Πίσω από τον πολύ παραπλανητικό τίτλο «Μια Νέα Αρχή στα » (ΜΝΑΕ) κρύβεται ένα χρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ Πρόγραμμα με αντιδραστικό και επικίνδυνο περιεχόμενο, τόσο για τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) στα οποία εφαρμόζεται την τρέχουσα σχολική χρονιά 2018- 2019, όσο για το μέλλον της Δημόσιας Ενιαίας και Δωρεάν Εκπαίδευσης στη χώρα μας.

Αντεπίθεση Των Εκπαιδευτικών

Με το ΜΝΑΕ γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια από το Υπουργείο Παιδείας, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) και το Ν.Π.Ι.Δ. ΝΟΗΣΙΣ για εμπέδωση της κουλτούρας αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης και εξοικείωση με τη διαφοροποίηση και κατηγοριοποίηση των σχολείων αρχικά στον πιο αδύναμο κρίκο, τα ΕΠΑΛ. Πατώντας πάνω στο, ως ένα βαθμό, ανταγωνιστικό περιβάλλον που έχει ήδη δημιουργηθεί στα ΕΠΑΛ, λόγω της ανασφάλειας και του φόβου των απολύσεων, επιχειρούν το σπάσιμο του ενιαίου χαρακτήρα των αναλυτικών προγραμμάτων και αντικατάσταση μιας στέρεας και δομημένης γνώσης, με δράσεις κάθε είδους. Οι δράσεις αυτές θα αξιολογούνται ως προς το αν θα προωθούν την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα και την προσαρμογή του σχολείου στις ανάγκες και τις δυνατότητες της τοπικής κοινωνίας. Μετά τη θεματική εβδομάδα στα Γυμνάσια, είναι ένα ακόμα βήμα προς την παιδαγωγική και οικονομική αυτονομία της σχολικής μονάδας με τελικό στόχο την πλήρη ιδιωτικοποίησή της.

Το Πρόγραμμα ΜΝΑΕ είναι μέρος του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου για την Αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας (2016). Το στρατηγικό πλαίσιο μετά την «αναβάθμιση» του Επαγγελματικού ρόλου των ΕΠΑΛ κυρίως μέσω του θεσμού της Μαθητείας, επιχειρεί σήμερα την ανάδειξη και την υποστήριξη του Κοινωνικού ρόλου των ΕΠΑΛ με το πρόγραμμα «Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ». Ταυτόχρονα, προωθείται ο τρίτος άξονας του στρατηγικού πλαισίου που είναι η Συνεργασία –Δικτύωση και η Σύνδεση με την κοινωνία.

«Αναβάθμιση του Επαγγελματικού ρόλου των ΕΠΑΛ».

Το επιχείρημα ότι μέσω της μαθητείας θα ενταχθούν πιο εύκολα οι νέοι στην αγορά εργασίας ακούγεται σαν ανέκδοτο, τη στιγμή που οι μνημονιακές πολιτικές έχουν οδηγήσει στο κόκκινο την ανεργία στους νέους (πάνω από 60%) και διαλύουν πλήρως την παραγωγική βάση της χώρας. Στην πραγματικότητα ο θεσμός της Μαθητείας μετατρέπει το σχολείο σε γραφείο ενοικιάσεως εργαζομένων, εμπεδώνει τη ζούγκλα της αγοράς εργασίας και επιτρέπει στο δημόσιο να καλύπτει κενά χωρίς να κάνει μόνιμους διορισμούς.

«Ανάδειξη και υποστήριξη του Κοινωνικού ρόλου των ΕΠΑΛ».

Το ΜΝΑΕ σύμφωνα με τα λεγόμενα του Υπουργείου Παιδείας, έχει στόχο την «υποστήριξη» του πλέον αδύναμου κοινωνικά μαθητικού πληθυσμού των ΕΠΑΛ και τη διευκόλυνση της κοινωνικής κινητικότητας μέσα από τις παρακάτω δράσεις: α) Σύμβουλος καθηγητής και ψυχολόγος, β) Σχέδια δράσης, γ) Εναλλακτική ενισχυτική διδασκαλία.

Το πρόγραμμα ΜΝΑΕ πατάει σε μια πραγματικότητα. Στα ΕΠΑΛ βρίσκεται πράγματι το πιο αδύναμο κοινωνικά μαθητικό δυναμικό. Με μαθησιακές ιδιαιτερότητες και δυσκολίες, με μαθησιακά κενά που η αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος μέχρι σήμερα άφησε να διογκωθούν, με κοινωνικά, οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα πίσω από τους ίδιους τους μαθητές μας και τις οικογένειές τους.

Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος, της καταστροφής της παραγωγικής βάσης της χώρας, με άμεση συνέπεια την έκρηξη της ανεργίας και τη διαβίωση του 1/3 του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας. Είναι αποτέλεσμα των τριών μνημονίων και των περικοπών που αυτά έχουν φέρει. Οι μηδενικοί μόνιμοι διορισμοί εδώ και οκτώ χρόνια, η διαρκής προσπάθεια να καλυφθούν τα κενά με κόψιμο τμημάτων και ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ, η δημιουργία μεγάλων τμημάτων, η έλλειψη ενισχυτικής διδασκαλίας, το αυξημένο ωράριο, τα όλο και πιο αυξημένα διδακτικά, παιδαγωγικά και διοικητικά καθήκοντα των εκπαιδευτικών δημιουργούν μια κατάσταση εκρηκτική.

Ο Σύμβουλος καθηγητής και ψυχολόγος

Ο καθηγητής Σύμβουλος – για έναν αριθμό μαθητών, ουσιαστικά υπεύθυνος για όλα τα κοινωνικά προβλήματα που δημιούργησαν τα μνημόνια, με τη στήριξη του ψυχολόγου στην προσέγγιση των μαθητών του, πρέπει «να εντοπίσει τα ποικίλα προβλήματα που αναστέλλουν τη γνωστική πρόοδο των μαθητών», είναι υπεύθυνος «να παρέμβει δραστικά παραπέμποντας μαθητές και γονείς σε δομές, όπως το ΚΕΔΔΥ και το ΚΕΣΥΠ, σε περιπτώσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα …. και να δικτυώσει το σχολείο και τις οικογένειες των μαθητών με τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας της κοινότητας». Για να μπορέσει ο καθηγητής να αντεπεξέλθει στις νέες απαιτήσεις θα περάσει από ανάλογη επιμόρφωση για τη ψυχοκοινωνική στήριξη και τον θεσμό του Συμβούλου Καθηγητή, την οποία έχει αναλάβει το Ι.Ε.Π.. Επιπλέον αυτή η «καινοτόμος δράση» του Συμβούλου Καθηγητή έχει όλα τα χαρακτηριστικά της αξιολόγησης όπως αυτή ψηφίστηκε στο νόμο για τις Νέες Δομές Υποστήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου. Η δράση υλοποιείται μετά από απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων και με την

καθοδήγηση του συντονιστή παιδαγωγικής ευθύνης. Αφορά τακτικές συναντήσεις με τους μαθητές (στο κενό του εκπαιδευτικού), τήρηση ημερολογίου συναντήσεων, τακτικές και έκτακτες συναντήσεις όλων των Συμβούλων Καθηγητών με σκοπό την αξιολόγηση και την ανατροφοδότηση της δράσης με τον συντονισμό του ψυχολόγου. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς η ομάδα των Συμβούλων συνεδριάζει για την τελική αξιολόγηση της δράσης, η οποία αφού καθαρογραφεί κατατίθεται στο αρχείο του θεσμού, ως βοήθημα για τη νέα σχολική χρονιά.

Σχέδια Δράσης

Απέναντι στην κοινωνική απαξίωση των ΕΠΑΛ, οι εκπαιδευτικοί καλούνται να δημιουργήσουν εξωστρεφή Σχέδια Δράσης με βασικό στόχο «τη βελτίωση του κλίματος και της εικόνας του σχολείου, την προβολή θετικών μηνυμάτων στην τοπική κοινωνία, εν τέλει την προσέλκυση περισσότερων μαθητών…», «που προωθούν την καινοτομία, τη δημιουργικότητα, την επιχειρηματικότητα στα σχολεία…». Τη δράση διαχειρίζεται, συντονίζει και αξιολογεί το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών – ΝΟΗΣΙΣ. Το Ν.Π.Ι.Δ. ΝΟΗΣΙΣ επιλέγει μετά από αξιολόγηση τα Σχέδια Δράσης που μετά την παραλαβή των παραδοτέων, θα λάβουν και χρηματοδότηση μέχρι 2324,26 ευρώ, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την υλοποίηση των δράσεων και όχι για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη του σχολείου.

Πέρα από την υποχρηματοδότηση, στην οποία έχει εγκαταλειφθεί η δημόσια εκπαίδευση και ιδιαίτερα η Επαγγελματική Εκπαίδευση ο κύριος λόγος της κοινωνικής απαξίωσης των ΕΠΑΛ είναι η καταστροφή της οικονομίας. Κάποτε ο απόφοιτος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης έβρισκε αμέσως δουλειά. Σήμερα το ουσιαστικό πρόβλημα είναι ότι αυτά τα παιδιά δεν θα μπορέσουν να έχουν κανονική δουλειά και αυτό δεν αλλάζει με το να κάνουμε το ΕΠΑΛ χώρο προγραμμάτων, δράσεων και μαθητείας. Αυτό που θα καταφέρουμε με τα Σχέδια Δράσης είναι η αποδοχή της αξιολόγησης και η διαφοροποίηση των σχολείων, βασικό βήμα για την παιδαγωγική και οικονομική αυτονομία, την ελεύθερη επιλογή του σχολείου, τη μεταφορά της χρηματοδότησης κατά το εκπαιδευτικό κουπόνι (voucher) και εντέλει την πλήρη ιδιωτικοποίησή του.

Εναλλακτική Ενισχυτική Διδασκαλία

Αφορά στους μαθητές της Α’ τάξης ΕΠΑΛ στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά με ταυτόχρονη διδασκαλία δύο εκπαιδευτικών στην τάξη. Η υλοποίηση αυτής της δράσης έχει ήδη ξεκινήσει με την πρόσληψη αναπληρωτών σε κάθε ΕΠΑΛ. Η παρουσία του καθηγητή της ενισχυτικής διδασκαλίας στα σχολεία μας είναι μια πολύ θετική εξέλιξη παρά το απαράδεκτο γεγονός ότι σε πολλά σχολεία δεν υπάρχει ο βασικός καθηγητής του προγράμματος. Το πρόβλημα όμως είναι ότι πρόκειται για μια ακόμη δράση, η οποία χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ έως το 2020. Αυτό που έχει ανάγκη η εκπαίδευση και ιδιαίτερα η Επαγγελματική είναι μόνιμες δομές ενισχυτικής διδασκαλίας και στήριξης των μαθητών με μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών άμεσα.

Όλα αυτά που μας ζητάνε εκτός από το ότι δεν χωράνε στο 30ωρο αλλάζουν εντελώς και το  ρόλο του εκπαιδευτικού. Αφού μας κάνανε επόπτες εργασίας στην Μαθητεία, ζητάνε να γίνουμε πλασιέ προγραμμάτων και δράσεων για το καλό του προφίλ του σχολείου, θέλουν να μας κάνουν ακόμη και ψυχολόγους. Η πλειοψηφία των παρατάξεων στην ΟΛΜΕ και σε πολλές ΕΛΜΕ αρνούνται να τοποθετηθούν ξεκάθαρα ενάντια στην νεοφιλελεύθερη πολιτική που φέρνει στα σχολεία η ΜΝΑΕ και να καλέσουν τους συναδέλφους να μην συμμετέχουν. Δυστυχώς και αριστερές δυνάμεις, όπως το ΠΑΜΕ μετά τη συμμετοχή στη θεματική εβδομάδα στα Γυμνάσια, δεν

αρνούνται με απόλυτο τρόπο και τη συμμετοχή στη ΜΝΑΕ.

  • Καλούμε τους συλλόγους διδασκόντων να μην υποβάλλουν Σχέδια Δράσης, να αρνηθούν το ρόλο του Συμβούλου καθηγητή , να μην αναθέτουν αυτόν τον ρόλο σε άλλους εκπαιδευτικούς.
  • Καλούμε τα ΔΣ της ΟΛΜΕ και των ΕΛΜΕ να πάρουν ανάλογες αποφάσεις.