Την τελευταία εικοσαετία, περίπου, οι πανεπιστημιακές σπουδές στον τομέα της Φιλολογίας προσφέρουν περιορισμένες επαγγελματικές προοπτικές, κυρίως λόγω της πληθώρας αποφοίτων σε σύγκριση με τις ελάχιστες προσφερόμενες θέσεις καθηγητών στη μέση εκπαίδευση.

Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό προικισμένων πτυχιούχων θα μπορούσε να συνεχίσει σε ακαδημαϊκή καριέρα. Οι πολλοί οδηγούνται στην ανεργία και την ετεροαπασχόληση. Αλλωστε, όπως λέει ο σπινθηροβόλος Μισέλ Ουελμπέκ στην «Υποταγή» του (εκδόσεις «Βιβλιοπωλείο της Εστίας»), για μια νεαρή υποψήφια για θέση πωλήτριας στη Celine ή στον Hermes το πτυχίο φιλολογίας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα δευτερεύον πλεονέκτημα (εκτός από το να φροντίζει την εμφάνισή της), το οποίο θα εγγυάται ορισμένη διανοητική ευελιξία.

Βέβαια, οι φιλολογικές σχολές στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν για να αναπαράγουν το ίδιο τους το σύστημα. Γι’ αυτό και το σχόλιο μιας φίλης φιλολόγου σε γυμνάσιο του Αργους –«έτσι όπως πάμε, θα μείνω χωρίς ώρες», μου είπε– αναδεικνύει μια σοβαρή διάσταση της διαμάχης που ξέσπασε για τη μία ώρα από τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών που «κόβεται» από το εβδομαδιαίο πρόγραμμα στο γυμνάσιο.

Η υποβάθμιση των Αρχαίων στην ελληνική εκπαίδευση δεν αποτυπώνεται στην περικοπή της ώρας, αλλά στη μείωση της απήχησής τους. Γι’ αυτό, βέβαια, τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρουν οι φιλολογικές σχολές και οι φιλόλογοι, οι οποίοι παγιδεύτηκαν στις δάφνες του αρχαιοελληνικού κλέους του οποίου είναι βασικοί ερμηνευτές καθώς απευθύνονται στις νέες γενιές πολιτών. Οι φιλόλογοι έμειναν μόνο στο αντικείμενο, στο υποκείμενο, στα γαρ και στα έστιν ουν…, αδιαφορώντας για την «ελκυστικότητα» του μαθήματος. Δείτε έναν παραλογισμό: Πρώτα διδάσκεται ο Ξενοφώντας, που περιγράφει τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, και ακολουθούν τα Κερκυραϊκά του Θουκυδίδη, που αποτελούν αφορμή του πολέμου. Ο λόγος της χρονικής ανακολουθίας αποδίδεται στο ότι ο Ξενοφώντας θεωρείται πιο εύκολος για τους μαθητές. Με αυτό τον τρόπο, η γοητεία και η αξία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού παραμένει θολή (αν όχι άγνωστη) στις νέες γενιές. Δεν είναι οι σημερινοί 15χρονοι μαθητές που θεωρούν το μάθημα των Αρχαίων δύσκολο και βαρετό, είναι και οι γονείς τους που πιστεύουν το ίδιο.

Ωστόσο, στο θέμα ανακύπτει μία αντίφαση. Την ίδια στιγμή που το γλωσσικό επίπεδο του μέσου Ελληνα υποβαθμίζεται συν τω χρόνω, υπέρ της διατήρησης των Αρχαίων Ελληνικών ως υποχρεωτικού μαθήματος έχουν συγκεντρωθεί 33.897 υπογραφές, ενώ μόλις 451 υπέρ της αύξησης των ωρών διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών στο γυμνάσιο. Πιστεύετε ότι ο αριθμητικός θρίαμβος των Αρχαίων οφείλεται μόνο στην κινητοποίηση των υποστηρικτών τους; Κάθε άλλο. Πολλοί εκ των 33.897 αγνοούν το πνεύμα και την ουσία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Ωστόσο, τους είναι προτιμότερο να μηρυκάζουν και να επαναπαύονται στην προσφορά των Αρχαίων στην ανθρωπότητα, παρά να αντιμετωπίσουν τη σημερινή ένδεια των Νέων