Πανελλήνιες 2025: Η επιλογή του θέματος της Έκθεσης στις Πανελλαδικές Εξετάσεις ήρθε να αναδείξει μια σκληρή αντίφαση: σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δομείται πάνω στη μηχανική επανάληψη, την πίεση της ύλης και τη συμμόρφωση, ζητείται από τους μαθητές να μιλήσουν για τη δημιουργική σκέψη που καθημερινά καταπνίγεται.
Ο Χρήστος Αναστασιάδης, είναι εκπαιδευτικός μέλος του Δ.Σ. του Ζ΄Σ.Ε.Π.Ε. Θεσσαλονίκης, Υπεύθυνος του Τομέα Εκπαίδευσης του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Θεσσαλονίκης και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του Κινήματος Δημοκρατίας, καταθέτει μια κριτική ματιά για το πώς το σημερινό σχολείο μοιάζει να ζητά από τους μαθητές αυτό που συστηματικά τούς αφαιρεί: τη φαντασία, την ελευθερία, τη δύναμη να βλέπουν πέρα από τις «σωστές» απαντήσεις. Μέσα από το δικό του βλέμμα, αναδεικνύεται το ερώτημα που αφορά όλους μας: αν θέλουμε μαθητές του μέλλοντος που θα εκτελούν οδηγίες ή πολίτες που θα ονειρεύονται και θα δημιουργούν ελεύθερα.
Δείτε επίσης Πανελλήνιες 2025: Επικό σχόλιο! «Με πήρε ο ύπνος»
Aναλυτικά όλα όσα αναφέρει σε άρθρο του:
Για το Θέμα της Έκθεσης : «Δημιουργικότητα με φόρμες, ρουμπρίκες και καταστολή δεν γίνεται! Το σχολείο φοβάται αυτό που ζητά υποκριτικά: τη δημιουργική σκέψη»
Την ώρα που ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα παραπαίει υπό το βάρος της τυποποίησης, της αποστήθισης και των εξετάσεων – σφαγείων, κάποιοι θεώρησαν λογικό να ζητήσουν από μαθητές να γράψουν έκθεση για… τη δημιουργικότητα!
Μα πώς να μιλήσει κανείς για δημιουργικότητα σε ένα σχολείο που τη σβήνει, διώκει μεθοδικά; Πώς να ανθίσει η φαντασία σε μια αίθουσα όπου βασιλεύουν η υπερβολική ύλη, η μηχανική επανάληψη, η παπαγαλία και η υποταγή στη «σωστή» απάντηση;
Ακόμα και η προσχολική εκπαίδευση – που θα έπρεπε να είναι ένας χώρος ανάπτυξης ελευθερίας, παιχνιδιού, δημιουργικότητας και πειραματισμού – σχολειοποείται, μετατρέπεται σιγά-σιγά σε προθάλαμο εξεταστικού ανταγωνισμού. Αντί να ενισχύσουμε τη δημιουργική σκέψη, τη συναισθηματική νοημοσύνη και τη φαντασία των παιδιών, τα βομβαρδίζουμε με δείκτες, στόχους, ρουπρίκες, αξιολογήσεις και «μαθησιακά αποτελέσματα».
Κι όσο μιλούν για «δημιουργικότητα», κατεδαφίζουν την καλλιτεχνική παιδεία. Τα εικαστικά, η μουσική, το θέατρο, (ακόμη και η λογοτεχνία μέχρι πρόσφατα), απαξιώνονται και συρρικνώνονται, λες και δεν είναι αυτά που καλλιεργούν το πνεύμα και τη φαντασία. Η τέχνη εκτοπίζεται, επειδή είναι επικίνδυνη: γεννά ερωτήματα, αναζητήσεις, αντιστάσεις.
Η υποκρισία κορυφώνεται όταν, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, καλούμε τους μαθητές να εκφράσουν τις απόψεις τους για την ίδια τη δημιουργικότητα που τους έχουμε στερήσει! Τους ζητάμε να γράψουν «ελεύθερα», ενώ καθημερινά τούς μαθαίνουμε να σκέφτονται με περιορισμούς και να υπακούν σε κουτάκια αξιολόγησης. Ακόμη και η έκθεση περί δημιουργικότητας θα ακολουθήσει συγκεκριμένες «οδηγίες συγγραφής» τόση η υποκρισία του εκπαιδευτικού συστήματος και των εμπνευστών του.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται σε κουτάκια και διώκονται όταν τολμούν να εκφραστούν ελεύθερα, κριτικά ή να διδάξουν πέρα από τη στενή ύλη. Η κυβέρνηση, αντί να συνθέσει απόψεις, να εμπιστευτεί και να στηρίξει τους παιδαγωγούς, καταφεύγει στον αυταρχισμό, στη φίμωση και στην πειθαρχική καταστολή.
Η εκπαίδευση χρειάζεται ριζική ανατροπή – όχι επιφανειακές «προσκλήσεις δημιουργίας». Όσο το σχολείο λειτουργεί ως μηχανισμός συμμόρφωσης και αναπαραγωγής, κάθε αναφορά στη δημιουργικότητα δεν είναι απλώς ειρωνική. Είναι ύβρις.
Τι είδους “μαθητές του μέλλοντος” θέλουμε – υπάκουους εκτελεστές ή δημιουργικούς ενεργούς πολίτες; Μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι; Ή μήπως ήρθε η ώρα να υπερασπιστούμε το δικαίωμα των παιδιών να σκέφτονται, να φαντάζονται και να δημιουργούν ελεύθερα – και μαζί με αυτά, να υπερασπιστούμε και τους ανθρώπους που αγωνίζονται καθημερινά για μια αμεσοδημοκρατική παιδεία , σκέψης και τέχνης;
Δείτε επίσης Πανελλήνιες 2025: Εύκολα ή δύσκολα τα θέματα Έκθεσης ΓΕΛ;