ΟΛΕΣ οι αλλαγές σε οκτάωρο, υπερωρίες και εργασιακά δικαιώματα

Νέο τοπίο στην απασχόληση διαμορφώνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας – Σφοδρές αντιδράσεις από εργατικά σωματεία και αντιπολίτευση – Τι απαντά το υπουργείο για τις αλλαγές που δρομολογούνται στη νομοθεσία

Σύμφωνα με Το Βήμα, σφοδρές αντιδράσεις από τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) από τη μία και διαβεβαιώσεις από το υπουργείο Εργασίας από την άλλη, ότι οι αλλαγές που δρομολογούνται είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ακολούθησαν της παρουσίασης, αρχές της εβδομάδας, του νομοσχεδίου που φέρνει τα πάνω κάτω τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στα εργασιακά δικαιώματα.

Τα εργατικά σωματεία και η αντιπολίτευση κάνουν λόγο για νομοσχέδιο που «βάζει ταφόπλακα στο 8ωρο», ανάβοντας το «πράσινο φως» για 13ωρη εργασία στον ίδιο εργοδότη, ζητώντας να αποσυρθεί άμεσα καθώς «προωθεί τις εργοδοτικές απαιτήσεις, εις βάρος των εργαζομένων».

Υπερωρίες

Από την άλλη, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως απαντώντας ουσιαστικά στις αιτιάσεις της ΓΣΕΕ γύρω από τις νέες προτεινόμενες διατάξεις δήλωσε ότι το νομοσχέδιο δεν καταστρατηγεί το 8ωρο αλλά δίνει τη δυνατότητα στον εργαζόμενο να εργαστεί υπερωριακά έως 13 ώρες και στον ίδιο εργοδότη, επεκτείνοντας τη δυνατότητα αυτή που μέχρι σήμερα ισχύει για δύο εργοδότες.

Συγκεκριμένα ανέφερε ότι «το οκτάωρο παραμένει στο ακέραιο. Το οκτάωρο είναι ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς εργασίας. Σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, όπως και στη δική μας, υπάρχει η δυνατότητα για υπερωριακή απασχόληση. Δηλαδή να δουλεύεις μία δέκατη, μία ενδέκατη, μια δωδέκατη μέχρι δέκατη τρίτη ώρα. Υπήρχε, μέχρι σήμερα, η δυνατότητα να δουλεύεις έως 13 ώρες κατ’ εξαίρεση σε δύο εργοδότες. Ας πούμε ότι δουλεύω σε μία ταβέρνα. Μπορούσα να δουλέψω και σε μία δεύτερη ταβέρνα και συνολικά να κάνω 13 ώρες. Είχε δημιουργηθεί όμως το εξής. Ερχόντουσαν εργαζόμενοι και μας λέγανε, μα, γιατί να πρέπει ντε και καλά να πάω σε δεύτερη ταβέρνα και να μην μπορώ να συμπληρώσω κατ’ εξαίρεση όταν χρειάζεται 13 ώρες στον ίδιο εργοδότη;».

«Ναρκοθέτηση»

Πάντως, η ΓΣΕΕ σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «η περαιτέρω απορρύθμιση του πλαισίου της εργασίας και η εναπόθεση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας και αναψυχής στην ατομική διαπραγμάτευση όπου η σχέση εργοδότη – εργαζομένου είναι ετεροβαρής, οδηγεί επί της ουσίας σε ναρκοθέτηση κάθε προσπάθειας αποκατάστασης του πλαισίου των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων. Η διάρκεια του χρόνου εργασίας, του χρόνου ανάπαυσης και της άδειας για την αναψυχή των εργαζομένων δεν μπορεί να ρυθμίζονται με κρατική παρέμβαση, αλλά μόνο με κοινωνικό διάλογο, μόνο με συλλογική διαπραγμάτευση».

Ας δούμε όμως μέσα από ερωτήσεις – απαντήσεις τι αλλάζει με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας:

1. Τι θα ισχύει από εδώ και πέρα για υπερωρίες και 8ωρο εργασίας;

Με βάση ό,τι ισχύει σήμερα, υφίστανται οι 8 ώρες πλήρους απασχόλησης και παρέχεται η δυνατότητα για ένατη ώρα ως υπερεργασία και 3 ώρες υπερωρίας για εργασία σε έναν εργοδότη. Στο νομοσχέδιο προστίθεται μια τέταρτη υπερωριακή ώρα για απασχόληση σε έναν εργοδότη. Για εργαζομένους που δουλεύουν σε δύο εργοδότες (παράλληλη απασχόληση) είναι ήδη θεσμοθετημένη η δυνατότητα του 13ωρου (8-9 ώρες στον έναν και 4 στον άλλον).

Η διαφορά είναι ότι, πλέον, δίνεται η δυνατότητα αυτό να ισχύει και στον ίδιο εργοδότη, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται τα όρια ανάπαυσης και μέγιστου ορίου εβδομαδιαίων ωρών εργασίας καθώς και η καταβολή των νόμιμων προσαυξήσεων από υπερωρίες (συν 40%). Επίσης αυτή η προσθήκη μίας επιπλέον ώρας υπερωριακής απασχόλησης θα γίνεται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, ακόμη και αν υπάρξει τέτοια συμφωνία, δεν σημαίνει ότι κάποιος θα δουλεύει 13 ώρες κάθε μέρα. Αν μία ημέρα φτάσει αυτό το όριο, την επομένη θα πρέπει να έχει ρεπό ή μειωμένη απασχόληση, ώστε να τηρείται το εβδομαδιαίο 40ωρο.

2. Μισθολογικά τι θα συμβεί;

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Εργασίας θα φέρει περισσότερα έσοδα στον εργαζόμενο. Για παράδειγμα, εργαζόμενος ο οποίος απασχολείται σε δύο εργοδότες και αμείβεται με 8 ευρώ την ώρα εφόσον απασχοληθεί 13 ώρες σε δύο εργοδότες, θα αμειφθεί με ημερομίσθιο ύψους 104 ευρώ. Εάν απασχοληθεί τις αντίστοιχες ώρες σε έναν και μόνο εργοδότη, θα λάβει 119 ευρώ.

3. Για πόσο διάστημα μπορεί να απασχολείται ένας εργαζόμενος για 13 ώρες ημερησίως;

Για έως 37,5 ημέρες τον χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι σε καμία περίπτωση δεν θα μπορεί ένας εργαζόμενος να απασχολείται 13 ώρες ημερησίως καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, και αυτό θα γίνεται κατ΄ εξαίρεση μόνο εάν το επιθυμεί ο εργαζόμενος, με μεγαλύτερη προσαύξηση της αποζημίωσης.

Ο υπολογισμός αυτός προκύπτει από το εξής: Ο ανώτατος χρόνος εργασίας είναι 48 ώρες εβδομαδιαίως σε περίοδο αναφοράς 4 μηνών, και το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης οι 150 ώρες ετησίως. Συνεπώς, ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως συνολικά 37,5 ημέρες τον χρόνο.

4. Μπορεί ο εργοδότης να αρνηθεί την καταβολή υπερωριών;

Οχι. Οποιος εργάζεται υπερωριακά δικαιούται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%. Αυτό διασφαλίζεται και από την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, καθώς αν δεν δηλωθεί η υπερωρία, η επιπλέον ώρα απασχόλησης θεωρείται παράνομη και οφείλεται προσαύξηση 120%.

5. Τι αλλάζει στην ετήσια άδεια αναψυχής;

Μέχρι σήμερα, βάσει νόμου, η άδεια έπρεπε να λαμβάνεται από τον εργαζόμενο αδιαίρετη, σε μία περίοδο, ενώ με αίτημα του εργαζομένου ήταν δυνατή η κατάτμηση του χρόνου αδείας, ωστόσο έπρεπε οι 2 εβδομάδες να λαμβάνονται συνεχόμενα. Με το νέο νομοσχέδιο δίνεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να αιτηθεί επιμερισμό της άδειάς του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα, εφόσον το επιθυμεί. Π.χ. θα μπορεί να λάβει την ετήσια άδειά του τμηματικά σε 4 διαφορετικές περιόδους εντός του ίδιου έτους, αν επιθυμεί κάτι τέτοιο. Η χρονική περίοδος λήψης της αδείας επιλέγεται σε συνεννόηση με τον εργοδότη.

6. Στους εκ περιτροπής απασχολουμένους τι αλλάζει στην περίπτωση που απασχοληθούν υπερωριακά;

Από τις διατάξεις του νομοσχεδίου προκύπτει ότι ο εκ περιτροπής απασχολούμενος θα έχει δικαίωμα να εργαστεί πέραν του οκταώρου του, λαμβάνοντας την αντίστοιχη προσαύξηση 40% για κάθε ώρα υπερωριακής απασχόλησης, εφόσον το επιθυμεί. Για παράδειγμα, κάποιος που δουλεύει σε εστιατόριο το οποίο λειτουργεί Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, θα μπορεί να συμπληρώνει το εισόδημά του και με υπερωριακή απασχόληση.

7. Για πόσο διάστημα θα μπορεί να εργάζεται κάποιος σε περίπτωση που έχει επιλέξει 4ήμερη εργασία;

Μέχρι σήμερα, η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας (10 ώρες την ημέρα), σε συνεννόηση με τον εργοδότη, ισχύει για έξι μήνες. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, η δυνατότητα αυτή δίνεται για ολόκληρο το έτος. Κάθε εργαζόμενος, χωρίς περιορισμό, για παράδειγμα ένας γονέας με ανήλικο τέκνο, θα μπορεί να εργάζεται εφεξής σε 4ημερη βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, κατόπιν συνεννόησης με τον εργοδότη.

8. Υπάρχουν βελτιώσεις στο επίδομα κυοφορίας και λοχείας;

Μία εργαζόμενη μητέρα που εργάστηκε σε δύο διαφορετικούς εργοδότες και ασφαλίστηκε σε δύο διαφορετικά Ταμεία και παρά το γεγονός ότι συμπλήρωσε 200 ένσημα, δεν λαμβάνει το επίδομα κυοφορίας και λοχείας. Με τη ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο διορθώνεται η στρέβλωση αυτή και εφεξής μία μητέρα θα λαμβάνει επίδομα κυοφορίας και λοχείας έχοντας συμπληρώσει 200 ένσημα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των Ταμείων που έχει ασφαλιστεί και των εργοδοτών από τους οποίους έχει απασχοληθεί. Επιπλέον, το επίδομα γονικής άδειας κατοχυρώνεται ως αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο, ενώ επεκτείνεται η χορήγηση του μεταγενέθλιου τμήματος της άδειας μητρότητας και σε ανάδοχες μητέρες.

9. Τι ισχύει με τις αποδοχές του εργαζομένου σε συνδυασμό με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας;

Διάταξη του νομοσχεδίου απαγορεύει ρητά σε έναν εργοδότη να μειώσει τις αποδοχές του εργαζομένου μετά την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας. Μία τέτοια κίνηση θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή και απαγορεύεται.

Μπορεί να επιβληθεί Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων σε εργαζόμενο συνταξιούχο με την αύξηση του εισοδήματος από τη μισθωτή εργασία;

Στο νέο νομοσχέδιο έχει συμπεριληφθεί πρόβλεψη ώστε, όταν ο εργαζόμενος συνταξιούχος δικαιούται προσαύξηση στη σύνταξή του από την εργασία του, η επιπλέον παροχή να μην οδηγεί σε αύξηση του συντελεστή της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων.