Πότε έγιναν οι πρώτες μεικτές τάξεις αγοριών και κοριτσιών στα σχολεία

Οι πρώτες προσπάθειες για τη συνεκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών στα σχολεία στην Ελλάδα συνδέονται με τις αλλαγές που επήλθαν στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα κυρίως μετά τη δεκαετία του 1960, σε μια εποχή κοινωνικών μετασχηματισμών και εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων.

Η ένταξη των κοριτσιών στις ίδιες τάξεις με τα αγόρια δεν υπήρξε αυτονόητη και συνοδεύτηκε από εντάσεις, επιφυλάξεις και αντιδράσεις.

Οι ρίζες της διάκρισης φύλου στα σχολεία

Η ελληνική εκπαίδευση μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα λειτουργούσε αυστηρά διαχωριστικά ως προς το φύλο. Τα δημοτικά σχολεία χωρίζονταν σε «αρρεναγωγεία» και «θηλέα», δηλαδή σχολεία αποκλειστικά για αγόρια ή για κορίτσια.

Δείτε εδώ Σχολεία: ΣΑΡΩΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ στα Αγγλικά –  Τι θα ισχύει από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο

Το ίδιο ίσχυε και για τα γυμνάσια και λύκεια, τα οποία λειτουργούσαν με χωριστό πρόγραμμα σπουδών και συχνά με διαφορές στο διδακτικό προσωπικό, στη θεματολογία των μαθημάτων αλλά και στην εκπαιδευτική αυστηρότητα.

Ο διαχωρισμός αυτός βασιζόταν σε κοινωνικά πρότυπα και αντιλήψεις της εποχής που θεωρούσαν ότι τα δύο φύλα έχουν διαφορετικούς ρόλους, επομένως και διαφορετικές ανάγκες παιδείας.

Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1960, οι μικτές τάξεις δεν αποτελούσαν καθιερωμένη πρακτική, παρά μόνο σποραίο φαινόμενο, κυρίως σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές, όπου η έλλειψη μαθητικού πληθυσμού ή εκπαιδευτικών οδηγούσε αναγκαστικά στη συνεκπαίδευση.

Τομή στη μεταρρύθμιση: Η καθιέρωση της μικτής εκπαίδευσης

Η επίσημη μετάβαση σε μικτές τάξεις άρχισε να διαμορφώνεται σταδιακά από τη δεκαετία του 1960. Η ουσιαστική καμπή σημειώθηκε με τη μεταρρύθμιση του 1964, που εισήγαγε ο τότε Υπουργός Παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου.

Η συγκεκριμένη εκπαιδευτική πολιτική προώθησε ένα δημοκρατικότερο σχολείο, μεταξύ άλλων και μέσω της καθιέρωσης της συνεκπαίδευσης, δηλαδή της συνύπαρξης αγοριών και κοριτσιών στις ίδιες σχολικές τάξεις.

Ωστόσο, η εφαρμογή της δεν ήταν άμεση και καθολική. Η αλλαγή αφορούσε αρχικά τα δημοτικά σχολεία και σταδιακά επεκτάθηκε και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Κατά τη δεκαετία του 1970, με τη μεταπολίτευση και τη γενικότερη πορεία εκδημοκρατισμού της χώρας, επιταχύνθηκε η διαδικασία. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας αυτής, οι περισσότερες σχολικές μονάδες λειτουργούσαν πλέον ως μικτές.

Διαβάστε επίσης Νέο μάθημα στα σχολεία: Πώς θα διδάσκεται

Πλήρης εδραίωση στις δεκαετίες ’80 και ’90

Η οριστική και καθολική καθιέρωση των μεικτών τάξεων ολοκληρώθηκε μέσα στη δεκαετία του 1980. Σταδιακά, τα παλαιά «αρρεναγωγεία» και «θηλέα» καταργήθηκαν πλήρως και η συνεκπαίδευση ενσωματώθηκε ως πάγια πρακτική σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης. Η νέα πολιτική συνδέθηκε και με την αλλαγή στη γλώσσα του σχολείου, με την υιοθέτηση της δημοτικής και τη γενικότερη μεταρρυθμιστική κατεύθυνση του εκπαιδευτικού συστήματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ιδιωτικές σχολικές μονάδες η εφαρμογή μικτών τάξεων είχε προηγηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε ιδρύματα που διατηρούσαν επαφή με ξένα εκπαιδευτικά πρότυπα. Παρ’ όλα αυτά, η γενίκευση της πρακτικής επετεύχθη μέσα από την κρατική πολιτική, κυρίως μετά τη Μεταπολίτευση.

Αντιδράσεις και κοινωνικές μεταβολές

Η μετάβαση στις μικτές τάξεις δεν έγινε χωρίς αντιστάσεις. Τόσο από μέρος της κοινωνίας όσο και από συντηρητικούς κύκλους εκφράστηκαν ανησυχίες για τις «ηθικές συνέπειες» της συνεκπαίδευσης, κυρίως στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

-Πολλοί γονείς αρχικά προτιμούσαν τη διατήρηση χωριστών σχολείων, θεωρώντας ότι εξασφαλίζουν καλύτερη ακαδημαϊκή προσήλωση ή «προστασία» των κοριτσιών.

Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η κοινωνία προσαρμόστηκε στις νέες εκπαιδευτικές συνθήκες. Η μικτή εκπαίδευση συνδέθηκε με την ιδέα της ισότητας των φύλων και της καθολικής πρόσβασης σε ίσης ποιότητας εκπαίδευση για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως φύλου. Σήμερα, η συνεκπαίδευση θεωρείται αυτονόητη και αποτελεί θεμελιώδες χαρακτηριστικό του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Από τη νομοθέτηση στην εκπαιδευτική καθημερινότητα

Η ιστορική εξέλιξη των μικτών τάξεων αποκαλύπτει την πορεία της ελληνικής κοινωνίας από την αυστηρή διάκριση των φύλων προς ένα πιο ισότιμο και συμπεριληπτικό σχολικό περιβάλλον.

Αν και η πρώτη εφαρμογή της συνεκπαίδευσης ξεκίνησε δειλά από τη δεκαετία του 1960, χρειάστηκε τουλάχιστον δύο δεκαετίες για να παγιωθεί πλήρως σε όλο το φάσμα της δημόσιας εκπαίδευσης.

Η καθιέρωση των μικτών τάξεων δεν υπήρξε απλώς μια εκπαιδευτική αλλαγή. Συνδέθηκε βαθιά με κοινωνικές, πολιτικές και ιδεολογικές μεταβολές που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα. Η πορεία αυτή δείχνει πώς η εκπαίδευση αντικατοπτρίζει τις αξίες μιας κοινωνίας και ταυτόχρονα λειτουργεί ως εργαλείο μετασχηματισμού της.

Δείτε επίσης Σχολεία-  Βία ανηλίκων: Τι είναι η «κοινωνική εργασία» και πώς θα εφαρμοστεί αντί της αποβολής