Δραματική εικόνα για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό: Τι απαντούν τα Υπουργεία Παιδείας και Οικονομικών

Ανησυχία για τις αποσπάσεις εκπαιδευτικών στο εξωτερικό – Παρέμβαση της Σοφίας Ασημακοπούλου και απαντήσεις από Παιδείας και Οικονομικών

Στο προσκήνιο ήρθε το θέμα των αποσπάσεων εκπαιδευτικών σε μονάδες ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης του εξωτερικού, με κοινοβουλευτική ερώτηση της βουλευτού Β’ Πειραιά της Ελληνικής Λύσης, Σοφίας-Χάιδως Ασημακοπούλου.

Η ερώτηση, που κατατέθηκε στις 24 Μαΐου 2025, εντόπισε σοβαρές δυσλειτουργίες στον τρόπο στελέχωσης και στη γενικότερη πολιτική στήριξης των σχολικών μονάδων της Ομογένειας, ιδίως σε χώρες όπως η Γερμανία.

Δείτε επίσης Αποσπάσεις εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας: Πότε θα ολοκληρωθούν

Δραματική εικόνα για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό

Η βουλευτής επεσήμανε ότι σε πρόσφατη συνεδρίαση των Επιτροπών Ελληνισμού της Διασποράς και Μορφωτικών Υποθέσεων επιβεβαιώθηκε η υποχρέωση της Πολιτείας να διατηρεί ζωντανή την ελληνική γλώσσα σε κάθε γωνιά του κόσμου. Ωστόσο, αναδείχθηκαν σοβαρά προβλήματα στις ελληνικές σχολικές δομές του εξωτερικού: ελλείψεις σε προσωπικό, ξεπερασμένες υποδομές και αποδυνάμωση των κινήτρων για τους εκπαιδευτικούς.

Ειδική αναφορά έγινε στο ψήφισμα του 23ου Συνεδρίου της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων (ΟΕΚ) Γερμανίας, το οποίο περιγράφει μια παρατεταμένη φθίνουσα πορεία, που οδηγεί στη συρρίκνωση ή ακόμη και κατάργηση ελληνικών σχολείων.

Κατακόρυφη μείωση των δαπανών και χαμηλό ενδιαφέρον για αποσπάσεις

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν μείωση των δαπανών για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση από 7,4 εκατ. ευρώ το 2009 σε μόλις 3,85 εκατ. ευρώ το 2024, σημειώνοντας πτώση άνω του 40%. Επιπλέον, η πρόσφατη προκήρυξη για αποσπάσεις κατέγραψε απογοητευτική συμμετοχή: σε δέκα χώρες δεν υποβλήθηκε καμία αίτηση, ενώ σε οκτώ άλλες υπήρξαν μόλις 21 αιτήσεις – αριθμός που δεν καλύπτει ούτε κατ’ ελάχιστο τις ανάγκες.

Οργανώσεις γονέων στη Γερμανία αποδίδουν αυτή τη διστακτικότητα στην απουσία ουσιαστικών οικονομικών κινήτρων. Το επίδομα (επιμίσθιο) παραμένει αμετάβλητο για πάνω από 15 χρόνια και είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό άλλων κατηγοριών αποσπασμένων υπαλλήλων, γεγονός που οδηγεί σε ανισότητες και αποθαρρύνει τους ενδιαφερόμενους.

Αιτήματα για θεσμικές αλλαγές και αναπροσαρμογές

Η κ. Ασημακοπούλου κάλεσε τα συναρμόδια Υπουργεία να επανεξετάσουν το πλαίσιο των αποσπάσεων και ειδικότερα:

Να αυξηθούν οι χρηματοδοτήσεις για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση.

Να επανέλθει η δυνατότητα καθορισμού του επιμισθίου με εισήγηση των προξενικών αρχών, όπως ίσχυε με τον νόμο 4027/2011.

Να καλύπτεται το επιμίσθιο καθ’ όλη τη διάρκεια της πενταετούς απόσπασης και όχι μόνο για τα τέσσερα πρώτα έτη.

Να αρθούν οι χρονικοί περιορισμοί για την εκ νέου απόσπαση εκπαιδευτικών, με παράλληλη δημιουργία πίνακα από τον οποίο να επιλέγονται κατά σειρά προτεραιότητας όσοι έχουν ήδη υπηρετήσει στο εξωτερικό.

Οι προτάσεις αυτές στοχεύουν να αντιμετωπίσουν το χρόνιο πρόβλημα της υποστελέχωσης και να δημιουργήσουν συνθήκες βιωσιμότητας για τα ελληνικά σχολεία της Ομογένειας.

Δείτε εδώ Υπουργείο Παιδείας: ΝΕΕΣ αποσπάσεις εκπαιδευτικών –  Δείτε πού

Τι απαντά το Υπουργείο Παιδείας

Από την πλευρά του, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, διαβεβαίωσε – δια της Υπουργού Σοφίας Ζαχαράκη – ότι παραμένει σταθερά προσανατολισμένο στη στήριξη της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης. Ειδικότερα, ανέφερε ότι:

Η οργανωμένη παρουσία του Υπουργείου καλύπτει σχολεία ενταγμένα σε ξένα εκπαιδευτικά συστήματα, Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού (ΤΕΓ), ευρωπαϊκά και διεθνή σχολεία, αλλά και πανεπιστημιακά τμήματα ελληνικών σπουδών.

Το Υπουργείο, μέχρι τις 29 Μαΐου 2025, είχε ολοκληρώσει την έκδοση όλων των αποφάσεων για παρατάσεις αποσπάσεων, είτε για δύο έτη με ή χωρίς επιμίσθιο, είτε για περιπτώσεις γάμου ή συνυπηρέτησης.

Εκδόθηκε η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για το έτος 2025-2026, καθώς και η πρώτη ροή αποσπάσεων για την τριετία 2025-2028, με ταχύτερη διαδικασία από κάθε άλλη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας.

Σε περίπτωση ελλείψεων, υπάρχει πρόβλεψη για παράταση πέραν της εξαετίας και δυνατότητα νέας πρόσκλησης για κάλυψη κενών.

Το επιμίσθιο ρυθμίζεται από τον νόμο 4415/2016 και την ΚΥΑ 48230/Η2/2021, που ορίζει το ύψος και τις προϋποθέσεις καταβολής του.

Τεχνικές διευκρινίσεις από το Υπουργείο Οικονομικών

Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μέσω του Υφυπουργού Αθανάσιου Πετραλιά, επιβεβαίωσε ότι η διαδικασία καθορισμού του επιμισθίου γίνεται βάσει κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργείων Οικονομικών και Παιδείας, όπως προβλέπεται από τον ν. 4415/2016. Η τελευταία σχετική ΚΥΑ καθορίζει τόσο το ύψος του επιμισθίου όσο και τη διαδικασία χορήγησής του σε εκπαιδευτικούς, συντονιστές και διοικητικό προσωπικό που υπηρετεί στο εξωτερικό.

Το Υπουργείο δεν έκανε καμία αναφορά σε ενδεχόμενη αλλαγή του υφιστάμενου πλαισίου, ούτε απάντησε στα επιμέρους αιτήματα που κατατέθηκαν στη Βουλή.
Απαιτείται νέα προσέγγιση για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση

Το ζήτημα των αποσπάσεων εκπαιδευτικών στο εξωτερικό παραμένει ανοιχτό και πολυσύνθετο. Παρά τις πρωτοβουλίες που επικαλούνται τα Υπουργεία, η ανάγκη για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στη χρηματοδότηση, στη διάρκεια του επιμισθίου και στις διαδικασίες επιλογής προσωπικού, επανέρχεται στο προσκήνιο με πιεστικό τρόπο, καθώς η εκπαιδευτική παρουσία της Ελλάδας στο εξωτερικό απειλείται με διαρκή υποβάθμιση.