Υπουργείο Παιδείας – Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων: Σχεδιασμός και Υλοποίηση (Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων) 2020-2021
- Πλαίσιο υλοποίησης Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (στο εξής ΠΣΔ)
Χρονική Διάρκεια ΠΣΔ
Τα ΠΣΔ που υλοποιούνται στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλων των τύπων διαρκούν τουλάχιστον τρεις (3) μήνες και υλοποιούνται οποτεδήποτε μέσα στο διδακτικό έτος και μέχρι δέκα (10) ημέρες πριν τη λήξη των μαθημάτων.
Υλοποίηση των ΠΣΔ σε σχέση με το ωρολόγιο πρόγραμμα
Τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων υλοποιούνται:
- στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση εντός ωρολογίου προγράμματος, σύμφωνα με το Π.Δ.79/2017 (Α΄ 109),
- στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση εκτός ωρολογίου προγράμματος, με εξαίρεση τους/τις μαθητές/τριες των ΕΠΑΛ που λαμβάνουν μέρος σε σχολικές δραστηριότητες στο πλαίσιο της Ζώνης Δημιουργικών Δραστηριοτήτων στην Α΄ ΕΠΑΛ.
Ειδικότερα στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, τα ΠΣΔ σχεδιάζονται και εφαρμόζονται:
α) στις τάξεις Α΄- Δ΄ στο πλαίσιο (αα) της Ευέλικτης Ζώνης και (ββ) της διδασκαλίας των γνωστικών αντικειμένων, σύμφωνα με τους σκοπούς και τους στόχους του Προγράμματος Σπουδών, ώστε, μέσω της διαθεματικής και διεπιστημονικής προσέγγισης, να επεκτείνεται το περιεχόμενο των προτεινόμενων θεματικών και να διερευνώνται όλες οι πτυχές του επιλεγμένου θέματος.
β) στις τάξεις Ε΄- ΣΤ΄ στο πλαίσιο της διδασκαλίας των γνωστικών αντικειμένων, σύμφωνα με τους σκοπούς και τους στόχους του Προγράμματος Σπουδών, αξιοποιούνται διαθεματικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις για την ολιστική εξέταση/διερεύνηση του θέματος που πραγματεύεται το ΠΣΔ.
Στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μπορούν να υλοποιούνται ΠΣΔ και εντός του ωρολογίου προγράμματος, αξιοποιώντας τη δυνατότητα διαθεματικής προσέγγισης σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα.
Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων – Εμπλεκόμενοι/ες εκπαιδευτικοί στα ΠΣΔ
Κάθε εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μπορεί να υλοποιεί έως και τρία (3) Προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Αγωγής Σταδιοδρομίας, σε ένα εκ των οποίων δύναται να ορίζεται ως Συντονιστής/στρια. Σε κάθε Πρόγραμμα συμμετέχουν συνολικά έως τρεις (3) εκπαιδευτικοί.
Στις σχολικές μονάδες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για κάθε Πρόγραμμα ορίζεται εβδομαδιαίως ένα δίωρο, το οποίο αναγράφεται στο πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων του σχολείου. Με το πρακτικό αυτό εγκρίνεται το Πρόγραμμα και αντίγραφό του συνοδεύει το «Σχέδιο υποβολής Προγράμματος» (βλέπε παράρτημα).
Για τις σχολικές μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ισχύουν τα ανωτέρω, αντιστοίχως για κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης. Κάθε Πρόγραμμα μπορεί να υποστηρίζεται από τριμελή ομάδα εκπαιδευτικών και μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού ή/και του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού, ανά Τμήμα ή ομάδα μαθητών/τριών, αξιοποιώντας τη δυνατότητα διεπιστημονικής προσέγγισης και συνεργασίας.
Επισημαίνεται ότι για όλα τα αναφερόμενα στην παρούσα εγκύκλιο Προγράμματα δεν προβλέπεται για τους εκπαιδευτικούς η συμπλήρωση διδακτικού ωραρίου.
Συμμετέχοντες/ουσες μαθητές/τριες στα ΠΣΔ
- Στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κάθε μαθητής/τρια μπορεί να συμμετέχει μέχρι και σε δύο (2) ΠΣΔ.
- Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση για τη συμμετοχή των μαθητών/τριών σε προγράμματα που υλοποιούνται εκτός ωρολογίου προγράμματος απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των γονέων/κηδεμόνων αυτών.
Συγκρότηση Μαθητικών Ομάδων
Οι εκπαιδευτικοί που αναλαμβάνουν την υλοποίηση ΠΣΔ συγκροτούν μαθητικές ομάδες όπως παρακάτω, λαμβάνοντας υπόψη την κείμενη νομοθεσία ως προς τα μέτρα προφύλαξης και προστασίας της ατομικής και δημόσιας υγείας:
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
- από το σύνολο των μαθητών/τριών ενός σχολικού τμήματος.
Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Α) Γενική Εκπαίδευση:
- από το σύνολο των μαθητών/τριών ή ομάδα μαθητών/τριών ενός σχολικού τμήματος.
Β) Επαγγελματική Εκπαίδευση:
- από το σύνολο των μαθητών/τριών ή ομάδα μαθητών/τριών ενός σχολικού τμήματος.
Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Π.Ε. και Δ.Ε.
Οι μαθητικές ομάδες συγκροτούνται:
- από το σύνολο των μαθητών/τριών ή ομάδα μαθητών/τριών ενός σχολικού τμήματος.
Συνεργασίες με φορείς του ΥΠΑΙΘ/φυσικά πρόσωπα/άλλους φορείς
Στο πλαίσιο της υλοποίησης των ΠΣΔ οι σχολικές μονάδες δύνανται: (α) να συνεργάζονται με δημόσιους οργανισμούς, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, ΑΕΙ, άλλους κυβερνητικούς ή μη κυβερνητικούς φορείς κ.ά., οι οποίοι υλοποιούν προγράμματα/δράσεις εγκεκριμένα από τις αρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΑΙΘ και (β) να αξιοποιούν εκπαιδευτικό υλικό φορέων, εγκεκριμένο από το ΥΠΑΙΘ.
Σε ό,τι αφορά προγράμματα φορέων που έχουν εγκριθεί από το ΥΠΑΙΘ, οι εκπαιδευτικοί δύνανται να ανατρέχουν στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΙΘ http://edu-gate.minedu.gov.gr .
Συμμετοχή σε θεματικά δίκτυα
Στο πλαίσιο υλοποίησης ΠΣΔ υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής σε θεματικά δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ), Αγωγής Υγείας (ΑΥ), Πολιτιστικών Θεμάτων (ΠΘ) (τοπικά, περιφερειακά, εθνικά, διεθνή), τα οποία είναι εγκεκριμένα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ.
Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων – Προθεσμία υποβολής και έγκρισης Προγραμμάτων
Τα Σχέδια Προγραμμάτων υποβάλλονται έως και την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2020 στον/στην αντίστοιχο/η Υπεύθυνο/η της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες έγκρισης των υποβληθέντων σχεδίων προγραμμάτων έως και τη Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2020.
Δαπάνες υλοποίησης
Για το τρέχον σχολικό έτος δεν προβλέπεται από τον κρατικό προϋπολογισμό κάλυψη δαπανών για αναλώσιμα, εποπτικό υλικό και υπερωρίες εκπαιδευτικών.
- Σχεδιασμός και οργάνωση Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων
Ενημερωτικές συναντήσεις των Υπευθύνων με τους εκπαιδευτικούς
Οι Υπεύθυνοι/ες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ), Αγωγής Υγείας (ΑΥ), Πολιτιστικών Θεμάτων (ΠΘ) και Σχολικών Δραστηριοτήτων (ΣΔ), ενημερώνουν τους/τις Διευθυντές/ντριες και τους Συλλόγους Διδασκόντων των σχολικών μονάδων για τα ΠΣΔ, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και ενθαρρύνουν την ενεργή εμπλοκή τους σε αυτά.
Η επικοινωνία των Υπευθύνων με τους παραπάνω μπορεί να καταστεί δυνατή είτε με επίσκεψη στις σχολικές μονάδες, είτε με τη διοργάνωση ενημερωτικών συναντήσεων με ομάδες εκπαιδευτικών ή ακόμη και μέσω της αξιοποίησης εργαλείων σύγχρονης ή/και ασύγχρονης επικοινωνίας.
Προτείνεται, όταν αυτό είναι εφικτό και χωρίς να διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία των σχολικών μονάδων, οι ενημερώσεις να προγραμματίζονται συντονισμένα από όλους τους/τις Υπεύθυνους/ες της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης.
Επιλογή θεματικού περιεχομένου
Ο/Η εκπαιδευτικός επιλέγει, σε συνεργασία με τους μαθητές/τριες, το θεματικό περιεχόμενο του Προγράμματος, το οποίο προτείνεται να πληροί τις εξής προϋποθέσεις:
- να ενσωματώνει τις αρχές και τις αξίες της αειφορίας, να τις αναδεικνύει και να τις προωθεί,
- να εμπίπτει στα ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών, προκειμένου να ενεργοποιούνται εσωτερικά κίνητρα και να διασφαλίζεται η συνοχή της μαθητικής ομάδας και η συνεργασία των μελών της,
- να σχετίζεται άμεσα με τις προσωπικές/κοινωνικές εμπειρίες των μαθητών/τριών και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους,
- να είναι επίκαιρο,
- να διέπεται από στοιχεία καινοτομίας ως προς τις διδακτικές/ερευνητικές προσεγγίσεις,
- να μπορεί να εξεταστεί και να αναλυθεί πολύπλευρα στο πλαίσιο της διαθεματικής/διεπιστημονικής προσέγγισης και να υποστηρίζει τους διδακτικούς σκοπούς και στόχους του Προγράμματος Σπουδών,
- να δίνει τη δυνατότητα ενός ρεαλιστικού χρονοδιαγράμματος για την ολοκλήρωση των προβλεπόμενων δράσεων/δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν την επίτευξη των στόχων του προγράμματος,
- να στοχεύει στην αειφορική διαχείριση των υλικών και άυλων πόρων της σχολικής μονάδας,
- να προάγει τη συνεργασία της σχολικής κοινότητας με την κοινωνία και ιδίως την τοπική,
- να ενθαρρύνει δημοκρατικές συμπεριφορές που διέπονται από τις αξίες της αλληλεγγύης και του σεβασμού της διαφορετικότητας,
- να δίνει τη δυνατότητα εμπλοκής όλων των μαθητών/τριών, αξιοποιώντας τις ξεχωριστές ικανότητες, δεξιότητες και γνώσεις κάθε μαθητή/τριας,
- να ενισχύει την πεποίθηση των μαθητών/τριών ότι δύνανται, ως ενεργοί πολίτες, να διαμορφώσουν συνθήκες ζωής που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις προσδοκίες τους.
Αναλυτικός σχεδιασμός ΠΣΔ
Στο πλαίσιο του αναλυτικού σχεδιασμού του προγράμματος που πρόκειται να υλοποιηθεί, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται: (α) ο τίτλος, (β) οι επιμέρους θεματικές ενότητες, (γ) ο σκοπός, οι στόχοι και οι δραστηριότητες που τους υποστηρίζουν, (δ) η μεθοδολογία, (ε) το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, (στ) οι ενδεχόμενες συνεργασίες, (ζ) τα πεδία διασύνδεσης με τα Αναλυτικά Προγράμματα, (η) οι ομάδες εργασίας των μαθητών/τριών, (θ) ο τρόπος αποτίμησης του προγράμματος από τους εμπλεκόμενους σε αυτό (μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς) και (ι) οι τρόποι διάχυσης και προβολής των αποτελεσμάτων στη σχολική κοινότητα, την τοπική ή/και την ευρύτερη κοινωνία.
Συμπεριλαμβάνοντας τα παραπάνω στοιχεία συμπληρώνεται το «Σχέδιο Υποβολής Προγράμματος Σχολικών Δραστηριοτήτων», υπόδειγμα του οποίου επισυνάπτεται (παράρτημα).
Οργάνωση των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων
- Βασικές αρχές
Σε ό,τι αφορά την επεξεργασία των θεμάτων, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι βασικές αρχές που εφαρμόζονται στα ΠΣΔ και ιδίως αυτές:
-της μαθητοκεντρικής διαδικασίας (ενθάρρυνση της πρωτοβουλίας των μαθητών/τριών, χρήση συμμετοχικών και ενεργών διδακτικών τεχνικών, αξιοποίηση μεθόδων όπως είναι η συζήτηση, το ηθικό δίλημμα, η έρευνα δράσης, η μελέτη περίπτωσης και η οργάνωση λόγου που βασίζεται στη χρήση επιχειρημάτων κ.ά.),
-της συνεργατικής μάθησης που ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή και αλληλόδραση των μελών των ομάδων εργασίας, αλλά και των ομάδων μεταξύ τους,
-της βιωματικής και ανακαλυπτικής μάθησης, αξιοποιώντας διαδικασίες διεξαγωγής έρευνας, μελέτης πεδίου κ.λ.π.,
-της διεπιστημονικής και διαθεματικής προσέγγισης των θεμάτων και
-της δημιουργικής και ελεύθερης έκφρασης.
Επισημαίνεται ότι σε όλα τα ΠΣΔ πρέπει να επιδιώκεται η εμπλοκή όλων των μελών της σχολικής κοινότητας, καθώς και της τοπικής κοινωνίας, τόσο κατά την εφαρμογή τους, όσο και κατά την παρουσίασή τους, όταν αυτά ολοκληρωθούν.
Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων
Υποστήριξη των ΠΣΔ
Α. Οι Υπεύθυνοι/ες ΠΕ, ΑΥ, ΠΘ και ΣΔ, σε συνεργασία με τις Παιδαγωγικές Ομάδες των οικείων ΚΠΕ, υποστηρίζουν τα αντίστοιχα ΠΣΔ των σχολικών μονάδων της οικείας Διεύθυνσης και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους:
- Επισκέπτονται τις σχολικές μονάδες και παρακολουθούν την πορεία των ΠΣΔ των σχολείων, σε συναντήσεις με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες.
- Ενθαρρύνουν και στηρίζουν τους/τις μαθητές/τριες στην διαδικασία ανακάλυψης της γνώσης μέσα από την έρευνα, την ανάλυση-σύνθεση των δεδομένων και τη βιωματική προσέγγιση.
- Οργανώνουν συναντήσεις ομάδων εκπαιδευτικών με σκοπό την ενημέρωσή τους σε ζητήματα βιβλιογραφίας/μεθοδολογίας, καθώς και τη διάχυση γνώσεων και πληροφοριών από συνέδρια, ημερίδες, σεμινάρια και συναντήσεις στα οποία συμμετέχουν οι ίδιοι/ες.
- Διοργανώνουν εκδηλώσεις πριν τη λήξη του διδακτικού έτους, στις οποίες προβάλλονται τα ΠΣΔ που υλοποιήθηκαν από τις σχολικές μονάδες αρμοδιότητάς τους. Οι εν λόγω εκδηλώσεις εγκρίνονται από τους/τις οικείους/ες Διευθυντές/ντριες Εκπαίδευσης.
- Ενημερώνουν τους/τις εκπαιδευτικούς για επιστημονικές συναντήσεις, σεμινάρια, ημερίδες κ.ά. των τομέων ευθύνης τους, καθώς και για τις δυνατότητες συμμετοχής τους σε θεματικά σχολικά δίκτυα.
- Οργανώνουν επιμορφωτικές συναντήσεις, σεμινάρια και ημερίδες σχετικά με θέματα που αφορούν την παιδαγωγική μεθοδολογία εκπόνησης των ΠΣΔ, αλλά και επιμέρους ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο κάθε σχολικής δραστηριότητας.
- Επιμορφώνουν κατά προτεραιότητα εκπαιδευτικούς που δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στο σχεδιασμό και την εφαρμογή ΠΣΔ.
- Δύνανται να συνεργάζονται για θέματα επιμόρφωσης με φορείς της πανεπιστημιακής κοινότητας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, με μουσεία, βιβλιοθήκες, αρχεία, μη κυβερνητικούς φορείς, ειδικούς επιστήμονες κ.ά., ανάλογα με τις θεματικές των ΠΣΔ και σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην παράγραφο 1.6 της παρούσας εγκυκλίου.
Σημειώνεται ότι όλες οι δράσεις που σχεδιάζονται και οργανώνονται από τους Υπεύθυνους ΠΕ, ΑΥ, ΠΘ και ΣΔ των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους όπως αυτές ορίζονται από τις κείμενες διατάξεις, εγκρίνονται από τους/τις οικείους/ες Διευθυντές/ντριες Εκπαίδευσης.
Β. Τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης αποτελούν σημαντικές υποστηρικτικές δομές του εκπαιδευτικού έργου που αφορά την εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία.
Παρέχουν εκπαιδευτικά προγράμματα διάρκειας μίας (1) έως και τριών (3) ημερών σε μαθητικές ομάδες, οργανώνουν επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, παράγουν εκπαιδευτικό υλικό, αναπτύσσουν θεματικά δίκτυα σχολείων, τοπικές και διεθνείς συνεργασίες.
Η συμμετοχή των μαθητικών ομάδων και των εκπαιδευτικών των σχολείων στα προγράμματα των ΚΠΕ γίνεται σε συνεργασία με τους/τις Υπεύθυνους/ες ΠΕ, ΑΥ, ΠΘ και ΣΔ των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.
Σε ό,τι αφορά τα Θεματικά Δίκτυα που ιδρύθηκαν από τα ΚΠΕ και είναι λειτουργούντα μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτά σχολικές μονάδες που εκπονούν προγράμματα το θεματικό περιεχόμενο των οποίων εμπίπτει στη θεματολογία του Δικτύου.
Γ. Οι Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου για την Αειφορία υποστηρίζουν με κάθε τρόπο και μέσο τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των ΠΣΔ, συμβάλλοντας στην επίτευξη του σκοπού και των στόχων τους, με γνώμονα τη διασφάλιση της υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης των μαθητών/τριών σε θέματα του περιβάλλοντος, της υγείας και του πολιτισμού.
- Έγκριση ΠΣΔ
Τα προς υποβολή Σχέδια ΠΣΔ εγκρίνονται, σε ειδική συνεδρίαση, από τον Σύλλογο Διδασκόντων της σχολικής μονάδας. Στη συνέχεια, υποβάλλονται στους/στις Υπεύθυνους/ες ΠΕ, ΑΥ, ΠΘ και ΣΔ των οικείων Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, προκειμένου οι τελευταίοι να δώσουν τεκμηριωμένη εισήγηση έγκρισής τους στην Επιτροπή Σχολικών Δραστηριοτήτων.
Η σύνθεση των Επιτροπών Σχολικών Δραστηριοτήτων στην Πρωτοβάθμια και στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση γίνεται βάσει των κείμενων διατάξεων [ΥΑ: 1) Γ2/4867 (Β΄629/1992), 2) Γ1/377/865 (Β΄577/1992) και 3) Γ7/107631 (Β΄1477/2003), όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν].
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τη με αρ. πρωτ. 201186/Δ7/22-11-2018 Υ.Α.(ΦΕΚ 5368/Β΄/29-11- 2018) με θέμα: «Τροποποίηση των με αρ. πρωτ. 4867/Γ2/28-9-1992(Β΄629), 377/865/Γ1/18-9-1992 (Β΄577) και 107631/Γ7/02-10-2003 (Β΄1477) Υ.Α. ως προς τη λειτουργία Επιτροπών Σχολικών Δραστηριοτήτων», τα καθήκοντα του Προέδρου της Επιτροπής Σχολικών Δραστηριοτήτων ασκούνται για μεν την Π/θμια Εκπαίδευση από τον εκάστοτε Διευθυντή σχολικής μονάδας που συμμετέχει στην εν λόγω επιτροπή ως μέλος της, για δε τη Δ/θμια Εκπαίδευση από τον ένα εκ των δύο Διευθυντών σχολικών μονάδων, επίσης μέλη της ιδίας, και συγκεκριμένα από εκείνον της πολυπληθέστερης σχολικής μονάδας.
Για την τελική έγκριση των Προγραμμάτων αρμόδιος/α είναι ο/η Διευθυντής/ντρια της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, αφού λάβει υπόψη του/της την εισηγητική πρόταση της Επιτροπής Σχολικών Δραστηριοτήτων.
Διευκρινίζεται ότι δεν περιλαμβάνονται στα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων οι δραστηριότητες των ομίλων των Πρότυπων και των Πειραματικών Σχολείων και ως εκ τούτου δεν υποβάλλονται προς έγκριση.
- Μετακινήσεις μαθητών/τριών
Σχετικά με τις μετακινήσεις στο πλαίσιο Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων ισχύουν τα εξής :
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
Σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση που υλοποιούνται στο πλαίσιο εγκεκριμένων ΠΣΔ ισχύει η με αρ. πρωτ. Φ.14/89494/ΓΔ4/17-7-2020 (Β΄2888) Υπουργική Απόφαση με θέμα: «Εκπαιδευτικές επισκέψεις μαθητών και μαθητριών και μετακινήσεις εκπαιδευτικών Δημόσιων και Ιδιωτικών σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός της χώρας».
Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Σχετικά με τις μετακινήσεις των μαθητών/τριών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στο πλαίσιο εγκεκριμένων ΠΣΔ ισχύει η με αρ. πρωτ. 20883/ΓΔ4/12-2-2020 (Β΄ 456) Υπουργική Απόφαση με θέμα: «Εκδρομές-Εκπαιδευτικές επισκέψεις και μετακινήσεις μαθητών/τριών Δημόσιων και Ιδιωτικών σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός της χώρας».
- Τοπικές δράσεις, περιβαλλοντικές εκδρομές και επισκέψεις σε Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Επισημαίνεται ότι δεν θεωρούνται αυτοτελή προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης οι τριήμερες περιβαλλοντικές εκδρομές (Δ/θμια Εκπ/ση), οι επισκέψεις στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, οι ημέρες τοπικών δράσεων, όπως καθαρισμός παραλιών, δενδροφυτεύσεις, συμμετοχή σε εκδηλώσεις φορέων κ.λ.π..
Ανάλογες δράσεις, περιβαλλοντικές επισκέψεις ή/και μεμονωμένες δραστηριότητες για την αειφορία, μπορούν να εγκρίνονται μόνον ως αυτοτελείς δράσεις ή μέρος των δράσεων/δραστηριοτήτων ενός ολοκληρωμένου ΠΣΔ, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
- Ολοκλήρωση Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων – Βεβαιώσεις Υλοποίησης Προγράμματος
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων κάθε σχολικής μονάδας, οι εμπλεκόμενοι/ες εκπαιδευτικοί παρουσιάζουν στον Σύλλογο Διδασκόντων την αποτίμησή τους, προκειμένου να εντοπίζονται τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του προγράμματος και να διαχέονται οι καλές πρακτικές μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών σε ολόκληρη τη σχολική κοινότητα.
Ο/Η Συντονιστής/τρια κάθε προγράμματος μεριμνά για την κατάθεση σχετικής έκθεσης αποτίμησης και παραδοτέων (σε ηλεκτρονική μορφή) στον/στην αντίστοιχο/η Υπεύθυνο/η ΠΕ, ΑΥ, ΠΘ και ΣΔ της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, μέσω του/της Διευθυντή/ντριας της σχολικής μονάδας. Η ενημέρωση του/της Υπευθύνου/ης γίνεται εγγράφως ή/και με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Για τα προγράμματα που αποδεδειγμένα ολοκληρώθηκαν χορηγείται, για το σχολικό έτος 2020- 2021, «Βεβαίωση Υλοποίησης Προγράμματος» από τον/την Διευθυντή/ντρια Εκπαίδευσης.
- Θεματικοί άξονες στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης για την Αειφορία
Τα ΠΣΔ σχετίζονται με τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και πολιτιστικά ζητήματα, που απασχολούν ιδίως τις τοπικές κοινωνίες και χρειάζεται να επιλυθούν με γνώμονα τις αρχές της αειφορίας.
Αντλούν το θεματικό περιεχόμενό τους κυρίως από τα ζητήματα αυτά και επιδιώκεται, στο μέτρ οτου δυνατού, να συνεισφέρουν στην επιτυχή αντιμετώπιση και ορθολογική διαχείριση των περιβαλλοντικών και άλλων προβλημάτων.
Στο πλαίσιο αυτό παρατίθεται παρακάτω ενδεικτική θεματολογία που αφορά στους τομείς του περιβάλλοντος, της υγείας και του πολιτισμού.
Επιλεγμένες οπτικοακουστικές δημιουργίες που θα παραχθούν στο πλαίσιο των ΠΣΔ, διάρκειας έως 10 λεπτά, μπορούν να αποσταλούν στην Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση (edutv@minedu.gov.gr).
Μετά από αξιολόγηση, οι οπτικοακουστικές δημιουργίες είναι δυνατό να αναρτηθούν στους ιστότοπους της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης www.edutv.gr και www.i-create.gr ή/και να προβληθούν στη ζώνη της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης στο Κανάλι της Βουλής.
Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων
Α. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2020-2021
Διακόσια χρόνια από την Επανάσταση του 1821: Περιβάλλον – Υγεία – Πολιτισμός
Β. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
- Υγειονομική κρίση: Περιβάλλον, Πολιτισμός
- Αειφόρο Σχολείο, αειφορική διαχείριση υλικών και άυλων πόρων της κοινότητας
- Βιώσιμη ανάπτυξη
- Αειφόρος κατοικία, βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ασφάλεια των τεχνο-υποδομών στο δομημένο περιβάλλον, βιώσιμοι ελεύθεροι χώροι-αειφορική χρήση και αξιοποίησή τους
- Ενεργειακό ζήτημα, οικολογικό/ενεργειακό αποτύπωμα στο σχολείο και στο σπίτι, εναλλακτικές μορφές ενέργειας
- Κλιματική αλλαγή
- Τοπικό φυσικό περιβάλλον, τοπικά οικοσυστήματα, βιοποικιλότητα, απειλούμενα είδη, προστατευόμενες περιοχές
- Διατήρηση και προστασία αστικού και περιαστικού πρασίνου
- Αλλαγή χρήσεων γης, αστυφιλία, οικολογική επιβάρυνση
- Βιοτεχνολογικές εφαρμογές και περιβάλλον
- Διαχείριση Φυσικών Πόρων και βιωσιμότητα
- Οικοσυστήματα, δομή και λειτουργία χερσαίων και υδατικών συστημάτων
- Ρύπανση, μόλυνση και υποβάθμιση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος
- Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και διαχείρισή τους
- Αστική ανάπτυξη, οδικά δίκτυα, ασφαλής χρήση των δημοσίων χώρων
- Αγροτική ανάπτυξη, τουρισμός, εναλλακτικός/οικολογικός τουρισμός
- Περιβάλλον και μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι
- Περιβάλλον και ιστορία, μυθολογία, λαογραφία, τέχνη
- Καταναλωτικά πρότυπα και περιβάλλον
- Το περιβάλλον ως πεδίο συνάντησης των πολιτισμών
- Βιομηχανική ρύπανση-γεωργική ρύπανση
- Ηλιακή ακτινοβολία, ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και επιπτώσεις
- Αξιοποίηση εργαλείων ΤΠΕ στην εκπαίδευση για τον περιβάλλον (π.χ. παραγωγή βίντεο, κινούμενη εικόνα, ψηφιακή τέχνη )
- Άλλο (στην κατηγορία αυτή εντάσσεται οποιοδήποτε πρόγραμμα δεν περιλαμβάνεται στις ως άνω κατηγορίες)
ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
- Υγειονομική κρίση: Περιβάλλον, Πολιτισμός
- Υγιεινή διατροφή
- Στοματική υγιεινή
- Φυσική ζωή, άσκηση και υγιεινός τρόπος διαβίωσης
- Πρόληψη ατυχημάτων – πρώτες βοήθειες
- Οδική ασφάλεια – κυκλοφοριακή αγωγή
- Πολιτική προστασία, πρόληψη και αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων/σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές
- Εθελοντισμός – αλληλεγγύη
- Ενεργός πολίτης – διαμόρφωση δημοκρατικής συνείδησης
- Ανθρώπινα δικαιώματα – δικαιώματα του παιδιού
- Μετανάστευση – πρόσφυγες: αποδοχή και κοινωνική συμβίωση
- Κοινωνική ένταξη – ισότητα ευκαιριών
- Διαφυλικές σχέσεις
- Σεξουαλική αγωγή
- Πρόληψη χρήσης ναρκωτικών ουσιών
- Πρόληψη καπνίσματος
- Πρόληψη χρήσης οινοπνευματωδών
- Αγωγή του καταναλωτή
- Ασφαλής χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του διαδικτύου – διαδικτυακός εκφοβισμός
- Πρόληψη κι αντιμετώπιση της βίας και του σχολικού εκφοβισμού
- Διαπροσωπικές σχέσεις – διαχείριση συγκρούσεων
- Ψυχική υγεία – συναισθηματική αγωγή
- Αξίες ζωής (σεβασμός, αγάπη, ειρήνη, ανεκτικότητα, τιμιότητα κ.ά.)
- Αγωγή υγείας στο αειφόρο σχολείο
- Άλλο (στην κατηγορία αυτή εντάσσεται οποιοδήποτε πρόγραμμα δεν περιλαμβάνεται στις ως άνω κατηγορίες)
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
- Υγειονομική κρίση: Περιβάλλον, Πολιτισμός
- Αειφορία και υλικός-άυλος πολιτισμός (ήθη, έθιμα, λαϊκή παράδοση, λαϊκή τέχνη κ.ά.) – λαογραφία – πολιτιστική κληρονομιά- τοπική ιστορία- ιστορία και πολιτισμός, ιστορία, μυθολογία
- Επιστήμες και Τέχνες
- Μουσική – Χορός – Κινηματογράφος -Φωτογραφία – Εικαστικές τέχνες – Θέατρο, Θέατρο σκιών, Θεατρικά κείμενα, Κουκλοθέατρο
- Μουσειακή Αγωγή
- Θέματα διαπολιτισμικότητας – πολιτισμική πολυμορφία, πολιτισμικές συνήθειες των λαών, λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία μεταξύ των λαών
- Εκπαίδευση στη δημοκρατία – Εκπαίδευση για τη δημοκρατία
- Ανθρώπινα δικαιώματα – Δικαιώματα του παιδιού
- Δεξιότητες του ενεργού πολίτη – Εθελοντισμός και αλληλεγγύη – Σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα
- Λογοτεχνία- Ρητορική- Φιλοσοφία, φιλοσοφία για παιδιά
- Ιστορία της γραφής και της τυπογραφίας
- Αξιοποίηση της σχολικής βιβλιοθήκης – φιλαναγνωσία – δημιουργική γραφή
- Αξιοποίηση εργαλείων ΤΠΕ στην εκπαίδευση για τον πολιτισμό (π.χ. παραγωγή βίντεο, ψηφιακή τέχνη, κινούμενη εικόνα)
- Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση – δημοσιογραφικός Λόγος – μαθητικός Τύπος – μαθητικό ραδιόφωνο-Παιδεία στα Μέσα και την Πληροφορία-Ψηφιακός Γραμματισμός
- Άλλο (στην κατηγορία αυτή εντάσσεται οποιοδήποτε πρόγραμμα δεν περιλαμβάνεται στις ως άνω κατηγορίες)
Τέλος, επισημαίνεται ότι:
- σε κάθε περίπτωση, κατά την διάρκεια υλοποίησης των ΠΣΔ, προτεραιότητα δίδεται στην αυστηρή τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων για την αντιμετώπιση των επιδημιολογικών κινδύνων με βάση τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, στο πλαίσιο μείωσης της πιθανότητας να εκτεθεί ο μαθητικός πληθυσμός και το εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολικών μονάδων σε επικίνδυνο ιικό φορτίο.
- σε ό,τι αφορά τα Προγράμματα Αγωγής Σταδιοδρομίας θα ακολουθήσει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα σχετική εγκύκλιος του ΥΠΑΙΘ.
Παρακαλούνται οι οικείες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης όπως ενημερώσουν σχετικά τις σχολικές μονάδες της περιοχής αρμοδιότητάς τους.
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΣΟΦΙΑ ΖΑΧΑΡΑΚΗ
