Ο υπουργός Παιδείας, Νίκος Φίλης, σε μία συνέντευξη εφ’ όλης της εκπαιδευτικής και πολιτικής ύλης στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής,

Τέσσερα μαθήματα στο στόχαστρο του «κόφτη» ωρών διδασκαλίας στο Γυμνάσιο , τα Αρχαία Ελληνικά, η Οικιακή Οικονομία, η Βιολογία και η Γεωγραφία ενώ το πρόγραμμα εμπλουτίζεται με περιβαλλοντικά και πολιτιστικά προγράμματα.

Σχετικά με τα της ιδιωτικής εκπαίδευσης και της ελεύθερης πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση δεν όρισε ακριβές χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των αλλαγών.

  • Φέτος δεν έγιναν μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών. Με τι κονδύλια θα καταφέρετε να κάνετε τις απαραίτητες προσλήψεις αναπληρωτών, μιας και τα κοινοτικά στερεύουν;

Φέτος δεν έγιναν μόνιμοι διορισμοί γιατί καθυστέρησε η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους θεσμούς.

Όλα τα λειτουργικά κενά στην εκπαίδευση θα καλυφθούν με χιλιάδες προσλήψεις αναπληρωτών, όπως συμβαίνει όλα τα τελευταία χρόνια που η αδιοριστία μαστίζει την εκπαίδευση. Έχουμε αποτυπώσει, για πρώτη ίσως φορά, τα πραγματικά κενά στην εκπαίδευση ώστε να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο τρόπο το μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό αλλά και να προχωρήσουμε στις αναγκαίες προσλήψεις αναπληρωτών με ορθολογισμό και σύνεση τόσο από το ΠΔΕ όσο και από το ΕΣΠΑ.

  • Πώς θα είναι το νέο πρόγραμμα του Γυμνασίου; Με ποιο τρόπο θα μειώσετε τον εξεταστικό φόρτο και ποια μαθήματα θα έχουν λιγότερες ώρες;

Στόχος μας είναι η δημιουργία ενός σχολείου δημιουργικού, που θα κινεί την περιέργεια των παιδιών για τη γνώση, θα οξύνει την κριτική σκέψη, θα καλλιεργεί πολλαπλές δεξιότητες και θα εμπεδώνει δημοκρατικές αξίες. Τα πρώτα βήματα σε αυτή την κατεύθυνση είναι η καλύτερη διαχείριση του διδακτικού χρόνου με χωρισμό του σχολικού έτους σε δύο τετράμηνα, αντί τρία τρίμηνα, η επιμήκυνση του διδακτικού έτους και η αντίστοιχη μείωση των ημερών των εξετάσεων.

Επίσης το ωρολόγιο πρόγραμμα του Γυμνασίου περιλαμβάνει μια ελάφρυνση του προγράμματος κατά 3 ώρες την εβδομάδα. Η ελάφρυνση αυτή είναι παιδαγωγικά ενδεδειγμένη γιατί συμβαδίζει με τις φυσικές αντοχές των μαθητών και κάνει τη μαθησιακή διαδικασία περισσότερο ουσιαστική και ενεργητική.

Η ελάφρυνση αφορά τα μαθήματα των Αρχαίων Ελληνικών, της Οικιακής Οικονομίας, της Γεωγραφίας και της Βιολογίας και θα προσφέρει κάποιες ώρες εντός του 7/ωρου, στις οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν πολιτιστικά και περιβαλλοντικά προγράμματα, προγράμματα αγωγής υγείας και σταδιοδρομίας καθώς και η ενισχυτική διδασκαλία (π.χ. για τις ξένες γλώσσες, ώστε να είναι δυνατή στο σχολείο η προετοιμασία για το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας)

Τέλος, θα προσφέρει κάποιον χρόνο απαλλαγμένο από διδακτικές υποχρεώσεις, εντός εργασιακού ωραρίου, που μπορεί να αξιοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς για συνεργασίες μεταξύ τους με στόχο τον από κοινού σχεδιασμό δράσεων, διδακτικού υλικού κτλ.

  • Χαρακτηρίσατε την πορεία του Εθνικού Διαλόγου επιτυχημένη. Με φορείς (ΔΟΕ, ΠΕΘ) και κόμματα (ΝΔ) να έχουν ήδη αποχωρήσει, πώς θεωρείτε ότι μπορεί να αποδώσει αυτή η διαδικασία χωρίς να εξελιχθεί σε «συζήτηση εσωτερικής –και εσωκομματικής- κατανάλωσης»;

Ο εθνικός διάλογος είναι το δημοκρατικότερο μέσο επίλυσης των μεγάλων και σύνθετων προβλημάτων που ταλανίζουν επί χρόνια έναν από τους πιο πολύπαθους τομείς της δημόσιας ζωής, αυτόν της Παιδείας. Είναι επίσης το προσφορότερο μέσο επίτευξης αποτελεσμάτων.

Είναι προφανές ότι υπάρχουν κατατεθειμένες προτάσεις που «απειλούν» κατεστημένα συμφέροντα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης γι αυτό κόμματα και φορείς που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα, προτίμησαν να αποχωρήσουν παρά να αντιπαρατεθούν με επιχειρήματα.

Ξέρουμε ότι είναι δύσκολη η συναίνεση στα εκπαιδευτικά θέματα, αλλά την αναζητούμε.

Εμείς θα αξιοποιήσουμε τις προτάσεις και θα προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις, βραχυπρόθεσμες μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016, μεσοπρόθεσμες, με ορίζοντα υλοποίησης το 2017 και μακροπρόθεσμες, που θα υλοποιηθούν από το 2018 και έπειτα.

  • Για την επόμενη σχολική χρονιά έχετε ανακοινώσει την εφαρμογή του νέου προγράμματος σπουδών των Θρησκευτικών. Οι αντιδράσεις από μερίδα θεολόγων είναι έντονες και υπάρχουν κάποιοι που έχουν προειδοποιήσει για πιθανή «ανυπακοή», με τους εκπαιδευτικούς να εφαρμόζουν το παλιό πρόγραμμα. Πώς θα αντιμετωπίσετε μία τέτοια κατάσταση;

Το νέο πρόγραμμα διδασκαλίας των Θρησκευτικών στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση εφαρμόστηκε πιλοτικά περίπου πέντε χρόνια, ήταν απόφαση προηγούμενης κυβέρνησης και τώρα ήρθε η ώρα να αξιολογηθεί. Το ΥΠ.Π.Ε.Θ. μετά από την εισήγηση του ΙΕΠ θα προχωρήσει στην άμεση εφαρμογή των νέων προγραμμάτων ώστε τα Θρησκευτικά να μην είναι πλέον ομολογιακό μάθημα αλλά θρησκευτικό μάθημα που θα δίνει τη δυνατότητα όμως μαζί με την ορθόδοξη παράδοση οι μαθητές να γνωρίζουν και τις άλλες θρησκείες. Τα νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών έχουν γίνει αποδεκτά από πολλούς θεολόγους εκπαιδευτικούς καθώς και από εκκλησιαστικούς παράγοντες. Σε κάθε περίπτωση την ευθύνη για την λειτουργία του σχολείου την έχει το Υπουργείο Παιδείας και οι εκπαιδευτικοί εφαρμόζουν το αναλυτικό πρόγραμμα. Σας θυμίζω ότι επί υπουργίας της κας Γιαννάκου η εξομολόγηση καταργήθηκε από τα σχολεία παρά την αντίδραση της εκκλησίας και διαφόρων θεολόγων. Κι ακόμη τα ισχύοντα βιβλία Θρησκευτικών εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ, παρά την αντίδραση και τότε της εκκλησίας

  • Σε τι στάδιο βρίσκεται το νομοσχέδιο για την ιδιωτική εκπαίδευση; Θα προχωρήσετε σε αλλαγές στο ήδη δημοσιευμένο και τι απαντάτε σε όσους αναφέρουν ότι πρόκειται για συρραφή παλαιότερων νομοθετημάτων τα οποία μάλιστα δεν λειτούργησαν κατά το παρελθόν

Δεν διεκδίκησα ποτέ τα πνευματικά δικαιώματα του σχεδίου νόμου για την ιδιωτική εκπαίδευση που έχει δοθεί στη δημοσιότητα.

Αντιθέτως , υποστήριξα ότι θέλουμε να επαναφέρουμε κάποιες ρυθμίσεις του Ν. 682/77 του Γ. Ράλλη. Ο νόμος αυτός όσο και η συνταγματική διάταξη στην οποία στηρίχθηκε (άρθρο 16§8 του Συντάγματος του 1975) αποτέλεσαν τομή για την εποχή τους. Ήταν τότε που το πνεύμα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης κυριαρχούσε και η ΝΔ δεν ήταν νεοφιλελεύθερη αλλά κόμμα του «κοινωνικού φιλελευθερισμού».

Εμείς πιστεύουμε, όπως και ο νομοθέτης εκείνης της εποχής αλλά και το Συμβούλιο της Επικρατείας όπως έχει εκφραστεί με αποφάσεις της Ολομέλειάς του, ότι τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια δεν αποτελούν αμιγείς επιχειρήσεις, η εκπαίδευση δεν είναι εμπόρευμα και οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί πρέπει να βρίσκονται σε ειδικό εργασιακό καθεστώς, ώστε να εξασφαλίζεται η συνέχεια του εκπαιδευτικού έργου.

Διαφορετικά δημιουργούνται πλείστα ζητήματα τόσο στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης όσο και στη νομιμότητα των τίτλων σπουδών που εκδίδονται. Με την επικείμενη νομοθετική πρωτοβουλία προβλέπεται επίσης η ρύθμιση των εργασιακών θεμάτων δεκάδων χιλιάδων νέων εκπαιδευτικών οι οποίοι εργάζονται σε φροντιστήρια, αρκετές φορές σε καθεστώς μαύρης εργασίας.

  • Το πόρισμα του Αντώνη Λιάκου αναφέρεται σε προσθήκη ενός συντελεστή ανταποδοτικότητας στις Πανελλήνιες. Πώς από τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για ελεύθερη πρόσβαση, οι προτάσεις τελικά περιορίστηκαν σε έναν ακόμα συντελεστή; Μήπως τελικά αποδείχθηκε ουτοπική η ελεύθερη πρόσβαση; Αν όχι με ποιες κινήσεις θα προετοιμάσετε το «έδαφος» για μία τόσο δραστική αλλαγή;

Η βασική πρόβλεψη της πρότασης εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της επιτροπής Λιάκου είναι η εφαρμογή συντελεστή βαρύτητας ανά επιλογή και πλήθος επίλογων του υποψηφίου. Με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά θα επιβραβεύεται με διαφοροποιημένο ποσοστό η σειρά επιλογής (1η, 2η, 3η, έως και 10η επιλογή) και το πλήθος των 10 πρώτων επίλογων των υποψηφίων.

Η ίδια η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το προτεινόμενο σύστημα προϋποθέτει σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του Λυκείου αλλά και αναδιαρθρώσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Το σκεπτικό της πρότασης που πρέπει όμως να μας απασχολήσει όλους είναι το εξής:

Αναμφισβήτητα η καθιέρωση πανελλαδικών εξετάσεων για τα ΑΕΙ και ΤΕΙ, βοήθησε στη μετάβαση προς τη μαζική εκπαίδευση ενώ η κεντρικότητα και η λειτουργικότητα του θεσμού επέτρεψαν την μακροβιότητα του, και του χάρισαν την υπόληψη ενός από τους πλέον αδιάβλητους θεσμούς της ελληνικής κοινωνίας. Ωστόσο πέρα από το βαρύ οικονομικό και ψυχολογικό κόστος για όλη την οικογένεια, κάθε χρόνο, εξαιτίας των εξετάσεων χάνονται τουλάχιστον δυο μήνες από την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον, οι οκτώ στους δέκα φοιτητές δεν σπουδάζουν αυτό που θέλουν και έχουν κοπιάσει.

Σε αυτά τα ζητήματα οφείλουμε να απαντήσουμε ώστε να δημιουργήσουμε φοιτητές με γενική και ειδική επάρκεια που θα εξασφαλίζεται μέσα από τις διαδικασίες του Εθνικού Απολυτηρίου οι οποίοι θα σπουδάζουν αυτό που πραγματικά επιθυμούν. Πρόκειται για πρόταση που θα αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου χωρίς βιασύνη.