Συνδικαλιστές «αξιολογητές» σε Πρότυπα – Πειραματικά

Τους τίτλους τέλους της προσπάθειας για υψηλού επιπέδου διδασκαλία και αριστεία στα δημόσια σχολεία στην Ελλάδα, που ξεκίνησε το 2011 με την ίδρυση των πρότυπων – πειραματικών σχολείων (ΠΠΣ), αποφάσισε ως φαίνεται να υπογράψει ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου. Το ενδιαφέρον των γονιών για να φοιτήσει το παιδί τους σε πρότυπο ή πειραματικό σχολείο είναι πολύ μεγάλο, καθώς όλοι προσβλέπουν σε κάτι καλύτερο, τη στιγμή που η εκπαίδευση βουλιάζει στη μετριότητα.

Ωστόσο, μετά τον νόμο 4327 επί υπουργίας Αριστείδη Μπαλτά και Τάσου Κουράκη το 2015, που έδωσε το πρώτο ισχυρό πλήγμα, η νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας μελετά, σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινή», ένα νέο νομοσχέδιο με το οποίο στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών για τα ΠΠΣ βασικό λόγο θα έχει και η γνώμη των συνδικαλιστών και θα μετράει η προϋπηρεσία. Ετσι, ουσιαστικά καταργείται η μόνη μορφή αξιολόγησης εκπαιδευτικών που υπάρχει στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Και μάλιστα αυστηρή. Την ίδια στιγμή, οι γονείς των μαθητών που φοιτούν σε πρότυπο ή πειραματικό σχολείο εκπέμπουν κραυγή αγωνίας.

Θολό τοπίο

Τα πρότυπα και πειραματικά, με συνολικά 12.000 μαθητές, αποψιλώνονται από τους υψηλών ακαδημαϊκών προσόντων εκπαιδευτικούς τους, οι οποίοι αποχωρούν μαζικά –περί το 40% θα φύγει στο τέλος του σχολικού έτους– λόγω του θολού τοπίου για το τι μέλλει γενέσθαι με τη θέση τους στα σχολεία.

Μια αναδρομή ρίχνει φως στη σημερινή κατάσταση. Το 2011, επί υπουργίας Αννας Διαμαντοπούλου, ο νόμος 3966 άλλαξε άρδην το θεσμικό πλαίσιο των πειραματικών σχολείων, που από το 1985 και μετά είχαν μετατραπεί σταδιακά σε σχολεία της γειτονιάς, χωρίς –πλην εξαιρέσεων– να επενδύουν στον πειραματισμό και την αριστεία. Υπήρξε μεταβατικό στάδιο και, όπως περιγράφει στην «Κ» ο πρώην αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Προτύπων και Πειραματικών (ΔΕΠΠΣ) Γιάννης Αντωνίου, τα ΠΠΣ υπό το νέο πλαίσιο του 3966 λειτούργησαν για πρώτη φορά το 2013, με τεράστια ζήτηση.

Τον Ιούνιο του 2013 έγιναν για πρώτη φορά εξετάσεις εισαγωγής μαθητών στην Α΄ Τάξη των Προτύπων Πειραματικών Γυμνασίων και Λυκείων (στα Δημοτικά η επιλογή ήταν με κλήρωση). Λίγο πριν, την άνοιξη του 2013, είχε πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών των ΠΠΣ, η οποία συνέβαλε στην ανανέωση του εκπαιδευτικού δυναμικού των «παλαιών» ΠΠΣ κατά 45%. Πρακτικά οι εκπαιδευτικοί των ΠΠΣ είναι η μοναδική κατηγορία εκπαιδευτικών στην Ελλάδα που αξιολογήθηκαν, και κατά κοινή ομολογία με εξαιρετικά απαιτητικά κριτήρια. Το καλοκαίρι του 2013 καλύφθηκαν 400 θέσεις εκπαιδευτικών με πενταετή θητεία, με αξιολόγηση μεταξύ 1.600 που υπέβαλαν αίτηση.

Το 2014, με την ίδια διαδικασία, πληρώθηκαν 100 θέσεις εκπαιδευτικών, μεταξύ 350 που υπέβαλαν αίτηση. «Το πρότζεκτ “αξιολόγηση”, παρά τις σοβαρές έξωθεν κυρίως αντιστάσεις, τα προβλήματα, τις δυσκολίες, τις αστοχίες, και τους δισταγμούς, τελικά έγινε πράξη. Ανανέωση προσωπικού, μαζικό ενδιαφέρον για τις θέσεις πενταετούς θητείας, που διάψευσε όσους προεξοφλούσαν ότι οι εκπαιδευτικοί λόγω έλλειψης κινήτρων, αξιολόγησης και αυξημένων υποχρεώσεων θα γύριζαν την πλάτη στον νέο θεσμό», τονίζει ο κ. Αντωνίου.

Παράλληλα, το σχολικό έτος 2013-14 σε όλα τα ΠΠΣ εφαρμόστηκε πρόγραμμα εσωτερικής αξιολόγησης – αυτοαξιολόγησης. Για το 2014-15 είχε προγραμματιστεί εξωτερική αξιολόγηση των σχολείων, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η εξωτερική αξιολόγηση, όπως και κάθε μορφή αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του έργου των σχολείων, καταργήθηκε μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, από τον νόμο 4327 των Μπαλτά-Κουράκη, ενώ διαχωρίστηκαν τα πρότυπα από τα πειραματικά σχολεία, όπως ίσχυε από το 1985 έως το 2011.

Εκτοτε, όπως λέει στην «Καθημερινή» ο γραμματέας ΕΛΜΕ Προτύπων Πειραματικών Σχολείων Σπύρος Γλένης, η αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών στα ΠΠΣ είναι επιεικώς αρνητική. Αφενός δεν καλύπτονται τα κενά με προκήρυξη θέσεων για 5ετή θητεία, αφετέρου γίνονται ετήσιες αποσπάσεις με αποτέλεσμα οι αποσπασμένοι να μην προλαβαίνουν να προσαρμοστούν στη λειτουργία των σχολείων. Φέτος, το 2018, ολοκληρώνεται η πενταετής θητεία των πρώτων 400 που εργάστηκαν στα ΠΠΣ και δεν έχει προχωρήσει η αξιολόγησή τους.

Η μοριοδότηση

Πώς θα κριθούν όσοι επιθυμούν να παραμείνουν; Νέος νόμος θα ορίσει τα κριτήρια και, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι εκπαιδευτικοί που επιθυμούν να υπηρετήσουν σ’ αυτά τα σχολεία θα καταθέτουν τον φάκελο με τα τυπικά τους προσόντα για να μοριοδοτηθούν, αλλά τελικά θα επιλέγονται από το Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Εκπαίδευσης ή τα Περιφερειακά Συμβούλια, όπου ο ρόλος των συντεχνιών είναι καθοριστικός. Οι συνδικαλιστικές παρατάξεις, που τάσσονται κατά της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, βλέπουν με… μισό μάτι τους εκπαιδευτικούς των ΠΠΣ που δέχθηκαν να αξιολογηθούν.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι άλλαξε ο τρόπος επιλογής διευθυντών στα ΠΠΣ. Οι διαδικασίες επιλογής εξομοιώθηκαν με αυτές των υπόλοιπων σχολείων, όπου η βαρύτητα της πρότασης του συλλόγου διδασκόντων αρχικά και σε δεύτερη φάση ο λόγος των υπηρεσιακών συμβουλίων είναι οι καθοριστικοί παράγοντες. Ως προς τα κριτήρια, η μη αξιολογημένη προϋπηρεσία υπερίσχυε έναντι των επιστημονικών και επαγγελματικών προσόντων.

Το νέο πλαίσιο

«Εχουμε ένα διαφορετικό πλαίσιο για τους εκπαιδευτικούς των πρότυπων και πειραματικών σχολείων σε σχέση με εκείνους των υπόλοιπων σχολείων. Αυτό έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα που χρειάζονται ρύθμιση» παρατήρησε στην «Κ», ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων και καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα ΑΠΘ, Δημήτρης Ψύλλος. Ηδη, η ΔΕΠΠΣ έχει καταθέσει στην ηγεσία του υπουργείου την εισήγησή της για ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΠΠΣ. Αυτό αφού λάβει τελική μορφή –θα ακολουθήσει διάλογος στα αρμόδια όργανα του ΣΥΡΙΖΑ και στις ομοσπονδίες εκπαιδευτικών– θα δημοσιοποιηθεί υπό τη μορφή νομοσχεδίου και μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών ψήφισης του νομοσχεδίου για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Την ίδια στιγμή, εξετάζεται να δοθεί μονοετής παράταση της θητείας όσων εκπαιδευτικών στα ΠΠΣ λήγει η θητεία τους τον προσεχή Ιούνιο. Ο τρόπος αξιολόγησης-επιλογής όσων θα στελεχώνουν τα ΠΠΣ θα επανακαθοριστεί με το νομοσχέδιο. Στελέχη του υπουργείου απαντούν στην κριτική για τον ρόλο που θα αποκτήσουν τα υπηρεσιακά συμβούλια και οι συνδικαλιστές, λέγοντας ότι «οι συνδικαλιστές δεν έχουν απολέσει την ιδιότητα του εκπαιδευτικού».