Πολλές επιστημονικές έρευνες αναφέρουν την πολυδιάστατη έννοια της εκπαίδευσης.Δεν είναι μόνο η μαθησιακή-γνωστική πλευρά της αλλά εμπεριέχει και κοινωνικούς και ψυχοσυναισθηματικούς δείκτες οι οποίοι επηρεάζουν τη μάθηση.Αν μιλήσουμε με νηπιαγωγούς και με φοιτητές της προσχολικής αγωγής θα μας αναφέρουν πως στον Παιδικό σταθμό και στο Νηπιαγωγείο τα προγράμματά τους περιλαμβάνουν ασκήσεις και προγράμματα που ασχολούνται με την υγιή ανάπτυξη του νηπίου τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.Προγράμματα για την αμφιπλευρικότητα,την λεπτή κινητικότητα ,την ψυχοκινητική αλλά και με ασκήσεις που βοηθούν στην κοινωνικοσυναισθηματική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Το παιδί εισέρχεται στο Δημοτικό σχολείο μετά το Νηπιαγωγείο.Όλα αυτά τα προγράμματα ,όλες αυτές οι ασκήσεις σταματούν ξαφνικά λες και ολόπλευρη ανάπτυξη έχει διαμορφωθεί μέχρι τα 6 χρόνια ενός νηπίου.Και από εκεί και πέρα φτάνουμε στο άλλο άκρο.Καμία μα καμία άσκηση, κανένα πρόγραμμα που να αφορά την κοινωνικοσυναισθηματική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη δεν εντάσσεται επίσημα στο σχολικό πρόγραμμα .Αν κάτι συμβεί περιοριζόμαστε μόνο ως εκπαιδευτικοί σε ατομικό επίπεδο ο καθένας να συζητάμε μέσα στις τάξεις μας για συμπεριφορές κοιτώντας το ρολόϊ και σκεπτόμενοι ότι “πάλι έχασα μάθημα πότε θα το αναπληρώσω” ή “τι θα πω πάλι στους γονείς που θα με ρωτήσουν γιατί χάσαμε το μάθημα” ή προχωράμε σε επιδερμικές σε παρατηρήσεις του τύπου”Μην το κάνεις αυτό σε παρακαλώ γιατί….” ή”γιατί το έκανες αυτό παιδί μου”και το παιδί μας απαντάει όπως έπρεπε να απαντήσει..Κουνάει απλά τους ώμους ή απαντάει με την κλασική πια φράση”αφού με πείραξε” και προσπαθούμε με συμβουλές να το συνετίσουμε.
Μα τι μπορεί να καταλάβει ένα παιδί όταν δεν ξέρει το μηχανισμό να τις κατανοήσει.Τι σημαίνει σεβασμός ,κατανόηση,συμπαράσταση,αποδοχή όταν δεν τις γνωρίζει ως προς το ουσιαστικό αλλά μόνο ως προς την ύπαρξή τους επιφανειακά ως έννοια?
Πριν 3-4 χρόνια ελάχιστα προγράμματα (αγωγής Υγείας,Πολιτιστικά,Περιβαλλοντικής αγωγής)γίνονταν στην ώρα της ευέλικτης ζώνης δομημένα και μάλιστα με προγραμματισμό.Ευτυχώς όλο και περισσότεροι εκπαιδευτικοί- για τους δικούς τους λόγους- εκπονούν πια τέτοια προγράμματα.Μέσα σε αυτούς είναι και οι εκπαιδευτικοί που αποφασίζουν να εκπονήσουν προγράμματα αγωγής υγείας στο σχολείο.Πολλοί από αυτούς εκπονούν προγράμματα για τη διατροφή,την κυκλοφοριακή αγωγή ,κλπ.Θέματα που μπορούν εύκολα να “βγουν”στην τάξη και να δείξουν έργο. Μέσα σε αυτούς που αναλαμβάνουν προγράμματα Αγωγής Υγείας είναι και μερικοί εκπαιδευτικοί που εκπονούν προγράμματα ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης.Παρακολουθούν από μόνοι τους σεμινάρια,διαβάζουν βιβλία ψυχολογίας ,βρίσκουν τρόπους να βοηθήσουν τους μαθητές τους να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους.,εφαρμόζουν πρακτικές μα όλα αυτά μεμονωμένα στα σχολεία μας. Ένας, δύο άντε τρεις εκπαιδευτικοί ασχολούνται με αυτά και κυρίως με την ψυχοσυναισθηματική-κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού ή του εφήβου και ό,τι κάνουν το κάνουν στην τάξη τους για τους μαθητές τους και το κάνουν πραγματικά με κόπο προσπαθώντας να βοηθήσουν τα παιδιά να αποκτήσουν όλα τα εφόδια που θα τους βοηθήσει να έχουν επίγνωση ως προς τα κίνητρα , τα συναισθήματα,και της συμπεριφοράς του άλλου..Όταν όμως σε σύνολο 300 μαθητών 60 εκπαιδεύονται και μάλιστα σε “κλειστό”επίπεδο πόσο πιστεύετε ότι αυτό αρκεί? Πώς μπορούν αυτοί οι μαθητές να στηρίξουν όχι μόνο τον εαυτό τους αλλά και τους συμμαθητές τους να βλέπουν και να κατανοούν τον άλλο?
Έτσι φτάσαμε πια σήμερα στο “Παρατηρητήριο βίας” ΝΑΙ φτάσαμε. Ε και ?Τι γίνεται παρακάτω?Ποιο είναι το πλαίσιο?Με ποιον συνεργάζομαι?Ποια κοινωνική υπηρεσία θα ναι δίπλα μας?Ποια τα όριά μας?Ακόμα δεν έχουμε τις απαντήσεις που χρειαζόμαστε.
Τι μπορεί να γίνει?
Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται αναπροσαρμογές.Δεν είναι μόνο η σχολική επιτυχία.Είναι το Ελληνικό Σχολείο να προάγει κυριολεκτικά και ουσιαστικά την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών για να έχουμε μαθητές επιτυχημένους , και επιτυχημένος είναι αυτός που διαθέτει γνώσεις,κριτική ικανότητα και δημιουργικότητα,εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να μαθαίνει ,εργαλεία και στρατηγικές για την απόκτηση ,την αξιολόγηση και την εφαρμογή της συνολικής γνώσης (όχι μόνο των γνωστικών αντικειμένων) καθώς και επίγνωση των κινήτρων ,των συναισθημάτων,της της συμπεριφοράς των άλλων(ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ)
Θεωρητικά αλλά και ουσιαστικά μπορεί να γίνει αυτό αν το Υπουργείο θεσμοθετήσει θέσεις σχολικών ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής κατανοήσει την ανάγκη ύπαρξης πλέον στα σχολεία μας οργανωμένης ψυχοσυναισθηματικής-κοινωνικοσυναισθηματικής Εκπαίδευσης για τις 2 βαθμίδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης και το Λύκειο..
Αν θεσμοθετηθούν αυτά, τότε υπάρχουν δίαυλοι και λύσεις αντιμετώπισης πολλών πρακτικών ζητημάτων.
- Παιδοψυχολόγοι και Κοινωνικοί Λειτουργοί μπορούν να εργαστούν με ανάθεση έργου ή διορισμό στις Διευθύνσεις.
- Οι Σχολικοί Σύμβουλοι και οι Υπεύθυνοι των προγραμμάτων μαζί με τους Ψυχολόγους και τους Κοινωνικούς Λειτουργούς μπορούν να οργανώνουν σεμινάρια-ΕΠΙΜΌΡΦΩΣΗ στους Δήμους που εδρεύουν τα σχολεία με τον Διευθυντή και 2-3 εκπαιδευτικούς από κάθε σχολείο που θα αναλάβουν πρόγραμμα ψυχοσυναισθηματικής-κοινωνικοσυναισθηματικής εκπαίδευσης για το ΣΧΟΛΕΙΟ τους .
- Οι Σχολικοί Σύμβουλοι μαζί με τους Διευθυντές των Σχολείων και την ομάδα των εκπαιδευτικών προχωρούν σε συνάντηση ενημέρωση του σώματος των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων
- Κατόπιν αυτοί οι εκπαιδευτικοί επιστρέφουν και συζητούν- οργανώνουν με το Σύλλογο Διδασκόντων κοινό πλάνο,δράσεις κλπ έχοντας υπόψιν το δικό τους δυναμικό και συμπεριφορές των μαθητών στο σχολείο.Αυτά μπορούν να γίνουν στο τέλος της σχολικής χρονιάς αλλά και στην έναρξή της ενώ οργανώνεται σε μηνιαία ή διμηνιαία βάση συνάντηση του Συλλόγου για αυτό και μόνο το θέμα.
- Η ομάδα των εκπαιδευτικών ή κάποιος από αυτούς θα ναι υπεύθυνος σε περίπτωση που χρειαστεί ανάγκη να ενημερώσει τον Ψυχολόγο ή τον Κοινωνικό Λειτουργό για γονείς που θέλουν τη βοήθειά τους
Σίγουρα η άποψή μου θα ξεσηκώσει εκπαιδευτικούς και θα έρθω αντιμέτωπη με πολλούς που θα προβάλλουν ωράριο,χρόνο,οργάνωση ,μισθούς κλπ..Ένα όμως θα πω και έτσι το νιώθω..Αν θέλουμε να αντιμετωπίζουμε και να ζούμε τα προβλήματα που έχουμε τα τελευταία χρόνια σε μεγαλύτερο βαθμό τα επόμενα χρόνια ας μην κάνουμε τίποτα.Ας το αφήσουμε΄έτσι.Αλλά ποιου ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΥ η συνείδηση θα σηκώσει το βάρος μιας απονενοημένης πράξης μαθητή του επειδή δεν έκανε κάτι ουσιαστικό να το σταματήσει ή δεν ήξερε πως να αντιδράσει και πως να οργανώσει τους μαθητές του αλλά και να συμβάλει στην εκπαίδευση άλλων μαθητών ώστε να σκέφτονται πως η δική τους ελευθερία σταματάει εκεί που αρχίζει η ελευθερία των άλλων?
Εκπαιδευτικοί ,μαθητές και γονείς χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο.Μόνοι μας είμαστε μια κοινωνία σχεδόν 2000 ανθρώπων περίπου σε κάθε σχολείο(μαθητής ,1 αδερφός,2 γονείς,4 παππούδες κλπ) 200 μαθητών.Πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε πως Η κουλτούρα της ΑΓΕΝΕΙΑΣ σε συνδυασμό με την έλλειψη βασικών ψυχοσυναισθηματικών και κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων θα αμβλύνει και άλλο τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών που αργότερα ως ενήλικες θα τα αναπαράγουν και στην ευρύτερη κοινωνία και στα παιδιά τους..
Χρειαζόμαστε άμεσα στα σχολεία μας θεσμοθετημένα πια προγράμματα ψυχοσυναισθηματικής και κοινωνικοσυναισθηματικής εκπαίδευσης για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα χειρότερα που έρχονται.
Να κάνουμε μια ομαδική οργανωμένη προσπάθεια για να μην έχουμε πια χαμένα παιδιά όπως ο Αλέξανδρος ή ο Βαγγέλης ή η Μαρία ή ή ή ….
stashpaideias.blogspot.gr
