Ἡ Συνοδικότητα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία
Τό Συνοδικό σύστημα εἶναι ὁ τρόπος διοικήσεως καί λειτουργίας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, τό χαρακτηριστικό καί διακριτικό της γνώρισμα ἀπό τίς κοινότητες τῶν ἑτεροδόξων χριστιανῶν. Ἡ Σύνοδος τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων μιᾶς Τοπικῆς Ἐκκλησίας, ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Προκαθημένου της, διοικεῖ μέ τό Συνοδικό σύστημα τήν Αὐτοκέφαλη, Αὐτόνομη ἤ Ἡμιαυτόνομη Ἐκκλησία, κατά τό ἀρχέγονο Μητροπολιτικό καί ἐν συνεχείᾳ τό Ἀρχιεπισκοπικό ἤ Πατριαρχικό σύστημα.
Ποιά εἶναι τά γνωρίσματα τῆς Συνοδικότητας καί ἡ
πρακτική ἐφαρμογή της στήν Ἁγία μας Ἐκκλησία
Ὅταν λειτουργῆ θεάρεστα καί θεοφώτιστα τό Συνοδικό σύστημα, τότε πνέει ἡ αὔρα τοῦ Παρακλήτου στίς συνεδριάσεις καί τίς ἀποφάσεις τοῦ Ἱεροῦ Συνοδικοῦ Σώματος˙ «οὗ δέ τό Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία»[12]. Ἐπικρατεῖ ὁ ἀπόλυτος σεβασμός στό Θεῖο Νόμο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, στίς Ἀποφάσεις τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, στούς Θείους καί Ἱερούς Κανόνας καί γενικότερα στήν Ἱερή Ἐκκλησιαστική μας Παράδοσι. Ὑπάρχει ὁ ἐπιβαλλόμενος σεβασμός στήν Ἀνώτατη αὐτή Ἐκκλησιαστική Ἀρχή, τόν ἱερό θεσμό καί τίς Συνοδικές Ἀποφάσεις. Ὅλα τά Μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου συνδέονται «τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης»[13], ὡς οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καί ἀπονέμεται ὁ ἀλληλοσεβασμός. Ἀκόμη ὑπάρχει ἡ συναίσθησις τῶν ὑψηλῶν καί βαρέων εὐθυνῶν τῆς Συνοδικῆς Διακονίας καί ὁ ἔνθεος ζῆλος τῆς ἀνταποκρίσεως στά πολυεπίπεδα ἱεροσυνοδικά καθήκοντα καί τίς προκλήσεις καί ἀπαιτήσεις τῶν καιρῶν, ἀπό πνευματικῆς σκοπιᾶς.
Ὁ 34ος Ἀποστολικός Κανόνας θέτει τίς ἀσφαλεῖς βάσεις τῆς Συνοδικότητας, διακελεύοντας τά ἑξῆς: «Τούς Ἐπισκόπους ἑκάστου Ἔθνους, εἰδέναι χρή τόν ἐν αὐτοῖς πρῶτον (Προκαθήμενον), καί ἡγεῖσθαι αὐτόν ὡς κεφαλήν, καί μηδέν τι πράττειν περιττόν ἄνευ τῆς ἐκείνου γνώμης˙ μόνα δέ πράττειν ἕκαστον, ὅσα τῇ αὐτοῦ παροικίᾳ ἐπιβάλλει, καί ταῖς ὑπ’αὐτήν χώραις. Ἀλλά μηδέ ἐκεῖνος(ὁ Πρῶτος) ἄνευ τῆς πάντων γνώμης ποιείτω τι. Οὕτω γάρ ὁμόνοια ἔσται, καί δοξασθήσεται ὁ Θεός, διά Κυρίου ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ὁ Πατήρ, καί ὁ Υἱός, καί τό ἅγιον Πνεῦμα»[14].
Στήν Ἑλλαδική μας Ἐκκλησία οἱ 12 Μόνιμες Συνοδικές Ἐπιτροπές (ἐμπνευστής των ἦταν ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος Ἱερώνυμος ὁ Α’) καί οἱ 15 Εἰδικές Συνοδικές Ἐπιτροπές, κινούμενες ἀπό τό πνεῦμα τῆς Συνοδικότητας, ἠμποροῦν νά ἀγκαλιάσουν ὅλο τό φάσμα τῶν πνευματικῶν, ποιμαντικῶν, κοινωνικῶν καί φιλανθρωπικῶν δραστηριοτήτων, συνεπικουρούμενες τό ἔργον τῆς Δ.Ι.Σ. καί τῆς Ι.Σ.Ι.
Στίς συνεδριάσεις τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου καί τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅταν κυριαρχῇ τό πνεῦμα τῆς Συνοδικότητας, τό Ἀποστολικό˙ «ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καί ἡμῖν» καί τό Ἱεροκανονικό˙ «ἑπόμενοι τοῖς Ἁγίοις Πατρᾶσι», γίνονται μέ τήν Χάριν τοῦ Κυρίου μας θαύματα. Οἱ Ἀρχιερατικές ἐκλογές, ὅταν διενεργοῦνται θείᾳ νεύσει, θεοκινήτως, ἀμερολήπτως καί ἀξιοκρατικῶς, χωρίς κάποια ἐπιβολή ἤ πίεσι, τότε θριαμβεύει ἡ Συνοδικότητα. Ἀλλά καί στίς αἴθουσες τῶν ἐκκλησιαστικῶν Δικαστηρίων, ὅταν ἀφήνονται ἀνεπηρέαστοι καί ἀδέσμευτοι οἱ Συνοδικοί καί λοιποί ἐκκλησιαστικοί λειτουργοί, τότε καί ἐδῶ κατισχύει τό Συνοδικό σύστημα, ἡ ἄριστη ἀρχή τῆς Συνοδικότητας˙ «ἡ ψῆφος τῶν πλειόνων κρατείτω»[15]. Ὑπεράνω ὅλων, ὅμως, ἀπαιτεῖται ἡ ἀρχή τῆς Συνοδικότητας, ὅταν σέ μία Ἱερά Σύνοδο, ὅπως εἶναι ἡ μελετωμένη νά συνέλθη τόν προσεχῆ Ἰούνιο «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος», ἀντιμετωπίζονται σοβαρά ἐκκλησιολογικά – δογματικά καί ἱεροκανονικά θέματα, ὁπότε ἀπαιτεῖται ἀπόλυτος σεβασμός καί προσήλωσις στήν Ἁγιογραφική, Ἁγιοπατερική, δογματική καί κανονική διδασκαλία καί Παράδοσι τῆς Ἁγιωτάτης μας Ἐκκλησίας.
Τά ἄχρι τοῦδε γνωστά δεδομένα τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου», πού θά συνέλθη στήν Κρήτη, δέν διαφαίνονται νά προοιωνίζουν, οὔτε νά ἐγγυῶνται τά βασικά καί ἀπαραίτητα στοιχεῖα τῆς Συνοδικότητας, εἰς τά ὁποῖα ἀναφερθήκαμε. Ὁ ἀποκλεισμός τῆς πλειονότητος τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων,ὕστερα ἀπό τήν ἀπόφασι τῶν Προκαθημένων τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν (πού συνεπάγεται στέρησιν ἀπαραγράπτου καί ἀναφαιρέτου δικαιώματος, τό ὁποῖο ἔχει ὁ κάθε Ἐπίσκοπος «Θείῳ καί ἀνθρωπίνῳ δικαίῳ»). Ὁ διά Προσυνοδικῶν Διασκέψεων καί Ἐπιτροπῶν καθορισμός ὄχι μόνον τῶν θεμάτων, ἀλλά καί τῶν ἐπ’αὐτῶν θεολογικῶν καί ἐκκλησιολογικῶν τοποθετήσεων ὑπό μόνων τῶν ἐκπροσώπων ἑκάστης Ὀρθοδόξου Τοπικῆς Ἐκκλησίας, δίχα Ἀποφάσεως καί εἰδικῆς ἐξουσιοδοτήσεώς των ὑπό τοῦ Κυριάρχου Σώματος τῆς Ἱεράρχίας. Ἡ μία ψῆφος ἑκάστης Ὀρθοδόξου κατά τόπους Ἐκκλησίας ὑπό μόνων τῶν Προκαθημένων καί ἡ προκαθορισθεῖσα ὁμοφωνία, πού παραπέμπει σέ δυτικά πρότυπα οἰκείων «συνόδων» καί ἐπιτροπῶν. Ὁ πρό τῆς συγκλήσεως τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου» (μία ἑβδομάδα ἐνωρίτερα) προκαθορισμός δι’ἐκπροσώπων τοῦ μηνύματος τῆς ἐν θέματι Συνόδου πρός τόν σύγχρονο κόσμο. Ἡ ἐπίσπευσις τῆς ἀποδόσεως τῆς ἐκκλησιαστικότητος σέ ἀπεσχισμένες χριστιανικές κοινότητες ἑτεροδόξων καί κακοδόξων, αἱρετικῶν καί θιασωτῶν τῆς «μεταπατερικῆς» (γράφε ἀντιπατερικῆς) θεολογίας, χωρίς τήν μοναδική ἀποκλειστική προϋπόθεσι τῆς ἐν ἀληθεῖ μετανοίᾳ εἰλικρινοῦς ἐπιστροφῆς τῶν ὡς ἄνω αἱρετικῶν καί πεπλανημένων εἰς τούς κόλπους τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Ἡ διά προσβλητικῶν χαρακτηρισμῶν , ἀπειλῶν, ἐκβιασμῶν καί μειωτικῶν ἐπιθετικῶν ἐκφράσεων, ἄνευ θεολογικῶν καί ἐκκλησιολογικῶν ἐπιχειρημάτων, ἐπιχείρισις ἀπαξιώσεως τῶν εὐόρκως καί ἐν φόβῳ Θεοῦ ἀγωνιζομένων ὑπέρ τῆς ἐν Χριστῷ ἀποκαλυφθείσης Θείας Ἀληθείας καί ὑπέρ τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως καί κληρονομίας. Καί τέλος ἡ ἐν σπουδῇ, «στανικῷ τῷ τρόπῳ» καί πάσῃ θυσίᾳ προώθησις τῶν οἰκουμενιστικῶν στόχων καί σχεδίων τῆς ἐκκλησιαστικοποιήσεως τῶν ἀνεκκλησιάστων καί κανονικῶς ἀκοινωνήτων, ἀντίκεινται προφανῶς εἰς τό ἀκραιφνές πνεῦμα τῆς Ἁγίας Συνοδικότητος τῶν Ἁγίων Πατέρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τῆς Μιᾶς καί Μόνης Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας.
Εἴθε τό Πανάγιον Πνεῦμα, τό φωτίζον καί στηρίζον καί ἁγιάζον τούς πιστούς καί τήν Ἁγίαν ἡμῶν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, νά καταυγάση «νοῦν, ψυχήν καί καρδίαν» ἁπάντων τῶν Μακ. Προκαθημένων καί τῶν Μελῶν τῆς συγκληθησομένης Μεγάλης Συνόδου καί νά ἀποτρέψη πᾶσαν διαίρεσιν καί πάντα διχασμόν, πᾶσαν νεωτερικήν διδασκαλίαν καί ἑτεροδιδασκαλίαν, καί ἀντί τούτων νά ἐπικρατήση ἡ ὑγιαίνουσα καί ἀκραιφνῶς Ὀρθόδοξος Ἁγιοπατερική διδασκαλία καί Παράδοσις. Ἀμήν
†Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ
