Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ), όπως αναφέρει σε σχετική έκθεσή του, «κρίσιμες προβλέψεις, όπως για παράδειγμα ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ, εξαρτώνται από αρκετούς όρους, έτσι ώστε η πραγματοποίησή τους να είναι επερωτήσιμη».

Ο Προϋπολογισμός, σημειώνει, έχει βραχυπρόθεσμα υφεσιακές τάσεις, «μολονότι η υφεσιακή επίπτωση μπορεί να εξουδετερωθεί με την αλλαγή του οικονομικού κλίματος, λόγω ολοκλήρωσης των αξιολογήσεων».

Αναφέρει, ακόμη, ότι «η υλοποίηση των όρων αποκατάστασης της εμπιστοσύνης καθυστερεί ακόμη, όσον αφορά το πρόβλημα των κόκκινων δανείων και των “δομικών αλλαγών” θέτοντας εύλογα ερωτήματα για την πραγματοποίηση των προβλέψεων».

Συνολικά, η πραγματοποίηση των αισιόδοξων στόχων για την ανάκαμψη το 2017 προϋποθέτει πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος, αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έγκαιρη αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων του Δημοσίου (χωρίς τη μαζική δημιουργία νέων), κυβερνητική σταθερότητα και κοινωνική ομαλότητα. «Αυτή η εσωτερική διαδικασία προσαρμογής θα πρέπει λογικά να υποστηριχθεί με μέτρα για την ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους καθώς και με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Στην περίπτωση αυτή, θα υπάρξει ταχεία άρση της αβεβαιότητας, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Αν όλες αυτές οι προϋποθέσεις συντρέξουν, είναι πιθανό οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας να ξεπεράσουν ακόμα και αυτές τις αισιόδοξες προβλέψεις, όπως προβλέπει π.χ. το ΔΝΤ», σημειώνει η έκθεση.

Η έκθεση τονίζει, όπως και στην αντίστοιχη για το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ότι η λιτότητα του 2017 θα είναι φοροκεντρική, καθώς, από τα 2,6 δις. ευρώ νέα μέτρα, τα 2,45 δις. ευρώ αφορούν αυξήσεις φορολογικών εσόδων. Η εξέλιξη αυτή, σημειώνει δυσχεραίνει την έξοδο της οικονομίας από την ύφεση ή περιορίζει την ανάκαμψή της.

Κριτική ασκείται στην αύξηση των έμμεσων φόρων, με την αναλογία τους προς τους άμεσους φόρους να αυξάνεται από το 2015, κάτι που είναι κοινωνικά άδικο. Όπως σημειώνεται, ο λόγος έμμεσων προς άμεσους φόρους, ενώ μειωνόταν συνεχώς μετά το 2010 (όταν είχε φθάσει το 1,53), το 2015 αυξήθηκε σε 1,19 από 1,15 το 2014 και το 2016 εκτιμάται ότι επίσης θα αυξηθεί περαιτέρω στο 1,21, ενώ το 2017 προβλέπεται σημαντική νέα αύξηση στο 1,3.

«Μάχη» στην Επιτροπή προϋπολογισμού,

Ολοκληρώθηκε ο κύκλος των τοποθετήσεων των γενικών εισηγητών των κομμάτων για τον προϋπολογισμό του 2017, στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής και ακολουθεί ο κύκλος των ειδικών εισηγητών.

Όπως προκύπτει από τις θέσεις των κομμάτων, ψήφο στον προϋπολογισμό δίνουν οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, ενώ σύσσωμη η αντιπολίτευση τοποθετείται αρνητικά επικρίνοντας τις στοχεύσεις του αλλά και αμφισβητώντας την δυνατότητα επίτευξής τους. Οι τοποθετήσεις των βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας συμπυκνώνονται στη θέση ότι «αυτή η κυβέρνηση θα οδηγήσει τη χώρα στην οριστική έξοδο από την καταστροφική πορεία της ύφεσης και θα αφήσει αριστερό αποτύπωμα στο κοινωνικό πεδίο γιατί η πολιτική της έχει κοινωνικό πρόσημο».

Από την άλλη, τα κόμματα της αντιπολίτευσης καταγγέλλουν ότι «η πρώτη φορά Αριστερά» φέρνει φοροκαταιγίδα, επιβαρύνει τη σχέση άμεσων και έμμεσων φόρων, τινάζει στον αέρα το ασφαλιστικό και αυτά για να επιστρέψει η χώρα στα επίπεδα του 2014, στα επίπεδα δηλαδή, που παρέλαβε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ παίρνοντας «το νήμα» από την κυβέρνηση Σαμαρά.

Τα σενάρια εκλογών

Τα σενάρια εκλογών επηρεάζουν τη συζήτηση του προϋπολογισμού με τη ΝΔ να προβλέπει ότι η ίδια η κυβέρνηση θα επιδιώξει τους επόμενους μήνες ηρωική έξοδο για να κρύψει την αποτυχημένη πολιτική της, και τον ΣΥΡΙΖΑ να απαντά ότι οι εκλογές θα γίνουν στην ώρα τους, όσο και αν η ΝΔ υπονομεύει την έξοδο της χώρας από την κρίση.

Το ενδιαφέρον στρέφεται πλέον σε όσα θα πει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, όχι μόνο για τις προβλέψεις του προϋπολογισμού και τις προοπτικές για το 2017, αλλά και για την τρέχουσα διαπραγμάτευση, τις προοπτικές συνέχισης της συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και τη ρύθμιση του χρέους.

«Η Ελλάδα κάτω από προϋποθέσεις μπορεί να έχει το 2017 την οριστική έξοδο από την καταστροφική ύφεση, να καλύψει τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα, να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, να υπάρξει δυνατότητα επιστροφής στις αγορές», είπε ο Σάκης Παπαδόπουλος, ειδικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, στη συζήτηση του προϋπολογισμού, σημειώνοντας τις δηλώσεις Ρέγκλινγκ και την «εκκωφαντική αλλαγή» στάσης του προέδρου του Eurogroup για να προσθέσει ότι είναι εφικτή η μετάβαση από τον βραχνά των μνημονίων στην αναγέννηση της χώρας.

«Δεν θα είμαστε αριστερή παρένθεση και οι εκλογές θα γίνουν κανονικά στην ώρα τους», είπε ο ειδικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζοντας τις αναφορές της ΝΔ στο ενδεχόμενο εκλογών. Ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρθηκε στον σχεδιασμό που έχει εκπονηθεί στο κοινωνικό πεδίο και την κοινωνική παρέμβαση του σχεδίου του προϋπολογισμού σημειώνοντας ότι ακόμη και στις δύσκολες συνθήκες μπορεί να εφαρμοστούν πολιτικές με αριστερό αποτύπωμα ιδίως στον τομέα της υγείας.

«Συζητούμε τον δεύτερο προϋπολογισμό της δεύτερης φοράς Αριστερά», είπε ο ειδικός εισηγητής της ΝΔ, Γιάννης Βρούτσης, και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προκάλεσε μείζονα ζημία, ζημία που τεκμηριώνεται από στοιχεία και αριθμούς. Ο Γιάννης Βρούτσης ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός δεν είναι εφικτό να υλοποιηθεί και οι κρίσιμοι δημοσιονομικοί δείκτες του, ακόμη και αν υλοποιηθούν, θα έχουν αποτέλεσμα την επιστροφή στο 2014 και αυτό με 9 δισ. μέτρα και με μείωση συντάξεων, «και αυτό θα στοιχειώνει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ».

Ένταση

Ένταση και διαμαρτυρίες δημιούργησε στην αίθουσα της Γερουσίας όπου και συζητείται ο προϋπολογισμός, ο τρόπος που ο κ. Βρούτσης απευθύνθηκε στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που εκλέγονται σε νησιωτικές περιοχές. «Εσείς οι ευαίσθητοι αριστεροί νησιώτες βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, παραδώσατε τον ΦΠΑ των νησιών», είπε ο κ. Βρούτσης και κατήγγειλε ότι το ασφαλιστικό είναι στο αέρα. Κατηγόρησε επίσης τον ΣΥΡΙΖΑ ότι υπονόμευσε την ΝΔ προκειμένου να γκρεμιστούν τα δημόσια έσοδα.

«Τυγχάνετε της εύνοιας των εταίρων και έχετε απωλέσει και το τελευταίο ψήγμα της εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού», κατήγγειλε ο ειδικός εισηγητής της Χρυσής Αυγής, Ευάγγελος Καρακώστας, και μίλησε για χυδαίο αριστερό πολιτικαντισμό και αποτυχία των δυνάμεων του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου που «δεν διαθέτουν τα καθαρά χέρια των χρυσαυγιτών». «Ή είστε ένα και το αυτό με τους κλέφτες ή είστε ψεύτες και κλέφτες», είπε ο ειδικός εισηγητής της Χρυσής Αυγής.

Ο ειδικός αγορητής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Γιώργος Αρβανιτίδης είπε πως ο προϋπολογισμός του 2017 θα είναι και αυτός ένας προϋπολογισμός που θα διαμοιράζει τη φτώχεια. «Το κράτος καλεί τους πολίτες να πληρώσουν σε φόρους το 25% του συνολικού παραγόμενου πλούτου της χώρας», είπε ο ειδικός εισηγητής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης σημειώνοντας ότι «σήμερα οι πολίτες έφτασαν να δανείζονται για να πληρώσουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους και συνεπώς, αφού το κράτος δεν μπορεί να δανειστεί μόνο του, βάζει τους πολίτες να δανειστούν». Ζήτησε ένα δεύτερο πλαίσιο για τους οφειλέτες, επισημαίνοντας ότι πολλοί επιχειρηματίες καταφεύγουν στην Βουλγαρία επειδή δεν έχουν καθαρό ΑΦΜ στην Ελλάδα ούτε δικό τους ούτε και των παιδιών τους.

«Η κυβέρνηση με συνέπεια εφαρμόζει τους στόχους των μνημονίων για τις ανάγκες δημοσιονομικής πειθαρχίας που επιβάλλει η ΕΕ», δήλωσε ο Θανάσης Βαρδαλής, ειδικός εισηγητής του ΚΚΕ. Είπε ακόμη ότι ο προϋπολογισμός δείχνει και την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να φορτώσει με νέα βάρη τα λαϊκά στρώματα ενώ για τα εργασιακά δικαιώματα είπε πως όποια και αν είναι η κατάληξη της διαπραγμάτευσης, έρχονται ανατροπές στα εργασιακά κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του κεφαλαίου. Ο Θανάσης Βαρδαλής επέκρινε με δριμύτητα την κυβέρνηση καταγγέλλοντας ότι επίκειται τσεκούρωμα ακόμη και στα προνοιακά επιδόματα με την υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος αξιολόγησης της αναπηρίας.

«Ο προϋπολογισμός του 2017 είναι ο πρώτος που αφήνει μια χαραμάδα αισιοδοξίας», είπε ο ειδικός εισηγητής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Κωνσταντίνος Κατσίκης, σημειώνοντας ότι ανακάμπτει η οικονομία μετά από χρόνια καταστροφικής ύφεσης. Αναφέρθηκε στην διαπραγμάτευση, λέγοντας ότι περιορίστηκε το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής μέσω της μείωσης των προβλεπομένων πρωτογενών πλεονασμάτων. Ο κ. Κατσίκης είπε ότι γίνεται υπεύθυνη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και υπάρχουν και τάσεις βελτίωσης στην αγορά εργασίας ενώ σημαντικά βήματα έχουν γίνει και στο πεδίο των φοροελεγκτικών μηχανισμών. Είπε επίσης ότι ο προϋπολογισμός ενσωματώνει κρίσιμες παρεμβάσεις, όπως η πλήρης επέκταση του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης που θα καλύψει πάνω από 250.000 νοικοκυριά, η ενίσχυση των τομέων της υγείας και της περίθαλψης, η ενίσχυση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και ενώ αποκλιμάκωση αναμένεται και στον δείκτη της ανεργίας.