όλων των ηλικιών ξεχύνονται στο διάδρομο. Γελούν, συζητούν και οι μικρότεροι από αυτούς στοιχίζονται σε «τρενάκι» για να ξαναμπούν στις τάξεις τους. Το σκηνικό γνώριμο, θυμίζει σχολικές αίθουσες, από τις οποίες απουσιάζει ωστόσο ο ακόμα πιο γνώριμος ήχος του σχολικού κουδουνιού. Και αυτό γιατί δεν πρόκειται για σχολείο, αλλά για το εκπαιδευτικό κέντρο της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Έλιξ.

Περισσότεροι από 240 μαθητές, ανήλικοι και ενήλικες, από 60 χώρες του κόσμου παρακολουθούν το πρόγραμμα μη τυπικής εκπαίδευσης που υλοποιεί η οργάνωση από τον περασμένο Οκτώβριο. Στο διάστημα αυτό η Έλιξ έχει υποστηρίξει πάνω από 2.500 ωφελούμενους όχι μόνο στο εκπαιδευτικό κέντρο της στη συμβολή των οδών Πατησίων και Βερανζέρου, στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και σε τρία κτίρια σχολείων στο κέντρο της Αθήνας με απογευματινά μαθήματα, όπως και στα κέντρα φιλοξενίας του Ελαιώνα και του Σκαραμαγκά.

Τους μικρούς πρόσφυγες καλωσορίζει μια ταμπέλα με τη λέξη «Καλημέρα» σε διαφορετικές γλώσσες. Οι έφηβοι στην οργάνωση Έλιξ διδάσκονται μαθηματικά στην ελληνική γλώσσα από Έλληνες δασκάλους με τη βοήθεια μεταφραστών. Στη διπλανή αίθουσα παιδάκια τριών έως έξι ετών ζωγραφίζουν αγαπημένες τους εικόνες. Σε ένα τρίτο χώρο οι γονείς των μικρών μαθητών έχουν την ευκαιρία την ίδια ώρα να διδαχθούν ελληνικά και αγγλικά. Την ημέρα της επίσκεψης του ΑΠΕ-ΜΠΕ στο χώρο, γονείς από την Αίγυπτο, το Ιράκ, το Ιράν, το Αφγανιστάν μαθαίνουν στα ελληνικά λέξεις για τις εποχές και τον καιρό.

Ο 26χρονος Μπαχτζάντ Μαχμούντ, Κούρδος από το Ιράκ, ο οποίος βρίσκεται στην Ελλάδα εδώ και οκτώ μήνες με τη γυναίκα του και τα δύο μικρά αγόρια τους, παρακολουθεί μαθήματα ελληνικών την ώρα που ο τετράχρονος γιος του είναι στην αίθουσα προσχολικής αγωγής. «Μου αρέσει ότι γίνονται τα μαθήματα την ίδια ώρα», μάς λέει και περιγράφει το όνειρό του να χτίσει στην Ελλάδα μια καλύτερη ζωή για την οικογένειά του και να εργαστεί ως μεταφραστής.

Ο Χαφές Ζόλα από το Αφγανιστάν βρίσκεται εδώ και δέκα μήνες στην Ελλάδα μαζί με τη γυναίκα του και τα τέσσερα μικρά παιδιά του. Έφυγε από την πατρίδα του για να ξεφύγει από τον πόλεμο, όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, και μέσω Ιράν και Τουρκίας επιχείρησε το μακρινό αυτό ταξίδι μαζί με την οικογένειά του. «Δεν είχα την ευκαιρία να πάω σχολείο και να σπουδάσω στο Αφγανιστάν, γι’ αυτό θέλω πολύ να σπουδάσουν τα παιδιά μου». Ως ένα πρώτο βήμα προς την πολυπόθητη εκπαίδευση, ο Χαφές βρήκε τη ΜΚΟ Έλιξ και δήλωσε συμμετοχή στα μαθήματα για εκείνον και τα παιδιά. «Δεν είναι δύσκολα τα ελληνικά, αλλά τα μαθαίνουμε σιγά σιγά. Θέλει χρόνο και προχωράμε βήμα βήμα», παρατηρεί.

Η νηπιαγωγός, Μαριάννα Ματζίρη, κάνει μάθημα στα παιδιά προσχολικής αγωγής. Αρχικά η επικοινωνία μαζί τους ήταν δύσκολη, θυμάται. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι ωφελούμενοι του προγράμματος μη τυπικής εκπαίδευσης της Έλιξ μιλούν 26 μητρικές γλώσσες. «Γρήγορα όμως βρήκαμε τρόπους επικοινωνίας. Παίξαμε πολλή παντομίμα, τοιχοκολλήσαμε φωτογραφίες για να μας δείχνουν αυτά που δεν μπορούσαν να πουν», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προσθέτει: «Σήμερα έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη των παιδιών και των γονέων και μάς επικοινωνούν τη χαρά και τα καθημερινά τους βιώματα».

Η Έλιξ είναι μια οργάνωση ταυτισμένη με τις ανταλλαγές εθελοντών για προγράμματα σε όλο τον κόσμο. Η διευθύντρια της Έλιξ, Γιούντιτ Βούντερλιχ- Αντωνίου εξηγεί ότι η ενασχόληση της οργάνωσης με το προσφυγικό ξεκίνησε από το 2012, οπότε λειτούργησε για πρώτη χρονιά το πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης «Διακοπές στο σχολείο» για παιδιά 6-12 ετών οικογενειών με οικονομικά προβλήματα και οικογενειών μεταναστών. Το καλοκαίρι του 2016 ένα τέτοιο πρόγραμμα υλοποιήθηκε και για τα παιδιά στο κέντρο φιλοξενίας του Ελαιώνα. Το πρόγραμμα μη τυπικής εκπαίδευσης άρχισε τον Νοέμβριο του 2016 και σήμερα υλοποιείται με τη χρηματοδότηση της DG ECHO σε συνεργασία με τη UNICEF, με στόχο «να καλύψει κενά που η χώρα δεν μπορεί να καλύψει», προσθέτει η ίδια.

Ποια είναι όμως αυτά τα κενά που έχουν εντοπιστεί; Όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συντονιστής του προγράμματος, Παναγιώτης Νίκας, «δεν επαρκούν τα σχολεία και οι τάξεις υποδοχής ειδικά στην Αθήνα για να καλύψουν τις ανάγκες. Έχουμε παιδιά που δεν πηγαίνουν στο σχολείο, γιατί δεν υπάρχουν θέσεις. Έτσι, για αρκετά τα μαθήματα της Έλιξ είναι η μόνη τους επαφή με την εκπαίδευση». Στις περιπτώσεις που τα σχολεία βρίσκονται μακριά από τον τόπο κατοικίας των παιδιών, αρκετά από αυτά εμφανίζουν λόγω της δυσχερούς οικονομικής τους κατάστασης αδυναμία να καλύψουν το κόστος του εισιτηρίου για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Μία ακόμα δυσκολία αποτελεί το γεγονός ότι η πλειοψηφία των δασκάλων και καθηγητών στα σχολεία δεν έχουν λάβει εκπαίδευση για τη διδασκαλία των ελληνικών ως ξένης γλώσσας, την ώρα που, όπως προσθέτει η διευθύντρια της Έλιξ, οι έφηβοι αποθαρρύνονται γιατί δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν και να κατανοήσουν τα μαθήματα μη έχοντας το απαραίτητο επίπεδο γνώσης της ελληνικής γλώσσας και τελικά παρατάνε το σχολείο.

Τους μαθητές και τους καθηγητές στο πρόγραμμα της Έλιξ υποστηρίζουν διερμηνείς, εθελοντές βοηθοί και κοινωνικός λειτουργός. Στο εκπαιδευτικό κέντρο της Έλιξ οργανώνονται, επίσης, εκτός από τα μαθήματα, θεατρικά τμήματα για εφήβους 14-17 ετών, σεμινάρια ηλεκτρονικών υπολογιστών και φωτογραφίας, αλλά και μαθήματα γιόγκα για Έλληνες και πρόσφυγες, οι οποίοι στο τέλος του προγράμματος έχουν την ευκαιρία να λάβουν πιστοποιητικό εκπαιδευτή.