Πάνω από 100 «διαφόρων τύπων» συμφωνίες «έκλεισαν» τα ελληνικά ΑΕΙ κατά το πρόσφατο ταξίδι εκπροσώπων 30 αμερικανικών πανεπιστημίων στη χώρα μας.
Μόνο ενδεικτικά μπορούν να καταγραφούν οι επιμέρους συνεργασίες των 30 αμερικανικών ιδρυμάτων με τις σχολές και τα τμήματα των 23 ελληνικών ΑΕΙ, τις οποίες ομαδοποιούν, με κριτήριο τον βαθμό δυσκολίας τους, σε τρία επίπεδα: τα «εύκολα» θερινά σχολεία και μικρής διάρκειας προγράμματα. Τα μέτριας δυσκολίας, κοινά μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα. Και τα δυσκολότερα όλων, τα κοινά προπτυχιακά προγράμματα.
Τι είπε η κ. Νίκη Κεραμέως στο TheToc για την έλευση 30 αμερικανικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα
Πόσο καιρό σας πήρε να τους πείσετε όλους αυτούς να έρθουν στην Ελλάδα;
Είναι κάτι που δουλεύω από τον Σεπτέμβριο του 2019. Τότε ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια, και στο πρώτο κάλεσμα τότε ανταποκρίθηκαν 12 αμερικανικά πανεπιστήμια. Μέρα με τη μέρα, άρχισε και ακουγόταν η προσπάθεια και η τεράστια πρόοδος που έχει σημειώσει η Ελλάδα, και από τα 12 πήγαμε σταδιακά στα 30 – και μάλιστα εν μέσω πανδημίας.
Αυτή η αποστολή σχεδιάζαμε να έρθει τον Μάρτιο του 2020, όταν ξέσπασε η υγειονομική κρίση. Η ανησυχία μου ήταν ότι η αναβολή εξαιτίας της πανδημίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του ενδιαφέροντος. Όμως, όχι μόνο δεν χάθηκε, αλλά κρατήθηκε ζωντανό και αυξανόμενο. Έτσι, φτάσαμε στο Νοέμβριο του 2022 με τα 30 αυτά κορυφαία εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Δεν τους επηρέασαν καθόλου εικόνες που κατά καιρούς έχουμε δει, όπως οι χτισμένες αίθουσες καθηγητών, οι καταστροφές, οι καταλήψεις, τα ναρκωτικά;
Αυτά που αναφέρετε είναι μία παθογένεια του παρελθόντος, με την οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό έχουμε πάρει διαζύγιο. Έχουμε περάσει ειδικές διατάξεις από τον πρώτο μήνα της διακυβέρνησής μας, με πιο εμβληματική από αυτές την αποκατάσταση του ασύλου στην πραγματική του έννοια. Πλέον, οι καθημερινές καταστάσεις βίας και ανομίας στα πανεπιστήμια δεν υπάρχουν. Θυμίζω την κατάσταση στην Πατησίων έξω από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το παρεμπόριο που γινόταν στο πεζοδρόμιο. Η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα στην παιδεία.
Την Πέμπτη το βράδυ, που είχαμε την τιμή να μας φιλοξενήσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο, στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης αυτής της γόνιμης εβδομάδας, οι εκπρόσωποι των αμερικανικών πανεπιστημίων ήταν ενθουσιασμένοι, δεν ήθελαν να φύγουν! Ενθουσιασμένοι για τις νέες συνεργασίες που ξεκινούν. Το πανεπιστήμιο Columbia ανακοίνωσε ότι ιδρύει διεθνές κέντρο εκπαίδευσης στην χώρα μας. Αυτό κι αν είναι ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα! Θα έρχονται καθηγητές εδώ, θα κάνουν διαλέξεις, σεμινάρια, θα γίνονται κοινά ερευνητικά έργα με πανεπιστήμια της Ελλάδας. Ήδη οι εκπρόσωποι του Columbia μάς ζήτησαν να τους φέρουμε σε επαφή με όλα τα πανεπιστήμια της Ελλάδας για να εντοπίσουν κοινούς τομείς ενδιαφέροντος.
Δεύτερο παράδειγμα, το πανεπιστήμιο Yale, από τα καλύτερα του κόσμου, ανακοίνωσε νέα συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο πλαίσιο της οποίας φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών θα μπορούν να φοιτήσουν μέχρι δύο εξάμηνα στο Yale, χωρίς δίδακτρα.
Με πόσους φοιτητές ξεκινάει;
Ξεκινάει με 20-25 φοιτητές, αλλά καταλαβαίνετε, όταν αποκτούμε ένα τέτοιο προηγούμενο, πόσο πρόσφορο είναι το έδαφος. Αυτό το πανεπιστήμιο, που έχει πολύ υψηλά δίδακτρα και αποτελεί ένα πραγματικό όνειρο, απλησίαστο για την μεγάλη πλειονότητα των φοιτητών, πλέον γίνεται απτό.
Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για το πότε οι 25 φοιτητές θα γίνουν 50,100, 200;
Υπάρχει πάρα πολύ καλό πεδίο συνεργασίας. Πλέον είναι θέμα των πανεπιστημίων, θεωρώ όμως πιθανό σε σύντομο χρονικό διάστημα να επεκταθεί ο αριθμός των φοιτητών. Η επιλογή τους θα γίνεται και από τα δύο πανεπιστήμια με βάση την βαθμολογία και κριτήρια αριστείας. Όλα αυτά συνοψίζονται σε μία φράση: κοινωνική κινητικότητα.
Και γιατί επιλέξατε μόνο τα Αμερικάνικα Πανεπιστήμια και όχι και άλλων χωρών για σύμπραξη με τα δικά μας ΑΕΙ;
Έχουμε ήδη δρομολογήσει συνέργειες και με Πανεπιστήμια αλλων χωρών. Την ερχόμενη εβδομάδα μεταβαίνω με αντιπροσωπεία Πρυτάνεων στο Ηνωμένο Βασίλειο, προκειμένου να εξετάσουμε το ενδεχόμενο επέκτασης των συνεργειών μεταξύ των Πανεπιστημίων των δύο χωρών, στο πλαίσιο σχετικής πρωτοβουλίας που έχουμε αναλάβει εδώ και καιρό.
Διάβασα κάπου να λέγεται ότι η Κεραμέως φέρνοντας το Columbia εδώ θέλει από την πίσω πόρτα να περάσει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα.
Καμία πίσω πόρτα – είμαι ευθύτατη σχετικά με το γεγονός ότι θεωρώ αδιανόητο για τη χώρα μας ακόμα να μην έχει επιτρέψει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αντίθετα με ό,τι ισχύει στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών του κόσμου, αν όχι σε όλες, και να διατηρούμε, στον 21ο αιώνα, το μονοπώλιο της κρατικής ανώτατης εκπαίδευσης. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, ώστε να επιτραπεί η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων και στην χώρα μας. Παράλληλα εργαζόμαστε πολύ σκληρά για τη μεγαλύτερη εξωστρέφεια και αναβάθμιση των δημοσίων πανεπιστημίων.
Κάποιος που μας διαβάζει όμως τώρα θα μπορούσε να ρωτήσει, αφού είναι τόσο καλά τα ελληνικά κρατικά πανεπιστήμια και θα συνεργάζονται με 30 αμερικανικά, τι χρειάζονται τα ιδιωτικά; Μήπως θα πέσει το επίπεδο των πολύ καλών κρατικών πανεπιστημίων που υπάρχει σήμερα;
Το αντίθετο, θα οδηγήσουν σε έναν ακόμα πιο έντονο, ευγενή συναγωνισμό, που θα βελτιώσει ακόμη περισσότερο την ποιότητα όλων -αυτός είναι ο στόχος. Πριν από τρία χρόνια, όταν μιλούσαμε για αγγλόφωνα προπτυχιακά προγράμματα, υπήρχαν διακηρύξεις εναντίον μας, δήθεν ότι θα ξεχάσουμε ποια είναι η γλώσσα μας, όταν τα αγγλόφωνα προγράμματα είναι μία διεθνής τάση εδώ και δεκαετίες. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, έχει συντελεστεί μια τεράστια πρόοδος, δεν υπάρχει καμία διαμαρτυρία για τα αγγλόφωνα. Αντιθέτως, υπάρχει μεγάλος συναγωνισμός μεταξύ των πανεπιστημίων, προκειμένου να συνεργαστούν με τα καλύτερα ξένα πανεπιστήμια.
Υπάρχει συνέργεια μεταξύ Ιονίου Πανεπιστημίου και Johns Hopkins για έρευνα για το Αλτσχάιμερ. Υπάρχει νέο πρόγραμμα του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Columbia για κοινό πτυχίο, καθώς και πολλές άλλες συνεργασίες.
Αυτή είναι μια δεμένη συνεργασία ή αν φύγει η Κεραμέως από το υπουργείο και η Νέα Δημοκρατία από την κυβέρνηση θα φύγουν και τα 30 πανεπιστήμια;
Επιδότηση για ηλιακό θερμοσίφωνα: Αλλαγές στο πρόγραμμα
Το πιο σημαντικό στοιχείο εδώ δεν είμαστε εμείς, αλλά τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Πιστεύω ότι η ανώτατη εκπαίδευση γύρισε σελίδα, τα πανεπιστήμιά μας υποστηρίζουν με ενθουσιασμό αυτό το εγχείρημα, δύσκολα το ποτάμι γυρίζει πίσω. Το ίδιο πιστεύω και για πολλές άλλες αλλαγές, με το δεδομένο ότι η κοινωνία όχι μόνο τις στηρίζει αλλά τις απαιτεί.
Το ότι τα δικά μας πανεπιστήμια είναι τόσο ενθουσιώδη και υπάρχει και ο ενθουσιασμός από την άλλη πλευρά είναι το πιο σημαντικό. Οι εκπρόσωποι των αμερικανικών πανεπιστημίων μου έστελναν μηνύματα θαυμασμού τόσο για την ποιότητα του έργου που γίνεται στα κεντρικά και στα περιφερειακά πανεπιστήμια όσο και για την υποδοχή που τους επεφύλαξαν.
Από κει και πέρα, επαφίεται στα πανεπιστήμια το πώς θα αξιοποιήσουν αυτές τις δυνατότητες στο έπακρο.
Να πω ένα άλλο παράδειγμα σχετικά με τη μακροβιότητα των αλλαγών στην παιδεία. Τα αγγλικά στο νηπιαγωγείο, όταν τα πρωτοεισηγήθηκα πριν από δύο χρόνια, κατηγορήθηκα σφόδρα, ότι είμαι ατζέντης των Άγγλων και των Αμερικανών και άλλα απίθανα. Δύο χρόνια μετά, κάθε τετράχρονο και πεντάχρονο παιδί σε δημόσιο νηπιαγωγείο της χώρας κάνει αγγλικά δωρεάν στην δημόσια εκπαίδευση, χωρίς να χρειάζεται ο γονιός του να πληρώσει 80 ή 100 ή 150 € το μήνα για να κάνει το παιδί του αγγλικά. Αυτή πιστεύω ότι είναι μια αλλαγή που θα μείνει. Ποιος θα έρθει σε 10 χρόνια από σήμερα να πει, όχι, δεν θέλω τα παιδιά στα δημόσια νηπιαγωγεία να κάνουν αγγλικά;
Αυτή είναι μια θετική και πραγματική όπως λέτε εικόνα των ελληνικών πανεπιστημίων – από την άλλη υπάρχει μία τραγική εικόνα που έχει να κάνει με την λειτουργία των Eπαγγελματικών λυκείων. Με αφορμή το περιστατικό και την επιστολή-καταγγελία του καθηγητή από την Κεφαλονιά, υπήρξαν πολλές άλλες αναφορές που περιγράφουν μια μελανή εικόνα λειτουργίας και δράσης των ΕΠΑΛ σε όλη την Ελλάδα. Έχουμε λοιπόν δύο εντελώς αντίθετες εικόνες της εκπαίδευσης στην χώρα μας: από τη μία το Κολούμπια που έρχεται στην Ελλάδα και από την άλλη τα ΕΠΑΛ που βουλιάζουν στην βία και στις υποτυπώδεις συνθήκες εκπαίδευσης.
Όχι, δεν υπάρχουν αυτές οι δύο αντιφατικές εικόνες έτσι όπως τις περιγράφετε. Μπορεί να υπάρχουν δύσκολα περιστατικά σε κάποια σχολεία της χώρας -δεν διαχωρίζω τα ΕΠΑΛ- όταν υπάρχει έξαρση της βίας γενικώς, και όχι μόνο στην Ελλάδα, την οποία πολλοί επιστήμονες συνδέουν και με τον εγκλεισμό στον οποίο μας οδήγησε η πανδημία.
Πράγματι, όλοι διάβασαν την επιστολή του καθηγητή, δεν ξέρω όμως αν στη συνέχεια διάβασαν και την επιστολή του δεκαπενταμελούς και την επιστολή του συλλόγου διδασκόντων του σχολείου. Ξέρετε ότι το σχολείο αυτό έχει διακριθεί σε διεθνή διαγωνισμό; Πρέπει να βλέπουμε σφαιρικά ένα ζήτημα. Σαφώς και υπάρχουν διάφορα περιστατικά, αλλά γι’ αυτό και υπάρχουν ειδικά εργαλεία. Αν υπήρχε στενότερη συνεργασία με τον σύλλογο διδασκόντων και με τα στελέχη εκπαίδευσης, θα είχε πιθανότατα αποφευχθεί η ατυχής έκβαση με τον συγκεκριμένο καθηγητή.
Πολλές φορές αναδεικνύονται μεμονωμένα περιστατικά, εκεί που θέλει προσοχή είναι να μην γενικεύουμε, να τα βλέπουμε ασφαλώς και να τους δίνουμε την δέουσα προσοχή, αλλά αυτά δεν πρέπει να αμαυρώνουν την συνολική εικόνα. Στα επαγγελματικά λύκεια και τα δημόσια ΙΕΚ γίνεται μία εξαιρετική δουλειά. Είναι ένας χώρος που σταδιακά ανοίγει πολλά υποσχόμενες επαγγελματικές διεξόδους για τα παιδιά. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Ένα από τα μεγαλύτερα σε ζήτηση επαγγέλματα σήμερα στη χώρα είναι οι κατασκευαστές ιστοσελίδων. Επειδή δεν έχουμε πολλούς νέους με αυτή την ειδικότητα, οι εργοδότες καταλήγουν να προσλαμβάνουν υπαλλήλους από το εξωτερικό. Εμείς εντοπίσαμε αυτή την ανάγκη στην αγορά και προσφέρουμε πλέον αυτή την ειδικότητα σε σχεδόν 50 δημόσια ΙΕΚ της χώρας. Έχει ολοκληρωθεί ήδη ο πρώτος χρόνος, φοιτούν ήδη στον δεύτερο και σε λίγο καιρό εκατοντάδες νέες και νέοι θα κατακλύσουν την αγορά σε μία ειδικότητα που είναι πάρα πολλά υποσχόμενη. Αυτή είναι μια δομική αλλαγή, πρώτα εξετάζουμε τις ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς και μετά διαμορφώνουμε τις προσφερόμενες ειδικότητες στις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
