Ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης με νέα επιστολή του προς τους Ιεράρχες της Εκκλησίας μας εντοπίζει και αναδεικνύει τα προβληματικά σημεία του Κανονισμού λειτουργίας της Μεγάλης Συνόδου, καθώς και άλλων κειμένων της.
Μα­κα­ρι­ώ­τα­τε ­γι­ε Πρό­ε­δρε,
Σε­βα­σμι­ώ­τα­τοι ­γιοι ρ­χι­ε­ρες,
ν ­ψει τς μελ­λού­σης νά συ­νέλ­θει ­γί­ας καί Με­γά­λης Συ­νό­δου, θά ­θε­λα νά θέ­σω γιά ­κό­μη μί­α φο­ρά, ε­λα­βς, ­νώ­πιόν Σας κά­ποι­ες θε­ο­λο­γι­κο χα­ρα­κτή­ρα σκέ­ψεις μου, πού λ­πί­ζω νά Σς φα­νον ­ξι­ο­ποι­ή­σι­μες.


­πό μί­α ­ρευ­να, πού πραγ­μα­το­ποί­η­σα, δι­α­πί­στω­σα μέ δυ­σά­ρε­στη κ­πλη­ξη, ­τι κ­κλη­σί­α τς λ­λά­δος –­πό τό 1961 πού ρ­χι­σαν ο Πα­νορ­θό­δο­ξες Προ­συ­νο­δι­κές Δι­α­σκέ­ψεις γιά τήν πα­ρα­πά­νω Με­γά­λη Σύ­νο­δο- δέν ­σχο­λή­θη­κεμέ τίς ­πο­φά­σεις τν Δι­α­σκέ­ψε­ων α­τν σέ ­πί­πε­δο Συ­νό­δου τς ­ε­ραρ­χί­ας. Το­το ε­χε ς συ­νέ­πεια, νά φτά­σου­με στήν δυ­σχε­ρ ση­με­ρι­νή κ­κλη­σι­α­στι­κή κα­τά­στα­ση. Νά ­χου­με δη­λα­δή κ­κλη­σι­α­στι­κές ­πο­φά­σεις γιά τά κρί­σι­μα θέ­μα­τα μις Με­γά­λης Πα­νορ­θο­δό­ξου Συ­νό­δου, γιά τίς ­πο­ες, ­μως, ­πάρ­χει σο­βα­ρό λ­λειμ­μα συ­νο­δι­κς κα­λύ­ψε­ώς τους ­πό τήν Το­πι­κή Σύ­νο­δο τς ­ε­ραρ­χί­ας, ­πως προ­βλέ­πε­ται, λ­λω­στε, ­πό τίς Προ­συ­νο­δι­κές Δι­α­σκέ­ψεις.
Α­τήν τή στιγ­μή βρι­σκό­μα­στε κ­κλη­σι­α­στι­κς στό προ­τε­λευ­τα­ο στά­διο τν ­ρι­στι­κν ­πο­φά­σε­ων τς Με­γά­λης Πα­νορ­θο­δό­ξου Συ­νό­δου. Φρο­ν, ­τι τά πράγ­μα­τα –πα­ρά τήν ­ξαι­ρε­τι­κή σο­βα­ρό­τη­τά τους– ε­ναι ­κό­μη ­ά­σι­μα. ς γνω­στόν, τό Συ­νο­δι­κό Σύ­στη­μα τς ρ­θο­δό­ξου κ­κλη­σί­ας μας ­πο­τε­λε­γι­ο­πνευ­μα­τι­κή κ­κλη­σι­α­στι­κή λει­τουρ­γί­α, ­χι μό­νο γιά τά θέ­μα­τα τς δι­οι­κή­σε­ως καί τς ζω­ς της, λ­λά καί γιά τήν ­κρι­β δι­α­τύ­πω­ση τς δογ­μα­τι­κς δι­δα­σκα­λί­ας της. Ε­δι­κό­τε­ρα, φρο­ν, ­τι τό συ­νο­δι­κό λ­λειμ­μα τν πα­ρελ­θόν­των 55 ­τν μπο­ρε σί­γου­ρα νά θε­ρα­πευ­θε τώ­ρα, ­φό­σον ο­πο­φά­σεις τς ­πι­κει­μέ­νης Συ­νό­δου τς ­ε­ραρ­χί­ας, σχε­τι­κά μέ τά θέ­μα­τα τς μελ­λού­σης Με­γά­λης Συ­νό­δου τς ρ­θο­δο­ξί­ας, θά ε­ναι σύμ­φω­νες μέ τήν α­το­συ­νει­δη­σί­α τς κ­κλη­σί­ας καί τήν ­γι­ο­πνευ­μα­τι­κή μ­πει­ρί­α τς ­ε­ρς Πα­ρα­δό­σε­ώς της.
Καί κά­τι λ­λο, συ­να­φές, καί ­ξαι­ρε­τι­κά σο­βα­ρό. Δι­ά­βα­σα, προ­σε­κτι­κά, τόν δη­μο­σι­ευ­μέ­νο προ­σφά­τως «Κα­νο­νι­σμό ρ­γα­νώ­σε­ως καί Λει­τουρ­γί­ας τς ­γί­ας καί Με­γά­λης Συ­νό­δου» καί­ ­χω νά Σς κα­τα­θέ­σω μί­α θε­ο­λο­γι­κο-δογ­μα­τι­κο χα­ρα­κτή­ρα πα­ρα­τή­ρη­σή μου.
Συγ­κε­κρι­μέ­να, στό ρ­θρο 12, μέ θέ­μα «ΨΗ­ΦΟ­ΦΟ­ΡΙΑ ΚΑΙ ΕΓ­ΚΡΙ­ΣΙΣ ΤΩΝ ΚΕΙ­ΜΕ­ΝΩΝ», ση­μει­ώ­νον­ται τά ­ξς ση­μαν­τι­κά: « ψη­φο­φο­ρί­α ­πί τν συ­ζη­τη­θέν­των καί ­να­θε­ω­ρη­θέν­των ­πό τς Συ­νό­δου κει­μέ­νων ­πί τν θε­μά­των τς ­με­ρη­σί­ας δι­α­τά­ξε­ως,

1. συν­δέ­ε­ται πρός τάς α­το­κε­φά­λους ρ­θο­δό­ξους κ­κλη­σί­ας καί ­χι πρός τά κα­θ’ ­κα­στον μέ­λη τν ν τ Συ­νό­δν­τι­προ­σω­πει­ν α­τν, συμ­φώ­νως πρός τήν ­μό­φω­νον σχε­τι­κήν ­πό­φα­σιν τς ­ε­ρς Συ­νά­ξε­ως τν Προ­κα­θη­μέ­νων τν ρ­θο­δό­ξων κ­κλη­σι­ν,
2. κα­τά κ­κλη­σί­ας καί ­χι κα­τά τά μέ­λη α­τν ψή­φι­σις ν τ Συ­νό­δ τν κει­μέ­νων δέν ­πο­κλεί­ει τήν ρ­νη­τι­κήν θέ­σιν ­νός καί πλει­ό­νων ρ­χι­ε­ρέ­ων μις ν­τι­προ­σω­πεί­ας α­το­κε­φά­λου τι­νός ρ­θο­δό­ξου κ­κλη­σί­ας ­πί τν γε­νο­μέ­νων τρο­πο­λο­γι­ν καί ­πί ­νός κει­μέ­νου γε­νι­κώ­τε­ρον, δι­α­φω­νί­α τν ­ποί­ων κα­τα­χω­ρί­ζε­ται ες τά Πρα­κτι­κά τς Συ­νό­δου, καί
3. ­ξι­ο­λό­γη­σις τν δι­α­φω­νι­ν α­τν ε­ναι πλέ­ον ­σω­τε­ρι­κόν ζή­τη­μα τς ες ν ­νή­κουν α­το­κε­φά­λου κ­κλη­σί­ας, ­ποί­α δύ­να­ται νά ­πο­στη­ρί­ξ τήν θε­τι­κήν ψ­φον α­τς ­πί τ βά­σει τς ρ­χς τς ­σω­τε­ρι­κς πλει­ο­νο­ψη­φί­ας, κ­φρά­ζε­ται δέ ­πό το Προ­κα­θη­μέ­νου α­τς, διό καί δέ­ον ­πως προ­βλε­φθ ες α­τήν ­ναγ­κα­ος χ­ρος καί χρό­νος δι­σω­τε­ρι­κήν συ­ζή­τη­σιν π α­το».
Στό ρ­θρο α­τό βλέ­που­με, ­τι ­μο­φω­νί­α τς Με­γά­λης Συ­νό­δου πε­ρι­ο­ρί­ζε­ται στή μί­α ψ­φο κά­θε Το­πι­κς Α­το­κε­φά­λου κ­κλη­σί­ας. Ο­πι­μέ­ρους δι­α­φω­νί­ες –­φό­σον α­τές συμ­βαί­νει νά ­πο­τε­λον μει­ο­ψη­φί­α, στό πλαί­σιο τν Το­πι­κν κ­κλη­σι­ν- ­φή­νον­ται ς «­σω­τε­ρι­κή ­πό­θε­σή τους», πργ­μα πού ε­ναι κ­κλη­σι­ο­λο­γι­κς ­πα­ρά­δε­κτο γιά τήν συγ­κε­κρι­μέ­νη Πα­νορ­θό­δο­ξη Σύ­νο­δο, ­ταν μά­λι­στα συμ­βαί­νει τό θέ­μα τς δι­α­φω­νί­ας νά ε­ναι γιά δογ­μα­τι­κή ­πό­θε­ση. Καί πε­ρί­πτω­ση α­τή ε­ναι πά­ρα πο­λύ πι­θα­νή. Λό­γου χά­ρη, τό θέ­μα τς α­το­συ­νει­δη­σί­ας καί τς ταυ­τό­τη­τας τς κ­κλη­σί­ας, πού πραγ­μα­τεύ­ε­ται τό Κεί­με­νο: «ΣΧΕ­ΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡ­ΘΟ­ΔΟ­ΞΟΥ ΕΚ­ΚΛΗ­ΣΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΟΙ­ΠΟΝ ΧΡΙ­ΣΤΙ­Α­ΝΙ­ΚΟΝ ΚΟ­ΣΜΟΝ», ε­ναι θέ­μα κ­κλη­σι­ο­λο­γι­κό, δη­λα­δή κα­τε­ξο­χήν δογ­μα­τι­κό. Κα­τά συ­νέ­πεια, δέν ε­ναι θε­ο­λο­γι­κά ­πι­τρε­πτό, ­να Κεί­με­νο πού προ­ω­θε­ται πρός γ­κρι­ση, ­πό τή μί­α με­ριά νά ε­ση­γε­ται ο­σι­α­στι­κά τήν Προ­τε­σταν­τι­κή θε­ω­ρί­α τν «κλά­δων» -νο­μι­μο­ποι­ών­τας μέ τήν ­πο­δο­χή του τήν ­παρ­ξη πολ­λν κ­κλη­σι­ν μέ πο­λύ δι­α­φο­ρε­τι­κά δόγ­μα­τα- καί ­πό τήν λ­λη «Κα­νο­νι­σμός ρ­γα­νώ­σε­ως καί Λει­τουρ­γί­ας τς Συ­νό­δου» α­τς νά ­γνο­ε στήν πρά­ξη τούς ν­δε­χό­με­νους μει­ο­ψη­φον­τες ­ε­ράρ­χες τν ­πι­μέ­ρους Το­πι­κν κ­κλη­σι­ν καί νά μήν λαμ­βά­νει σο­βα­ρώ­τα­τα ­πό­ψη τίς θε­ο­λο­γι­κές το­πο­θε­τή­σεις τς ­πι­σκο­πι­κς συ­νει­δή­σε­ώς τους.
Καί ­δ γεν­ν­ται τό ε­λο­γο θε­ο­λο­γι­κό-δογ­μα­τι­κό ­ρώ­τη­μα: Πς θά ­μο­λο­γη­θε στήν προ­κει­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση μί­α πί­στη τς κ­κλη­σί­ας, «ν ­νί στό­μα­τι καί μι καρ­δί­»; Πς θά μπο­ρέ­σουν ο Συ­νο­δι­κοί Πα­τέ­ρες νά πον: «­δο­ξε τ­γί­ Πνεύ­μα­τι καί ­μν»; Πς θά ­πο­δεί­ξουν ­τι ­χουν «νον Χρι­στο», ­πως ­πο­στη­ρί­ζουν ο θε­ο­φό­ροι Πα­τέ­ρες τν Ο­κου­με­νι­κν Συ­νό­δων τς κ­κλη­σί­ας;

Μα­κα­ρι­ώ­τα­τε,

Στά δογ­μα­τι­κά θέ­μα­τα, ς γνω­στόν, ­λή­θεια δέν βρί­σκε­ται στήν πλει­ο­νο­ψη­φί­α τν Συ­νο­δι­κν ρ­χι­ε­ρέ­ων. ­λή­θεια κα­θε­αυ­τήν ε­ναι πλει­ο­ψη­φι­κή, για­τί στήν κ­κλη­σί­α ­λή­θεια ε­ναι ­πο­στα­τι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Γι’ α­τό, καί ­σοι δι­α­φω­νον μέ α­τήν, ­πο­κό­πτον­ται ­πό τήν κ­κλη­σί­α, ­φο κα­θαι­ρον­ται καί ­φο­ρί­ζον­ται κα­τά πε­ρί­πτω­ση. ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δος δέν ­πι­τρέ­πε­ται νά ­φή­σει σέ κα­τώ­τε­ρα συ­νο­δι­κά σώ­μα­τα τό ­ξαι­ρε­τι­κά σο­βα­ρό θέ­μα τς ν­δε­χό­με­νης δι­α­φω­νί­ας τν μει­ο­ψη­φούν­των ­πι­σκό­πων σέ δογ­μα­τι­κά θέ­μα­τα. ­πι­βάλ­λε­ται, ς ­νώ­τα­το συ­νο­δι­κό σ­μα, νά ­πι­λη­φθε α­το το θέ­μα­τος ­με­σα, για­τί δι­α­φο­ρε­τι­κά ­πάρ­χει ­ρα­τός κίν­δυ­νος το Σχί­σμα­τος στήν κ­κλη­σί­α, τήν στιγ­μή ­κρι­βς, πού Με­γά­λη α­τή Σύ­νο­δος φι­λο­δο­ξε νά ­πα­να­βε­βαι­ώ­σει τήν ­ρα­τή ­νό­τη­τα τς κ­κλη­σί­ας μας.
Μέ βα­θύ­τα­το σε­βα­σμό
ἀ­σπά­ζο­μαι τήν δε­ξιάν Σας

Δη­μή­τριος Τσε­λεγ­γί­δης
Κα­θη­γη­τής τῆς Θε­ο­λο­γι­κῆς Σχο­λῆς τοῦ Α.Π.Θ.

by