Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι – μια νευρολογική διαταραχή – η οποία προϋπάρχει, αλλά εμφανίζεται προς το τέλος της Α΄ δημοτικού, καθώς το σχολικό περιβάλλον λειτουργεί σαν χώρος μέσα στον οποίο εκφράζονται οι δυσκολίες των παιδιών και χαρακτηρίζεται από διαταραχές στη χρήση της γλώσσας, όπως… προφορική, η γραπτή και στους μαθηματικoύς υπολογισμούς.
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, διαθέτουν – μέση ή υψηλή νοημοσύνη – και συναισθηματική σταθερότητα, παρουσιάζοντας όμως δυσκολίες στο αντιληπτικό και εκφραστικό επίπεδο, γεγονός που επηρεάζει το επίπεδο της μάθησης. Τα παιδιά τα οποία εμφανίζουν ακουστικές αναπηρίες, νοητική καθυστέρηση, συναισθηματικές διαταραχές ή ζουν σε μειονεκτικό περιβάλλον, δεν χαρακτηρίζονται ως παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, παρά το γεγονός ότι εμφανίζουν μαθησιακά προβλήματα.
– Δυσκολία στην αντίληψη – δεξιάς και αριστερής πλευράς – τόσο στον εαυτό του, όσο και στους άλλους.
– Υπερκινητικότητα – με αποτέλεσμα – να μη μπορεί να συγκεντρωθεί σε κάτι για πολλή ώρα
– Δε θυμάται ακριβώς κάτι που του έχουμε πει γιατί ξεχνάει εύκολα
– Δυσκολία στην αλληλουχία γεγονότων και στον προσανατολισμό
– Αντιστροφή γραμμάτων και τοποθέτηση σε λάθος θέση
– Δυσκολία στην ανάγνωση
– Καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη
– Δυσκολία αντίληψης χρονικών εννοιών
– Δυσκολία στην επεξεργασία πληροφοριών
– Μειωμένη οπτική αντίληψη, η οποία δυσχεραίνει την αντίληψη και διάκριση μορφών, συμβόλων και σχημάτων.
– Δυσκολίες στην αντίληψη, την προσοχή, την κωδικοποίηση και τη συγκράτηση των πληροφοριακών ερεθισμάτων.
Είδη μαθησιακών δυσκολιών…
- ΔΥΣΛΕΞΙΑ
Η δυσλεξία αναφέρεται ως δυσκολία στην επεξεργασία του γραπτού λόγου με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στην ανάγνωση και στην εκμάθηση της ορθογραφίας των λέξεων. Σε αντίθεση με άλλες διαταραχές, η δυσλεξία είναι πολύ πιθανό να είναι κληρονομική.
Χρειάζεται ιδιαίτερο τρόπο διδασκαλίας, αλλά τα άτομα αυτά είναι πολύ χαρισματικά και επομένως τα παιδιά με δυσλεξία:
– Δυσκολεύονται στην ανάγνωση, η οποία είναι συλλαβιστή
– Προσθέτουν φωνήματα συλλαβές η λέξεις κατά την ανάγνωση
– Συγχέουν γράμματα η λέξεις, όταν μοιάζουν ακουστικά η οπτικά μεταξύ τους (α→ο, β→Δ, μόνος→νόμος κλπ)
– Χάνουν τη σειρά καθώς διαβάζουν
– Αδυνατούν να κατανοήσουν και να αφηγηθούν αυτό που διαβάζουν
– Εμφανίζουν «καθρεφτική ανάγνωση» (φως/σώφ, Αχ, χα)
– Κάνουν πολλά ορθογραφικά λάθη
– Παραλείπουν, αντιμεταθέτουν και αντικαθιστούν γράμματα-λέξεις-συλλαβές
– Το γραπτό τους έχει πολλές μουντζούρες
– Γίνεται ακατάλληλη χρήση των σημείων στίξης
– Αντικαθιστούν λέξεις με άλλες συγγενικής σημασίας
– Παραλείπουν κεφαλαία γράμματα ή κάνουν εναλλαγή με τα πεζά
– Δυσκολεύονται να κάνουν αριθμητικές πράξεις
– Δυσκολεύονται στην εκμάθηση της προπαίδειας
– Αδυνατούν να επιλύσουν προβλήματαΔυσκολεύονται στο χωροχρόνο
- ΔΥΣΑΡΙΘΜΗΣΙΑ
Είναι δυσκολία στην εκμάθηση μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων.
Η δυσαριθμησία μπορεί να είναι:
- Αναπτυξιακή-εξελικτική, όταν εμφανίζεται στο αρχικό στάδιο εκμάθησης μαθηματικών εννοιών του παιδιού
- Επίκτητη, όπου το άτομο έχει έρθει για κάποιο διάστημα σε επαφή με τις μαθηματικές έννοιες, αλλά με το πέρασμα του χρόνου χάνει αυτή τη δεξιότητα.
Τα παιδιά με δυσαριθμησία εμφανίζουν:
– Δυσκολία στην τέλεση μαθηματικών πράξεων και στην αντίληψη ποσοτικών εννοιών και μεγεθών.
– Σύγχυση των εννοιών δεξιά και αριστερά
– Δυσκολία στην επιλογή των σωστών πράξεων για την σωστή επίλυση των προβλημάτων
– Εμμονή στο μέτρημα με δάχτυλα
– Μνήμη μικρής διάρκεας
- ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ
Είναι διαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στη γραφή. Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή σχηματίζουν γράμματα με λάθος μέγεθος ή κατεύθυνση, ενώ οι λέξεις τους έχουν σχεδόν πάντα ορθογραφικά λάθη.
Τα παιδιά με δυσγραφία:
– Δεν τοποθετούν τα γράμματα επάνω στη γραμμή.
– Τα γράμματα τους είναι δυσανάγνωστα, καθώς ασκούν μεγάλη πίεση στο μολύβι.
– Το γράψιμο τους είναι πολύ αργό
– Δεν αφήνουν κενά ανάμεσα στις λέξεις με αποτέλεσμα να μην έχουν νόημα αυτά που γράφουν.
– Αλλάζουν συχνά το μέγεθος των γραμμάτων και παραλείπουν σημεία στίξης.
- ΔΥΣΑΝΑΓΝΩΣΙΑ
Στη διαταραχή αυτή μεγάλο ρόλο παίζει η επεξεργασία ανάμεσα σε αυτό που διαβάζουμε και σε αυτό που γράφουμε.
Συνήθως οφείλεται σε ανικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργαστεί τα οπτικά ερεθίσματα ενός κειμένου. Υπάρχει όμως και η πιθανότητα να οφείλεται σε κάποια φωνολογική διαταραχή του παιδιού, όπου αδυνατεί να αποκωδικοποιήσει τους ήχους. Πολύ σημαντική στο στάδιο αυτό είναι η παρέμβαση του λογοθεραπευτή. Τα παιδιά με δυσαναγνωσία εμφανίζουν λάθη κατά την ανάγνωση εφόσον παραλείπουν η αντικαθιστούν λέξεις και δυσκολεύονται στην αποκωδικοποίηση.
- ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
Είναι διαταραχή της ορθογραφίας και των κανόνων που τη διέπουν η οποία συχνά συνοδεύει τη δυσλεξία αλλά μπορεί να υπάρχει κ μόνη της. Αφορά τη δυσκολία της γραφής στο επίπεδο λέξης, πρότασης και σύνταξης παραγράφου.
Τα παιδιά με δυσορθογραφία:
– Προσθέτουν η παραλείπουν γράμματα.
– Αντιστρέφουν φωνήεντα, σύμφωνα, ή και ολόκληρη τη λέξη.
– Κάνουν ορθογραφικά λάθη και στη θεματική και στην καταληκτική ορθογραφία
– Δυσκολεύονται να αντιληφθούν ομόηχες λέξεις
– Η χρήση γραμμάτων σε λέξεις ίδιου ήχου είναι λανθασμένη(αυτί,αφτι)
– Αντικαθιστούν τα διψήφια σύμφωνα που μοιάζουν μεταξύ τους
– Αφήνουν μεγάλες αποστάσεις ανάμεσα στις λέξεις ή κολλάνε τα γράμματα μεταξύ τους.
– Κάνουν επανάληψη ίδιων λέξεων
- Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες χαρακτηρίζονται γενικότερα με…
– Χαμηλή αυτοεκτίμηση
– Υψηλά επίπεδα άγχους
– Απόρριψη από τους συνομηλίκους τους
– Δυσκολίες συγκέντρωσης
– Δυσκολία μνήμης
– Έλλειψη οργάνωσης
Το άρθρο υπογράφει η Παλάντζα Μαρία – Λογοθεραπεύτρια (Α.Τ.Ε.Ι Ηπείρου) και Συνεργάτης του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου – Πολυχώρου Animus Corpus