Οι σχολική γιορτές έχουν ένα πολύτιμο φορτίο, ένα φορτίο συλλογικής μνήμης και συλλογικών ονείρων. Έχουν σημαντική αποστολή: να διατηρούν και να αναπαράγουν εσαεί στη μνήμη των νέων γενιών στιγμές και γεγονότα μεγαλείου του λαού μας, να καλλιεργούν την εθνική μας συνείδηση και να συνεργούν καταλυτικά στη μεταβίβαση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Του Νίκου Τσούλια
Αλλά έχουν ενδιαφέρον τα πορίσματα της σχετικής έρευνας για το πώς βλέπουν οι εκπαιδευτικοί τις σχολικές γιορτές. «Οι σχολικές εθνικές γιορτές προσφέρουν ιστορική γνώση και διατηρούν την ιστορική μνήμη. Τα μηνύματα που προβάλλουν οι σχολικές γιορτές, σύμφωνα με τις δηλώσεις των εκπαιδευτικών, αποτελούν ένα σύνθετο σύστημα εθνικών και πανανθρώπινων αξιών. Το συμβολικό τους δε οπλοστάσιο είναι πλούσιο και αποτελείται τόσο από υλικά σύμβολα και όσο και από σύμβολα που αναδεικνύονται μέσα από τον λόγο που αρθρώνεται σε αυτές… Οι αξίες- ιδέες που συνιστούν το ηθικό αυτό μοντέλο όπως ο πατριωτισμός, η αγάπη για την ελευθερία, η ανιδιοτελής προσφορά στην πατρίδα βρίσκουν τη συμβολική έκφρασή τους σε μια ποικιλία συμβόλων των εθνικών σχολικών γιορτών» (Κ. Γιαννάκη, Οι εθνικές σχολικές γιορτές μέσα από τα μάτια των εκπαιδευτικών).
Η αναπαράσταση του αρχικού γεγονότος μέσα από τις σχολικές γιορτές δεν αποτελεί απλά και μόνο μια βιωματική μάθηση, η οποία έχει και καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με την τυπική εικόνα της μάθησης της σχολικής αίθουσας. Οι σχολικές γιορτές ανατροφοδοτούν με μια σύγχρονη ματιά και με νέες ερμηνείες και επανερμηνείες τα γεγονότα – τομές, συγκροτούν έναν ιδιότυπο διάλογο με τις μεγάλες στιγμές της ιστορίας μας, εμπλουτίζουν τη σχολική ζωή και προσδίδουν αξιακό πλεόνασμα στην έννοια και στο ρόλο του σχολείου.
Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να θυμόμαστε τη ρήση του εθνικού μας ποιητή: «ό,τι είναι αληθινό είναι και εθνικό», να συνειδητοποιούμε ότι αγωνιζόμαστε για ανοιχτές κοινωνίες, για εξωστρεφείς κοινωνίες, για κοινωνίες που θα προσβλέπουν στην προαγωγή της ειρήνης, και στην καλλιέργεια της φιλίας και της συνεργασίας των λαών. Οι σχολικές γιορτές έχουν νόημα και αξία. Αρτιώνουν τον παιδαγωγικό λόγο του σχολείου, αναδεικνύουν τον ηθικοπλαστικό ρόλο της ιστορίας και την αναγκαιότητα της βαθιάς επίγνωσής της για το σχεδιασμό του συλλογικού μέλλοντός μας.
Μπορούμε να αναρωτηθούμε το εξής απλό ερώτημα: Αν δεν γίνουν οι σχολικές γιορτές καθ’ όλη τη διάρκεια φοίτησης των νέων στους θεσμούς της εκπαίδευσης όπου καλλιεργείται η εθνική μνήμη και ο λαϊκός πολιτισμός μας, ποιος άλλος θεσμός θα μπορούσε να σηκώσει αυτό το βάρος; Και έτι περαιτέρω, υπάρχει άνθρωπος που δεν κρατάει στη μνήμη του στιγμές εθνικής αυτογνωσίας από τις σχολικές γιορτές;
