που προσπαθούσε, είναι σημαντικό να του θυμίσουμε τον δρόμο που διένυσε, ώστε να αναγνωρίσει ο ίδιος τη δύναμη της επιμονής του.
Διδάξτε την αξία της ταπεινότητας και της πραγματικότητας
Το να πιστεύει κανείς στον εαυτό του είναι πολύτιμο, αλλά χρειάζεται ισορροπία. Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι ο καθένας έχει τις δικές του δυνάμεις και αδυναμίες και ότι όλοι είμαστε ίσοι. Η ζωή μπορεί μερικές φορές να είναι άδικη ή δύσκολη, αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία τους ούτε τις δυνατότητές τους.
Διαβάστε Σε ποια ηλικία ολοκληρώνεται η εφηβεία; Νέα μελέτη ανατρέπει όσα ξέραμε
Η κατανόηση ότι η απογοήτευση είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας το βοηθά να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες χωρίς να χάνει την αισιοδοξία του. Η πραγματικότητα δεν χρειάζεται να είναι απειλή· μπορεί να γίνει ένα μάθημα που το ενδυναμώνει.
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
