Μια σπουδαία πρωτοβουλία ανέλαβαν οι μαθητές της ΣΤ΄ τάξης του 16ου Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου, οι οποίοι παρουσίασαν τα αποτελέσματα μιας δικής τους έρευνας με θέμα τη συναίνεση, στο πλαίσιο του φεστιβάλ WOW – Women of the World – Athens 2025. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 7 Απριλίου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με συμμετοχές από σχολεία όλης της Ελλάδας.

Με σύνθημα «Ας μιλήσουμε για τη Συναίνεση», τα παιδιά από το Ρέθυμνο ένωσαν τη φωνή τους με συνομήλικούς τους από διαφορετικές περιοχές της χώρας, παρουσιάζοντας ένα πρωτότυπο και ουσιαστικό έργο που δημιουργήθηκε με βάση τις δικές τους παρατηρήσεις και απορίες γύρω από την έννοια της συναίνεσης στην καθημερινή ζωή.
Πώς σχεδιάστηκε η μαθητική έρευνα

Η ερευνητική εργασία ξεκίνησε με συζητήσεις και αναζητήσεις μέσα στην τάξη σχετικά με το τι σημαίνει συναίνεση και πώς αυτή εφαρμόζεται στις διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών. Οι μαθητές και οι μαθήτριες σχεδίασαν ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο στη συνέχεια διανεμήθηκε σε συμμαθητές και παιδιά άλλων σχολείων του Ρεθύμνου.

Συνολικά συγκεντρώθηκαν 176 απαντήσεις από παιδιά ηλικίας 11 έως 16 ετών, εκ των οποίων 93 ήταν κορίτσια και 83 αγόρια. Στόχος της έρευνας ήταν να καταγραφεί η αντίληψη των παιδιών για τη σημασία της συγκατάθεσης, η ικανότητά τους να θέτουν όρια, αλλά και ο βαθμός στον οποίο νιώθουν άνετα να εκφράζουν τη διαφωνία τους.

Τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας

Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν θετικά αλλά και ανησυχητικά στοιχεία. Η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων συμφώνησε πως είναι σημαντικό να ζητείται η συναίνεση και να γίνονται σεβαστά τα όρια των άλλων. Ωστόσο, ένα ποσοστό 5% απάντησε ότι δεν θεωρεί σημαντική αυτή τη διαδικασία, ούτε απαραίτητο να λαμβάνεται υπόψη η προσωπική απόφαση του άλλου.

Ακόμη πιο προβληματικό είναι το γεγονός ότι το 24% των παιδιών δήλωσαν πως δυσκολεύονται να αρνηθούν ή να πουν «όχι» όταν κάτι δεν τους βρίσκει σύμφωνους. Παράλληλα, το 46% των ερωτηθέντων απάντησαν πως, σε περίπτωση που κάποιος αρνηθεί να συμμετάσχει σε κάτι, θα προσπαθούσαν να τον μεταπείσουν, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει άσκηση πίεσης. Επίσης, το 12% ανέφερε πως θα απαντούσε θετικά σε κάτι που δεν επιθυμεί, μόνο και μόνο επειδή ένιωθε άβολα να πει «όχι».

Τα παραπάνω στοιχεία υπογραμμίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της αυτοέκφρασης και της ενσυναίσθησης, ιδίως μέσα από τον χώρο του σχολείου.

Η παρουσίαση στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Στον εντυπωσιακό χώρο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, οι μαθητές του 16ου Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου παρουσίασαν την έρευνά τους μέσα από ένα σύντομο βίντεο και στη συνέχεια μίλησαν με σαφήνεια για τη μεθοδολογία, τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά τους.

Μέσα από τα λόγια τους, αναδείχθηκε η σημασία που έχει για τα ίδια τα παιδιά να μιλούν ανοιχτά για θέματα που αφορούν τα όριά τους, τις σχέσεις με τους φίλους τους και τη δυνατότητα να εκφράζουν τη γνώμη τους χωρίς φόβο. Η όλη εμπειρία αποτέλεσε για τους συμμετέχοντες μια ευκαιρία να εκπαιδευτούν αλλά και να εκπαιδεύσουν, δίνοντας το παράδειγμα του διαλόγου από μαθητές προς μαθητές.
Το μήνυμα των παιδιών: «Η συναίνεση κάνει τον κόσμο καλύτερο»

Κλείνοντας την παρουσίασή τους, τα παιδιά πρότειναν περισσότερες συζητήσεις για τη συναίνεση μέσα στην τάξη, αξιοποιώντας βιωματικές ιστορίες, προγράμματα και δράσεις. Όπως σημείωσαν χαρακτηριστικά, «η συναίνεση στη ζωή μάς βοηθά να καταλάβουμε τους άλλους ανθρώπους, ο κόσμος νιώθει ελεύθερος να εκφράζει αυτό που θέλει και έτσι γίνεται καλύτερος, χωρίς καταπίεση και βία».

Η πρωτοβουλία αυτή του 16ου Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου δεν είναι απλώς ένα σχολικό πρότζεκτ. Είναι μια έμπρακτη απόδειξη πως όταν δίνουμε φωνή στα παιδιά, μπορούν να γίνουν φορείς αλλαγής και να καλλιεργήσουν έναν κόσμο με περισσότερη κατανόηση, σεβασμό και ισότητα.