«Από την Β΄ Βατικανή (1965) στην Πανορθόδοξη Σύνοδο (Κρήτη 2016)»*
του Πρωτοπρεσβυτέρου Πέτρου Χιρς*
Αιδεσιμολογιώτατε εκπρόσωπε του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών,
Σεβαστοί Πατέρες,
Κύριε Πρόεδρε της Διακιδείου Σχολής Λαού Πατρών,
Αγαπητοί μου,
* Διάλεξη που δόθηκε στη Διακίδειο Σχολή Λαού Πατρών, στις 18.5.2016.
* Ο πρωτοπρεσβύτεροςπ. Πέτρος Heers (Χιρς) είναι αμερικανικής καταγωγής, ανατραφείς σε οικογένεια αγγλικανού ιερέα στις ΗΠΑ, ο οποίοςμετεστράφη στην Ορθοδοξία μαζί με μεγάλο αριθμό ενοριτών του. Ο π. Πέτρος βαπτίστηκε Ορθόδοξος στην Ι. Μ. Αγ. Παύλου Αγ. Όρους, είναι απόφοιτος τηςΘεολογικής Σχολήςτου Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού διπλώματος στον τομέα της Δογματικής. Είναι ιδρυτής και πρώτος επιμελητής του περιοδικού Divine Αscent, AJournalofOrthodoxFaith και συγγραφέας θεολογικών άρθρων. Συνέγραψε το βιβλίο TheMissionaryofModernEcumenism : MilestoneLeadingupto 1920 και μετέφρασε στα αγγλικά το «Βίος του Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, του ιερομονάχου Ισαάκ (του Λιβανέζου). Υπηρετεί ως εφημέριος στην ενορία του Προφήτου Ηλιού Πετροκεράσων Χαλκιδικής της Ι. Μητροπόλεως Ιερισσού. Έχει 5 παιδιά. Η διδακτορική του διατριβή έχει εκδοθεί με τίτλο: «Ἡ ἐκκλησιολογικὴ ἀναθεώρηση τῆς Β΄ Βατικανῆς Συνόδου μία Ὀρθόδοξη διερεύνηση τοῦ Βαπτίσματος καὶ τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὸ Διάταγμα περὶ Οἰκουμενισμοῦ» (www.grigorisbooks.gr/product/1661/7977-7952).
.
[1]M. Brun, «O αντίκτυπος της Β′ Βατικάνειας Συνόδου στην Όρθόδοξη Εκκλησία», Θεολογία, 86(2015), 223.
[2]M. Brun, «O αντίκτυπος της Β′ Βατικάνειας Συνόδου στην Όρθόδοξη Εκκλησία», Θεολογία, 86(2015), 231, 234.
[3] βλ. Ορθόδοξος Τύπος, 304/10.2.1978, σ. 3
[4] “Council Coming for Orthodox”, interview by Desmond O’Grady, The National Catholic Reporter, in the January 21, 1977.
[5]M. Brun, «O αντίκτυπος της Β′ Βατικάνειας Συνόδου στην Όρθόδοξη Εκκλησία», Θεολογία, 86(2015), 223-224.
[6] βλ. Ορθόδοξος Τύπος, 304/10.2.1978, σ. 3
[7] Η Γ΄ ΠΠΔ (Σαμπεζύ 1986) δεν τόλμησε ούτε τον όρο «ετερόδοξοι χριστιανοί» να υιοθετήσει! Σύμφωνα με τα πρακτικά ο Όρους Λιβάνου Γεώργιος πρότεινε: «θα ήμην έτοιμος να προτείνω: “ετερόδοξοι χριστιανοί”, αλλά δυνάμεθα ίσως να εύρωμεν μετριοπαθεστέραν διατύπωσιν». Ο πρόεδρος Μύρων Χρυσόστομος: «Ας αποφύγω-μεν την χρήσιν του όρου “ετερόδοξοι”»! (Συνοδικά ΙΧ, σ. 251).
[8] UnitatisRedintergratto §§ 3, 4, και Π. Χίρς, Η εκκλησιολογική αναθεώρηση της Β΄ Βατικανής Συνόδου, εκδ. UncutMountain Press, 2014, σ. 287-292.
[9] Σύμφωνα με την απόφαση των Προκαθημένων (21-28.1.2016) θα προσκληθούν να παραστούν ως εκπρόσωποι α) δύο εκ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, β) ένας εκ της Κοπτικής Εκκλησίας, γ)ένας εκ της Εκκλησίας της Αἰθιοπίας, δ)ένας εκ της Αρμενικής Εκκλησίας του Ετσμιατζίν, ε)ένας εκ του Καθολικοσάτου της Κιλικίας, στ)ένας εκ της Συροϊακωβιτικής Εκκλησίας, ζ) ένας εκ της Αγγλικανικής Εκκλησίας, η) ο Ἀρχιεπίσκοπος των Παλαιοκαθολικών της Ενώσεως της Ουτρέχτης, θ)ένας εκ της Παγκοσμίου Λουθηρανικής Ομοσπονδίας, ι)ο Γενικός Γραμματεας του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και ο Διευθυντής της ΕπιτροπήςΠίστις και Τάξιςτου Συμβουλίου, ια)ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, ιβ) ο Γενικός Γραμματεας του Συμβουλίου Εκκλησιών Μέσης Ανατολής, και ιγ) ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας.
[10] Η επίσημη εξήγηση που δόθηκε στους επισκόπους απὸ τη Θεολογικὴ Επιτροπή, για να εξηγήσει αυτὴ την αλλαγή, δείχνει ότι επινοήθηκε ώστε να συμφωνεῖ με τη νέα θεώρηση αυτών καθαυτών των Μη-Ρωμαιοκαθολικών μυστηρίων και κοινωνιών. Η Επιτροπὴ είπε ότι η αλλαγὴ αυτὴ έγινε «έτσι ώστε ἡ έκφραση να συμφωνεί καλύτερα με την επιβεβαίωση περὶ των εκκλησιαστικών στοιχείων που βρίσκονται αλλαχού [δηλ. σε άλλες εκκλησιαστικὲς κοινότητες]». Sullivan, “The Significance of the Vatican II Declaration that the Church of Christ ‘Subsists in’ the Roman Catholic Church” σ. 274. Επίσης, η προπαρασκευαστικὴ Επιτροπὴ της Συνόδου, στην εναρκτήρια συνεδρίασή της το 1962, έκανε τις ακόλουθες δηλώσεις στο σχῆμα DeEcclesia: «Η Ρωμαιοκαθολικὴ εκκλησία είναι το Μυστικὸ Σώμα του Χριστού. . . και μόνον αυτή, η Ρωμαιοκαθολική, έχει το δικαίωμα να αποκαλείται Εκκλησία» (Βλ. Sullivan, “The Significance of the Vatican II Declaration that the Church of Christ‘Subsists in’ the Roman Catholic Church”, σ. 273).
[11] Για παράδειγμα, ο πάπας Πίος XII κατέστησε εξαιρετικὰ σαφές, τόσο στην Εγκύκλιο MysticiCorporis (1943) όσο και στην Humanigeneris (1950), ότι το Μυστικὸ Σώμα τού Χριστού, η Εκκλησία του Χριστού και η Ρωμαιοκαθολικὴ Εκκλησία είναι ένα και το αυτὸ πράγμα.
[12]LumenGentium 8.
[13] Τσομπανίδης, Στυλιανός Χ., Η Διακήρυξη “DominusIesus” και η Οικουμενική Σημασία της. Πουρναρά: Θεσσαλονίκη, 2003 Τσομπανίδης, σσ. 122-123..
[14] Τσομπανίδης, Η Διακήρυξη DominusIesus, 82
[15] Βλ. τη δήλωση της Συνελεύσεως περὶ Δόγματος και Πίστεως, DominusIesus.
[16] Αυτὸ είναι προφανές, λόγου χάριν, στην UR 15α: «δια της τελέσεως της Θείας Ευχαριστίας σε κάθε μία απ’ αυτὲς τις [Ορθόδοξες] Εκκλησίες, η Εκκλησία του Θεού κτίζεται και αυξάνει η αίγλη της».
[17] Francis A. Sullivan, S.J., “The Significance of the Vatican II Declaration that the Church of Christ ‘Subsists in’ the Roman Catholic Church,” σ. 283 (έμφαση του γράφοντος). Σύμφωνα επίσης με τον Ι. Σπιτέρη, «απὸ [την ἐγκύκλιο UUS] προκύπτει μία νέα έννοια της Εκκλησίας που συνίσταται απὸ μία κοινωνία Εκκλησιῶν, στην οποία, κατὰ κάποιον τρόπο, ανήκουν όλες οι χριστιανικὲς Εκκλησίες» (Ι. Σπιτέρης, «Η Καθολικὴ Εκκλησία και οι άλλες χριστιανικὲς Εκκλησίες», Θ. Κοντίδης (επιμ.), Ο Καθολικισμός, Αθήνα 2000, σ. 246).
[18] Βλ: http://www.amen.gr/article/ypomnima-tou-mitropoliti-messinias-gia-to-panorthodokso-keimeno-sxeseis-tis-orthodoksou-ekklisias-pros-ton-loipon-xristianikon-kosmon.
[19] The Orthodox Word,Nov.-Dec. 1976 (71), 184-195 (http://orthodoxinfo.com/ecumenism/towards.aspx).
[20] βλ. Ορθόδοξος Τύπος, 304/10.2.1978, σ. 4.
