Κύριε υπουργέ πες αλεύρι, μία πρόταση σε γυρεύει (Μέρος 4ο) – Κάπνισμα – Γυμναστική – Συνεδριάσεις – Ενημέρωση γονέων – Ωράριο – Άδειες

4ο «επεισόδιο» των προτάσεων για τον Εθνικό και Κοινωνικό διάλογο για την Παιδεία. Εννοείται ότι, ακόμα δεν έχει ανέβει από τον Διαχειριστή της σελίδας η πλήρης πρόταση, αλλά δε πρόκειται για λογοκρισία.

9) Κάπνισμα

Μεγάλο πρόβλημα είναι το κάπνισμα στα σχολεία. Με τον αντικαπνιστικό νόμο παρατηρείται το εξής γελοίο φαινόμενο. Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου, όταν δεν κρύβονται στις τουαλέτες ή σε άλλες «κρυψώνες» του σχολείου, μαζεύονται στο διάλλειμα ή στα κενά τους έξω από την κεντρική είσοδο του σχολείου ή καταφεύγουν σε γειτονικά αναψυκτήρια, για να καπνίσουν. Τραγική εικόνα για τα σχολεία, οι καθηγητές του σχολείου με ήλιο, με βροχή, με παγωνιά, έξω από το σχολείο να καπνίζουν. Μία λύση είναι να υπάρχει μία αίθουσα-τεκές, όπου θα μπορούν να καπνίζουν, βλάπτοντας μόνο τον εαυτό τους και χωρίς να ξεφτιλίζουν το σχολείο.

Αντίστοιχα μεγάλο πρόβλημα είναι και το κάπνισμα των μαθητών. Τα προηγούμενα χρόνια δεν τιμωρούνταν για το κάπνισμα. Υποτίθεται ότι, αντιμετωπίζονταν ως ασθενείς και ο Διευθυντής με τους εκπαιδευτικούς (καπνιστές και οι ίδιοι) προσπαθούσαν να τους νουθετήσουν και να τους πείσουν για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος!

Τώρα με τον αντικαπνιστικό νόμο, απαγορεύεται το κάπνισμα και οι μαθητές κρύβονται στις τουαλέτες ή σε άλλους χώρους του σχολείου, παίζοντας κρυφτούλι με τους εφημερεύοντες καθηγητές, οι οποίοι (εννοείται) σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ελέγξουν το φαινόμενο.

Ή θα εφαρμοστεί ο αντικαπνιστικός νόμος με πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος και αυστηρά πρόστιμα για τους παραβάτες (μαθητές και καθηγητές) ή αλλιώς θα πρέπει να δημιουργηθούν χώροι καπνίσματος για τους καθηγητές, αλλά και για τους μαθητές, υπό την προϋπόθεση ότι, θα προσκομίζουν υπεύθυνη δήλωση των κηδεμόνων τους ότι, είναι ενήμεροι και ότι, επιτρέπουν στα παιδιά τους να καπνίζουν, αναλαμβάνοντας την ευθύνη.

10) Γυμναστική – Μαθητικοί αγώνες

Οι ώρες της Γυμναστικής στο σχολείο είναι πολύ λίγες. Επιπλέον σε πολλές περιπτώσεις (όχι σε όλες) το «μάθημα» της Γυμναστικής δε γίνεται σωστά, αφού κάποιοι γυμναστές μοιράζουν μπάλες στους μαθητές και τους αφήνουν να «αθληθούν» μόνοι τους. Ακόμα χειρότερα κάποιοι άλλοι, απλώς παίρνουν απουσίες και αφήνουν τους μαθητές να ασχοληθούν με ό,τι θέλουν και συνήθως χωρίς καμία επίβλεψη.

Όπως είναι φανερό οι αθλητικές επιδόσεις των μαθητών σε ατομικά αλλά και σε ομαδικά αθλήματα δεν έχουν σχέση με την εκγύμνασή τους στο σχολείο, αλλά με τη συμμετοχή τους σε αθλητικούς συλλόγους και ομάδες στον ελεύθερό τους χρόνο. Έτσι και η πραγματοποίηση των μαθητικών αγώνων σε ατομικά ή ομαδικά αθλήματα δεν αποτελεί στην ουσία επιβράβευση της «καλής» δουλειάς, που γίνεται στο σχολείο.

Επιπλέον οι μαθητές, που συμμετέχουν στις ομάδες του σχολείου χάνουν αρκετές διδακτικές ώρες για «προπόνηση».

Οι γυμναστές, που αναγκάζονται να κοουτσάρουν τις ομάδες αυτές (αν και συνήθως δεν κατέχουν το αντίστοιχο άθλημα), λείπουν κατά τη διάρκεια των αγώνων από το σχολείο και η απουσία τους δημιουργεί πρόβλημα με τις διδακτικές ώρες, που χάνονται ή αναπληρώνονται από άλλους συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων.

Αρκετοί μαθητές φεύγουν από το σχολείο (χωρίς άδεια εννοείται), για να παρακολουθήσουν τους αγώνες, με ό,τι κίνδυνο συνεπάγεται αυτό για τη σωματική τους ακεραιότητα, αλλά και χάνοντας παράλληλα πολλές διδακτικές ώρες.

Η πραγματοποίηση των αγώνων συνεπάγεται υψηλό κόστος για την πολιτεία, αλλά και έξτρα αμοιβές για όσους (συνήθως πάντα τους ίδιους) εμπλέκονται στη διαδικασία ως κριτές, διαιτητές, γραμματείες, κ.λ.π.

Αν κριθεί σκόπιμο ο θεσμός των μαθητικών αγώνων να συνεχίζει να υπάρχει, τουλάχιστον η πραγματοποίησή τους να γίνεται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ. αθλητική εβδομάδα), ώστε να ελαχιστοποιηθεί η απώλεια διδακτικών ωρών και να συμμετέχει όλο το σχολείο είτε στο αγωνιστικό κομμάτι είτε παρακολουθώντας και ενισχύοντας τους εκπροσώπους του σχολείου στην προσπάθειά τους. Ή ακόμα καλύτερα θα μπορούσαν να πραγματοποιούντα απογευματινές ώρες!!

11) Συνεδριάσεις του Συλλόγου διδασκόντων – Ενημέρωση γονέων – Επίδοση βαθμών

α) Συνεδριάσεις του Συλλόγου διδασκόντων

Προβλέπεται ότι, οι συνεδριάσεις του Συλλόγου διδασκόντων πραγματοποιούνται εκτός του διδακτικού ωραρίου!! Δηλαδή πότε πρέπει να γίνονται; Με δεδομένο ότι, μία συνεδρίαση μπορεί να κρατήσει 2-3 ώρες θα πρέπει οι συνεδριάσεις να γίνονται ή στις 5:00 το πρωί ή το απόγευμα. Να μην ξεχνάμε ότι και οι εκπαιδευτικοί είναι κανονικοί άνθρωποι (που λέει ο λόγος) με (ας πούμε) κανονικές οικογένειες.

Πολλές συνεδριάσεις πραγματοποιούνται τις ημέρες, που το σχολείο πάει «περίπατο». Ωστόσο θα πρέπει να διευκρινιστεί τι ώρα τελειώνει ένας περίπατος και ποιος φέρει την ευθύνη στην περίπτωση ατυχήματος μετά την αποχώρηση των μαθητών από το σχολείο.

Έξαλλου υπάρχουν και έκτακτες συνεδριάσεις, μερικές από τις οποίες «στριμώχνονται» στα διαλείμματα.

Προτείνω υποχρεωτικές τακτικές μηνιαίες συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων σε ημέρες προκαθορισμένες, όπου οι μαθητές θα αποχωρούν από το σχολείο πριν τη λήξη του ωραρίου, π.χ. στις 12:30. Οι συνεδριάσεις θα γίνονται κάθε φορά σε διαφορετική ημέρα της εβδομάδας, ώστε να μη χάνονται πάντα τα ίδια μαθήματα. Σ’ αυτές τις συνεδριάσεις θα γίνονται και τυχόν ενημερώσεις των εκπαιδευτικών από τους αιρετούς εκπροσώπους στα υπηρεσιακά συμβούλια ή από συνδικαλιστές.

β) Ενημέρωση γονέων – Επίδοση βαθμών

Η πρόταση, που ακολουθεί θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από το σύνολο των συναδέλφων μου. Είναι γεγονός ότι, τόσο η ενημέρωση των γονέων για την επίδοση των παιδιών τους, όσο και η επίδοση της βαθμολογίας στο τέλος των τριμήνων και των τετραμήνων γίνεται συνήθως κατά τη διάρκεια της πρωινής λειτουργίας του σχολείου. Έτσι, οι περισσότεροι γονείς για να μπορέσουν να παραβρεθούν, εφόσον είναι εργαζόμενοι, θα πρέπει να πάρουν κάποιου είδους γονική άδεια από τη δουλειά τους. Αρκετοί δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα και έτσι απουσιάζουν από τη αυτή την πολύ σημαντική εκπαιδευτική δράση του σχολείου.

Θα πρέπει να πειστούν οι εκπαιδευτικοί, τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ότι, αξίζει τον κόπο, να διαθέσουν 2-3 απογεύματα κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς για το σκοπό αυτό.

12) Ωράριο εκπαιδευτικών

Με τα σημερινά δεδομένα (μετά την αύξηση του ωραρίου) ένας καθηγητής έχει από 18-23 ώρες διδακτικό ωράριο, δηλαδή ωράριο κατά τη διάρκεια του οποίου δεν μπορεί να πίνει παράλληλα καφέ ή να κάνει διάλειμμα για τσιγάρο ή ακόμα να πάει στην τουαλέτα. Αντίθετα θα πρέπει να διαχειριστεί ένα τμήμα 27-30 εφήβων μαθητών και να είναι ταυτόχρονα δάσκαλος, παιδαγωγός, εκπαιδευτής, ψυχολόγος, ψυχίατρος, κοινωνικός λειτουργός, «θηριοδαμαστής», «baby sitter» κ.λ.π.

Έχει όμως και διοικητικά καθήκοντα, όπως εφημερίες, καταχώρηση απουσιών, τήρηση βιβλίων του σχολείου, ενημέρωση γονέων, διοργάνωση εορτών ή άλλων σχολικών εκδηλώσεων κ.λ.π. Η απασχόλησή του αυτή μπορεί να φτάσει το μέγιστο τις 30 ώρες εβδομαδιαίως (μαζί με το διδακτικό ωράριο).

Η εργασία του όμως συνεχίζεται και αφού επιστρέψει στο σπίτι, όπου προετοιμάζει το μάθημα της επόμενης μέρας. Η προετοιμασία αυτή μπορεί να είναι από 1 έως 3 ώρες για κάθε διδακτική ώρα. Είναι πιθανό να έχει να διορθώσει διαγωνίσματα, εργασίες μαθητών, εκθέσεις κ.λ.π. Αν χρειαστεί να βγάλει θέματα για κάποια γραπτή εξέταση, μπορεί να χρειαστεί αρκετές ώρες ή και μέρες!

Θα πρέπει να πούμε επίσης ότι, λόγω της αύξησης του διδακτικού ωραρίου και της αύξησης του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα, σε κάθε εκπαιδευτικό αντιστοιχούν πλέον πολύ περισσότεροι μαθητές και περισσότερα αντικείμενα και άρα επιπλέον προετοιμασία στο σπίτι και επιπλέον φόρτος εργασίας (βαθμοί, απουσίες, διαγωνίσματα). Σ’ αυτό θα πρέπει να προστεθεί και η σημαντική αύξηση του διοικητικού έργου, λόγω της απουσίας διοικητικού προσωπικού στα σχολεία. Αν μάλιστα προσθέσουμε και τη απίστευτα κουραστική, χρονοβόρα και ψυχοφθόρα διαδικασία της αυτοαξιολόγησης, όπως αυτή εφαρμόστηκε πριν από δύο χρόνια, μπορεί να αντιληφθεί κανείς την απίστευτη επιβάρυνση του κλάδου, όταν μάλιστα το διαθέσιμο εισόδημα του εκπαιδευτικού έχουν μειωθεί στην πραγματικότητα κάτω από το μισό.

Αν δεν είναι εφικτό, στις δεδομένες συνθήκες, να επανέλθει το διδακτικό ωράριο στην προηγούμενη κατάσταση, ας προστατευθούν τουλάχιστον οι εκπαιδευτικοί από τις αυθαιρεσίες της Διοίκησης. Ας ξεκαθαρίσει με νόμο το θέμα της παραμονής των εκπαιδευτικών στο σχολείο πέραν του διδακτικού τους ωραρίου. Να ληφθεί υπόψη και η εργασία του εκπαιδευτικού στο σπίτι.

Για όσους συναδέλφους αναγκάζονται να μετακινούνται σε περισσότερα από 1 σχολεία μέσα στην ίδια μέρα, να συνυπολογίζεται ο χρόνος μετακίνησης από σχολείο σε σχολείο στο διδακτικό τους ωράριο.

Όταν ένας εκπαιδευτικός μετακινείται σε περισσότερα του ενός σχολεία, στην πραγματικότητα δεν ανήκει σε κανένα σχολείο. Δημιουργούνται προβλήματα στα ωρολόγια προγράμματα των σχολείων, που «μοιράζονται» τον εκπαιδευτικό, στη ενημέρωση γονέων, στην επαφή και συνεργασία του εκπαιδευτικού με τους συναδέλφους του, στις συνεδριάσεις του συλλόγου διδασκόντων, στην παρουσία του στις εκδηλώσεις του σχολείου (σχολικές γιορτές, εκπαιδευτικές εκδρομές, καταχώρηση και επίδοση βαθμών). Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να μετακινείται ο εκπαιδευτικός σε περισσότερα από 2 σχολεία για συμπλήρωση ωραρίου χωρίς τη θέλησή του. Αν υπάρχει πλεόνασμα ωρών, να συμπληρώνει ο εκπαιδευτικός προσφέροντας διοικητικό έργο.

Να επιστρέψουν στα σχολεία όλοι οι «κρυμμένοι» εκπαιδευτικοί αποσπασμένοι σε διευθύνσεις εκπαίδευσης, φορείς, γραφεία βουλευτών, μητροπόλεις, πανεπιστήμια κ.λ.π. Όλοι οι εκπαιδευτικοί να εργάζονται κανονικά στο ωράριό τους, χωρίς εξαιρέσεις. Δημοσιοποίηση των προγραμμάτων όλων των σχολείων και του ωραρίου κάθε συναδέλφου στις ιστοσελίδες των εκάστοτε διευθύνσεων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Σε κάποιες μικρές σχολικές μονάδες χωρίς υποδιευθυντή και γραμματεία, ο Διευθυντής του σχολείου μπορεί να διδάσκει μέχρι 10 διδακτικές ώρες τη εβδομάδα, το οποίο σημαίνει ότι είναι σχεδόν αδύνατο να λειτουργήσει το σχολείο. Επίσης το ωράριο των Υποδιευθυντών (μέχρι 16 διδακτικές ώρες), προφανώς δημιουργεί πρόβλημα στα διοικητικά τους καθήκοντα και αποτελεί αντικίνητρο για ικανούς εκπαιδευτικούς, που αποφεύγουν να διεκδικήσουν θέσεις ευθύνης.

Το ωράριο των Διευθυντών των σχολικών μονάδων δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 2-3 ώρες την εβδομάδα ανεξάρτητα από τη δύναμη του σχολείου. Για τους Υποδιευθυντές αντίστοιχα το διδακτικό ωράριο δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 8-10 ώρες την εβδομάδα.

Επίσης σε όσα μαθήματα (φυσική, χημεία, βιολογία) έχουν και εργαστηριακές ώρες, θα πρέπει κατά τη διάρκεια της εργαστηριακής ώρας να είναι παρόντες 2 εκπαιδευτικοί (ανά διδακτική ώρα), όπως συμβαίνει και στα ΕΠΑ.Λ. Ακόμα καλύτερα, στο μέλλον θα πρέπει να υπάρχει ένας εργαστηριακός υπεύθυνος χωρίς διδακτικό ωράριο, που να καλύπτει 1 έως 3 σχολικές μονάδες και οποίος θα πρέπει να είναι παρών σε κάθε εργαστηριακή άσκηση, που πραγματοποιείται στα σχολεία ευθύνης του.

13) Άδειες εκπαιδευτικών

Ο εκπαιδευτικός δικαιούταν 10 μέρες αναρρωτική άδεια το χρόνο. Τώρα ο αριθμός αυτός μειώθηκε στις 8 μέρες. Μπορεί να δικαιολογήσει την απουσία του λόγω ασθένειας με υπεύθυνη δήλωση μόνο 2 μέρες το χρόνο. Για όλες τις υπόλοιπες θα πρέπει να προσκομίσει χαρτί από γιατρό. Δεν μπορεί να αρρωστήσει δύο μέρες συνεχόμενες, χωρίς να προσκομίσει χαρτί από γιατρό. Επίσης «απαγορεύεται» να αρρωστήσει πριν ή μετά από αργία, εκτός και αν προσκομίσει πάλι χαρτί από γιατρό. Όμως για να επισκεφτεί γιατρό ένας ασφαλισμένος του δημοσίου, πρέπει να έχει κλείσει ραντεβού μήνες πριν. Δηλαδή θα πρέπει να έχει προβλέψει μήνες πριν, πότε θα αρρωστήσει. Έτσι ουσιαστικά, αν ο εκπαιδευτικός αρρωστήσει πριν ή μετά από αργία ή αν έχει «ξοδέψει» τις 2 μέρες, που δικαιούται να δικαιολογήσει με υπεύθυνη δήλωση, έχει τις εξής επιλογές:

α) να πληρώσει την επίσκεψη σε ιδιώτη γιατρό,

β) να θεωρηθεί αδικαιολογήτως απών και του αφαιρεθεί το μεροκάματο,

γ) να πάει στο σχολείο άρρωστος (το πιο συνηθισμένο) ή

δ) να επισκεφτεί δημόσιο νοσοκομείο, όπου θα ταλαιπωρηθεί για περισσότερες ώρες απ’ ότι αν πήγαινε στο σχολείο.

Αντίθετα ο ασυνείδητος δημόσιος υπάλληλος, που έχει σκοπό ούτως ή άλλως να εκμεταλλευτεί το «δικαίωμά» του για 8 μέρες αναρρωτική άδεια, προγραμματίζει την επίσκεψη στο γνωστό του συμβεβλημένο γιατρό και μπορεί να ξεκουραστεί ή να κάνει τα ψώνια του με τις ευλογίες της πολιτείας.

Δεν μπορεί ο ασθενής να τιμωρείται για την αδυναμία της πολιτείας, να ελέγξει, ποιος είναι πραγματικά άρρωστος. Αντίθετα, θα έπρεπε να υπάρχει ελεγκτής γιατρός. Με το που δηλώνει ένας υπάλληλος ότι, είναι ασθενής και ότι δε σκοπεύει να επισκεφτεί γιατρό, θα ξέρει ότι θα δεχτεί την επίσκεψη του ελεγκτή γιατρού. Έτσι οι ψεύτικές αναρρωτικές άδειες καταργούνται άμεσα με όφελος χιλιάδες εργατοώρες για το ελληνικό δημόσιο, ενώ οι πραγματικά ασθενείς δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα.

Ο ίδιος έλεγχος πρέπει να γίνεται και στις κανονικές άδειες, που ούτως ή άλλως είναι περιορισμένες για τους εκπαιδευτικούς και δίνονται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Και στις κανονικές άδειες όμως, σε κάποιες λίγες περιπτώσεις γίνεται κατάχρηση από μερίδα εκπαιδευτικών. Ο έλεγχος θα βοηθήσει να εξαλειφθεί και το φαινόμενο αυτό.

Συντάκτης: Βαρδακώστας Γιώργος Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΠΕ04 Φυσικός Msc Μεταπτυχιακή εξειδίκευση καθηγητών φυσικών επιστημών