Με τη Φ.7/142557/Δ1/4.9.2018 εγκύκλιο του ΥΠΠΕΘ, άρθρο 2, παρ. 2, ορίζεται ότι «το εβδομαδιαίο υποβάλλεται σε τρία αντίγραφα στον Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων για έγκριση. Ο Προϊστάμενος Εκπαιδευτικών Θεμάτων επιστρέφει ένα θεωρημένο αντίγραφο στο σχολείο και ένα άλλο αντίγραφο αποστέλλει στον οικείο Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης».

Κλουβάτος Κωνσταντίνος – Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας Δημοτικής Εκπ/σης Κυκλάδων

Προφανώς η αλλαγή αυτή όσο και η διατύπωσή της είναι προβληματική και χρήζει άμεσης αλλαγής. Ο ισχυρισμός μας αυτός εδράζεται σε τρία σημαντικά επιχειρήματα. Το πρώτο αφορά στην περιττή και δαπανηρή γραφειοκρατική διαδικασία που επιλέγεται, το δεύτερο στον ήδη υπέρογκο φόρτο εργασίας του Προϊσταμένου Εκπαιδευτικών Θεμάτων και το τρίτο στους κινδύνους από την απώλεια της παιδαγωγικής διάστασης των ωρολογίων προγραμμάτων.

Εξειδικεύουμε στις παρακάτω παρατηρήσεις – επιχειρήματα:
• Η διατύπωση της εγκυκλίου για τρία θεωρημένα αντίγραφα εκ των οποίων το ένα αποστέλλεται στο Δ/ντή Εκπ/σης είναι προφανώς αδόκιμη ή αναχρονιστική, καθώς οι Προϊστάμενοι Εκπ/κών Θεμάτων στεγάζονται στις Δ/νσεις Εκπ/σης. Συνεπώς, δε συντρέχει κανένας λόγος για τρίτο αντίγραφο, το οποίο θα πρέπει να αποσταλεί στον (συστεγαζόμενο στο ίδιο κτήριο) Δ/ντή Εκπ/σης. Ας εξοικονομηθούν χιλιάδες περιττές σελίδες χαρτιού, τυπογραφικό μελάνι και αρχειακός χώρος. Για ακόμη μεγαλύτερη εξοικονόμηση και εκσυγχρονισμό της εκπαιδευτικής διοίκησης, ίσως είναι επιτέλους καιρός να γενικευτεί η ηλεκτρονική διεκπεραίωση των εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων και των ωρολογίων προγραμμάτων, με υποχρεωτική χρήση της ψηφιακής υπογραφής (είναι απλό: αντί για υπογραφή-σφραγίδα διευθυντή, ψηφιακή υπογραφή διευθυντή). Για την άμεση μετάβαση στην ψηφιοποίηση των διοικητικών εγγράφων ήδη υπάρχουν οι σχετικές προϋποθέσεις.

• Δεκάδες διευθυντές – προϊστάμενοι δημοτικών σχολείων τις τελευταίες ημέρες συνεχίζουν να προσφεύγουν στους απερχόμενους σχολικούς συμβούλους για τη σύνταξη των ωρολογίων προγραμμάτων, παρότι η αρμοδιότητα αυτή έχει περάσει στον Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων. Πολλοί από αυτούς αναφέρουν ότι τους παραπέμπουν στο σχολικό σύμβουλο οι ίδιοι οι Προϊστάμενοι Εκπαιδευτικών Θεμάτων, προφανώς λόγω φόρτου εργασίας ή/και έλλειψης της απαιτούμενης εμπειρίας. Ιδιαίτερα οι αναπληρωτές που ορίζονται Προϊστάμενοι των ολιγοθέσιων σχολείων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι κατά κανόνα χωρίς προηγούμενη διοικητική εμπειρία, αδυνατούν να συντάξουν το ομολογουμένως περίπλοκο ωρολόγιο πρόγραμμα του ολιγοθέσιου σχολείου, με τις τόσες εκδοχές που αυτό περιλαμβάνει και τις τόσες διαφορετικές ερμηνείες που επιδέχεται. Η συμβολή του σχολικού συμβούλου σε αυτές τις περιπτώσεις ήταν καθοριστική. Σημειωτέον ότι η σύνταξη, ο έλεγχος, ο επανέλεγχος, η συχνή αναμόρφωση και οριστικοποίηση των ωρολογίων προγραμμάτων αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες μέριμνες των σχολικών συμβούλων, η οποία μάλιστα αποσπούσε σημαντικό χρόνο από το συνολικό τους έργο. Επισημαίνεται επίσης ότι οι σχολικοί σύμβουλοι ήταν περισσότεροι του ενός ανά διεύθυνση εκπαίδευσης.

• Είναι προφανές ότι η ανάθεση της αρμοδιότητας αυτής αποκλειστικά στους Προϊσταμένους Εκπαιδευτικών Θεμάτων αφενός τους επιφορτίζει ασφυκτικά με πολλαπλάσιο έργο, στο οποίο είναι θα είναι αδύνατον να ανταποκριθούν και αφετέρου αφαιρεί – υποβαθμίζει την παιδαγωγική διάσταση του ωρολογίου προγράμματος. Πέρα όμως από τον τυπικό αριθμητικό έλεγχο των διδακτικών ωρών, θα είναι χρονικά και παιδαγωγικά αδύνατον ο εκάστοτε Προϊστάμενος Εκπαιδευτικών Θεμάτων να υπεισέλθει στο περιεχόμενο του ωρολογίου προγράμματος, να ελέγξει ποιοτικά στοιχεία του, π.χ. πόσες και σε ποιες ώρες διδάσκεται η γλώσσα, πότε τα μαθηματικά, πότε μπαινοβγαίνουν στις τάξεις οι ειδικότητες, πώς κατανέμονται τα μαθήματα κάθε τάξης μες στις μέρες της εβδομάδας, σε πόσα και ποια μαθήματα γίνονται συνεχόμενα δίωρα, πώς συμπληρώνουν τις πλεονάζουσες ώρες οι εκπαιδευτικοί κ.ο.κ. Άλλωστε δεν είναι βέβαιο ότι διαθέτει την απαιτούμενη παιδαγωγική εμπειρία. Όμως, λόγω της επικείμενης αδυναμίας για ενδελεχή έλεγχο του ωρολογίου προγράμματος θα πολλαπλασιαστούν οι πιθανότητες να παρεισφρήσουν λάθη και αυθαιρεσίες στο ωρολόγιο πρόγραμμα και τη γενικότερη λειτουργία των σχολείων.

Συμπερασματικά: Με βάση τα παραπάνω, εκφράζουμε τις σοβαρότατες επιφυλάξεις μας για το ότι ο Προϊστάμενος Εκπαιδευτικών Θεμάτων διαθέτει τον απαιτούμενο χρόνο και την παιδαγωγική εμπειρία για να αντεπεξέλθει σε ένα τόσο σημαντικό και χρονοβόρο έργο.
Προτείνουμε ανεπιφύλακτα -με την ευκαιρία της σύνταξης των νέων καθηκοντολογίων- την ανάθεση / επαναφορά της αρμοδιότητας των ωρολογίων προγραμμάτων στους καθ’ ύλην αρμόδιους, δηλαδή στους συντονιστές εκπαιδευτικού έργου, τουλάχιστον ως προς την παιδαγωγική τους διάσταση.