Γιατί δεν αποδίδονται οργανικές θέσεις στα Πειραματικά και Πρότυπα σχολεία;

Στον δημόσιο διάλογο για το εργασιακό καθεστώς των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία έχει ακουστεί η άποψη πως η απόδοση οργανικών θέσεων στους εκπαιδευτικούς αυτούς θα επιστρέψει τα σχολεία στην προ του 2011 κατάσταση, όταν οι εκπαιδευτικοί, κατέχοντας οργανική θέση στο Πειραματικό σχολείο, δεν είχαν κίνητρο για να παραγάγουν πρόσθετο εκπαιδευτικό έργο, όπως απαιτούσε ο ιδιαίτερος τύπος σχολείου στο οποίο υπηρετούσαν. Ως απάντηση στην παραπάνω άποψη θα πρέπει να διευκρινιστούν τα εξής:

Σαλονικίδης Δημήτριος, Επί Θητεία Φιλόλογος, 1ο Πειραματικό ΓΕ.Λ. Θεσσαλονίκης Χριστοπούλου Μαρία, Επί Θητεία Αγγλικής Φιλολογίας, Πειραματικό ΓΕ.Λ. Πατρών

α. ο λόγος για τον οποίο οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούσαν πριν το 2011 ενδεχομένως να μην ενδιαφέρονταν για την παραγωγή πρόσθετου εκπαιδευτικού έργου δεν ήταν το ότι κατείχαν οργανική θέση σε αυτό και άρα είχαν δεδομένη και ασφαλή τη θέση τους, αλλά το ότι δεν είχαν κάποιο κίνητρο για να το πράξουν. Με το τότε ισχύον πλαίσιο λειτουργίας των Πειραματικών οι εκπαιδευτικοί περνούσαν από μια αρκετά «χαλαρή» αξιολόγηση για να αποκτήσουν θέση στα Πειραματικά και δεν υφίστατο καμία αξιολόγηση κατά τη διάρκεια της υπηρέτησής τους σε αυτά. Αντίθετα μια ενδελεχής αξιολόγηση για την απόκτηση οργανικής θέσης στα ΠΠΣ, με πολλά και αντικειμενικά μετρήσιμα κριτήρια (όχι μόνο αυξημένα τυπικά προσόντα σπουδών, αλλά και επιστημονικό και εκπαιδευτικό έργο), που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο επέμβασης σε όσους διεξάγουν την αξιολόγηση, αλλά και μια περιοδική αξιολόγηση ανά τετραετία, όπως προβλέπεται από το παρόν σχέδιο νόμου, λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλείδα για την παραγωγή υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικού έργου από όσους θα υπηρετούν με οργανική θέση σε αυτά. Με άλλα λόγια, ο εκπαιδευτικός που θα υπηρετεί με οργανική θέση στα σχολεία αυτά, αφότου έχει περάσει μια τέτοια αξιολόγηση και γνωρίζοντας ότι στο τέλος της τετραετίας θα πρέπει να παρουσιάσει ένα συγκεκριμένο έργο και να αξιολογηθεί επ’ αυτού (έστω κι αν δεν χάσει την οργανική του) δεν είναι τόσο εύκολο να παραμείνει άπρακτος για όλη την τετραετία. Άλλωστε και κατά το παρόν σχέδιο νόμου μόνο το 1/3 της αξιολόγησης στο τέλος της τετραετίας αφορά τις δράσεις του εκπαιδευτικού μέσα στο Πειραματικό – τα υπόλοιπα 2/3 αφορούν την υπηρεσιακή του ικανότητα και το διδακτικό του έργο, άξονες που αφορούν όλους τους εκπαιδευτικούς κάθε τύπου σχολείου και για τους οποίους δεν χρειάζεται κάποια ξεχωριστή δράση του εκπαιδευτικού ενός Πειραματικού σχολείου.
β. αν υποθέσουμε ότι η διαμορφωτικού – πλέον – τύπου αξιολόγηση των υπηρετούντων με οργανική στα Πειραματικά και Πρότυπα σχολεία δεν αποτελεί κίνητρο για προσωπική βελτίωση και παραγωγή πρόσθετου εκπαιδευτικού έργου, τότε αμφισβητούμε εν γένει τη διαμορφωτικού τύπου αξιολόγηση, που προβλέπεται πλέον για όλους τους εκπαιδευτικούς και που είναι η κυρίαρχη τάση στα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης, όπου η αξιολόγηση δεν συνδέεται με απώλεια της θέσης του εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο.
γ. αν υποθέσουμε ότι οι οργανικές λειτουργούν ως κίνητρο «επανάπαυσης» ενός εκπαιδευτικού, τότε θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί των άλλων ειδικού τύπου σχολείων (Μουσικών, Καλλιτεχνικών, Μουσικών, Διαπολιτισμικών) που υπηρετούν σε αυτά με οργανική θέση είναι
«επαναπαυμένοι», αδρανείς, δεν προσφέρουν τίποτε στα σχολεία αυτά, τα οποία μάλιστα υπολειτουργούν! Φυσικά η πράξη αποδεικνύει το αντίθετο.

δ. με την ίδια λογική θα πρέπει και πάλι να δεχθούμε ότι από τη στιγμή που αφαιρέθηκε η αξιολόγηση των υπηρετούντων με θητεία στα Πειραματικά το 2015, έπαυσαν οι εκπαιδευτικοί των σχολείων αυτών να παραγάγουν εκπαιδευτικό έργο και τα σχολεία άρχισαν να επιστρέφουν στην προ του 2011 κατάσταση. Και πάλι η πραγματικότητα διαψεύδει αδιαμφισβήτητα τον ισχυρισμό αυτό. Δεν έχει κανείς παρά να επισκεφθεί τις ιστοσελίδες των σχολείων αυτών, για να διαπιστώσει αν έπαυσαν να παράγουν εκπαιδευτικές δράσεις μετά το 2015. Επιπλέον το αμείωτο – ή μάλλον αυξανόμενο – ακόμη και μετά το 2015 ενδιαφέρον των γονέων για συμμετοχή των παιδιών τους στην κλήρωση θέσεων για τα Πειραματικά αποδεικνύει και πάλι ότι τα σχολεία αυτά δεν έπαυσαν να αποτελούν πόλο έλξης για γονείς και μαθητές.
ε. ο φόβος ότι τα Πειραματικά σχολεία, εφόσον θεσμοθετηθούν οργανικές θέσεις σε αυτά, θα γίνουν και πάλι ελκυστικά για εκπαιδευτικούς που θα τα θεωρούν ως μια ευκαιρία να αποκτήσουν μια οργανική θέση και μάλιστα μέσα σε μεγάλα αστικά κέντρα είναι ανυπόστατος. Αυτό μπορεί να συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά δεν οφειλόταν τόσο στην ύπαρξη οργανικών θέσεων, όσο στο γεγονός ότι υπήρχε σημαντικότατη μείωση ωραρίου για τους υπηρετούντες σε αυτά – κάτι που δεν προβλέπεται πλέον.
στ. θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως οι εκπαιδευτικοί των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων είναι κι αυτοί εργαζόμενοι με τον προσωπικό και οικογενειακό τους προγραμματισμό, με προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες που τους αναγκάζουν να αναζητούν κι αυτοί μια εργασιακή ασφάλεια. Το να υπηρετούν χωρίς οργανική θέση στα σχολεία αυτά, υπό συνεχή αξιολόγηση, χωρίς καμία άλλη δυνατότητα επαγγελματικής βελτίωσης (π.χ. αποσπάσεις ή κατάληψη θέσεων ευθύνης έστω και για περιορισμένο χρονικό διάστημα) δείχνει ότι το Υπουργείο τους αντιμετωπίζει ως μια ξεχωριστή κατηγορία εκπαιδευτικών που θα πρέπει να είναι απολύτως ταγμένοι και αφιερωμένοι στην υπηρεσία τους στα Πειραματικά, σαν να πρόκειται για κάποιο ύψιστο λειτούργημα που όμοιό του δεν υπάρχει στον εκπαιδευτικό χώρο! Καλό θα είναι να επικρατήσει μια πιο μετριοπαθής λογική: ναι, οι εκπαιδευτικοί των Πειραματικών και Προτύπων αναμφίβολα πρέπει να είναι άνθρωποι με ιδιαίτερα και αυξημένα επαγγελματικά προσόντα, αλλά δεν παύουν να είναι και εργαζόμενοι με προσωπική και οικογενειακή ζωή, αλλά και με φιλοδοξίες για επαγγελματική ανάπτυξη και βελτίωση (αλήθεια, από πότε αυτό θεωρείται αρνητικό για έναν εργαζόμενο;)
Με όλα τα παραπάνω θέλουμε να αποδείξουμε το αυτονόητο: τα Πειραματικά και Πρότυπα σχολεία δεν θα επιστρέψουν στην προ του 2011 κατάσταση, αν δοθούν στους υπηρετούντες σε αυτά οργανικές θέσεις, αλλά, αντίθετα, αν καταδικαστούν αυτοί σε μια πρωτοφανή για τα εκπαιδευτικά και γενικότερα εργασιακά δεδομένα ανασφάλεια, η οποία θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για εκπαιδευτικούς με μεράκι, όρεξη και προσόντα να υπηρετήσουν σε αυτά.
Ελπίζουμε να μην γίνουμε μάντεις κακών, αλλά η παντελής απουσία κινήτρων για τους εκπαιδευτικούς των ΠΠΣ και κυρίως οργανικής θέσης σε αυτά με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει στην αποψίλωσή τους από έμπειρους και ικανούς εκπαιδευτικούς που τώρα τα υπηρετούν με θητεία (καθώς, εφόσον καταλάβουν σύμφωνα με τον προτεινόμενο νόμο οργανική θέση σε άλλο σχολείο του ΠΥΣΔΕ/ΠΥΣΠΕ που υπηρετούν, πολύ πιθανόν να τα εγκαταλείψουν) και ταυτόχρονα θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για άλλους ικανούς και με προσόντα εκπαιδευτικούς να υποβάλλουν αίτηση για θητεία σε αυτά – με αποτέλεσμα στα ΠΠΣ να καταλήξουν τελικά εκπαιδευτικοί χαμηλότερων προσόντων που μόνο τους κίνητρο θα είναι ίσως η υπηρέτηση, έστω και με θητεία, σε σχολείο του αστικού κέντρου όπου διαμένουν – αν και η απώλεια μορίων μετάθεσης κατά τη θητεία τους κατά πάσα πιθανότητα θα λειτουργήσει αποτρεπτικά και γι’ αυτούς….