Τι θα ισχύσει με τις αυξήσεις στα επιδόματα ΟΠΕΚΑ: Ποιοί θα λάβουν επίδομα στέγασης και επιστροφή Ενοικίου

Ποιές είναι οι σημαντικές αλλαγές που έρχονται για δύο από τα βασικά κοινωνικά επιδόματα, το επίδομα παιδιού (Α21) και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ).

Οι κυβερνητικές εξαγγελίες προβλέπουν αυξήσεις στα ποσά και εισαγωγή κινήτρων για όσους εργάζονται, ωστόσο η υλοποίηση των μέτρων μετατίθεται χρονικά, καθώς απαιτείται πρώτα η πλήρης ψηφιοποίηση του ΟΠΕΚΑ και η ενεργοποίηση αυστηρότερων ελέγχων.

Στο επίδομα παιδιού, η ενοποίηση της δεύτερης και της τρίτης εισοδηματικής κλίμακας οδηγεί σε αύξηση του ποσού για τις οικογένειες που μέχρι σήμερα λάμβαναν χαμηλότερη ενίσχυση. Συγκεκριμένα, η καταβολή για την τρίτη κλίμακα αυξάνεται από 28 € στα 45 € ανά παιδί, ενώ για το τρίτο παιδί και κάθε επόμενο το ποσό διπλασιάζεται, από 90 € σε 180 € τον μήνα. Παρ’ όλα αυτά, οι αλλαγές δεν έχουν ακόμη τεθεί σε εφαρμογή, καθώς η νέα πλατφόρμα του ΟΠΕΚΑ βρίσκεται υπό ανάπτυξη και οι πρώτες πληρωμές με τα αναθεωρημένα ποσά δεν αναμένονται πριν από τον Οκτώβριο του 2025. Μέχρι τότε, οι αιτήσεις για το Α21 συνεχίζονται κανονικά, με προθεσμία έως τις 30 Ιουνίου, ενώ η επόμενη πληρωμή θα πραγματοποιηθεί με τα υφιστάμενα ποσά.

Δείτε επίσης Επιδόματα ΟΠΕΚΑ: Τι θα ισχύσει με τους κόφτες – Τι πρέπει να προσέξετε

Από την 1η Ιουλίου έως και το τέλος του έτους, οι υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας θα εντείνουν τους ελέγχους και τις διασταυρώσεις εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων. Δικαιούχοι που δεν πληρούν τα νέα κριτήρια ενδέχεται να τεθούν προσωρινά εκτός του επιδόματος, έως ότου εξεταστούν εκ νέου τα δεδομένα τους.

Αυξάνεται το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα – Νέα κίνητρα εργασίας

Στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, η αύξηση είναι σαφώς προσδιορισμένη: το βασικό μηνιαίο ποσό ενισχύεται από 216 € σε 250 €, ενώ η επιδότηση ανά παιδί ανεβαίνει από 54 € σε 75 €. Οι αυξήσεις, που είχαν εξαγγελθεί στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά με την πληρωμή της 31ης Ιουλίου 2025. Παράλληλα, εισάγεται και το «κίνητρο εργασίας»: το 30% του μισθού από μισθωτή εργασία δεν θα προσμετράται πλέον στον υπολογισμό του ΕΕΕ, ενώ αντίστοιχα το 20% θα εξαιρείται και από το εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη για το επίδομα παιδιού.

Τα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια παραμένουν αυστηρά και καθορισμένα: το ετήσιο εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 5.832 €, η ακίνητη περιουσία να μην ξεπερνά τις 90.000 € (με προσαύξηση 15.000 € ανά επιπλέον μέλος, μέχρι τα 150.000 €), ενώ για την κινητή περιουσία εφαρμόζονται διακριτοί περιορισμοί σε οχήματα, καταθέσεις και επενδυτικά προϊόντα.

Το νομοθετικό πλαίσιο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τις αρχές Ιουλίου, ώστε οι νέες παροχές να ξεκινήσουν εντός του δεύτερου εξαμήνου. Η αναπροσαρμοσμένη καταβολή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα γίνει στα τέλη Ιουλίου, ενώ το επίδομα παιδιού με τις αυξημένες κλίμακες εκτιμάται ότι θα αποδοθεί μέσα στον Νοέμβριο.

Ποιοι δικαιούνται σήμερα επίδομα στέγασης

Το επίδομα στέγασης αφορά αποκλειστικά ενοικιαστές της κύριας κατοικίας τους και υπολογίζεται βάσει του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθώματος. Το ύψος της ενίσχυσης ξεκινά από τα 70 ευρώ για μονοπρόσωπα νοικοκυριά και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 210 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας και το δηλωμένο ενοίκιο.

Δικαιούχοι του επιδόματος είναι όσοι πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Ειδικότερα, για άγαμα άτομα το ετήσιο εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 20.000 ευρώ, για έγγαμους ή συμβιούντες τα 28.000 ευρώ, προσαυξημένα κατά 4.000 ευρώ για κάθε παιδί, ενώ για μονογονεϊκές οικογένειες το όριο ανέρχεται στις 31.000 ευρώ, με επιπλέον 5.000 ευρώ για κάθε παιδί πέραν του πρώτου. Σε ό,τι αφορά την ακίνητη περιουσία, η αντικειμενική της αξία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ, ποσό που αυξάνεται κατά 20.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού.

Τι προβλέπει το νέο μέτρο επιστροφής ενοικίου

Από τον Νοέμβριο του 2025, τίθεται σε ισχύ το νέο σύστημα επιστροφής ενοικίου. Πρόκειται για εφάπαξ καταβολή που αντιστοιχεί στο 1/12 του συνολικού ετήσιου ενοικίου που έχει δηλωθεί και καταβληθεί μέσω τραπεζικού συστήματος. Η μέγιστη ενίσχυση ορίζεται στα 800 ευρώ για κύρια κατοικία, με επιπλέον 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο παιδί. Έτσι, ένα τετραμελές νοικοκυριό μπορεί να λάβει έως και 900 ευρώ. Στην περίπτωση της φοιτητικής κατοικίας, το ανώτατο ποσό παραμένει στα 800 ευρώ.

Η διαδικασία είναι πλήρως αυτοματοποιημένη, καθώς η επιστροφή ενοικίου υπολογίζεται μέσω διασταύρωσης των στοιχείων της φορολογικής δήλωσης και των ηλεκτρονικών μισθώσεων στο Taxisnet, χωρίς να απαιτείται υποβολή ξεχωριστής αίτησης. Από την 1η Ιανουαρίου 2026, η εξόφληση του ενοικίου μέσω τραπεζικού λογαριασμού θα καταστεί υποχρεωτική, καθώς όσοι πληρώνουν με μετρητά θα χάνουν τόσο την επιστροφή ενοικίου όσο και το επίδομα στέγασης.

Συνύπαρξη ή αντικατάσταση των δύο παροχών;

Αν και αρχικά είχε σχεδιαστεί αύξηση του μηνιαίου επιδόματος στέγασης κατά 16%, η πρόβλεψη αυτή έχει «παγώσει» και το σχετικό κονδύλι φαίνεται να μεταφέρεται στη νέα παροχή της επιστροφής ενοικίου. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί πλήρως εάν τα δύο μέτρα θα λειτουργούν παράλληλα ή αν οι δικαιούχοι θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ τους.

Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει ότι οι πολίτες που πληρούν ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις και για τις δύο παροχές, δεν θα τις λαμβάνουν αθροιστικά, αλλά θα καλούνται να επιλέξουν ποια από τις δύο θα λάβουν. Αντίθετα, για όσους δεν εμπίπτουν και στις δύο κατηγορίες, το επίδομα στέγασης θα εξακολουθήσει να χορηγείται ως έχει, χωρίς μεταβολές.

Την ίδια στιγμή, εισάγονται για πρώτη φορά περιορισμοί που σχετίζονται με την κινητή περιουσία, όπως είναι οι τραπεζικές καταθέσεις, τα οχήματα ή άλλες επενδύσεις. Υπολογίζεται ότι έως και 20% των σημερινών δικαιούχων ενδέχεται να απολέσουν την επιδότηση, εφόσον ξεπερνούν τα νέα όρια που θα τεθούν.

Τι αλλάζει από τον Ιούλιο και μετά

Η τροπολογία που θα καθορίζει με ακρίβεια το νέο καθεστώς αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μέσα στον Ιούλιο. Μετά την ψήφισή της, η ΗΔΙΚΑ θα προχωρήσει στην τεχνική προσαρμογή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ώστε το νέο σύστημα να τεθεί σε εφαρμογή με την πληρωμή του Νοεμβρίου 2025.

Οι σημερινοί δικαιούχοι του επιδόματος στέγασης καλούνται να λάβουν υπόψη δύο σημαντικά στοιχεία: πρώτον, ότι από το 2026 όλες οι μισθώσεις θα πρέπει να εξοφλούνται υποχρεωτικά μέσω τραπέζης και, δεύτερον, ότι τα νέα κριτήρια για την κινητή περιουσία θα ισχύσουν με αναδρομικό έλεγχο. Συνεπώς, είναι σημαντικό να ελεγχθούν εκ των προτέρων τα σχετικά δεδομένα.

Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να αποσαφηνιστούν όλες οι κρίσιμες λεπτομέρειες: ποιοι τελικά θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα στα δύο μέτρα, ποια θα είναι τα ανώτατα όρια στις καταθέσεις και τα οχήματα, αλλά και πώς θα διαμορφωθεί ο μηχανισμός εφαρμογής.

Μέχρι τότε, οι ισχύουσες παροχές παραμένουν ενεργές και οι πρώτες καταβολές για την επιστροφή ενοικίου αναμένονται τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Δείτε επίσης Επίδομα γέννησης: Ποσά, προθεσμίες και βήματα στην αίτηση