Σημαντική παρέμβαση στην παιδική προστασία φέρνει η τροπολογία του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας που ψηφίστηκε από τη Βουλή, ανοίγοντας τον δρόμο για την ενίσχυση των Μονάδων Ημιαυτόνομης Διαβίωσης. Το νέο πλαίσιο δίνει έμφαση στη φροντίδα εφήβων άνω των 15 ετών που ζουν σήμερα σε ιδρύματα, προκειμένου να οδηγηθούν σταδιακά στην αποϊδρυματοποίηση μέσα από μικρότερες και πιο λειτουργικές δομές.

Η αρμόδια υπουργός, Δόμνα Μιχαηλίδου, εξήγησε ότι οι Μονάδες Ημιαυτόνομης Διαβίωσης προβλέφθηκαν αρχικά στον νόμο 4837/2021, ώστε να προσφέρουν διέξοδο σε παιδιά που απομακρύνθηκαν από τις οικογένειές τους με εισαγγελική παρέμβαση και φιλοξενούνται σε μονάδες παιδικής προστασίας. Πολλά από αυτά έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 15 ετών και κινδυνεύουν να παραμείνουν σε ιδρύματα μέχρι την ενηλικίωσή τους, χωρίς να έχουν βιώσει ένα φυσιολογικό περιβάλλον ανάπτυξης.

Όπως ανέφερε, περίπου ένα στα τέσσερα παιδιά που βρίσκονται σήμερα σε αυτές τις μονάδες είναι πάνω από τα 15. Στόχος του νέου πλαισίου είναι να τους προσφερθεί η δυνατότητα να ζήσουν σε διαμερίσματα εντός πόλης, σε ομάδες των δύο έως τεσσάρων ατόμων, με την υποστήριξη κοινωνικών λειτουργών και φροντιστών. Η νέα μορφή διαβίωσης στοχεύει σε μια πιο κανονική καθημερινότητα, μακριά από τις παλιές δομές μεγάλης κλίμακας

Ένας από τους βασικούς λόγους για τη δημιουργία των Μονάδων Ημιαυτόνομης Διαβίωσης είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος για την αναδοχή παιδιών άνω των 15 ετών. Η κ. Μιχαηλίδου ανέφερε ότι οι ειδικοί εντός των μονάδων, όπως ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί, επισημαίνουν πως σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι προς το συμφέρον του παιδιού να τοποθετηθεί σε ανάδοχη οικογένεια σε αυτή την ηλικία.

Παράλληλα, το ενδιαφέρον των πολιτών για αναδοχή εφήβων είναι περιορισμένο. Έτσι, η Πολιτεία προσαρμόζει τις επιλογές φροντίδας, δίνοντας στα μεγαλύτερα παιδιά τη δυνατότητα να μεταβούν σε μικρότερες, προστατευμένες δομές, που δεν προσομοιάζουν με τις κλασικές ιδρυματικές μορφές των περασμένων δεκαετιών.

Σύμφωνα με την υπουργό, οι νέες μονάδες ανταποκρίνονται στις σύγχρονες συνθήκες και στις ανάγκες των παιδιών που κατά κύριο λόγο είναι παραμελημένα ή έχουν υποστεί κακοποίηση, σε αντίθεση με τα παλαιότερα ιδρύματα που απευθύνονταν σε ορφανά. Οι ειδικοί στον τομέα της παιδικής προστασίας επισημαίνουν ότι είναι πολύ πιο ωφέλιμο για τα παιδιά να μεγαλώνουν σε δομές μικρής κλίμακας, όπου μπορούν να αποκτήσουν δεξιότητες και αυτονομία σε ένα οικείο και ασφαλές περιβάλλον.

Οι Μονάδες Ημιαυτόνομης Διαβίωσης έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό, δημιουργώντας συνθήκες που προάγουν την προσωπική εξέλιξη των παιδιών, με σεβασμό στην ηλικία και την ψυχοκοινωνική τους κατάσταση.

Η τροπολογία που ενσωματώθηκε στο νομοσχέδιο για την προστασία των ανηλίκων από προϊόντα καπνού και αλκοόλ, δίνει τη δυνατότητα σε φορείς υπό την εποπτεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου να υλοποιήσουν Μονάδες Ημιαυτόνομης Διαβίωσης, αξιοποιώντας την εμπειρία τους στον τομέα της φιλοξενίας ανηλίκων. Ωστόσο, οι μονάδες αυτές θα αφορούν αποκλειστικά παιδιά που είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής.

Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζεται ότι οι νέες δομές θα αναπτυχθούν από οργανισμούς με γνώση και κατάλληλη τεχνογνωσία, εξυπηρετώντας τις ανάγκες των πιο ευάλωτων παιδιών, σε ένα πλαίσιο που εγγυάται συνέχεια, φροντίδα και ασφάλεια.