Τρία βασικά συστατικά υπολογισμού του φόρου κατοχής ακινήτων θα αλλάξει η κυβέρνηση για να ενεργοποιήσει το σχέδιό της αναφορικά με τον χωρίς όμως να ανοίξει μέτωπο με τους δανειστές:

1. Το πρώτο στοιχείο έχει να κάνει με την βάση υπολογισμού του φόρου. Ο σημερινός φόρος κατοχής, υπολογίζεται κατά κύριο λόγο με βάση την επιφάνεια των ακινήτων ενώ η τιμή ζώνης παίζει μεν ρόλο αλλά μόνο για να οριστεί το ποσό της επιβάρυνσης ανά τετραγωνικό. Υπάρχει βέβαια και ο συμπληρωματικός φόρος ο οποίος λαμβάνει υπόψη του την αξία της περιουσίας. Αυτό που επιθυμεί η κυβέρνηση είναι να θεσπιστεί ένας καινούργιος φόρος ο οποίος θα καταλογίζει τα βάρη με βάση το σύνολο της περιουσίας και όχι με βάση την επιφάνεια. Πρακτικά, η κυβέρνηση θέλει να επαναφέρει τον ΦΜΑΠ όπως είπε άλλωστε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Ένα ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν αυτή τη φορά, θα συμπεριληφθεί στη φορολογητέα περιουσία και η αξία των αγροτεμαχίων η οποία φτάνει στα 110 δις. ευρώ και μπορεί να συμβάλει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.

2. Το δεύτερο στοιχείο είναι η δημοσιονομική απόδοση του μέτρου. Με βάση τα όσα είπε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη τύπου, η κυβέρνηση θέλει να κατεβάσει τον πήχη από τα 2,65 δις. ευρώ της είσπραξης (ποσό που εξασφαλίζεται με τη βεβαίωση 3,1 δις. ευρώ) στα 1,8 δις. ευρώ (κάτι που σημαίνει ότι η βεβαίωση πρέπει να περιοριστεί περίπου στα 2,2 δις. ευρώ). Η μείωση θα έρθει σε δύο δόσεις των 400 εκατ. ευρώ. Τουλάχιστον αυτά προκύπτουν από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού και μένει να εξειδικευτούν από το οικονομικό επιτελείο.

3.Το τρίτο στοιχείο είναι οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Αυτές που θα ισχύσουν από την 1/1/2019 (και υιοθετήθηκαν ήδη για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ) είναι ήδη ξεπερασμένες. Η κυβέρνηση έχει αναλάβει τη δέσμευση να προχωρήσει σε δύο ακόμη αναμορφώσεις των αντικειμενικών αξιών: η πρώτη πρέπει να γίνει φέτος και η δεύτερη το 2020. Ο στόχος είναι η πλήρης εξίσωση με τις εμπορικές αξίες.

Μετά τις αναφορές του πρωθυπουργού, έχει ήδη δημιουργηθεί αίσθημα μεγάλης αγωνίας στις τάξεις των ιδιοκτητών που έχουν μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία. Πρακτικά, ο κ. Τσίπρας «έδειξε» τη μεγάλη περιουσία ως αυτή που θα σηκώσει τα περισσότερα βάρη. Δεν διευκρίνισε ωστόσο, αν οι έχοντες περιουσία άνω των 250-300.000 ευρώ είναι και αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα ή λιγότερα σε σχέση με σήμερα.

Το τοπίο πάντως δεν πρόκειται να ξεκαθαρίσει πριν από το τέλος του χρόνου. Μάλιστα, παρά τις αναφορές του κ. Τσίπρα, δεν είναι καν ξεκάθαρο ακόμη αν η κυβέρνηση θα προλάβει να νομοθετήσει από φέτος τον νέο τρόπο υπολογισμού ή αν θα περιοριστεί σε μια πρώτη ελάφρυνση των μικροιδιοκτητών για το 2019. Ούτως ή άλλως, η νομοθέτηση έχει αποκλειστικά πολιτικά κίνητρα καθώς επί της ουσίας, τα εκκαθαριστικά δεν πρόκειται να σταλούν πριν από το β’ εξάμηνο του 2019.