Υπάρχει η μόρφωση/ εκπαίδευση που παίρνουμε από το σχολείο/ πανεπιστήμιο (για κάποιους στείρα γνώση για κάποιους όχι, για άλλους ανύπαρκτη).
Υπάρχουν αυτά που παίρνουμε από την οικογένεια (για κάποιους στείρα γνώση για κάποιους όχι, για άλλους ανύπαρκτα).
Και στις δύο περιπτώσεις, για τους περισσότερους, η «προστιθέμενη αξία» αναγνωρίζεται μετά την απομάκρυνσή τους από εκεί.
Υπάρχει και το «πανεπιστήμιο της ζωής» όπου μερικοί ήταν τυχεροί και βρέθηκαν στη ζωή τους άνθρωποι (δάσκαλοι, καθηγητές, φίλοι, γνωστοί) που λειτούργησαν θετικά στο είναι τους και στον ψυχισμό τους.
Δεν είναι όμως απλά θέμα συγκυριών και τύχης.

Σημαντικότερο ρόλο, παίζει ο ίδιος ο άνθρωπος/ σαν παιδί, σαν έφηβος, σαν ενήλικος…σκεπτόμενο (λίγο ή πολύ) ον σε όλα του τα στάδια.

Θα «πιάσει» τις συγκυρίες;

Θα μπορέσει να δει και να αναγνωρίσει αυτούς τους ανθρώπους γύρω του και να «ρουφήξει» από αυτούς;

Θα μπορέσει να «σπάσει την αλυσίδα»;

Θα αναπτύξει ή όχι συναισθηματική νοημοσύνη;

Μεταξύ δύο ανθρώπων (ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου), αυτός που έχει «μορφωθεί/παιδευτεί» συναισθηματικά είναι αυτός που κοιτάζοντας έναν διαφορετικό από εκείνον άνθρωπο (δηλαδή κάθε άνθρωπο), τον κοιτάζει στα μάτια και όχι στο βιογραφικό του ή στο πορτοφόλι του ή στην εξωτερική του εμφάνιση.

Είναι αυτός που ξέρει τι σημαίνει σεβασμός και ευγένεια και συμπεριφέρεται έτσι. Και κοιτάζει έτσι.

Γιατί το βλέμμα μας απέναντι στο διαφορετικό αντικατοπτρίζει τις σκέψεις μας για καθετί διαφορετικό.

Το μυαλό μας «εκ-παιδεύεται» και «εκ-παιδεύει» το βλέμμα μας. Ως προς το που κοιτάζει και πως.

Στο βλέμμα μας φαίνεται η παιδεία μας.

(οι σκέψεις μου μετά το “τροφή για σκέψη” κείμενο της Περήφανης Μανιάτισσας το οποίο αντιγράφω εδώ)

Oι μορφωμένοι/ αμόρφωτοι και οι αμόρφωτοι/μορφωμένοι

“Oλα είναι θέμα παιδείας” Αν ξανακουσω αυτη τη φράση θα πάρω μια φλογέρα μια μαγκούρα και μια κάπα, θα πιασω μια βουνοκορφή και θα γίνω γιδοβοσκός. Eκεί, μακριά από τον πολιτισμό, θα έχω άπλετο χρόνο να σκεφτώ ή μάλλον να νιώσω τι ειναι παιδεία για έναν απλο βοσκο, για έναν ξυλοκόπο, έναν κτηνοτρόφο, ή έναν γεωργό.

Δεν θα το κανω ομως, το ξέρω και το ξέρετε. Ως βολεμένο και άξιο τέκνο του νεοελληνικού πολιτισμου-αν υπάρχει τετοιος- θα μείνω μέσα και θα σκεφτώ έναν πιο ανώδυνο τρόπο.

Θα φτιάξω έναν φραπέ, θα ανοίξω ένα πισι και απλά θα γκουγκλαρω.

παιδεία η [peδía]: 1.πνευματική καλλιέργεια· μόρφωση, κουλτούρα: Aνθρωπιστική ~. Έλλειψη παιδείας. (λόγ. έκφρ.) θύραθεν* ~. άμοιροι* παιδείας. 2. εκπαίδευση: Yπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Οι κρατικές δαπάνες για την ~. «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία», κεντρικό σύνθημα της φοιτητικής εξέγερσης του 1973

Τέλεια. Τα έχουμε όλα αυτά, ειδικά εμείς οι Ελληνες. Ο καθένας μας έχει δυο και τρία πτυχία, μεταπτυχιακά, μετα-μεταπτυχιακά και διδακτορικά. Είμαστε εθνος μορφωμένων.

Ή εθνος παρα-μορφωμένων, κάπως έτσι ξεκινάει η γκρίνια. Γιατι ο πτυχιούχος λέει, ο μορφωμένος, ο τύπος με το βαρύ βιογραφικό δεν ειναι απαραίτητα ο ευγενής ή ο καλλιεργημένος άνθρωπος που κάποτε είχαμε στο μυαλο μας. Κανείς επιστήμονας δεν έχει το κύρος που είχε στην κοινωνία παλιότερα. Ειναι άλλος ένας από το πληθος, πολλές φορές αδιάφορος, άλλες απογοητευτικός. Είναι ο Ακαδημαικός που ξεκατινιάζεται σαν την τελευταία κυράτσα για μια θεση στο Πανεπιστήμιο. Ο διανοούμενος που ανταγωνίζεται και βρίζεται με ομότεχνους του στα μίντια και στα σόσιαλ μίντια. Ο μονομανής, ο φανατικός, ο προληπτικός, ο ρατσιστής, ο αριβίστας, ο γλείφτης, ο άξεστος που διαθέτει πολλά και βαρβάτα διπλώματα.

Είναι ο μορφωμένος της γενιάς μας.

Τα χρόνια που ξόδεψε και ο ιδρώτας που έχυσε στα έδρανα, πέρασαν και δεν ακούμπησαν. Αφησαν εντελώς ανέπαφο τον πρωτόγονο ψυχισμό του.

Είναι ο μορφωμένος/αμόρφωτος.

Αν αλλάξουμε λίγο τη σειρά στις λέξεις, παίρνουμε τον αμόρφωτο/μορφωμένο. Δηλαδή τον αμόρφωτο άνθρωπο που το παίζει μορφωμένος.. Αυτος δεν χρειάζεται Πανεπιστήμια και τέτοια. Εχει φοιτήσει στο μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο, Της Ζωής. Κι ειναι αυτοδίδακτος σοφός που διάβασε μεγάλους συγγραφείς, φιλοσοφία, λογοτεχνία, ποίηση, διαβασε μόνος του, τα πάντα μονος του. Σε μια κουβεντα ξερει να σου πει λίγο απο Νίτσε, λίγο απο Δαρβίνο κι οταν έρθει σε κέφι να σου απαγγείλει και λίγη Ρίτα Σακελλαρίου. Τα ξέρει όλα και συμφερει, αγνοεί βέβαια πως οι απόψεις του ειναι συνονθύλευμα θεωρίων και οτι το Πανεπιστήμιο της Ζωής μπορεί να διδάσκει πολλά αλλά δεν διδάσκει την επιστημονική μέθοδο και την αμφιβολία. Είναι αυτός που όταν μιλάει σκεφτόμαστε “η ημιμάθεια είναι χειρότερη της αμάθειας”. Ειναι ο Νότης Σφακιανάκης όταν μιλάει σε συνεντευξεις και πετάει ασυναρτησίες περί 12θεου, εξωγήινων και Άλφα Κενταυρου.

Εντάξει ειναι και οι περήφανοι αμόρφωτοι, τηλεπαρουσιαστές μοντέλες, περσόνες, σκυλιά και γατιά της νύχτας και όλα τα συναφή. Έκαναν την μπαζα τους μέχρι το ’10. τώρα καραδοκουν για ένα καλυτερο μέλλον. Και τελος αλλά όχι στο τελος όλοι οι άλλοι. Αυτοι που είναι στο ενδιάμεσο. Που προσπαθουν να κάνουν αθόρυβα και σωστά τη δουλεια τους.

Προσπαθούσαν μάλλον. Γιατι σημερα και αυτοι και ολοι οσοι αναφέραμε, ειναι ίδιοι, είναι ίσοι ειναι άνεργοι.

Ή υποψήφιοι άνεργοι.

Γιατί; Είπαμε γιατι. Γιατί “ολα είναι θέμα παιδείας”.

“Και πρώτα απ’ όλα τι εννοούμε λέγοντας παιδεία; Την πληροφορία, την τεχνική, το δίπλωμα εξειδίκευσης που εξασφαλίζει γάμο, αυτοκίνητο κι ακίνητο, με πληρωμή την πλήρη υποταγή του εξασφαλισθέντος ή την πνευματική και ψυχική διάπλαση ενός ελεύθερου ανθρώπου, με τεχνική αναθεώρησης κι ονειρικής δομής, με αγωνία απελευθέρωσης και με διαθέσεις μιας ιπτάμενης φυγής προς τ’ άστρα;” Μ. Χατζιδακις