Η του εκπαιδευτικού έργου και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έχουν απασχολήσει και απασχολούν ερευνητές της εκπαιδευτικής αξιολόγησης, τόσο σε Εθνικό όσο και Διεθνές επίπεδο. Το συγκεκριμένο ζήτημα απασχολεί την κοινή γνώμη, τους εκπαιδευτικούς, τα στελέχη της εκπαίδευσης και την εκάστοτε ηγεσία του , αναφέρουν οι Ακηδεμόνευτοι Δημοκράτες Καθηγητές Λάρισας.

Στη χώρα μας, την τελευταία δεκαετία, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και απόπειρες καθιέρωσης της αξιολόγησης. Το ενδιαφέρον όλων για την αξιολόγηση απορρέει τόσο από την αρχή της αναγκαιότητας της αξιολόγησης ως εργαλείου ανατροφοδότησης του εκπαιδευτικού συστήματος, με στόχο πάντα την αύξηση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών όσο και από την αρχή της θεωρητικής αναζήτησης και τεκμηρίωσης θέσεων και πρακτικών που αφορούν την βελτίωση της απόδοσης του εκπαιδευτικού με αποδέκτη πάντα τον μαθητή.

Η πρώτη σοβαρή προσπάθεια εφαρμογής της αξιολόγησης έγινε το 2013 με το Π.Δ.152. Αντιδράσεις πολλές από κόμματα και συνδικαλιστικές οργανώσεις (Ο.Λ.ΜΕ.). Ο φόβος της επιστροφής του «επιθεωρητισμού», η συνδικαλιστική αντίδραση, δημιούργησε κλίμα αρνητικό, και έτσι όταν ήρθε η αλλαγή στη διακυβέρνηση, καταργήθηκε η αξιολόγηση τόσο των εκπαιδευτικών όσο και της σχολικής μονάδας. Τότε χάθηκε μία ευκαιρία για να εφαρμοστεί η αξιολόγηση. Την ευθύνη στο μεγαλύτερο βαθμό σύμφωνα με έρευνες φέρει η πολιτική ηγεσία.

Το 2019 όμως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έφερε νέο νόμο για την αυτοαξιολόγηση της Σχολικής μονάδας. Και πάλι ο νόμος δεν εφαρμόστηκε. Άλλη μία προσπάθεια χωρίς αποτέλεσμα με συνέπεια να μην υπάρχουν βελτιωτικές αποφάσεις για το σύνολο της εκπαίδευσης.

Τον Ιούνιο του 2020 η κυβέρνηση της Ν.Δ. ψηφίζει το Νόμο 4692/2020 «Αναβάθμιση Σχολείου & άλλες διατάξεις» όπου με τα άρθρα 33, 34, 35 θεσπίζεται η αξιολόγηση εκπαιδευτικών, η αυτοαξιολόγηση (εσωτερική & εξωτερική) της σχολικής μονάδας. Απόρροια του παραπάνω νόμου είναι η Υ.Α. 6603/ΓΔ4/2021-ΦΕΚ140/Β/20-1-2021 με θέμα «Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο»  που ήρθε δυστυχώς εν μέσω πανδημίας.

Σκοπός της εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης σύμφωνα με την Υ.Α. είναι η συνεχής βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου σε επίπεδο σχολικής μονάδας και κατ’ επέκταση στο σύνολο του εκπαιδευτικού συστήματος.

Οι επιμέρους στόχοι είναι μεταξύ άλλων:

·     η κινητοποίηση όλων των παραγόντων της εκπαιδευτικής κοινότητας για την ανάπτυξη δράσεων που επιδιώκουν την ισόρροπη και ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών/μαθητριών,

·     η ανάπτυξη συνεργατικών διδακτικών και μαθησιακών πρακτικών,

·     η ενίσχυση της αυτογνωσίας και η υποστήριξη της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών,

·     η διαμόρφωση κουλτούρας αξιολόγησης στη σχολική κοινότητα.

 

Η αξιολόγηση γίνεται  μια διαρκής και δυναμική διαδικασία, στην οποία εμπλέκεται το σύνολο της σχολικής κοινότητας για τον εντοπισμό των θετικών σημείων, των αδυναμιών αλλά και των αναγκών που συνδέονται με το έργο που παρέχει η σχολική μονάδα. H διαδικασία αυτή αποτελεί τη βάση για τον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου, καθώς και για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων που θα συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας των τριών βασικών λειτουργιών της σχολικής μονάδας:

α) της παιδαγωγικής και μαθησιακής λειτουργίας,

β) της διοικητικής λειτουργίας, και

γ) της λειτουργίας της ως επαγγελματικής κοινότητας μάθησης  που προωθεί την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών.

Οι σκοποί και οι στόχοι λοιπόν της αυτοαξιολόγησης (εσωτερικής & εξωτερικής) καλύπτουν τις βασικές λειτουργίες της σχολικής μονάδας, όμως δεν λαμβάνουν υπόψιν και άλλους παράγοντες, όπως την στελέχωση των σχολικών μονάδων, τα αναλυτικά προγράμματα, την υλικοτεχνική υποδομή και το κοινωνικό περιβάλλον που λειτουργεί η σχολική μονάδα, την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Οι παράγοντες αυτοί παίζουν καθοριστικό ρόλο στο εκπαιδευτικό έργο της σχολικής μονάδας.

Ως παράταξη είμαστε υπέρ της αξιολόγησης, όμως θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην εκπαιδευτική διαδικασία θα πρέπει να υπάρχει αξιολόγηση όλων των συντελεστών της εκπαίδευσης, από την εκπαιδευτική νομοθεσία, τα προγράμματα σπουδών, τα σχολικά εγχειρίδια και τους θεσμούς της εκπαίδευσης ως τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.

Σκοπός της αξιολόγησης θα πρέπει να είναι η ανατροφοδότηση, η παροχή κινήτρων, θα πρέπει να αποβλέπει στην ανάπτυξη και αναβάθμιση του Δημόσιου σχολείου, θα πρέπει να φροντίζει για την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, να μην οδηγεί κατηγοριοποίηση σχολείων ή σε απολύσεις και να διασφαλίζει την δίκαιη αξιολόγηση από ανεξάρτητη αρχή για την αξιολόγηση.

Η αίσθηση που δημιουργεί η Υ.Α. για την εσωτερική & εξωτερική αξιολόγηση είναι ότι γίνεται μία σημαντική προσπάθεια να εξαλειφθούν όλες εκείνες οι αφορμές που οδηγούσαν τους εκπαιδευτικούς να αντιδρούν σε κάθε μορφή αξιολόγησης.

Η εφαρμογή της εσωτερικής αξιολόγησης για την φετινή σχολική χρονιά είναι μια διαδικασία αποτύπωσης της εικόνας κάθε σχολικής μονάδας με βάση τα δεδομένα και τις αντιξοότητες που υπάρχουν.

Είναι το πρώτο βήμα για την καθιέρωση της αξιολόγησης στην εκπαίδευση, μία αξιολόγηση που την επιθυμεί η κοινωνία αλλά και η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών. Πρέπει η πολιτική ηγεσία να φροντίσει να πείσει για τις προθέσεις της, δηλαδή ότι η αξιολόγηση έχει διαπιστωτικό – ανατροφοδοτικό χαρακτήρα και γίνεται αντικειμενικά με στόχο τη βελτίωση της σχολικής μονάδας και του εκπαιδευτικού έργου που παράγεται από αυτήν.

Ευελπιστούμε ότι με τις υπουργικές αποφάσεις που θα ακολουθήσουν, με την υλοποίηση διαδικασιών αξιολόγησης όλων των εμπλεκομένων φορέων αλλά και των παραμέτρων που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία, θα δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία και την εκπαιδευτική κοινότητα. Είναι δεδομένο ότι η επιτυχής εφαρμογή της αξιολόγησης θα ήταν πιο εύκολη, αν κατόρθωνε η πολιτική ηγεσία να πετύχει μέσα από ένα διάλογο ουσίας με τους εκπαιδευτικούς την καθιέρωση του πλαισίου μέσα από το οποίο θα γίνεται.

Η πολιτεία οφείλει να πείσει με τα έργα της την εκπαιδευτική κοινότητα.

Δεν αρκεί η εφαρμογή της αξιολόγησης για την αναβάθμισή της εκπαίδευσης.

Απαιτούνται:

Γενναίες αποφάσεις για σημαντική αύξηση των δαπανών για την παιδεία.

Θέσπιση διαρκούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών όπως και οικονομική τους αναβάθμιση για να μπορούν απερίσπαστοι να ασχολούνται με το εξαιρετικά δύσκολο εκπαιδευτικό έργο.

Αλλαγή των αναλυτικών προγραμμάτων και των σχολικών βιβλίων.

Αξιοκρατική επιλογή στελεχών της εκπαίδευσης, ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης.

Η Ο.Λ.Μ.Ε. με απόφασή της κήρυξε απεργία – αποχή από τις διαδικασίες της αξιολόγησης και καλεί τους συναδέλφους να απέχουν από τις διαδικασίες. Άλλη μία άρνηση. Άλλο ένα όχι σε διαδικασίες που εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη. Άλλο ένα όχι με αφορισμούς κατά της αξιολόγησης και χωρίς να κατατεθούν προτάσεις του κλάδου για αυτήν.

Εμείς ως Α.ΔΗ.Κ. σεβόμενοι τους συναδέλφους, που έχουν και γνώση και κρίση, τους καλούμε να μελετήσουν τα δεδομένα της αξιολόγησης και να αποφασίσουν με υψηλό αίσθημα ευθύνης αυτό που ίδιοι πιστεύουν ότι είναι το καλύτερο γι αυτούς για τους μαθητές αλλά και για τη Δημόσια εκπαίδευση που υπηρετούν.