Επιστολή μαθήτριας Α’ Λυκείου προς την Υπουργό Παιδείας, , αναφορικά με το «». Δείτε αναλυτικά την επιστολή:

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Στις 22/4/2020 παραχωρήσατε συνέντευξη τύπου στους συντάκτες του εκπαιδευτικού ρεπορτάζ, προκειμένου να παρουσιαστεί το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση του σχολείου που τέθηκε σε διαβούλευση εκείνη την ημέρα. Στο πρώτο σκέλος που αφορά αλλαγές στο πρόγραμμα του σχολείου, στη τέταρτη ενότητα «Οργάνωση και παρακολούθηση μαθημάτων – Αξιολόγηση», το σημείο που αναφέρεται στο Λύκειο, παραθέσατε την εξής πρόταση: «οι μαθητές θεωρητικής κατεύθυνσης στη Γ’ Λυκείου θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά και μαθηματικά, και οι θετικής κατεύθυνσης θα παρακολουθήσουν ιστορία (λογική «κόντρα» μαθήματος)».

Σύμφωνα με τα λεγόμενα σας, στόχος των ρυθμίσεων αυτών είναι:

Α) Η ενίσχυση της σφαιρικότερης καλλιέργειας των μαθητών.

Β) Η διαμόρφωση ενός συνεκτικότερου πλαισίου αξιολόγησης της επίδοσής τους.

Γ) Η προώθηση της συστηματικότερης παρακολούθησης και μελέτης των μαθημάτων.

Ως μαθήτρια Λυκείου ανησυχώ για τις επιπτώσεις που θα φέρει το κόντρα μάθημα αλλά και αναρωτιέμαι πως συμβάλει στην επίτευξη των παραπάνω στόχων. Επειδή η συγκεκριμένη πρόταση δεν αναθεωρήθηκε με τις πρόσφατες αναδιατυπώσεις του νομοσχεδίου, αλλά ούτε και αναγραφόταν στο σχέδιο νόμου και την αιτιολογική έκθεση που ήταν αναρτημένα στο Διαδικτυακό Τόπο Διαβούλευσης, αποφάσισα να συντάξω αυτή την επιστολή προκειμένου να εκφράσω τα επιχειρήματα μου κατά της παραπάνω πρότασης.

1) Ενίσχυση της σφαιρικότερης καλλιέργειας των μαθητών.

Με αυτή τη λογική δεν θα έπρεπε κανένα μάθημα να έχει μεγαλύτερο ποσοστό βαρύτητας στης Πανελλαδικές, εφόσον ΟΛΑ είναι εξίσου σημαντικά για να διδάσκονται ακόμα και στην κρίσιμη χρονιά για την εισαγωγή μας στο Πανεπιστήμιο. Το γενικό μοντέλο της λειτουργίας του σχολείου έχει χαρακτήρα σφαιρικής καλλιέργειας, με εξαίρεση φυσικά την Γ΄Λυκείου η οποία αποτελεί μια προπαρασκευαστική τάξη για τη μετέπειτα πορεία μας στην ανώτατη εκπαίδευση. Πόσο αναγκαίο λοιπόν είναι να “επεκταθεί” κατά ένα χρόνο η σφαιρική καλλιέργεια και μάλιστα σε ένα τόσο σημαντικό αλλά και απαιτητικό έτος λόγω του συστήματος εισαγωγής μας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Μιλώντας πιο συγκεκριμένα με αριθμούς, η σφαιρική γνώση μαθηματικών (κόντρα μάθημα θεωρητικής) ανέρχεται στις 22 ώρες ( άθροισμα ωρών την εβδομάδα από την Α’ Γυμνασίου μέχρι και τη Β’ Λυκείου) ενώ τα κατεξοχήν θεωρητικά μαθήματα, της Ιστορίας, των Αρχαίων και της Κοινωνιολογίας αθροίζουν αντίστοιχα μόλις 10 , 11 και 7 ώρες αντίστοιχα (άθροισμα ωρών την εβδομάδα από την Α’ Γυμνασίου μέχρι και τη Β’ Λυκείου).

2) Διαμόρφωση ενός συνεκτικότερου πλαισίου αξιολόγησης της επίδοσής τους.

Η αξιολόγηση του κάθε μαθητή θα έχει μεγαλύτερη συνοχή και αλληλουχία εάν εξετάζεται, είτε ενδοσχολικά είτε πανελλαδικά, μόνο στα μαθήματα τα οποία έχει επιλέξει να εξειδικευτεί και τα οποία θα ακολουθήσει για τις υπόλοιπες σπουδές του. Μάλλον θα ήταν χρησιμότερο λοιπόν, οι μαθητές να εξετάζονται και να αξιολογούνται σε ένα ευρύτερο φάσμα μαθημάτων της κατεύθυνσης τους, παρά σε ένα «κόντρα» μάθημα. Με αυτόν τον τρόπο θα υπάρχει μια πλήρης εικόνα των δυνατοτήτων που έχουν στο πεδίο σπουδών τους, υποβοηθώντας έτσι και την διασύνδεση των σπουδών με την αγορά εργασίας, το οποίο είναι ένα κύριο μέλημα των μεταρρυθμίσεων. Ας το εξετάσουμε και από την πλευρά της αριστείας, που είναι μια στάση ζωής, που σημαίνει να προσπαθείς συνέχεια να υπερβαίνεις τον εαυτό σου και εντέλει να είσαι ο καλύτερος. Και αν κάποτε σήμαινε να είσαι ο καλύτερος σε όσα πιο πολλά πράγματα μπορείς, σήμερα που οι συνθήκες επιβάλλουν την ενδελεχή προσέγγιση ενός αντικειμένου, εμείς οφείλουμε να προσαρμοστούμε. Μήπως λοιπόν αντί του «κόντρα» μαθήματος, η συστηματικότερη εξέταση μαθημάτων όμοιας φιλοσοφίας, μέσω διαγωνισμάτων, τεστ, εργασιών και φυσικά της προφορικής συμμέτοχης, θα ήταν ο πιο απλός και αποδοτικός τρόπος αξιολόγησης των μαθητών;

3) Προώθηση της συστηματικότερης παρακολούθησης και μελέτης των μαθημάτων.

Δεν είμαι απολύτως σίγουρη αν εδώ υπονοείτε ότι η ποσότητα μαθημάτων εξασφαλίζει συστηματικότερη παρακολούθηση και μελέτη ή ότι η περαιτέρω εμβάθυνση σε κάποιο μάθημα το πετυχαίνει αυτό. Με την πρώτη περίπτωση θα διαφωνήσω, ιδιαίτερα όταν εμπλέκονται μαθήματα μιας αντίθετης δομής και φιλοσοφίας από αυτά που επέλεξε κάθε μαθητής. Οι ώρες μελέτης μας είναι αντικειμενικά περιορισμένες, προετοιμαζόμενοι για τις Πανελλαδικές και μαθαίνοντας τις ξένες γλώσσες, που θεωρούνται απαραίτητο προσόν για την εισαγωγή μας στην ανώτατη εκπαίδευση. Ακολουθώντας λοιπόν το μοντέλο που υποδεικνύετε, οι μαθητές θα μοιράζουν τον χρόνο τους σε πολλά αντικείμενα , μειώνοντας όμως το βαθμό εμβάθυνσης σε όλα, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στο φόρτο εργασίας. Όσον αναφορά τις συνέπειες στην ψυχολογία των μαθητών, η διαδικασία αυτή καταλήγει κουραστική και τρομακτική τόσο λόγω των απαιτούμενων ωρών μελέτης, όσο και λόγω της μελέτης μαθημάτων που δεν επέλεξαν . Και η επιλογή τους αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τις προτιμήσεις αλλά κυρίως με τις δυνατότητες και τα ταλέντα των μαθητών. Τα μαθηματικά αποτελούν ένα είδος σκέψης, σε αντίθεση με την ιστορία. Όσο και αν προσπαθεί κάποιος να αποκτήσει μαθηματική αντίληψη δεν θα τα καταφέρει, την ώρα που κάποιος άλλος με λίγη επιμονή θα καταφέρει να αποστηθίσει την ιστορία. Ασχέτως όμως κατεύθυνσης όλοι θα έχουν χάσει χρόνο και ενέργεια από το να κάνουν κάτι παραγωγικότερο. Με τη δεύτερη περίπτωση, πάλι δεν μπορώ να συμφωνήσω καθώς η εξοικείωση και η εμβάθυνση σε ένα αντικείμενο αποτελεί δια βίου διαδικασία η οποία όμως μπορεί να γίνεται καλύτερα στο αντικείμενο που έχει επιλέξει ο καθένας να αφιερώσει τον βίο του. Μήπως θα ήταν φρονιμότερο η Γ’ Λυκείου που υποτίθεται ότι αφιερώνεται στη γεφύρωση των βαθμίδων να διδάσκει τους μαθητές πως να αγαπήσουν, προσηλωθούν και τελειοποιήσουν κάτι, αντί να τους βάζει εμπόδια και κόντρες αφήνοντας τους με την εντύπωση πως πρέπει να κατέχουμε διάφορα αλλά σε μέτριο βαθμό;

Κυρία Υπουργέ, πρόκειται να εισαχθεί στην εκπαίδευση ένα μέτρο το οποίο αποτελεί κυριολεκτική κόντρα όχι μόνο για τους μαθητές αλλά και για το περιβάλλον της ανώτατης εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας. Σε τι είδους “κόντρες” πρέπει να ανταπεξέλθουμε εμείς οι μαθητές, ή τι άλλου είδους δοκιμασίες θα πρέπει να περάσουμε έτσι ώστε να φτάσουμε κουρασμένοι και αποπροσανατολισμένοι στον “τερματισμό” , που αποτελεί μόνο το τέλος της αρχής πριν ξεκινήσουμε την πορεία προς τα όνειρα μας. Είμαι σίγουρη ότι όχι μόνο δεν θέλετε να πάτε κόντρα στους μαθητές, αλλά αντιθέτως θέλετε να τους κάνετε καλύτερους. Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν, κατά την άποψη μου, πιο επείγουσα είναι η αύξηση των ωρών στην Νεοελληνική γλώσσα, στην οποία ασχέτως προσανατολισμού μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό αριστεύει (περίπου το 1% αρίστευσε στη έκθεση στις Πανελλαδικές του 2019).

Με εκτίμηση

Δ.Κ.

Μαθήτρια Ά Λυκείου